Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski – strategie rozwoju strategia Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko Warszawa, 18 kwietnia 2011 r. Szymon Tumielewicz Zastępca Dyrektora Biura Ministra

Planowanie strategiczne poziom krajowy - reforma poziom UE - większa efektywność Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko

Planowanie strategiczne – poziom krajowy a poziom UE

Zmiany w systemie zarządzania Rozwojem Polski Raport Polska 2030 - opracowany przez Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów w maju 2009 r. jest podstawą diagnostyczną dla opracowywanych strategii rozwoju. Znowelizowana ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju; Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski; Plan uporządkowania strategii rozwoju.

Plan uporządkowania strategii rozwoju (przyjęty przez Radę Ministrów 24 listopada 2009 r.) Cele: ograniczenie liczby obowiązujących strategii i polityk z… ??? dokumentów do 9 nowych (zintegrowanych) strategii rozwoju realizujących średnio- i długookresową strategię rozwoju; stworzenie efektywnego systemu zarządzania rozwojem kraju z uwzględnieniem: większej spójności i komplementarności pomiędzy dokumentami strategicznymi, odejście od „sektorowości” w planowaniu strategicznym, bardziej efektywnego wydatkowania środków z budżetu; aspekt terytorialny.

Struktura nowych strategii Długookresowa strategia rozwoju kraju (2030) Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Średniookresowa strategia rozwoju kraju (2020) Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki Strategia rozwoju transportu Strategia bezpieczeństwa narodowego RP Strategia zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko Strategia rozwoju kapitału ludzkiego Strategia rozwoju kapitału społecznego Krajowa strategia rozwoju regionalnego Sprawne państwo

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju wiodąca, długofalowa strategia rozwojowa kraju; obejmuje perspektywę do 2030 r.; określa główne trendy, wyzwania, wynikające z rozwoju wewnętrznego kraju i zmian w otoczeniu zewnętrznym; prezentuje kompleksową wizję rozwoju społeczno-gospodarczego Polski; postuluje pogodzenie wzrostu gospodarczego z wymogami szeroko rozumianej ochrony środowiska (rozwój zrównoważony) m.in. poprzez zapewnienia ciągłości dostaw energii z uwzględnieniem efektywności jej wykorzystania, oszczędzania zasobów naturalnych.

Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju opracowana na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 roku, przedstawia wizję zagospodarowania przestrzennego kraju w perspektywie do 2030 r. ; określa cele i kierunki polityki przestrzennej wraz z planem działań o charakterze prawnym i instytucjonalnym niezbędnym dla jej realizacji; wskazuje zasady i sposób koordynacji publicznych polityk rozwojowych mających istotny wpływ terytorialny; KPZK stanowi wytyczną dla DSRK, w kontekście uwarunkowań przestrzennych rozwoju kraju.

Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju określa podstawowe uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju kraju w wymiarze społecznym, gospodarczym, regionalnym i przestrzennym; obejmuje okres do 2020 r.; realizowana jest przez strategie rozwoju oraz przy pomocy programów, z uwzględnieniem okresu programowania UE; aktualizowana jest co 4 lata. Wszystkie strategie (bez DSRK) i programy rządowe podlegają ocenie zgodności ze ŚSRK.

Nowy system zarządzania gospodarczego w UE Europejski semestr – zaproponowany przez KE wiosną 2010 r. system zarządzania gospodarczego i cykl koordynacji polityki makroekonomicznej; Roczny przegląd gospodarczy (Annual growth survey) – w ramach cyklu koordynacji – główne narzędzie monitorowania polityki gospodarczej (ukazuje się co roku w styczniu); Europa 2020 – główny średniookresowy dokument strategiczny UE zawierający najważniejsze priorytety w celu zapewnienia wzrostu zrównoważonego, „inteligentnego” i sprzyjającego włączeniu społecznemu, Krajowy Program Reform (KPR) – główny element nowego systemu zarządzania gospodarczego na poziomie krajowym.

Krajowy Program Reform średniookresowy dokument planistyczny Rządu przygotowany na rzecz realizacji strategii Europa 2020; będzie uwzględniał cele i priorytety wskazane w dziewięciu zintegrowanych strategiach, ale jednocześnie będzie pokazywał perspektywę długookresowego rozwoju, np. w kierunku gospodarki niskoemisyjnej; łączy cele unijne z priorytetami krajowymi; proponowane reformy będą ukierunkowane na wzrost inteligentny, zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu, mają umożliwić przezwyciężenie barier wzrostu (tzw. wąskich gardeł – ang. bottlenecks) hamujących potencjał rozwojowy państw członkowskich; KPR zostanie przekazany do KE w kwietniu 2011 r.

Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (BEiŚ)

dlaczego BEiŚ zrównoważony rozwój i – wraz z pozostałymi strategiami zintegrowanymi - przezwyciężenie barier wzrostu obniżających potencjał rozwojowy Polski, poprawa efektywności wykorzystania zasobów, czystsza produkcja, zrównoważona konsumpcja, podejście horyzontalne, a nie sektorowe konieczność skoordynowanych działań w obszarze energetyki i środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem adaptacji do zmian klimatu, osiągnięcie efektu synergii i spójności prowadzonych działań, BEiŚ główną wytyczną w prowadzeniu polityki ekologicznej i polityki energetycznej w perspektywie do 2020 r.

