WYTYCZNE Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 22 grudnia 2008 roku do prowadzenia doskonalenia zawodowego strażaków Państwowej Straży Pożarnej z terenu województwa małopolskiego

§ 1 Postanowienia ogólne

§ 1. Postanowienia ogólne Doskonalenie zawodowe powinno ukazywać potrzebę ciągłego podnoszenia kwalifikacji, tak aby wynikała ona z wewnętrznego przekonania, że wiedza, umiejętności, motywacje, decydują o skuteczności prowadzenia działań ratowniczych. Posiadanie wiedzy niezbędnej do realizacji zadań na zajmowanym stanowisku jest obowiązkiem każdego strażaka. Doskonalenie zawodowe obowiązuje wszystkich strażaków pełniących służbę w komendach miejskich/powiatowych Państwowej Straży Pożarnej (dalej KP /KM PSP) woj. małopolskiego oraz w Komendzie Wojewódzkiej PSP w Krakowie (dalej KW PSP). Każdy strażak PSP zobowiązany jest do opanowania materiału szkoleniowego przewidzianego w okresie realizacji doskonalenia zawodowego.

§ 1. Postanowienia ogólne Nadzór nad realizacją procesu doskonalenia zawodowego w KP/ KM PSP sprawują właściwi komendanci powiatowi/ miejscy PSP, a w KW PSP w imieniu Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP – odpowiednio I bądź II Zastępca. Za realizację procesu doskonalenia zawodowego przez podległych strażaków PSP w poszczególnych komórkach organizacyjnych KP/ KM PSP oraz KW PSP odpowiedzialni są kierujący tymi komórkami. Koordynację procesu doskonalenia zawodowego sprawują kierujący komórkami właściwymi do spraw doskonalenia zawodowego w poszczególnych jednostkach organizacyjnych PSP. Doskonalenie zawodowe winno być realizowane w formie zajęć teoretycznych i praktycznych.

§ 1. Postanowienia ogólne W przypadku funkcjonowania w JRG specjalistycznej grupy ratowniczej dowódca JRG lub dowódca grupy przedstawia do zatwierdzenia właściwemu kierownikowi jednostki organizacyjnej PSP sposób realizacji doskonalenia zawodowego tej grupy zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zajęcia doskonalenia zawodowego winny uwzględniać możliwości taktyczno–bojowe pojazdów oraz sprzętu pożarniczego i ratowniczego, specyfikę służby wynikającą z funkcjonowania w JRG specjalistycznej grupy ratowniczej, charakterystykę zagrożeń występujących na obszarze chronionym. Za szczegółowe zasady i przebieg procesu doskonalenia zawodowego w podległej jednostce organizacyjnej PSP w oparciu o niniejsze wytyczne odpowiada właściwy kierownik jednostki organizacyjnej PSP.

§ 2 Realizacja doskonalenia zawodowego

§ 2. Realizacja doskonalenia zawodowego Doskonalenie zawodowe prowadzi się w cyklu rocznym od 2 stycznia do 31 grudnia br. Doskonalenie zawodowe realizowane jest w godzinach określonych przez kierownika jednostki organizacyjnej PSP - w uzasadnionych przypadkach, za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej PSP, dopuszcza się zmianę godzin lub odstąpienie od przeprowadzania zajęć doskonalenia zawodowego. Doskonalenie zawodowe dla strażaków pełniących służbę w zmianowym rozkładzie czasu służby* należy realizować codziennie minimum 5 godzin lekcyjnych (po 45 min. każda). * z wyjątkiem strażaków pełniących służbę w stanowiskach kierowania

§ 2. Realizacja doskonalenia zawodowego Doskonalenie zawodowe dla strażaków systemu zmianowego jednostek ratowniczo-gaśniczych należy realizować w następujących formach: 1) zajęcia o charakterze teoretycznym: samokształcenie kierowane z uwzględnieniem między innymi platformy e–learningowej, narady, odprawy służbowe, wykłady i inne metody nauczania, 2) zajęcia o charakterze praktycznym: ćwiczenia taktyczno-bojowe na obiektach i terenach zewnętrznych, ćwiczenia praktyczne na obiektach i terenach własnych, zapoznanie z obiektami zlokalizowanymi na obszarze chronionym, w tym także zapoznanie z topografią obszarów chronionych, ćwiczenia z obsługi i użytkowania sprzętu pożarniczego i ratowniczego, zajęcia z zakresu wychowania fizycznego, ćwiczenia o charakterze sztabowym.

