Projekty strategiczne oraz Life planowane do realizacji przez GDOŚ Patrycja Stawiarz DIŚ GDOŚ

Plan prezentacji Omówienie pokrótce idei projektów: Projekty strategiczne POIŚ Inwentaryzacja cennych siedlisk przyrodniczych kraju, gatunków występujących w ich obrębie oraz stworzenie Banku Danych o Zasobach Przyrodniczych. 2.Ochrona siedlisk i gatunków terenów nieleśnych zależnych od wód. 3.Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura Opracowanie zasad kontroli i zwalczania inwazyjnych gatunków obcych wraz z przeprowadzeniem pilotażowych działań i edukacją społeczną. 5.Określenie rozmieszczenia krajowych gatunków lęgowych ptaków. 6.Bioróżnorodność i biznes. 7.Ochrona i udrażnianie sieci lądowych korytarzy ekologicznych na terenie Polski. Life zintegrowany 1. Wzmocnienie działań ochronnych w obszarach Natura 2000 poprzez aktywizację społeczności lokalnych - partnerstwa naturowe.

1. Inwentaryzacja cennych siedlisk przyrodniczych kraju, gatunków występujących w ich obrębie oraz stworzenie Banku Danych o Zasobach Przyrodniczych. Finansowany w ramach POIiŚ II kw – IV kw Kwota zabezpieczona 80 mln zł 2. Cel Stworzenie jednolitej bazy danych na podstawie istniejących inwentaryzacji przyrodniczych gmin i pozostałych funkcjonujących inwentaryzacji przyrodniczych np. obszarów Natura 2000 i planów zadań ochronnych lub planów ochrony. 3. Efekt planowany Zatrzymanie utraty różnorodności biologicznej poprzez wzrost informacji o rozmieszczeniu i stanie gatunków i siedlisk przyrodniczych oraz poprzez uporządkowanie i udostępnianie szczegółowych informacji na temat zasobów przyrodniczych, umożliwiając w rezultacie skuteczniejszą ochronę przyrody. Liczba obiektów/rekordów w banku danych inwentaryzacji przyrodniczych

2. Ochrona siedlisk i gatunków terenów nieleśnych zależnych od wód. Finansowany w ramach POIiŚ II kw – IV kw Kwota zabezpieczona 60 mln zł 2.Cel Ukierunkowanie środków i działań w skali całej Polski na konkretne siedliska nieleśne zależne od wód, których stan zachowania w dokumentach planistycznych został oceniony na U1 lub U2. Kompleksowe działania z zakresu ochrony czynnej realizowane w obrębie siedlisk będą zmierzać do osiągnięcia w skali całego kraju wymiernego efektu ekologicznego, jakim będzie poprawa stanu ich ochrony. 3. Efekt planowany Efekty projektu: - poprawa w skali całego kraju stanu zachowania wybranych siedlisk nieleśnych zależnych od wód, - realizacja Celu 1 Unijnej strategii różnorodności biologicznej na okres do 2020 r., - realizacja działań z tab. G.1.b i G.1.d Priorytetowych Ram Działań dla sieci Natura 2000 na lata ), - poprawa warunków bytowania zwierząt zamieszkujących siedliska wodno-błotne oraz zwiększenie areału siedlisk gatunków rzadkich i zagrożonych wyginięciem.

3. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura Finansowany w ramach POIiŚ II kw – IV kw Kwota zabezpieczona 35 mln zł 2.Cel Projekt ma na celu stworzenie podstaw do skutecznej ochrony dla ponad 300 obszarów Natura 2000, poprzez opracowanie dla nich dokumentów planistycznych (planów zadań ochronnych – PZO) sporządzanych obowiązkowo dla każdego obszaru Natura 2000, na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zapewniających zachowanie bądź odtworzenie właściwego stanu przedmiotów ochrony tychże obszarów. 3. Efekt planowany Deklarowane do projektu obszary, dla których plany zostaną opracowane, obejmą wszystkie obszary, dla których przedmiotowe dokumenty planistyczne nie zostały i nie są jeszcze opracowywane z innych źródeł finansowania oraz jednocześnie nie zostały wyłączone z takiego obowiązku (zgodnie z art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody). Pozwoli to na zakończenie procesu ustanawiania PZO w Polsce.

4. Opracowanie zasad kontroli i zwalczania inwazyjnych gatunków obcych wraz z przeprowadzeniem pilotażowych działań i edukacją społeczną. Finansowany w ramach POIiŚ II kw – IV kw Kwota zabezpieczona 20 mln zł 2.Cel Zahamowanie spadku różnorodności biologicznej poprzez działania polegające na zwalczaniu obcych gatunków inwazyjnych, co jest jednym z kierunków Strategii Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko. 3. Efekt planowany W ramach projektu przewiduje się m.in. opracowanie zasad kontroli i usuwania wybranych inwazyjnych gatunków obcych roślin i zwierząt (minimum 10 gatunków), które stwarzają zagrożenie dla rodzimej przyrody, a nierzadko również dla gospodarki i zdrowia człowieka. Zasady kontroli i zwalczania gatunków inwazyjnych zostaną następnie sprawdzone w ramach działań pilotażowych. Przewiduje się również przeprowadzenie działań o charakterze informacyjno-edukacyjnym, skierowanych do społeczeństwa, jak również do podmiotów, które będą w przyszłości wdrażały opracowane zasady (samorządy, zarządcy obszarów chronionych, zarządcy nieruchomości, itd.).

