Zagrożenia i szanse dla małych i średnich firm branży mięsnej

Prezentacja na temat: "Zagrożenia i szanse dla małych i średnich firm branży mięsnej"— Zapis prezentacji:

1 Zagrożenia i szanse dla małych i średnich firm branży mięsnej
27 czerwca 2014r. Opracował: Jacek Leonkiewicz

2 Przed akcesją – sytuacja branży mięsnej
Lata 90-te XX w. ponad zakładów produkcji i przetwórstwa mięsa.

3 Przed akcesją - zagrożenia
Trzy lata na dostosowanie się Z chwilą spodziewanego przystąpienia Polski do UE, a więc 1 stycznia 2003 r. , producenci wyrobów pochodzenia zwierzęcego, którzy nie będą respektowali unijnych norm sanitarnych, otrzymają zakaz sprzedaży na rynek - zobowiązanie w trakcie negocjacji członkowskich w Brukseli wiceminister rolnictwa Jadwigi Berak. Rzeczpospolita 14 kwietnia 1999 r.

4 Przed akcesją – implementacja prawa weterynaryjnego
 ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej pierwsze rozporządzenia dla branży mięsnej: w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych przy uboju zwierząt rzeźnych oraz rozbiorze i składowaniu mięsa, a także przy przetwórstwie mięsa i składowaniu przetworów mięsnych (Dz. U. z 1999r. Nr 10 poz. 90 i 91).

5 Przed akcesją – sytuacja branży mięsnej
Kategoryzacja negocjacje z UE – marzec 2001r. Wprowadzono kategorię C.   Kategoria A – zakłady zgodne z wymogami unijnymi, posiadające już uprawnienia do eksportu na wspólny rynek.      Kategoria B-1 – zakłady bliskie dostosowania do norm unijnych, które obecnie realizują program restrukturyzacji i dostosują się do czasu akcesji.    Kategoria B-2 – zakłady nie spełniające wymogów unijnych, posiadające plan modernizacji i które mogą starać się o korzystanie z okresu przejściowego.  Kategoria C – zakłady nie spełniające wymogów unijnych, nie posiadające planu modernizacji, przewidziane do likwidacji. Zgodnie z nowymi zasadami, polskie stanowisko negocjacyjne zakładało możliwość skorzystania z okresów przejściowych na dostosowanie zakładów należących wyłącznie do kategorii B-2.

6 Przed akcesją – sytuacja branży mięsnej
Analiza branży mięsnej styczeń 2002 r. – zakładów mięsnych. Zakładów kat. „A” – 45 (1,23%). czerwiec 2002 r. Uporządkowanie kategoryzacji zakładów  Sporządzenie harmonogramu dostosowania zakładów do weterynaryjnych standardów wspólnotowych.  Określenie terminu realizacji zobowiązań.  Monitorowanie postępu prowadzonych prac modernizacyjnych.

7 Przed akcesją – sytuacja branży mięsnej
Liczba polskich zakładów październik 2002r. Kategoria A B1 B2 Zakłady mięsa czerwonego 63 1.842 260 białego 27 194 53

8 Postęp prac dostosowawczych w modernizujących się polskich zakładach branży mięsa czerwonego stan w grudniu 2002r. wg archiwalnych danych GIW opracował J. Leonkiewicz Ogółem 2077 zakładów mięsa czerwonego

9 Postęp prac dostosowawczych w modernizujących się polskich zakładach branży mięsa białego stan w grudniu 2002r. wg archiwalnych danych GIW opracował J. Leonkiewicz Ogółem 242 zakładów mięsa białego

10 TVP 1; 26 października 2003r.

11 Nie będziemy administracyjnie zamykać zakładów kat. C

12 Zakłady mięsa czerwonego – stan w dniu 31 stycznia 2004 r.
B 1 B 2 C Razem 111 W tym: 68 zakładów mięsnych 12 zakładów przetwórstwa jelit 15 zakładów dziczyzny. 17 zakładów wspólna produkcja mięsa białego 1.326 W tym 112 zakładów z dodatkowymi okresami przejściowymi 44 – 6 m-cy 44 – 9 m-cy 24 – 12 m-cy 237 1.487 W tym 1.155 zakładów o małej zdolności produkcyjnej 3.161