§ 2. Realizacja doskonalenia zawodowego W ramach cyklu doskonalenia zawodowego dla strażaków PSP* systemu zmianowego należy obowiązkowo planować: 1) w dniach od poniedziałku do soboty: codziennie 1 godz. zajęć o charakterze teoretycznym,** codziennie minimum 4 godz. zajęć o charakterze praktycznym z zachowaniem zasady planowania minimum 2 godz. zajęć z wychowania fizycznego tygodniowo. 2) w niedziele: 5 godz. zajęć o charakterze teoretycznym lub praktycznym, w tym minimum 3 godz. zajęć w ramach samokształcenia kierowanego z wykorzystaniem między innymi platformy e-learningowej. 6. W planowaniu doskonalenia zawodowego dla strażaków pełniących służbę w stanowiskach kierowania należy przewidzieć minimum 1/12 wymiaru czasu służby na samokształcenie kierowane. **odprawa instruktorska

§ 2. Realizacja doskonalenia zawodowego Doskonalenie zawodowe dla strażaków PSP pełniących służbę w stanowiskach kierowania należy realizować w następujących formach: 1) zajęcia o charakterze teoretycznym: samokształcenie kierowane z uwzględnieniem między innymi platformy e-learningowej. samokształcenie kierowane z wykorzystaniem dokumentacji podstawowej i pomocniczej stanowisk kierowania oraz programów komputerowych wykorzystywanych w pracy tych stanowisk, 2) zajęcia o charakterze praktycznym: zajęcia z zakresu wychowania fizycznego, ćwiczenia o charakterze sztabowym, ćwiczenia z wykorzystaniem dokumentacji podstawowej oraz pomocniczej stanowiska kierowania, jak również programów komputerowych stosowanych w pracy tych stanowisk. szkolenia organizowane przez komórkę do spraw operacyjnych i doskonalenia zawodowego.

§ 2. Realizacja doskonalenia zawodowego Strażacy PSP pełniący służbę w stanowiskach kierowania zobowiązani są do uczestniczenia w zajęciach wychowania fizycznego zgodnie z zasadami określonymi przez kierownika jednostki organizacyjnej PSP - wymiar godzinowy zajęć z wychowania fizycznego nie obniża dla nich minimalnego wymiaru czasu służby przewidzianego na doskonalenie zawodowe. 9. W planowaniu doskonalenia zawodowego dla strażaków PSP pełniących służbę w systemie codziennym należy przewidzieć minimum 5 godz. zajęć doskonalenia zawodowego w każdym kwartale.

§ 2. Realizacja doskonalenia zawodowego 10. Doskonalenie zawodowe dla strażaków systemu codziennego należy realizować w następujących formach: 1) zajęcia o charakterze teoretycznym: samokształcenie kierowane z uwzględnieniem platformy e–learningowej, narady, odprawy służbowe, warsztaty, seminaria, wykłady i inne metody nauczania, 2) zajęcia o charakterze praktycznym: ćwiczenia o charakterze sztabowym, ćwiczenia taktyczno-bojowe na obiektach, zajęcia z zakresu wychowania fizycznego.

§ 2. Realizacja doskonalenia zawodowego 11. Zajęcia z wychowania fizycznego należy realizować w oparciu o obowiązujące wzorcowe programy zajęć wychowania fizycznego dla jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Małopolski Komendant Wojewódzki PSP zapewnia i nadzoruje prawidłowe działanie platformy e-learningowej, która stanowi wsparcie realizacji samokształcenia kierowanego. 13. Osoby wymienione w § 1 ust. 6 koordynują funkcjonowanie i obsługę platformy e–learningowej w poszczególnych komendach.

§ 2. Realizacja doskonalenia zawodowego Kierownicy jednostek organizacyjnych PSP zobowiązani są do organizacji w podległych jednostkach zaplecza dydaktycznego niezbędnego do realizacji doskonalenia zawodowego. 15. Wszystkie zajęcia doskonalenia zawodowego należy prowadzić z bezwzględnym zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. 16. Doskonalenia zawodowego dla strażaków nie planuje się w dniach świąt państwowych i kościelnych oraz w Dniu Strażaka.

§ 3 Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego

§ 3. Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego W planowaniu doskonalenia zawodowego należy uwzględnić między innymi: rzeczywiste potrzeby wynikające z posiadanych analiz, planów i specyfiki obszaru chronionego, poziom przygotowania zawodowego zmian służbowych, analizy, oceny i wnioski z prowadzonych działań ratowniczych oraz ćwiczeń, konieczność stałego doskonalenia umiejętności posługiwania się pojazdami i sprzętem pożarniczym oraz ratowniczym znajdującym się na wyposażeniu KP /KM PSP, potrzebę doskonalenia technik ratowniczych, zalecenia nadrzędnych jednostek organizacyjnych PSP w zakresie realizacji zagadnień doskonalenia zawodowego, poziom sprawności fizycznej strażaków, literaturę specjalistyczną i inne materiały szkoleniowe w tym także platformę e-learningową, analizy zagrożeń i wypadkowości oraz aktualny stan bhp w jednostkach organizacyjnych PSP.

