Założenia Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa II Lubelski Kongres Szkół Zawodowych Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Założenia Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 8 – 9 listopad 2010r. -

Jak powstawały założenia do strategii… Prace dotyczące przyszłej wizji obszarów wiejskich oraz rolnictwa prowadzono w MRiRW już w 2008r. (dokument: Kierunki rozwoju obszarów wiejskich). W lutym 2009r. został poddany konsultacjom dokument o nazwie „Zarys kierunków rozwoju obszarów wiejskich”. Przyjęcie przez Radę Ministrów w dn. 24 listopada 2009 r. dokumentu Plan uporządkowania strategii Rozwoju - rozpoczęto prace nad opracowaniem Strategii zrównoważonego rozwoju wsi rolnictwa i rybactwa.

Plan uporządkowania strategii Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Średniookresowa strategia rozwoju kraju Strategie rozwoju (9) Strategii innowacyjności i efektywności gospodarki, Strategii rozwoju zasobów ludzkich, Strategii rozwoju transportu, Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko, Sprawne państwo, Strategii rozwoju kapitału społecznego, Krajowej strategii rozwoju regionalnego – Regiony – miasta - obszary wiejskie, Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Strategii zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa Programy

Jak powstawały założenia do strategii… Struktura dokumentu jest zgodna z Wytycznymi do opracowywania strategii rozwoju wskazanych w Planie uporządkowania strategii rozwoju. W pracach nad opracowaniem strategii udział wzięli m.in. eksperci z niezależnych ośrodków naukowo badawczych. Założenia strategii były konsultowane z poszczególnymi ministerstwami (pośrednio również z GIOŚ) Dokument był prezentowany na posiedzeniu Komitetu Koordynacyjnego do spraw Polityki Rozwoju w dn. 26 sierpnia 2010r., gdzie uzyskał pozytywną opinię.

Wizja obszarów wiejskich Obszary wiejskie będą atrakcyjnym miejscem pracy, zamieszkania, wypoczynku i prowadzenia działalności: rolniczej lub pozarolniczej, które w sposób komplementarny przyczyniają się do wzrostu gospodarczego. Obszary te będą dostarczały dóbr publicznych i rynkowych z zachowaniem unikalnych walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych dla przyszłych pokoleń. Mieszkańcy obszarów wiejskich będą posiadać szeroki dostęp do wysokiej jakości edukacji, zatrudnienia, służby zdrowia, dóbr kultury i nauki, narzędzi społeczeństwa informacyjnego i niezbędnej infrastruktury technicznej. Obszary wiejskie zachowają swój unikalny charakter dzięki zrównoważonemu rozwojowi konkurencyjnego rolnictwa i rybactwa.

Rynkowe i pozarynkowe funkcje obszarów wiejskich i rolnictwa Kluczowe pojęcia Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, rolnictwa i rybactwa Wielofunkcyjne obszary wiejskie, rolnictwo i rybactwo Produkcyjne: - komercyjne - niekomercyjne Społeczne: - żywotność i spójność ekonomiczna wsi - zabezpieczenie społeczne rolników Rynkowe i pozarynkowe funkcje obszarów wiejskich i rolnictwa Kulturowe: - ochrona i wzbogacanie tradycji lokalnych, regionalnych, narodowych Przyrodnicze: - pozytywne (zapobieganie degradacji UR, ochrona bioróżnorodności, poprawa stosunków wodnych, zapobieganie erozji gleb) - negatywne (zanieczyszczenie, erozja, negatywny wpływ na różnorodność biologiczną, emisja gazów cieplarnianych),

Cel główny Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz efektywne wykorzystanie ich zasobów i potencjałów, w tym rolnictwa i rybactwa, dla zrównoważonego rozwoju kraju.

Cele szczegółowe Cel główny 2. Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz łagodzenie ich izolacji przestrzennej 1. Wzrost jakości kapitału ludzkiego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Cel główny 5. Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich 3. Bezpieczeństwo żywnościowe 4. Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego

Katalog działań strategicznych Cele, priorytety i kierunki interwencji przedstawione w Strategii stanowią katalog strategicznych działań, które powinny być realizowane na obszarach wiejskich. Należy jednak mieć na uwadze, że to w zależności od potrzeb rozwojowych poszczególnych terenów, będą na nim realizowane wybrane (najbardziej potrzebne/strategiczne z punktu widzenia rozwoju tego terenu) działania zapisane w strategii.