5. Określenie rozmieszczenia krajowych gatunków lęgowych ptaków. Finansowany w ramach POIiŚ I kw – IV kw Kwota zabezpieczona 5,5 mln zł 2. Cel Celem projektu jest pozyskanie informacji na temat rozmieszczenia, zasięgów oraz ich trendów dla wszystkich gatunków ptaków lęgowych w Polsce zidentyfikowanych po 2004 r., co stanowiłoby uzupełnienie i dopełnienie danych gromadzonych przez GIOS w odniesieniu do zmian liczebności ptaków. 3. Efekt planowany Realizacja projektu pozwoli na kompleksowe zobrazowanie rozmieszczenia gatunków ptaków w skali kraju. Opracowane dane będą wymaganym elementem składania raportów do KE w zakresie Dyrektywy ptasiej oraz pozwolą na dokonanie oceny wypełnienia Celu1 Unijnej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej do roku Obecny format raportu z art. 12 Dyrektywy Ptasiej zobowiązuje kraje członkowskie do przekazywania obligatoryjnych informacji na temat liczebności, rozmieszczenia, a także trendów krótko i długookresowych dla wszystkich gatunków ptaków lęgowych w Polsce

6. Bioróżnorodność i biznes Finansowany w ramach POIIŚ I kw I kw Kwota zarezerwowana 5 mln zł 2. Cel Celem projektu jest rozwój społeczny oraz ochrona środowiska ze szczególnym uwzględnieniem ochrony różnorodności biologicznej poprzez rozwój powiązań i zależności pomiędzy Mikro, Małymi i Średnimi Przedsiębiorstwami (Mikro i MŚP) a organizacjami pozarządowymi. 3. Efekt planowany 1.Zaangażowanie co najmniej 100 przedstawicieli biznesu, którzy wezmą udział w szkoleniach i staną się aktywnymi użytkownikami na platformie. 2.Przeszkolenie minimum 75 przedstawicieli NGO i osiągnięcie przyrostu wiedzy przy wykorzystaniu ankiet ewaluacyjnych na poziomie 25%. Wsparcie NGO’s w realizacji statutowych działań i rozpowszechnianie ich aktywności. 3.Powstanie co najmniej 10 ekobiznesplanów w 2 edycjach konkursu na eko-start-up ( 5 wybranych regionalnych ośrodkach), co pozytywnie wpłynie na zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej w danym regionie, rozpowszechnianie form prowadzenia działalności gospodarczej, możliwości utworzenia zielonych miejsc pracy, wypracowanie wspólnych ekoinnowacyjnych rozwiązań na rzecz ochrony środowiska, promowanie ekoprzedsiębiorczości.

7. Ochrona i udrażnianie sieci lądowych korytarzy ekologicznych na terenie Polski. Finansowany w ramach POIiŚ III kw – IV kw Kwota zarezerwowana 53 mln zł 2. Cel Utrzymanie i wzmocnienie funkcji ekosystemu i odbudowy zdegradowanych ekosystemów przez wprowadzenie zielonej infrastruktury do planowania przestrzennego, co przyczyni się do realizacji celów UE wynikających z Unijnej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej na okres do 2020 r. 3. Efekt planowany Realizacja projektu polegać ma przede wszystkim na wykupie i właściwym utrzymywaniu gruntów (min. 100 ha), w celu zapewnienia utrzymania funkcjonalności korytarzy ekologicznych o znaczeniu międzynarodowym opisanych (w oparciu o wymagania dla wilka i rysia) w opracowaniu pt. „Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce” (Jędrzejewski i in r.) oraz poddanych weryfikacji i aktualizacji w ramach projektu „Ochrona różnorodności biologicznej poprzez wdrożenie sieci korytarzy ekologicznych na terenie Polski”. Zadanie będzie realizowane poprzez zabezpieczenie miejsc narażonych na przerwanie drożności korytarzy ekologicznych oraz umożliwienie ich udrożnienia w miejscach gdzie łączność została przerwana m.in. w wyniku realizowanej zabudowy.

1. Wzmocnienie działań ochronnych w obszarach Natura 2000 poprzez aktywizację społeczności lokalnych - partnerstwa naturowe. 1.Projekty zintegrowane Life – definicja Projekty zintegrowane to projekty wdrażające na dużą skalę terytorialną, w szczególności w wymiarze regionalnym, ponadregionalnym, krajowym lub międzynarodowym, strategie lub plany działania na rzecz środowiska i klimatu wymagane przez unijne przepisy prawne dotyczące środowiska lub klimatu, opracowane zgodnie z innymi aktami unijnymi lub opracowane przez organy państw członkowskich, przede wszystkim w obszarach dotyczących przyrody, w tym między innymi zarządzania siecią „Natura 2000”, wody, odpadów, powietrza, a także łagodzenia skutków zmiany klimatu i dostosowywania się do nich, przy jednoczesnym zapewnieniu zaangażowania zainteresowanych stron, a także promowania skoordynowanego wykorzystania, przynajmniej jednego innego odpowiedniego unijnego, krajowego lub prywatnego źródła finansowania. 2. Dwuetapowa analiza wniosków projektowych – koncepcja i pełny wniosek.