§ 3. Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego 2. Właściwy kierownik jednostki organizacyjnej PSP w celu standaryzacji wiedzy w podległych mu komórkach organizacyjnych w planach doskonalenia zawodowego umieszcza zagadnienia wynikające z analiz działań ratowniczych i ćwiczeń prowadzonych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej oraz z prowadzonych czynności kontrolno-rozpoznawczych, a także z poprzedniego cyklu doskonalenia zawodowego wymagające uzupełnienia wiedzy i umiejętności w tym zakresie.

§ 3. Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego 3. Dokumentację doskonalenia zawodowego dla strażaków stanowią: 1) dla strażaków systemu zmianowego JRG roczny ramowy plan doskonalenia zawodowego (sporządza dowódca JRG) - zatwierdza kierownik jednostki organizacyjnej PSP (wzór w załączniku nr 1a), miesięczny plan doskonalenia zawodowego (sporządza dowódca JRG) – zatwierdza kierownik jednostki organizacyjnej PSP – (wzór w załączniku nr 1b), zestawienie wyników doskonalenia zawodowego (wzór w załączniku nr 1c), dokumentacja ćwiczeń taktyczno-bojowych na obiektach i terenach zewnętrznych – (sporządza dowódca JRG) zatwierdza kierownik jednostki organizacyjnej (wzór w załączniku nr 1d), dokumentacja ćwiczeń praktycznych na obiektach i terenach własnych (sporządza strażak wyznaczony przez dowódcę JRG) – zatwierdza dowódca JRG – (wzór załącznika 1f) sprawozdanie z zapoznania z obiektem/terenem – opracowuje dowódca JRG -zatwierdza kierownik jednostki organizacyjnej po naniesieniu uwag (wzór w załączniku nr 1e) książka podziału bojowego, w której każdego dnia należy odnotowywać realizację zajęć doskonalenia zawodowego JRG z wyszczególnieniem: - tematu zajęć, - godzin realizacji zajęć, - prowadzącego zajęcia, - przyczyny nie odbycia się zajęć (innej niż udział w działaniach ratowniczo-gaśniczych).

§ 3. Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego 2) dla strażaków PSP systemu zmianowego stanowisk kierowania (sporządzana w KW PSP - KM/KP PSP): roczny ramowy plan doskonalenia zawodowego - zatwierdza kierownik jednostki organizacyjnej PSP (wzór w załączniku nr 2a), kwartalny plan doskonalenia zawodowego – zatwierdza kierujący komórką właściwą do spraw operacyjnych w KW PSP i poszczególnych KP/KM PSP (wzór w załączniku nr 2b), zestawienie wyników doskonalenia zawodowego (wzór w załączniku nr 2c), raport przebiegu służby w stanowisku kierowania, w którym należy odnotowywać realizację zajęć doskonalenia zawodowego z wyszczególnieniem: - tematyki zajęć, - godzin realizacji zajęć lub przyczyny braku realizacji zajęć doskonalenia zawodowego. 3) dla strażaków PSP systemu codziennego (sporządzana w KW PSP - KM/KP PSP): kwartalny plan doskonalenia zawodowego - zatwierdza kierownik jednostki organizacyjnej PSP (wzór w załączniku nr 3a).

§ 3. Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego 4. Roczny ramowy plan doskonalenia zawodowego stanowi podstawę do opracowywania kwartalnych* oraz miesięcznych** planów doskonalenia zawodowego. * dotyczy strażaków systemu zmianowego stanowisk kierowania ** dotyczy strażaków systemu zmianowego JRG

§ 3. Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego 5. Dokumentację doskonalenia zawodowego należy sporządzać w następujących terminach: 1) dla strażaków systemu zmianowego JRG : roczny ramowy plan doskonalenia zawodowego – do 15 grudnia roku poprzedzającego rok ujęty w planie, miesięczny plan doskonalenia zawodowego – do 25 dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc ujęty w planie, zestawienie wyników doskonalenia zawodowego – do końca miesiąca następującego po zakończonym cyklu szkoleniowym, dokumentacja ćwiczeń taktyczno-bojowych na obiektach i terenach zewnętrznych – w terminie ustalonym przez zatwierdzającego dokumentację ćwiczeń, dokumentacja ćwiczeń praktycznych na obiektach i terenach własnych – w terminie ustalonym przez zatwierdzającego dokumentację ćwiczeń, sprawozdanie z zapoznania z obiektem/terenem – do siedmiu dni po zakończeniu zapoznania, książka podziału bojowego – na każdej służbie należy odnotowywać realizację zajęć doskonalenia zawodowego w JRG.