13 Zakłady mięsa białego – stan w dniu 31 stycznia 2004 r.
Razem 40 W tym: 4 zakłady przetwórstwa królików 17 zakładów wspólna produkcja mięsa czerwonego 166 W tym 12 zakładów z dodatkowymi okresami przejściowymi 5 – 6 m-cy 4 – 9 m-cy 23– 12 m-cy 162 W tym 79 zakładów o małej zdolności produkcyjnej 408

14 Liczba zakładów o unieruchomionej działalności (w okresie: 1 I – 1 V 2004r.)
Branża mięsna (tylko ubój) (cały zakład) rybna mleczarska 119 74 34 15 Podejmowane decyzje o unieruchomieniu: administracyjnie (IW) oraz przez właścicieli

15 Środki przejściowe. Rozporządzenie Komisji (WE) NR 2076/2005
z dnia 5 grudnia 2005 r. ustanawiające środki przejściowe do celów wdrożenia rozporządzeń (WE) nr 853/2004, (WE) nr 854/2004 oraz (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 853 oraz (WE) nr 854/2004.

16 Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 2076/2005 z dnia 5 XII 2005r.
„…stosowanie niektórych spośród tych środków (852, 853 i 882/2004) ze skutkiem natychmiastowym, począwszy od dnia 1 stycznia 2006, spowodowałoby trudności natury praktycznej. Aby pełne wprowadzenie w życie nowych zasad i procedur odbyło się w sposób łagodny, należy zastosować okres przejściowy…”

17 Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 2076/2005 z dnia 5 XII 2005r.
Okres przejściowy „…do celów niniejszego rozporządzenia ustanawia się okres przejściowy trwający cztery lata, upływający dnia 31 grudnia 2009…”

18 ROZBIÓR I PRZETWÓRSTWO DOSTOSOWANIE DO HANDLU DOSTOSOWANIE DO HANDLU
1 stycznia 2010r. RYNEK KRAJOWY UBÓJ ROZBIÓR I PRZETWÓRSTWO DOSTOSOWANIE DO HANDLU DOSTOSOWANIE DO HANDLU DZIAŁALNOŚĆ MOL

19 Ocalić małe zakłady ubojowe
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 maja 2010r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej – Dz. U. Nr 98, poz. 630. 165 rzeźni oraz 306 działów ubojowych w zakładach zintegrowanych

20 Ocalić małe zakłady przetwórcze
1174 zakłady wraz z działami ubojowymi, w tym 132 przedsiębiorstwa mięsa białego Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 maja 2010r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w określonych zakładach o małej zdolności produkcyjnej – Dz. U. Nr 98, poz

21 Rzeźnie w Polsce r. 31.XII.2009r. Koniec okresu przejściowego

22 Zakłady rozbioru mięsa czerwonego
w Polsce – 2013r.

23 Przetwórnie mięsa czerwonego w Polsce

24 Ubojnie drobiu w Polsce 2000 – 2013 r.
Koniec okresu przejściowego

25 Zakłady rozbioru mięsa drobiowego

26 Zakłady przetwarzające
mięso drobiowe r.

27 Rozwój sprzedaży bezpośredniej i MOL jako formy działalności gospodarczej
Sprzedaż bezpośrednia MOL

28 ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNA rzeźni w Polsce rocznie w mln. sztuk
Wg. listy GLW Stan na dzień 3 lutego 2012r. Trzoda Bydło

29 Porównanie potencjałów ubojowych rzeźni w Polsce
ZAŁOŻENIA: 42 tygodnie pracy w roku w odniesieniu do liczby ubitych zwierząt w 2010r. (19 730,5 tys. świń i 1 498,8 tys. sztuk bydła) Rodzaj zakładu Liczba zakładów Trzoda zdolność w % Bydło Rzeźnie największe 25 54% 24% Rzeźnie pozostałe 747 166% 185%

30 Rzeźnie w Polsce – lokalizacja w województwie ŁÓDZKIM
Trzoda Bydło Mieszane 113 9 971

31 Rzeźnie w Polsce – lokalizacja w województwie LUBUSKIM
5 833 15

32 Sytuacja zakładów mięsnych wojew. łódzkiego
w latach mięso czerwone (wszystkie działy)

33 Sytuacja zakładów mięsnych wojew. łódzkiego
w latach mięso białe (wszystkie działy)

34 Rada Gospodarki Żywnościowej
Działalność powołanego w październiku 2011r. KOMITETU ds. Przeciwdziałania Szarej Strefie w Gospodarce Żywnościowej

