Podatek akcyzowy

Źródła prawa

Najważniejsze źródła prawa wspólnotowego Dyrektywa Rady 92/12/EEC z 25 lutego 1992 w sprawie ustaleń ogólnych dotyczących produktów podlegających opodatkowaniu akcyzowemu i kontroli obrotu tymi produktami (Dz.Urz. EWG L 076 s.1) Dyrektywa Rady 92/83/EEC z 19 października 1992 w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych (Dz.Urz. EWG L 316, s. 21) Dyrektywa Rady 95/59/EC z 27 listopada 1995 w sprawie podatków innych niż podatki obrotowe, wpływających na spożycie wyrobów tytoniowych (Dz.Urz. UE L 291, s. 40) Dyrektywa Rady 2003/96/EC z 27 października 2003 w sprawie przebudowy wspólnotowych ram opodatkowania produktów energetycznych oraz energii elektrycznej (Dz.Urz. UE L 283, s. 51)

Struktura źródeł prawa wspólnotowego Dyrektywy strukturalne Przepisy regulujące minimalne stawki akcyzy

Struktura Dyrektywy horyzontalnej Przepisy ogólne Produkcja, przetwarzanie i magazynowanie Przepływ towarów Zwrot Zwolnienia

Dyrektywa horyzontalna Podstawowe zasady Dyrektywa horyzontalna

Preambuła Dyrektywy horyzontalnej (wyciąg) ustanowienie i funkcjonowanie rynku wewnętrznego wymaga swobodnego przepływu towarów, włączając te, które są objęte podatkiem akcyzowym; należy określić pojęcie wyrobów objętych podatkiem akcyzowym; tylko towary, które są traktowane jako takie we wszystkich Państwach Członkowskich mogą podlegać przepisom prawa wspólnotowego; takie wyroby mogą podlegać innym podatkom pośrednim w określonych celach; utrzymanie lub wprowadzenie innych podatków pośrednich nie może spowodować zwiększenia formalności związanych z przekraczaniem granicy; w celu zapewnienia ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego, ściągalność podatków akcyzowych powinna być jednakowa we wszystkich Państwach Członkowskich; każda dostawa, przechowywanie z perspektywą dostawy lub dostawa do celów podmiotu gospodarczego prowadzącego samodzielną działalność gospodarczą lub do celów organu podlegającego obowiązującemu prawu państwowemu, która ma miejsce na terenie Państwa Członkowskiego innego niż to, w którym produkt został dopuszczony do konsumpcji, powoduje ściąganie podatku akcyzowego w tym innym Państwie Członkowskim; w przypadku wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, nabytych i transportowanych przez osoby prywatne dla ich własnego użytku, podatek musi zostać pobrany w państwie, w którym wyroby zostały nabyte; celem ustalenia, że wyroby objęte podatkiem akcyzowym nie są przechowywane dla celów prywatnych, lecz handlowych, Państwa Członkowskie muszą wziąć pod uwagę liczne kryteria;

Preambuła do Dyrektywy horyzontalnej (wyciąg) przepływ wyrobów z terytorium jednego Państwa Członkowskiego na terytorium innego nie może powodować kontroli, które utrudniałyby swobodny przepływ towarów we Wspólnocie; w celu ustalenia należnych obciążeń niezbędna jest wiedza na temat przepływu wyrobów objętych podatkiem akcyzowym; należy przyjąć przepis dotyczący dokumentu towarzyszącego takim wyrobom; aby zapewnić pobieranie podatków według stawek ustalonych przez Państwa Członkowskie, należy przyjąć przepis w celu ustalenia procedury przepływu takich towarów, korzystających z zawieszenia podatku; z tego względu należy najpierw przyjąć przepis umożliwiający łatwą identyfikację przesyłki ; należy przyjąć przepis, który pozwoli na natychmiastowe określenie statusu podatkowego przesyłki; niezbędne jest dostarczenie dokumentu towarzyszącego, administracyjnego lub handlowego, który spełniałby te wymagania ; zastosowany dokument handlowy musi zawierać wszystkie podstawowe informacje zawarte w dokumencie administracyjnym; w kontekście przepisów prawa krajowego, w przypadku przestępstwa lub naruszenia ustawy, podatek akcyzowy powinien być w zasadzie pobierany przez Państwo Członkowskie, na którego terytorium przestępstwo lub naruszenie ustawy zostały popełnione, lub przez Państwo Członkowskie, gdzie przestępstwo lub naruszenie ustawy zostały stwierdzone, lub w przypadku niezgłoszenia, w Państwie Członkowskim przeznaczenia przez wysyłające Państwo Członkowskie; Państwa Członkowskie mogą ustalić, że wyroby dopuszczone do konsumpcji powinny posiadać oznaczenia fiskalne lub krajowe znaki identyfikacyjne i stosowanie takich oznaczeń nie powinno powodować trudności w handlu wewnątrzwspólnotowym; uiszczenie podatków akcyzowych w Państwie Członkowskim, w którym wyroby dopuszczone zostały do konsumpcji, musi spowodować zwrot tych podatków w przypadku, kiedy wyroby nie są przeznaczone do konsumpcji w danym Państwie Członkowskim.