§ 3. Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego 5. Dokumentację doskonalenia zawodowego należy sporządzać w następujących terminach: 2) dla strażaków PSP systemu zmianowego stanowisk kierowania: roczny ramowy plan doskonalenia zawodowego - do 15 grudnia roku poprzedzającego rok ujęty w planie, kwartalny plan doskonalenia zawodowego – do 25 dnia miesiąca poprzedzającego kwartał ujęty w planie, zestawienie wyników doskonalenia zawodowego - do końca miesiąca następującego po zakończonym cyklu szkoleniowym, raport przebiegu służby w stanowisku kierowania – na każdej służbie należy odnotowywać realizację zajęć doskonalenia zawodowego. 3) dla strażaków PSP systemu codziennego: roczny ramowy plan doskonalenia zawodowego do 15 grudnia roku poprzedzającego rok ujęty w planie, kwartalny plan doskonalenia zawodowego - do 25 dnia miesiąca poprzedzającego kwartał ujęty w planie.

§ 3. Planowanie i dokumentacja doskonalenia zawodowego 6. Podstawę do prowadzenia zajęć teoretycznych* i praktycznych** , których sporządzana jest stosowana dokumentacja) w trakcie zajęć prowadzonych przez strażaków systemu zmianowego JRG stanowią konspekty lekcyjne zawierające: cele, metody nauczania, strukturę zajęć, pomoce dydaktyczne oraz część merytoryczną. * z wyjątkiem zajęć w ramach samokształcenia kierowanego realizowanego z uwzględnieniem platformy e–learningowej oraz innych form zajęć o charakterze teoretycznym wybranych według uznania kierownika jednostki organizacyjnej PSP ** nie dotyczy ćwiczeń taktyczno-bojowych na obiektach oraz zapoznania z obiektem/terenem, do których sporządzana jest stosowana dokumentacja),

§ 4 Ćwiczenia taktyczno-bojowe na obiektach i terenach zewnętrznych, ćwiczenia praktyczne na obiektach i terenach własnych oraz zapoznanie z obiektami i topografią obszarów chronionych

§ 4. Ćwiczenia taktyczno-bojowe na obiektach i terenach zewnętrznych, ćwiczenia praktyczne na obiektach i terenach własnych oraz zapoznanie z obiektami i topografią obszarów chronionych Ćwiczenia praktyczne na obiektach i terenach własnych oraz ćwiczenia taktyczno-bojowe na obiektach i terenach zewnętrznych a także zapoznanie z obiektami i topografią obszarów chronionych prowadzone są z uwzględnieniem następujących zasad : ćwiczenia, zapoznania z obiektami oraz topografią obszarów chronionych przeprowadza się w porze dziennej lub nocnej zgodnie z normą czasową, o której mowa w § 2 ust. 5 pkt. 1 lit. b, każda zmiana służbowa JRG minimum jeden raz w miesiącu przeprowadza w porze nocnej ćwiczenia praktyczne na obiektach i terenach własnych, każda zmiana służbowa JRG minimum jeden raz w kwartale przeprowadza ćwiczenia taktyczno-bojowe na obiektach i terenach zewnętrznych poprzedzone zapoznaniem z obiektem, ćwiczenia taktyczno-bojowe przeprowadzane w ramach ćwiczeń odwodów operacyjnych nie obniżają liczby ćwiczeń określonych w § 4 ust. 1 pkt. 2 i 3, w czasie realizacji ćwiczeń taktyczno-bojowych na obiektach i terenach zewnętrznych dowódca lub zastępca dowódcy JRG zobowiązani są do udziału w nich w charakterze kierownika ćwiczeń, w przypadku ich nieobecności funkcję kierownika ćwiczeń pełni strażak wyznaczony przez dowódcę JRG, w ćwiczeniach opisanych w §4 ust.1 pkt. 1 zobowiązani są do udziału strażacy pełniący służbę w wydziale operacyjnym danej Komendy P/M PSP.

