System finansowy Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa
Cele przedsiębiorstwa Wzrost – przedsiębiorstwa muszą się rozwijać, ponieważ w przeciwnym wypadku utracą swoją pozycję na rynku. Płynność – utrata płynności wiąże się z problemem regulowania bieżących zobowiązań (niewypłacalność, upadłość). 2
Rentowność – działalność przedsiębiorstwa musi być opłacalna, tzn Rentowność – działalność przedsiębiorstwa musi być opłacalna, tzn. że zainwestowany kapitał musi się zwrócić w określonym okresie. 3
Finanse przedsiębiorstwa – to gromadzenie, dzielenie i wydatkowanie środków pieniężnych. Obejmują zjawiska, które powodują rzeczywisty przepływ strumieni pieniężnych i tworzą przesłanki powodujące ich przepływ w przyszłości. 4 4
Zarządzanie finansami polega na pozyskiwaniu źródeł finansowania działalności firmy (kapitałów) oraz lokowaniu ich w składnikach majątkowych w sposób pozwalający na realizację strategicznego celu, jakim jest maksymalizowanie korzyści przypadających udziałowcom (właścicielom) przedsiębiorstwa, czyli osobom, które ulokowały swoje kapitały w trwały sposób w przedsiębiorstwo. 5
Przez korzyści udziałowców (właścicieli) należy rozumieć: wypłacane dywidendy (dochód), tj. część przeznaczonego na ten cel zysku, który przedsiębiorstwo osiągnęło długookresowy wzrost wartości posiadanych udziałów firmy, jeżeli ten wzrost następuje w skali wyższej od skali inflacji 6
Wartość firmy jest efektem działalności przedsiębiorstwa, a maksymalizowanie korzyści udziałowców jest rezultatem działań mających na celu wzrost wartości firmy. 7
Wartość firmy jest istotnym składnikiem przedsiębiorstwa, ponieważ może znacznie podnieść siłę jego oddziaływania na otoczenie rynkowe 8
Nadwyżka finansowa Z punktu widzenia zaangażowanych w przedsiębiorstwie kapitałów istotne znaczenie ma łączna nadwyżka finansowa wygospodarowana w danym okresie, obejmująca nie tylko zysk, ale również wielkość dokonanych w danym okresie odpisów amortyzacyjnych (cash flow). 9
Praktyka gospodarcza potwierdza występowanie następującej zależności: Ryzyko w działalności gospodarczej to możliwość wystąpienia zdarzeń mających w konsekwencji negatywny wpływ na wynik finansowy. Praktyka gospodarcza potwierdza występowanie następującej zależności: im większa oczekiwana skala zysków w stosunku do zaangażowanego kapitału, tym większa skala ryzyka 10
Źródła ryzyka w działalności przedsiębiorstw Ma Otoczenie bliższe Makrootoczenie Czynniki: środowiskowe ekonomiczne polityczne społeczne technologiczne Czynniki ryzyka związane z: odbiorcami konkurentami klientami dostawcami Przedsiębiorstwo Czynniki ryzyka: organizacyjne finansowe prawne 11
Działalność przedsiębiorstwa wrażliwego na czynniki makroekonomiczne będzie bardziej ryzykowna, ponieważ nie ma ono wpływu na zmiany zachodzące w toczeniu. 12
Zadania menedżera finansowego planowanie i analiza finansowa zarządzanie majątkiem (aktywami) przedsiębiorstwa zarządzanie strukturą finansową (pasywami) 13
Planowanie jest spojrzeniem perspektywicznym, należy określić wzrost sprzedaży, majątku i wielkości zatrudnienia w ścisłym powiązaniu z działalnością firm konkurencyjnych. Sprzedaż powinna być skorelowana z inwestycjami w aktywach trwałych, co wymaga nakładów finansowych. 14
Zarządzanie aktywami pozostaje w ścisłym związku z wielkością sprzedaży i zysku, ponieważ wielkości te zależą od rozmiarów i struktury majątku. Zarządzanie strukturą finansową – (pasywami) polega na zdobywaniu odpowiednich funduszy, które będą w stanie sfinansować majątek. 15