1. Wzmocnienie działań ochronnych w obszarach Natura 2000 poprzez aktywizację społeczności lokalnych - partnerstwa naturowe. Wartość dodana UE - odniesienie do konkretnej strategii –Zakres i jakość mobilizacji innych środków finansowych Projekty zintegrowane, w przypadku których istnieje prawdopodobieństwo mobilizacji unijnych środków finansowych powiązanych w sposób funkcjonalny z wdrażanym planem (PAF w przypadku sieci Natura 2000) oraz w których przewidziano satysfakcjonujący mechanizm koordynacji, otrzymają wyższą ocenę. –Jakość mechanizmu wielozadaniowego, synergii i integracji We wnioskach dotyczących projektów zintegrowanych należy przedstawić wielozadaniowe mechanizmy cechujące się szczególnie wysoką jakością (np. mające na celu przynoszenie korzyści związanych z ochroną środowiska i klimatu oraz budowanie potencjału), które umożliwiają osiąganie wyników w innych obszarach polityki, uzyskanie efektu synergii z tymi strategiami politycznymi oraz włączenie do nich celów działań na rzecz środowiska i klimatu.

1. Wzmocnienie działań ochronnych w obszarach Natura 2000 poprzez aktywizację społeczności lokalnych - partnerstwa naturowe. Tytuł: "Wzmocnienie działań ochronnych w obszarach Natura 2000 poprzez aktywizację społeczności lokalnych - partnerstwa naturowe"  Beneficjent koordynujący: GDOŚ  Współrealizacja: RDOŚ Budżet: ok. 9 mln euro (fundusz LIFE + współfinansowanie NFOŚiGW), dodatkowo zintegrowane inne środki poza wskazanymi pochodzące z funduszy UE i krajowych np. NFOŚiGW (dodatkowe poza współfinansowaniem), WFOŚiGW lub POIiŚ (projekty strategiczne), PROW w proporcji 1 euro projektu – 4 euro dodatkowo zintegrowanych środków. Projekt ogólnopolski, obejmujący wybrane obszary Natura 2000 (ze wskazaniem na obszary modelowe)

1. Wzmocnienie działań ochronnych w obszarach Natura 2000 poprzez aktywizację społeczności lokalnych - partnerstwa naturowe. 1.Głównym celem projektu jest wdrożenie PAF (Priorytetowe ramy działań dla sieci Natura 2000 ze względu na Wieloletni Program Finansowania UE w latach ), a co za tym idzie ułatwienie ochrony przyrody na obszarach Natura 2000 w Polsce. W ramach samego projektu prowadzone będą przede wszystkim działania z zakresu capacity building. Działania te będą miały na celu umożliwienie instytucjom odpowiedzialnym za wdrażanie PAF zdobycie doświadczeń, które ułatwią im wdrażanie tego dokumentu w innych obszarach sieci. Jednocześnie wspierany jest rozwój społeczeństwa obywatelskiego, które może rozwiązywać problemy i podejmować wspólne inicjatywy, dążąc do wspólnego celu. 2.Projekt planowano do realizacji w trzech etapach: I etap ( ) - zawiązanie trwałego partnerstwa, II etap ( ) – wdrożenie działań w 4 obszarach pilotażowych, wypracowanie dobrych praktyk i rozwiązań systemowych, III etap ( ) - wdrożenie działań w kolejnych 12 obszarach pilotażowych, upowszechnienie wypracowanych rozwiązań w całej sieci.

1. Wzmocnienie działań ochronnych w obszarach Natura 2000 poprzez aktywizację społeczności lokalnych - partnerstwa naturowe. Działania planowane ze środków projektu -utworzenie ośrodków koordynacji przy RDOŚ na bazie dotychczasowych doświadczeń w zakresie współpracy partnerskiej w celu zawiązania lokalnych układów partnerskich; -zaplanowanie i wdrożenie instrumentów mobilizacji środków prywatnych i publicznych na rzecz realizacji celów sieci Natura 2000; -opracowanie i wdrożenie innowacyjnych rozwiązań (projekty demonstracyjne) na styku gospodarki rolnej i ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków; -działania pilotażowe na rzecz ochrony czynnej w wybranych obszarach. Działania planowane ze środków zintegrowanych -zrealizowanie minimum 10 projektów z wykorzystaniem środków zewnętrznych w zakresie modernizacji urządzeń melioracji szczegółowej, modernizacji i rozwoju infrastruktury turystycznej, działań rolnośrodowiskowych i wodnośrodowiskowych (POiIS, PROW, RPO); -dzięki tym projektom - zachowanie lub poprawa stanu zachowania ok ha siedlisk przyrodniczych.

Dziękuję