35 R A P O R T Zespołu ds. przeciwdziałania szarej strefie w gospodarce żywnościowej
Problemy małych i średnich zakładów ubojowych i przetwórczych

36 Uboje w gospodarstwach
Szara strefa i złe prawo

37 GUS – Roczniki Statystyczne – tabela:
Porównanie danych: GUS – Roczniki Statystyczne – tabela: „ Przemysłowy ubój zwierząt” Szara strefa I W – roczne sprawozdania RRW – 6 – badanie zwierząt rzeźnych i mięsa INFORMACJA OGÓLNIE DOSTĘPNA

38 Trzoda chlewna – zwierzęta rzeźne, które nie zostały poddane badaniom w tys. sztuk
15,6 % szarej strefy 15 13,2 12 10,7 11 7,7 8,6 6,7 7,9 6,4

39 2007, 63 (9) 677 przypadków nielegalnych ubojów lub
W latach wykryła 677 przypadków nielegalnych ubojów lub nielegalnej produkcji. Wszystkie sprawy zostały umorzone

40 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 21 października 2010r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny Dz. U. z 2010r. Nr 207, poz. 1370

41 Projekt opracowany przez Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii MRiRW
Nieograniczona liczba świń może być ubita w jednym gospodarstwie Zwierzęta mogą pochodzić z terenu całego kraju.

42 Założenia i uzasadnienia
„…wymagania dla prowadzenia tego typu działalności mogą być znacznie mniej rygorystyczne niż w przypadku prowadzenia rzeźni pozyskującej mięso w celu wprowadzenia na rynek…”

43 Założenia i uzasadnienia
Zmiany chorobowe stwierdzone w badaniach poubojowych Pozostawia się obowiązek badania mięsa świń, dzików i nutrii na obecność włośni… „…badanie poubojowe mięsa przeznaczonego na użytek własny wykonywane będzie tylko w przypadku, gdy takie jest życzenie posiadacza mięsa…” lecz:

44 Polska (do 2007r.) 30-60% zachorowań na włośnicę w UE !!!

45 Przypadki włośnicy u ludzi w UE w latach 2003 - 2011
Włośnicy nie stwierdzono: Cypr, Czechy, Finlandia, Luksemburg, Malta, Portugalia i Wlk. Brytania.

46

47 Kto zezwolił na niekontrolowany ubój gospodarczy ? Jaka była reakcja Inspekcji Weterynaryjnej i Krajowej Izby Lekarsko – Weterynaryjnej ?

48 Rzeźnie o małej zdolności produkcyjnej miały służyć lokalnej społeczności
Możliwości ubojowe w tygodniu: (alternatywnie) kg 133 100 20 40 pow. 100 kg PLW na wniosek zakładu może zwiększyć limit, zwłaszcza w sezonie pow. 3 m-cy do 3 m-cy

49 Dezinformacja państwowych urzędów
Problem padłych zwierząt VS

50 Analiza Rynku padłych zwierząt Biuro QUATTRO na zlecenie ABP - PZP
Cele i zadania statutowe Porównanie danych GUS oraz ARiMR za lata: GATUNEK Dane GUS Dane ARiMR Różnica Bydło do 6m. 16 382 Bydło dorosłe 94 376 64 050 Prosięta Trzoda pow.20kg. w województwie wielkopolskim do utylizacji nie trafiło ponad 460 tys. sztuk padłych świń !!!

51 Brak wyjaśnienia ! Co się dzieje z padliną, która nie została zebrana przez przedsiębiorstwa utylizacyjne ??? Co się dzieje z bydłem, za które Agencja „nadpłaca” rolnikom ???