Menedżer finansowy (właściciel firmy) realizując swoje zadania powinien dysponować odpowiednią znajomością nie tylko systemu i mechanizmu finansów, ale również stosowania odpowiednich narzędzi ekonomicznych. 16
Analiza sytuacji finansowej firmy - umożliwia ocenę zgodności przebiegu operacji finansowych w stosunku do pierwotnych założeń. Ponadto analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa jest punktem wyjścia dla podejmowania decyzji przyszłościowych. 17
Planowanie finansowe jest narzędziem świadomego sterowania procesami pieniężnymi, które z kolei umożliwia podejmowanie trafnych decyzji gospodarczych sprzyjających wzrostowi wartości firmy. 18
Decyzje podejmowane przez menedżera finansowego (właściciela) można podzielić na: Decyzje bieżące – obejmują krótki okres (nieprzekraczający roku) i dotyczą przeważnie spraw bieżących o powtarzającym się charakterze (np. spłata lub refinansowanie kredytów krótkoterminowych, polityka w zakresie kredytów handlowych itp.). 19
Decyzje strategiczne – odnoszą się do podejmowania kluczowych, strategicznych decyzji, których skutki finansowe mają charakter długookresowy. Z tego powodu powinny być podejmowane przez właściciela przedsiębiorstwa lub zarząd. 20
Rola menedżera ogranicza się w przypadku decyzji strategicznych do przygotowania niezbędnych informacji (materiałów) pozwalających na podjęcie decyzji przez zarząd oraz do nadzoru w toku ich realizacji. 21
Decyzje finansowe obejmują dwa główne obszary: finansowanie, które jest skutkiem zarządzania inwestowanie, będące wynikiem zarządzania sposobami wykorzystania kapitału 22
Decyzje finansowe rzutujące na funkcjonowanie całego przedsiębiorstwa: wielkość i struktura majątku przedsiębiorstwa okres, na jaki majątek będzie potrzebny wielkość i struktura kapitału koszt alternatywnych sposobów finansowania wielkość dywidend w relacji do zysków zatrzymanych 23
Uwarunkowania zewnętrzne decyzji finansowych przedsiębiorstwa 24
Koniunktura gospodarcza – na cykl koniunkturalny składa się okres ożywienia koniunktury, po którym można oczekiwać wzrostu gospodarki, prowadzącego do rozkwitu. W całym cyklu mogą się pojawiać oznaki pogorszenia koniunktury, co sygnalizuje spadek dynamiki wzrostu gospodarki. 25
Przedłużające się spadki koniunktury prowadzą w konsekwencji do recesji, której przezwyciężenie może prowadzić do kolejnego ożywienia. Niestety długość cyklu koniunkturalnego oraz poszczególnych jego faz nie występują regularnie, co niestety utrudnia jego prognozowanie. 26
Inflacja to spadek siły nabywczej pieniądza. Inflacja to utrzymujący sie wzrost ogólnego poziomu cen dóbr i usług w danym okresie. Inflacja to spadek siły nabywczej pieniądza. Przy czym niekoniecznie wszystkie ceny muszą zmieniać sie w tym samym tempie. 27
Kurs walutowy oznacza wymienny stosunek między walutami. Kurs walutowy jest jednym z istotnych parametrów decyzyjnych w przypadku transakcji zagranicznych, czy też dokonywaniu operacji finansowych wyrażanych w różnych walutach, ponieważ stanowi cenę określonej waluty wyrażoną w cenie innej waluty. Kurs walutowy oznacza wymienny stosunek między walutami. 28
Polityka pieniężna jest realizowana przez działalność banku centralnego, prowadzona w imieniu państwa. 29
Polityka fiskalna – istotnie wpływa na sytuację finansową przedsiębiorstwa poprzez system podatkowy, który przejmuje znaczną część przychodów osiąganych przez podmiot gospodarczy. Znajomość systemu podatkowego ma kluczowe znaczenie przy podejmowaniu decyzji finansowych. 30