Założenia aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006 – 2020 Dorota Skwarek Zastępca Dyrektora PUŁAWY, 19 czerwca 2012 r.

Rola Założeń Założenia są elementem przyjętego przez Sejmik Województwa Lubelskiego toku prac nad aktualizacją Strategii. Ich celem jest: określenie przestrzeni strategicznej dla opracowania nowej generacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego, wskazanie sposobów oraz możliwości wyboru mechanizmów, środków pozwalających na optymalne wykorzystanie narzędzi rozwoju.

do budowania i modelowania przyszłości regionu Pozycja rozwojowa województwa lubelskiego START do budowania i modelowania przyszłości regionu 1. TRUDNY w wyjściowych procesach realnych 2. OPTYMISTYCZNY w warstwie dotychczas uśpionych potencjałów i zasobów rozwojowych

Przyszły rozwój województwa lubelskiego warunkowany będzie: Uwarunkowania rozwoju województwa Przyszły rozwój województwa lubelskiego warunkowany będzie: Efektywnym wykorzystywaniem właściwie zidentyfikowanych potencjałów rozwojowych województwa Realizacją projektów prorozwojowych, zintegrowanych i innowacyjnych

Uwarunkowania i przesłanki aktualizacji Strategii Wdrażanie i kształt polityki regionalnej jest odzwierciedleniem występowania różnych zjawisk i procesów, które określają współczesne mechanizmy rozwoju, m.in.: 1. Uwarunkowanie globalne, a także krajowe 2. Dokumenty programowe i strategiczne 3. Przepisy prawne 5

Uwarunkowania globalne i krajowe Wpływ procesów globalizacji na gospodarkę i kulturę regionalną Procesy i produkty innowacyjne jako główne czynniki budowania przewag konkurencyjnych Wykorzystanie czynników kryzysowych Funkcje zewnętrznej granicy Unii Europejskiej Wpływ zwiększających się kosztów energii na procesy społeczno- gospodarcze Nowy model polityki regionalnej, który zakłada m.in.: większą koncentrację środków, przesunięcie akcentów z wyrównywania szans rozwojowych na wydobywanie specyficznych dla danego obszaru potencjałów rozwojowych. 6

Dokumenty programowe i strategiczne Strategia UE 2020 wzrost inteligentny wzrost zrównoważony wzrost włączający Pakiet rozporządzeń dla Polityki Spójności Wspólna Polityka Rolna oraz Polityka Rybacka 7

Dokument przyjęty przez RM Dok. w trakcie oprac./aktualizacji Dokumenty programowe i strategiczne Dokument przyjęty przez RM Dok. w trakcie oprac./aktualizacji

Dokumenty programowe i strategiczne - KSRR Cele KSRR 2010 - 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów 2. Budowa spójności terytorialnej i przeciwdziałanie procesom marginalizacji na obszarach problemowych Cel 1 Konkurencyjność Cel 2 Spójność 3. Usprawnianie procesów planowania i realizacji polityk publicznych mających wpływ terytorialny Cel 3 Sprawność Cel strategiczny Efektywne wykorzystanie specyficznych regionalnych potencjałów rozwojowych 9

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 - 2020 KSRR 2010 – 2020 - Cel 1 Wzmacnianie funkcji metropolitalnych ośrodków wojewódzkich i integracja ich obszarów funkcjonalnych, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania procesów rozwojowych i zwiększania ich absorpcji poza ośrodkami wojewódzkimi, budowa podstaw konkurencyjności województw – działania tematyczne.

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 - 2020 KSRR 2010 – 2020 - Cel 2 Wzmacnianie spójności w układzie krajowym, wspieranie obszarów wiejskich o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe, restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE, zwiększanie dostępności transportowej do ośrodków wojewódzkich. KSRR 2010 – 2020 - Cel 3 zagadnienia instytucjonalno-prawne

Założenia aktualizacji Strategii - zasady Strategia rozwoju województwa będzie opracowywana w oparciu o zasady: Podwójnej spójności z dokumentami strategicznymi opracowanymi na poziomie UE oraz krajowym, z dokumentami strategicznymi na poziomie regionalnym Partnerstwa Elastyczności