Podstawowe zasady Zasada swobodnego przepływu towarów, w tym wyrobów akcyzowych Ograniczenie stosowania prawa wspólnotowego jedynie do wyrobów zharmonizowanych Dopuszczenie stosowania do wyrobów zharmonizowanych innych podatków pośrednich z zastrzeżeniem, że nie może to powodować dodatkowych formalności przy przekraczaniu granicy

Podstawowe zasady Zasada opodatkowania w kraju dopuszczenia do konsumpcji – konsekwencje: * opodatkowanie wyrobu w kraju, w którym został nabyty przez osobę fizyczną na potrzeby własne, * opodatkowanie w kraju przeznaczenia w przypadku nabycia wyrobu do dalszej odprzedaży Zasada efektywnego opodatkowania akcyzą tylko w jednym państwie – konsekwencja: zwrot akcyzy zapłaconej w państwie, w którym wyroby nie są ostatecznie przeznaczone do konsumpcji

Akcyza a inne podatki obrotowe (art. 3 ust. 2 i 3 D.horyzontalnej) Wyroby akcyzowe mogą podlegać innym podatkom pośrednim do szczególnych celów pod warunkiem że podatki te są zgodne z przepisami podatkowymi stosowanymi odnośnie do podatku akcyzowego oraz VAT, jeżeli chodzi o określenie podstawy opodatkowania, obliczenie podatku, ściągalność i kontrolowanie podatku. Państwa Członkowskie zachowują prawo do wprowadzenia lub utrzymania podatków na wyroby inne niż akcyzowe pod warunkiem jednak, że podatki te nie spowodują zwiększenia formalności związanych z przekraczaniem granicy w handlu między Państwami Członkowskimi. Z zastrzeżeniem poszanowania tego samego warunku, Państwa Członkowskie zachowują także prawo do pobierania podatków od świadczenia usług nie mających charakteru podatku obrotowego, włączając w to podatki odnoszące się do wyrobów objętych podatkiem akcyzowym.

Orzecznictwo Artykuł 3 ust. 2 dyrektywy 92/12 w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przewozu oraz kontrolowania - który przewiduje, że produkty wymienione w art. 3 ust. 1 dyrektywy mogą podlegać podatkom pośrednim innym niż akcyza, jeżeli te podatki pośrednie zmierzają do realizacji jednego lub kilku celów szczególnych w rozumieniu tego przepisu i są zgodne z przepisami podatkowymi stosowanymi odnośnie podatku akcyzowego oraz podatku od wartości dodanej w zakresie określenia podstawy opodatkowania, obliczenia podatku, ściągalności i kontrolowania podatku - wyklucza utrzymywanie podatku przewidzianego przez ustawodawstwo Państwa Członkowskiego, który jest pobierany od dostaw za wynagrodzeniem napojów alkoholowych i który - z jednej strony - nie zmierza do realizacji celu innego niż cel czysto budżetowy oraz - z drugiej strony - nie jest zgodny ani z ogólnym systemem przepisów dotyczących podatku akcyzowego od napojów alkoholowych, ponieważ jego wysokość jest ustalana w odniesieniu do wartości produktu, nie zaś na podstawie wagi, ilości produktu lub zawartości alkoholu, ani też z ogólnym systemem przepisów stosowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, w zakresie przepisów dotyczących obliczenia i ściągalności podatku (C-437/97)

