1 Segmentacja rynku pracy 1 Geneza teorii Wkład socjologii

2 mechanizm redystrybucji i alokacji na rynku pracy w „wytwarzaniu” społecznej struktury wiedza socjograficzna o grupach zawodowych

3 Główne tezy teorii segmentacji rynek pracy nie jest jednolitą instytucją - jest zbiorem segmentów reguły rynkowej są specyficzne dla tych segmentów ludzie znają lepiej reguły na obszarze specyficznych segmentów niż na ogólnym rynku pracy grupy pracowników na rynku pracy mają tendencję do samoorganizowania się instytucjonalizacji ochrony własnych interesów wobec konkurencji

4 Segmenty zawodowe rynki pracy wewnętrzny i zewnętrzny rynek pracy jądro i peryferie rynku lokalne rynki pracy rynek pracy nierejestrowanej sektor prywatny i sektor publiczny małe firmy na rynku pracy segmenty wg form zatrudnienia

5 Zawodowe rynki pracy (Miller i Form, 1964) Grupy zawodowe różnią się stopniem kontroli nad rynkiem swojego zawodu Typy czyste zawodowych rynków pracy: rynek pod kontrolą grupy zawodowej, tradycyjny, formalnie administrowany, kontestujący i wolny

6 Rynek pozostający pod kontrolą grupy zawodowej Dana grupa zawodowa całkowicie dominuje nad „swoim rynkiem”, określa warunki zatrudnienia, do dużego stopnia może ignorować mechanizmy rynku Przykład: parlamentarzyści, wyższa kadra kierownicza Co powstrzymuje grupę przed nadużywaniem dominacji? Kontrola warunków pracy innych grup zawodowych

7 Rynek tradycyjny grupa zawodowa monopolizuje pewne praktyczne umiejętności oraz określa zbiór zasad etycznych, odnoszących się do kolegów i klienteli waga tradycyjnych wyobrażeń, ile powinno się żądać do klientów za usługę niezależni profesjonaliści, i zawody nieco niżej kwalifikowane, rzemieślnicy silne stowarzyszenia zawodowe

8 Rynek formalnie administrowany Zawody, których funkcjonowanie jest określone przede wszystkim przez przepisy prawne Dynamiczny rozwój administrowanych rynków pracy po II wojnie światowej Sektor publiczny jako lider regulacji Zjawiska deregulacji rynków pracy po roku 1990 w Polsce i na świecie

9 Rynek kontestujący Zawody zdolne do organizowania zbiorowego protestu: robotnicze Warunki pracy i płacy określone głównie przez przetarg Ograniczenia dla zawodów z powołaniem, wyobrażeniem służby społecznej

10 Rynek wolny płace kształtowane przez zależność między popytem i podażą na daną pracę brak wyrazistych reguł indywidualne negocjacje i umowy ustne niskie zarobki, dorywcze prace elastyczność

11 Wewnętrzny i zewnętrzny rynek pracy (Doeringer, Piore, 1971) rynki na poziomie firmy zatrudniony uczestnikiem wewnętrznego rynku pracy swojej firmy osoby z zewnątrz firmy, starające się o pracę - częścią zewnętrznego rynku pracy cechy wewnętrznego rynku pracy: specyficzny sposób rekrutacji do pracy, systemy motywowania pracowników i ich szkolenia, mechanizmy kontroli pracowników, ścieżki organizacyjnych karier. uwarunkowania wewnętrznego rynku pracy: Z drugiej strony kompozycja zawodów i kwalifikacji, uwarunkowania technologiczne, procedury organizacyjne konkurencja miedzy grupami i jednostkami na wewnętrznym rynku pracy Uprzywilejowanie uczestników wewnętrznego rynku pracy nad uczestnikami zewnętrznego rynku pracy Zmiany położenia firmy a sytuacja pracowników Podział jako ideologia W Polsce strategia wewnętrznego czy zewnętrznego rynku pracy

12 Jądro rynku pracy i peryferia (core i periphery) lub koncepcja dualnego rynku

13 Jądro sektor centralny (jądro, rdzeń), na obszarze gospodarki, gdzie firmy osiągają wysoką wydajność, wysokie zyski, monopolizują produkcję w jadrze wysoka przynależnością pracowników do związków zawodowych relatywnie wysokie zarobki, korzystniejsze warunki pracy, duża stabilność zatrudnienia, ochrona praw pracowniczych już nabytych

14 Sektor peryferyjny firmy mniejsze, duża konkurencja, niższa wydajność pracy, niższe zyski, mniejszy postęp organizacyjny i techniczny. miejsca pracy gorzej płatne, niestabilne, wymagające większego wysiłku lub intensywności, dające niewielką szanse awansu. wysoce spersonalizowanymi stosun­kami pracy, również na linii przełożony – podwładny, nepotyzm, kapryśna dyscypliny pracy, osobiste urazy. duża fluktuacja pracownicza. trudności przeniesienia się z peryferii do jądra przesunięcia się jądra w przebiegu polskiej transformacji

15 Jądro w Polsce obecnie Procter&Gamble, Arthur Andersen, Coca - Cola, Unilever, Pepsico, General Motors, Master Foods Branże wybierane przez studentów AIESEC: reklama, bankowość, handel, doradztwo, usługi finansowe, hotelarstwo i turystyka oraz massmedia Firmy wybierane przez studentów AIESEC : PricewaterhouseCoopers, Ernst & Young, Deloitte, KPMG, Google, ING Bank Śląski, MARS Polska, Nestle Polska, Procter & Gamble, McKinsey & Company.

16 Lokalne rynki pracy Definicja dostosowana do warunków danego kraju Lokalność sieci, sitwy, podział na swoich i obcych, nepotyzm, Połączenia między lokalnymi rynkami pracy Klasyfikacje: stopień zmonopolizowania głębokość rynku pracy rodzaj zasobów