§ 4. Ćwiczenia taktyczno-bojowe na obiektach i terenach zewnętrznych, ćwiczenia praktyczne na obiektach i terenach własnych oraz zapoznanie z obiektami i topografią obszarów chronionych Dokumentowanie ćwiczeń taktyczno-bojowych na obiektach i terenach zewnętrznych, ćwiczeń praktycznych na obiektach i terenach własnych oraz zapoznania z obiektami i topografią obszarów chronionych prowadzone jest z uwzględnieniem następujących zasad: Dokumentację ćwiczeń taktyczno-bojowych na obiektach i terenach zewnętrznych, o której mowa w § 3 ust. 3 pkt. 1 lit. d Dokumentację z zapoznania z obiektem, o której mowa w § 3 ust. 3 pkt. 1 lit. F, w przypadku rozpoznania obiektów nietypowych i terenów dokumentacja może mieć formę notatki służbowej zawierającej istotne elementy operacyjne. Ćwiczenia praktyczne na obiektach i terenach własnych prowadzi się w oparciu o dokumentację, o której mowa w § 3 ust. 3 pkt. 1 lit. e. Dokumentację ćwiczeń praktycznych na obiektach i terenach własnych sporządza strażak wyznaczony przez dowódcę JRG. W przypadku stwierdzenia podczas ćwiczeń taktyczno-bojowych na obiektach i terenach zewnętrznych lub podczas zapoznania z obiektem lub terenem utrudnień lub nieprawidłowości mogących mieć wpływ na przebieg działań ratowniczo–gaśniczych dokumentację, o której mowa w § 4 ust. 2 pkt. 1 i 2 należy przedstawić do wglądu kierownikowi jednostki organizacyjnej PSP.

§ 5 Ocena doskonalenia zawodowego

§ 5. Ocena doskonalenia zawodowego Cykl doskonalenia zawodowego należy zakończyć egzaminem teoretycznym, który przeprowadza komisja powołana przez kierownika jednostki organizacyjnej PSP. Egzaminy teoretyczne należy przeprowadzić w oparciu o platformę e-learningową do końca miesiąca następującego po zakończeniu cyklu doskonalenia zawodowego. Nieobecność na egzaminie teoretycznym lub uzyskanie oceny niedostatecznej obliguje strażaka do zdawania egzaminu w dodatkowym terminie ustalonym przez przewodniczącego komisji egzaminacyjnej. Uzyskanie oceny niedostatecznej („1”) z egzaminu teoretycznego lub nieobecność na egzaminie w terminach, o których mowa w § 5 ust. 2 i ust. 3 może stanowić podstawę do sporządzenia negatywnej opinii służbowej zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

§ 5. Ocena doskonalenia zawodowego Wyniki egzaminu teoretycznego podsumowującego cykl doskonalenia zawodowego należy dokumentować w arkuszu zestawienia wyników doskonalenia zawodowego (wpisując ocenę cyfrowo w szkolnej skali ocen: ocena celująca – „6”, ocena bardzo dobra – „5”, ocena dobra – „4”, ocena dostateczna – „3”, ocena dopuszczająca – „2”, ocena niedostateczna – „1”). Osoby określone w § 1 ust. 4, 5 i 6 mogą prowadzić okresowe sprawdziany wiedzy strażaków w dowolnym czasie cyklu doskonalenia zawodowego; zaleca się przeprowadzanie tych sprawdzianów w oparciu o platformę e-lerningową. Do dnia 15 lutego każdego roku należy przesłać do komórki organizacyjnej właściwej do spraw doskonalenia zawodowego w KW PSP Kraków sprawozdanie z egzaminu doskonalenia zawodowego, w którym należy uwzględnić: liczbę strażaków zobowiązanych do przystąpienia do egzaminu, liczbę strażaków, którzy przystąpili do egzaminu, liczbę strażaków, którzy uzyskali wynik pozytywny.

§ 5. Ocena doskonalenia zawodowego 8. W ramach nadzoru nad doskonaleniem zawodowym osoby określone w § 1 ust. 4, 5 i 6 winny prowadzić kontrole (w formie inspekcji gotowości operacyjnej, hospitacji) przebiegu zajęć doskonalenia zawodowego, poziomu uzyskanej wiedzy, dokumentując to stosownymi wpisami w książce podziału bojowego JRG , raporcie z przebiegu służby stanowisk kierowania oraz dokumentacji inspekcji.

Poszczególne fragmenty tego opracowania nie mogą być kopiowane, wykorzystywane w opracowaniach zwartych, publikacjach, tłumaczeniach czy innych formach bez pisemnej zgody Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie. Tylko do użytku służbowego, wszystkie prawa zastrzeżone.

…dziękuję…

Załącznik nr 1a

Załącznik nr 1b

Załącznik nr 1c

Załącznik nr 2a

Załącznik nr 2b

Załącznik nr 2c

Załącznik nr 3a