Priorytety celu 1. : Wzrost jakości kapitału ludzkiego, Priorytety celu 1.: Wzrost jakości kapitału ludzkiego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na OW 1. Wzrost jakości kapitału ludzkiego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na OW 1.1. Wzrost umiejętności, poziomu wykształcenia i mobilności zawodowej mieszkańców OW 1.2. Zwiększanie zatrudnienia mieszkańców OW bez konieczności zmiany ich miejsca zamieszkania Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz łagodzenie ich izolacji przestrzennej Cel główny 1.3. Rozwój przedsiębiorczości i pozarolniczych miejsc pracy wykorzystujących potencjał endogeniczny OW Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na OW Bezpieczeństwo żywnościowe Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego 1.4. Zapobieganie i ograniczanie wykluczenia społecznego oraz redukcja i przeciwdziałanie ubóstwu na OW

kierunki interwencji celu 1 Obecna nazwa 2 celu jest bardziej hasłem odpowiadającym kluczowemu wyzwaniu stojącemu przed OW Cel 2. - Poprawa warunków życia i prowadzenia działalności gospodarczej na OW oraz łagodzenie ich izolacji przestrzennej. Cel 3, 4 i 5 bez zmian

Priorytety celu 2.: Rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich 2. Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz łagodzenie ich izolacji przestrzennej 2.1. Rozwój lokalnej infrastruktury energetycznej i sanitarnej, gwarantującej bezpieczeństwo energetyczne i sanitarne na OW 2.2. Rozwój ogólnokrajowej i lokalnej infrastruktury transportowej gwarantującej dostępność transportową OW Bezpieczeństwo żywnościowe 2.3. Budowa i rozwój infrastruktury i technologii umożliwiających mieszkańcom OW korzystanie i dostęp do technologii ICT o wysokim standardzie Cel główny Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego Wzrost jakości kapitału ludzkiego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na OW 2.4. Rozwój infrastruktury społecznej zapewniającej mieszkańcom OW dostęp do dóbr i usług publicznych Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na OW 2.5. Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa na OW

kierunki interwencji celu 2

3. Bezpieczeństwo żywnościowe Priorytety celu 3.: Bezpieczeństwo żywnościowe 3. Bezpieczeństwo żywnościowe 3.1. Utrzymanie bazy produkcyjnej rolnictwa i rybactwa 3.2. Wytwarzanie wysokiej jakości, bezpiecznych dla konsumentów produktów rolno-spożywczych Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego Cel główny 3.3. Przestrzeganie/ stosowanie zasad uczciwej konkurencji na wspólnotowym i globalnym rynku rolno-spożywczym Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz łagodzenie ich izolacji przestrzennej Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na OW 3.4. Podnoszenie świadomości i wiedzy producentów oraz konsumentów w zakresie produkcji rolno-spożywczej i zasad żywienia Wzrost jakości kapitału ludzkiego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na OW

kierunki interwencji celu 3

4. Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego Priorytety celu 4.: Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego 4. Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego 4.1. Modernizacja i wzrost innowacyjności sektora rolno-spożywczego 4.2. Kreowanie oraz transfer wiedzy i technologii służącej zrównoważonemu rozwojowi sektora rolno-spożywczego Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na OW Cel główny 4.3. Dostosowanie struktur sektora rolno-spożywczego do zmieniających się wyzwań w Polsce, UE i w skali globalnej Wzrost jakości kapitału ludzkiego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na OW Bezpieczeństwo żywnościowe 4.4. Promocja oraz powiększanie rynków zbytu produktów rolno-spożywczych Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz łagodzenie ich izolacji przestrzennej

kierunki interwencji celu 4

Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich Priorytety celu 5.: Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich 5.1. Ochrona środowiska rolniczego i różnorodności biologicznej na OW 5.2. Ochrona krajobrazu i ładu przestrzennego na OW Wzrost jakości kapitału ludzkiego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na OW 5.3. Adaptacja rolnictwa i rybactwa do zmian klimatu oraz ich udział w przeciwdziałaniu tym zmianom (mitygacji) Cel główny Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz łagodzenie ich izolacji przestrzennej Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego 5.4. Racjonalna gospodarka leśna i łowiecka na OW Bezpieczeństwo żywnościowe 5.5. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii na OW

kierunki interwencji celu 5

Harmonogram najbliższych prac I. Prace prowadzone obecnie w MRiRW Plan działań implementacyjnych Uszczegółowienie relacji z innymi strategii rozwoju Dopracowanie wskaźników Ramy finansowe strategii Przygotowanie założeń do strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz oceny ex-ante II. Prezentacja i konsultacje zewnętrzne strategii Konsultacje społeczne strategii Prezentacja założeń strategii na konferencji

Relacje z innymi strategiami Poszczególne Strategie rozwoju są ze sobą ściśle powiązane. Jednocześnie projektowane strategie odnoszą się do określonych obszarów tematycznych (np. strategia rozwoju transportu) lub mają wymiar horyzontalny i obejmują działania adresowane do wybranych regionów/obszarów (jak np. strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa). Stąd wybrane kierunki interwencji wskazane w Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa będą realizowane poprzez instrumenty będące w zakresie kompetencji różnych ministrów, mające odzwierciedlenie w innych strategiach. (poniżej przykład) Priorytet 1.1. Wzrost umiejętności, poziomu wykształcenia i mobilności zawodowej mieszkańców OW Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki x Strategia rozwoju zasobów ludzkich xx Sprawne państwo Strategia rozwoju kapitału społecznego Krajowa strategia rozwoju regionalnego – Regiony-miasta-obszary wiejskie

bogdan.pomianek@minrol.gov.pl lub wanda.klepacka@minrol.gov.pl Dziękuję za uwagę kontakt e-mail: bogdan.pomianek@minrol.gov.pl lub wanda.klepacka@minrol.gov.pl tel. 623 23 61 tel. 623 25 89