Orzecznictwo Jeżeli przepis prawa wspólnotowego stwarza możliwość kilku interpretacji, należy przyznać pierwszeństwo tej, która gwarantuje, że przepis ten zachowuje swoją skuteczność. Jeżeli istnieje rozbieżność pomiędzy różnymi wersjami językowymi tekstu wspólnotowego, dany przepis powinien być interpretowany przez odwołanie do celu i ogólnego systemu regulacji, której jest częścią. Artykuł 3 ust. 2 dyrektywy 92/12 w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania - który ma umożliwić Państwom Członkowskim wprowadzenie (obok minimalnego podatku akcyzowego ustalonego dyrektywą 92/83 w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych) innych podatków pośrednich mających określony cel, tzn. cel inny niż cel budżetowy - nie wymaga od Państw Członkowskich przestrzegania wszystkich reguł stosowanych dla celów podatku akcyzowego lub podatku VAT w takim zakresie, w jakim chodzi o określenie podstawy opodatkowania, obliczenie podatku, ściągalność oraz jego kontrolowanie. Wystarczające jest, by podatki pośrednie mające szczególne cele były w tych kwestiach zgodne z ogólnym systemem jednej lub drugiej z tych technik opodatkowania w kształcie ustalonym przez ustawodawstwo wspólnotowe (C-434/97)

Wyroby akcyzowe (art. 3 ust. 1) oleje mineralne, alkohol i napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe Cechy wyrobów akcyzowych: niska cenowa i dochodowa elastyczność popytu, niski koszt wytworzenia, konsumpcyjny charakter wyrobów

Przedmiot opodatkowania (art. 5 ust. 1)

Obowiązek podatkowy (art. 6) 1. z chwilą dopuszczenia do konsumpcji, przez co rozumie się: - każde odstąpienie, w tym nieprawidłowe, od procedury zawieszenia, - każde wytworzenie wyrobów, w tym nieprawidłowe, poza procedurą zawieszenia, - każdy import wyrobów, w tym nieprawidłowy, w którym wyroby te nie zostały objęte procedurą zawieszenia 2. w momencie zaewidencjonowania niedoborów

Orzecznictwo Artykuł 6 ust. 1 dyrektywy 92/12 w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przemieszczania oraz kontrolowania zmienionej dyrektywą 94/74 musi być interpretowany jako oznaczający, iż samo przechowywanie produktu podlegającemu opodatkowaniu akcyzą w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej dyrektywy stanowi dopuszczenie do konsumpcji, w przypadku gdy produkt ten jest przechowywany poza procedurą zawieszenia i od tego produktu nie został jeszcze pobrany podatek zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wspólnotowego i prawa krajowego (C-325/99)

Obowiązek podatkowy w stosunku do towarów z zapłaconą akcyzą (art. 7) W przypadku dopuszczenia do konsumpcji w państwie A wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, przechowywanych do celów handlowych w państwie B, podatek akcyzowy jest nakładany w państwie B. W zależności od przypadku, podatek jest należny od osoby dokonującej dostawy lub przechowującej wyroby przeznaczone do dostawy lub od osoby otrzymującej wyroby do użytku w państwie B lub od stosownego podmiotu gospodarczego lub organu podlegającego prawu publicznemu. Wyroby z zapłaconą akcyzą przepływają między terytoriami różnych państw na podstawie dokumentu towarzyszącego. Ww. osoba, podmiot gospodarczy lub organ muszą spełniać następujące wymagania: a) przed wysłaniem towarów, złożyć deklarację dla władz podatkowych państwa B i zagwarantować uiszczenie podatku akcyzowego; b) zapłacić podatek akcyzowy państwa B; c) wyrazić zgodę na wszelkie kontrole umożliwiające władzom administracyjnym państwa B potwierdzenie, że towary faktycznie dotarły do miejsca przeznaczenia i że podatek akcyzowy, którym podlegają został zapłacony; Podatek akcyzowy uiszczony w państwie A, zostaje zwrócony