52 ZWIERZĘTA – KUPNO ogłoszenia z dn. 24.08.2012r.
Skup SZTUK POWYPADKOWYCH oraz SZTUK RZEŹNYCH, odbiór natychmiastowy, gotówka + VAT. Tel Kupię krowy oraz krowy i konie pourazowe do 2zł/kg od skupów, pośredników, rolników, płatność gotówką. Tel Skup bydła rzeźnego oraz pourazowego z Wielkopolski, ceny konkurencyjne, płatne gotówką przy odbiorze, odbieram całą dobę, posiadam auto z wciągarką. Tel , Ubojnia kupi bydło wybrakowane na wagę żywą lub WBC, cena do 2.5zł, płatne gotówką, przyjazd w dniu zgłoszenia, zapraszamy do współpracy, woj. kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie, mazowieckie, pomorskie, wlkp. Tel Kupię bydło pourazowe, płatne natychmiast gotówką, do 4zł /1kg. Teren całej Polski. Tel Skup bydła rzeźnego oraz pourazowego; skupujemy : krowy, byki, jałówki, płatne gotówką lub przelewem. Tel

53 Konferencja w Urzędzie Miejskim
w Łodzi 29 listopada 2012r.

54 2013 rok - 16 marca około godziny 4 nad ranem.
Na terenie gminy Biała Rawska policjanci zatrzymali do kontroli ciężarowe volvo przewożące bydło. Ujawnili w przyczepie martwe zwierzęta – informacja rzecznika Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi.

55 Okazało się, że z 24 przewożonych sztuk bydła martwych
było aż 9. Pozostałe były w stanie agonalnym.

56 Stan 15 pozostawiał wiele do życzenia. Zwierzęta nie były
w stanie samodzielnie opuścić części ładunkowej tira i trzeba było humanitarnie zakończyć ich cierpienia.

57 Odkryty przez śledczych tajny magazyn z 90 tonami mięsa

58 2010 rok. Final Report – Preparatory Study on Food Waste
Odpady żywnościowe powstające w handlu 16,8 mln ton

59 Szacunki POHiD-u sięgają 600 tys. t.

60 Sprawozdanie firm utylizacyjnych: 26 tys. ton rocznie
93%

61 Problem zwrotów – brak uregulowania 8 lat po kryzysie Constaru !!!

62 Propozycja legislacyjna
Problem zwrotów Konieczność pilnego uregulowania powyższych kwestii została zgłoszona Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Głównego Lekarza Weterynarii, a także przez producentów żywności i podmioty branży utylizacyjnej. Propozycja legislacyjna

63 ZWROT WYCOFANIE zwrócenia produktu usunięcie
DRAFT zwrócenia produktu o właściwej jakości zdrowotnej z punktu sprzedaży detalicznej lub hurtowej do przedsiębiorstwa z którego produkt ten zakupiono usunięcie z rynku produktów niezgodnych z prawem żywnościowym dotyczącym bezpieczeństwa żywności

64 w przedmiotowej sprawie
Minister rolnictwa Stanisław Kalemba zwrócił się do Bartosza Arłukowicza Ministra Zdrowia z zapytaniami o jego opinię i z prośbą o przestawienie stanowiska w przedmiotowej sprawie

65 ODPOWIADA Za bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej
MZ-ZP /SF/13 Za bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności OPOWIADA PRODUCENT !!! Brak jest uzasadnienia dla uszczegóławiania krajowych przepisów prawnych dotyczących „zwrotów” … Jednocześnie Minister Zdrowia nie widzi przeciwwskazań, żeby w celu poprawy nadzoru organów IW nad zakładami, … Główny Lekarz Weterynarii opracował stosowne procedury bądź instrukcje …

66 wszystkich istotnych informacji,
Przy realizacji misji publikatorów przekazywania opinii publicznej wszystkich istotnych informacji, sprawą o kapitalnym znaczeniu jest ich prawdziwość i rzetelność. Pozyskiwanie informacji celem ich upublicznienia powinno odbywać się jedynie z wiarygodnych i sprawdzonych źródeł.

67 Izba Rzemieślnicza w Poznaniu – 10 lipiec 2012r.
Spotkanie przedstawicieli rzemiosła: masarzy i cukierników z kierownictwem Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Inspekcji Weterynaryjnej

68 Konferencja dla mediów Chorzów IX’12

69 Konferencja dla mediów Chorzów IX’12
Marian Winiarski Dyrektor Konferencja dla mediów Chorzów IX’12