Harmonogram prac nad strategią BEiŚ Rozpoczęcie prac – grudzień 2009 r. Przyjęcie założeń – 1 lipca 2010 r. Uzgodnienia wewnątrzresortowe – do 8 kwietnia 2011 r. Przedstawienie na KK – 21 kwietnia 2011 r. Przekazanie do konsultacji społecznych i na RM – kwiecień / maj 2011r.

Cele rozwojowe Cel 1 Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska; Cel 2. Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię; Cel 3 Poprawa stanu środowiska.

Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska Kierunki interwencji celu 1 Racjonalne i efektywne gospodarowanie zasobami kopalin Gospodarowanie wodami dla ochrony przed: powodzią, suszą i deficytem wody Zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej, w tym wielofunkcyjna gospodarka leśna Uporządkowanie zarządzania przestrzenią

Zapewnienie bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię Kierunki interwencji celu 2 Poprawa efektywności energetycznej Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw importowanych surowców energetycznych Modernizacja sektora energetyki zawodowej Rozwój konkurencji na rynkach paliw i energii oraz umacnianie pozycji odbiorcy Wzrost znaczenia odnawialnej energetyki rozproszonej Rozwój energetyczny obszarów podmiejskich i wiejskich

Poprawa stanu środowiska Kierunki interwencji celu 3 Poprawa jakości powietrza Zapewnienie dostępu do czystej wody dla społeczeństwa i gospodarki Racjonalne gospodarowanie odpadami, w tym wykorzystanie ich na cele energetyczne Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko Wspieranie nowych i promocja polskich technologii energetycznych i środowiskowych Promowanie postaw ekologicznych oraz tworzenie warunków do powstawania zielonych miejsc pracy

Kluczowe reformy i działania Reforma systemu planowania przestrzennego (kluczowa m.in. W kontekście ochrony różnorodności biologicznej, ochrony strategicznych złóż kopalin, ochrony przeciwpowodziowej), Reforma systemu zarządzania gospodarką wodną (racjonalne zarządzanie zlewniowe, prawidłowy podział kompetencji, skuteczna ochrona przed nadmiarem i niedoborem wody), Opracowanie i wdrożenie strategii adaptacji do zmian klimatu (w odniesieniu do wszystkich „wrażliwych” działów gospodarki), Inwentaryzacja zasobów przyrodniczych kraju (stworzenie bazy danych dla całego terytorium kraju), Dywersyfikacja źródeł energii (OZE, energetyka jądrowa, czyste technologie węglowe), Efektywne korzystanie z zasobów (w tym racjonalna gospodarka odpadami, zmiana postaw społecznych na ekologiczne).

Nakłady finansowe środki publiczne krajowe - budżet państwa oraz środki państwowych i samorządowych osób prawnych, budżet jednostek samorządu terytorialnego oraz środki innych jednostek lub form organizacyjno-prawnych sektora finansów publicznych; publiczne środki wspólnotowe - niezwykle trudno jest oszacować te nakłady w przyszłej perspektywie finansowej UE (2014-2020), gdyż żadne decyzje w tym zakresie nie zostały jeszcze podjęte; środki prywatne.

Wydatki publiczne Obszar interwencji 2011-2015 (mld zł) 2016-2020 2011-2020 Suma Zachowanie różnorodności biologicznej 2,2 0,4 2,6 Poprawa jakości powietrza 0,6 0,1 0,7 Wsparcie innowacyjności 0,04 0,01 0,45 Badania i rozwój 0,8 0,2 0,9 Współpraca międzynarodowa Adaptacja do zmian klimatu 4,1 3,0 7,1 Racjonalne gospodarowanie odpadami 5,3 1,3 6,6 Zapewnienie dostępu do czystej wody 12,3 0,02 Efektywne gospodarowanie wodami 11,6 1,2 12,8 RAZEM 37,0 6,3 43,3

Działania wspomagające BEIŚ Kształcenie kadr + tworzenie warunków do powstawania zielonych miejsc pracy Zielone ICT Współpraca międzynarodowa Zielone zamówienia publiczne

System realizacji BEiŚ Ministerstwo Gospodarki jest koordynatorem BEiŚ, Ministerstwo Środowiska jest jej współautorem dokumentu i wraz z MG odpowiada za realizację Strategii. wskaźniki i monitorowanie (KK, MG, MŚ) zaangażowanie instytucji na poziomie centralnym i regionalnym w realizację celów BEiŚ, komplementarność z innymi strategiami zintegrowanymi, kontrakt terytorialny.

Nowy system planowania strategicznego - kwestie problematyczne czy mamy nowy, sprawny system, czy tylko nowe dokumenty? linia demarkacyjna i spójność pomiędzy dokumentami strategicznymi, poziom wspólnotowy i krajowy – gdzie jest podstawa programowania nowej perspektywy (KPR? ŚSRK? strategie zintegrowane?), jak zapewnić realizację celów strategii (wielu aktorów, potrzeba koordynacji), terytorializacja polityk sektorowych wraz z finansowaniem – możliwości? (warsztat MRR), poziom krajowy i regionalny w realizacji polityki rozwoju.

Dziękuje za uwagę Szymon Tumielewicz Zastępca Dyrektora Biura Ministra