PRZEMIESZCZANIE WYROBÓW AKCYZOWYCH Z ZAPŁACONĄ AKCYZĄ POLSKA WSPÓLNOTA PRZEDSIĘBIORCA B płaci akcyzę w Polsce, co daje podstawę do zwrotu podatku zapłaconego przez skład A SKŁAD A płaci akcyzę w swoim kraju WDT WNT

Osoby prywatne (art. 8) Odnośnie wyrobów nabytych przez osoby prywatne dla ich własnego użytku i przez nie transportowanych, zasada rządząca rynkiem wewnętrznym ustanawia, że podatek akcyzowy jest pobierany w Państwie Członkowskim, w którym zostały one nabyte.

Posiadanie wyrobów akcyzowych w celach handlowych (art. 9) Podatek akcyzowy staje się wymagalny w przypadku gdy wyroby dopuszczone do konsumpcji w Państwie A są przechowywane do celów handlowych w Państwie B. W takim przypadku podatek jest należny w Państwie Członkowskim, na którego terytorium wyroby znajdują się i staje się wymagalny od posiadacza wyrobów. W celu ustalenia, że wyroby określone w art. 8 są przeznaczone do celów handlowych, Państwa Członkowskie muszą wziąć pod uwagę między innymi: – status handlowy składującego wyroby i przyczyny ich składowania, – miejsce gdzie wyroby są umieszczone lub, w razie potrzeby, sposób transportu, – każdy dokument odnoszący się do wyrobów, – rodzaj wyrobów, – ilość wyrobów. Państwa Członkowskie mogą także ustalić, że podatek akcyzowy będzie nakładany w Państwie Członkowskim konsumpcji na zakup olei mineralnych już dopuszczonych do konsumpcji w innym Państwie Członkowskim, jeżeli takie produkty są transportowane przy użyciu nietypowych środków transportu przez osoby prywatne lub w ich imieniu. Nietypowy transport oznacza transport paliw innymi środkami niż w zbiornikach paliwowych pojazdów lub w stosownych pojemnikach zapasowych oraz transport płynnych wyrobów grzewczych inaczej niż za pomocą cystern używanych przez podmioty gospodarcze zajmujące się tym zawodowo.

„Sprzedaż wysyłkowa” (art. 10) Produkty objęte podatkiem akcyzowym nabyte przez osoby, które nie są uprawnionymi właścicielami składu podatkowego lub zarejestrowanymi lub nie zarejestrowanymi podmiotami gospodarczymi i wysyłane lub transportowane bezpośrednio lub pośrednio przez sprzedawcę lub w jego imieniu są objęte podatkiem akcyzowym w Państwie Członkowskim przeznaczenia. Podatek akcyzowy Państwa Członkowskiego przeznaczenia obciąża sprzedawcę w momencie dostawy. Państwa Członkowskie mogą przyjąć przepisy przewidujące, że podatek akcyzowy jest płatny przez przedstawiciela podatkowego, innego niż odbiorca wyrobów. Taki przedstawiciel podatkowy musi zostać ustanowiony w Państwie Członkowskim przeznaczenia i zatwierdzony przez władze podatkowe tego Państwa Członkowskiego. Państwo Członkowskie, w którym sprzedawca ma swoją siedzibę, musi upewnić się, że spełnia on następujące wymagania: – gwarantuje uiszczenie podatku akcyzowego zgodnie z warunkami określonymi przez Państwo Członkowskie przeznaczenia przed wysłaniem wyrobów oraz zapewnia jego uiszczenie po przybyciu wyrobów, – prowadzi księgowość dostaw.

DOSTARCZENIE KONSUMENTOWI WYROBÓW AKCYZOWYCH Z ZAPŁACONĄ AKCYZĄ POLSKA WSPÓLNOTA KONSUMENT SPRZEDAWCA płaci akcyzę w swoim kraju NIEMOŻLIWE WNT WDT PRZEDSTAWICIEL PODATKOWY płaci akcyzę w Polsce

Następne zajęcia Zawieszenie poboru akcyzy Przemieszczanie wyrobów z zapłaconą akcyzą