Założenia aktualizacji Strategii - zasady cd. Trwałości i zrównoważonego rozwoju wykorzystanie endogenicznych potencjałów, efektywne i racjonalne korzystanie z zasobów Koncentracji w wymiarach: tematycznym terytorialnym (place based policy) Wiarygodności danych

wobec nowej perspektywy Założenia Strategii wobec nowej perspektywy Wzmocnienie roli i funkcji koordynacyjnej Strategii Zintegrowanie z planowaniem przestrzennym Redukcja celów do 3 – 4 najważniejszych Zmiana z podejścia wyrównawczego na politykę zorientowaną terytorialnie (place based policy): Obszary Strategicznej Interwencji (OSI), Obszary Problemowe Wieloszczeblowe zarządzanie - mobilizowanie regionalnych i lokalnych aktorów i inicjatyw, Zorientowanie na konkretne cele, rezultaty i efekty Wyselekcjonowanie głównych potencjałów rozwojowych i oparcie rozwoju regionu o ich wykorzystanie Strategia jest najważniejszym własnym dokumentem władzy. Jest podstawowym dokumentem, dzięki któremu opracowujący ją podmiot będzie mógł racjonalnie organizować swoje przyszłe działanie. W związku z tym Strategia będzie określała: kierunki interwencji samorządu województwa w regionie, które zamierza realizować w horyzoncie obowiązywania strategii (w tym we współpracy z określonymi partnerami), kierunki interwencji niezbędne do osiągnięcia celów rozwojowych województwa, których realizacja jest uwarunkowana zamierzeniami partnerów społecznych i gospodarczych.

! Podstawowe wyzwanie - przełamywanie niedorozwoju Zewnętrzna pomoc uzyskiwana ze środków publicznych może zmienić niekorzystną sytuację jedynie w przypadku, gdy zostanie ona wykorzystana w celu przyspieszenia zmian strukturalnych tj.: przyspieszony rozwój sektorów o wyższej produktywności (przemysłów zaawansowanych technologicznie i usług wiedzy); podnoszenie poziomu kwalifikacji przy jednoczesnym przeciwdziałaniu „ucieczce mózgów” (poprzez tworzenie wysokiej, a przynajmniej wyższej jakości miejsc pracy); rozwijanie i usprawnianie tkanki instytucjonalnej, stwarzającej korzystne warunki dla funkcjonowania firm; zwiększanie dostępności komunikacyjnej najważniejszych ośrodków wzrostu, co pozwoli na uzyskanie spójności funkcjonalnej (zewnętrznej i wewnętrznej).

Harmonogram i etapy prac nad aktualizacją SRWL ETAP PRAC 2012 2013 I kw. II kw. III kw. IV kw. Działania przygotowawcze, w tym opracowanie diagnozy Określenie wizji rozwoju i wyłonienie głównych potencjałów Określenie celów rozwojowych Redakcja projektu dokumentu, konsultacje, uzgodnienia Redakcja, przyjęcie przez Sejmik ostatecznej wersji zaktualizowanej Strategii

Dodatkowe informacje strategia@lubelskie.pl Aktualne informacje na temat procesu aktualizacji Strategii oraz ankieta są dostępne pod adresem www.strategia.lubelskie.pl Kontakt : strategia@lubelskie.pl

Pozycja rozwojowa - ludność W całym województwie utrzymuje się ujemne saldo przyrostu naturalnego ujemne saldo migracji

Prognoza demograficzna do 2035 roku W woj. lubelskim do 2035 roku nastąpi ubytek ludności o około 13% mieszkańców Prognozowany ubytek ludności będzie następował głównie w miastach Najbardziej narażone na problemy wyludniania się miast są powiaty: Puławski Rycki

Pozycja rozwojowa - rynek pracy Opolski – jeden z największych udziałów sektora rolniczego w ogólnej liczbie pracujących 71% Puławski – jeden z najniższych odsetków bezrobotnych mieszkańców wsi w bezrobotnych ogółem (53,7%), – największy udział pracujących w przemyśle Przedsiębiorstwa 10+

Pozycja rozwojowa - stopa bezrobocia

Pozycja rozwojowa - rolnictwo Kraśnicki Opolski Obszary potencjalnego konfliktu pomiędzy rozwojem przestrzennym a ochroną gleb o wysokiej przydatności rolniczej Kraśnicki Opolski Puławski Rycki Puławy - jeden z głównych ośrodków przemysłu rolno-spożywczego najmniejsze obszarowo gospodarstwa rolne w województwie Źródło: Stuczyński, Łopatka 2009

Pozycja rozwojowa - przedsiębiorczość Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach na 1 mieszkańca (2010) – średnia dla województwa 1 756 , średnia krajowa 2 987 zł

Pozycja rozwojowa - sektor turystyczny Udzielone noclegi na 1000 ludności – średnia dla województwa – 748, średnia krajowa – 1 461 Miejsca noclegowe na 1000 ludności – średnia dla województwa – 9,42, średnia krajowa – 16

? Priorytety, potencjały, wyzwania rozwojowe subregionu Potencjał innowacyjno-badawczy -wspieranie i rozwijanie współpracy w ramach klastra chemicznego Turystyka – wykorzystanie walorów przyrodniczo- kulturowych Doliny Wisły Produkcja owoców miękkich Gospodarka rybacka - największe powierzchnie użytkowanych stawów rybnych występują m.in. w powiatach: ryckim, opolskim. Wody geotermalne – wśród obszarów preferowanych do rozwoju energetyki geotermalnej należą m.in. Puławy Geopark Małopolski Przełom Wisły