PRZYGOTWANIE PRZEDSZKOLA I NAUCZYCIELI DO REFORMY PROGRAMOWEJ Jarosław Kordziński

Podstawy prawne rozporządzenie  Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół rozporządzenie  Ministra Edukacji Narodowej z 6 stycznia 2009r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia

Podstawa programowa opisuje proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym; zakłada w równej mierze realizację funkcji opiekuńczej, wychowawczej jak i kształcącej; zakłada zagwarantowanie dzieciom możliwości wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych.

Podstawa programowa opisuje podstawowe założenia wspomagania rozwoju dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym; sformułowana jest przy pomocy języka efektów, które identyfikują zespół umiejętności i postaw, które powinni reprezentować wszyscy absolwenci wychowania przedszkolnego; istotne by efekty te dopasować do rzeczywistych możliwości dziecka kończącego edukację przedszkolną.

Zalecone warunki i sposób realizacji podstawy programowej Co najmniej 1/5 czasu powinna być przeznaczona na zabawę; Co najmniej 1/5 (w przypadku młodszych dzieci 1/4) dzieci powinny spędzać na świeżym powietrzu; Najwyżej 1/5 czasu powinny zajmować zajęcia dydaktyczne, realizowane wgł. wybranego programu; Reszta czasu (2/5) nauczyciel może zagospodarować dowolnie (gł. Chodzi o czynności opiekuńcze, samoobsługowe, organizacyjne itd.)

Diagnoza Zadaniem nauczycieli jest prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji. Z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie nauki w I klasie należy przeprowadzić analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole.

Celem diagnozy przedszkolnej jest zgromadzenie informacji, które mogą pomóc: Rodzicom w poznaniu stanu gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole Nauczycielowi przedszkola przy opracowaniu indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, które będzie realizowane w roku poprzedzającym szkołę Pracownikom PPP do której zostanie skierowane dziecko w razie potrzeby pogłębienia diagnozy w związku ze SPE

W trosce o jednolite oddziaływanie wychowawcze, nauczyciele powinni: Systematycznie informować rodziców o zadaniach wychowawczych i kształcących realizowanych w przedszkolu (m.in. zapoznawać z treścią podstawy programowej i włączać rodziców do pracy nad osiąganiem przez ich dzieci tam zapisanych efektów); Informować rodziców o sukcesach i kłopotach ich dzieci (włączać w pracę wspierającą); Zachęcać rodziców do współdecydowania w sprawach przedszkola (wspólne działania itd.)

Reforma zakłada zdecydowane zorientowanie placówek oświatowych na systematyczne diagnozowanie potrzeb i konsekwentne wspieranie rozwoju każdego dziecka w wyraźnie określonych obszarach. Wiąże się to, z jednej strony, z opisem założeń programowych dla edukacji przede wszystkim językiem efektów kształcenia, z drugiej zaś z obowiązkiem systematycznego diagnozowania rozwoju wychowanków.

Przykładowo w obszarze kształtowania umiejętności społecznych dzieci kończące przedszkole powinny: Obdarzać innych uwagą, aby rozumieć to, co się do nich mówi; Grzecznie zwracać się do innych; Przestrzegać obowiązujących reguł W miarę samodzielnie radzić sobie w sytuacjach życiowych i próbować przewidywać skutki swoich zachowań Wiedzieć, ze nie należy się chwali swoim bogactwem ani tym bardziej śmiać się z biedy innych Umieć się przedstawić

Dotychczasowa podstawa programowa skupiona była przede wszystkim na zadaniach nauczyciela i na opisie intencji, kierujących ku osiąganiu potencjalnych efektów- umiejętności czy postaw. Aktualna podstawa skupia się jedynie na efektach, które jednak należy rozpatrywać w kontekście realnych możliwości dziecka

Podstawa programowa określa cele wychowania przedszkolnego: Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji Budowanie systemu wartości, w tym wychowanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co dobre i co złe Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym znoszenia porażek

Podstawa programowa określa cele wychowania przedszkolnego: 4. Rozwijanie umiejętności społecznych u dzieci niezbędnych w oprawnych relacjach z innymi 5. Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach 6. Troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną – zachęcanie do udziału w grach i zabawach sportowych

Podstawa programowa określa cele wychowania przedszkolnego: 7. Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych 8. Wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się przez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne

Podstawa programowa określa cele wychowania przedszkolnego: 9. Kształtowani u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej 10. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej

Założenia wspólne dla wszystkich nauczycieli Zakłada się, że w celu właściwego przygotowania dzieci do podjęcia nauki w szkole podstawowej nauczyciele powinni znać podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych w zakresie I etapu edukacyjnego szkoły podstawowej.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego obowiązuje od początku roku szkolnego 2009/2010

Program wychowania przedszkolnego stanowi opis sposobu realizacji zadań ustalonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego lub zajęć, które mogą być realizowane w ramach zajęć dodatkowych określonych w przepisach w sprawie ramowych statutów przedszkoli publicznych

Program wychowania przedszkolnego zawiera: Szczegółowe cele edukacyjne Tematykę materiału edukacyjnego Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji programu Warunkiem dopuszczenia do użytku programu przedszkolnego jest uzyskanie dwóch pozytywnych opinii merytoryczno-dydaktycznych sporządzonych przez rzeczoznawców

W rozporządzeniu nie przewiduje się dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników wspomagających edukację przeznaczonych do wychowania dzieci sześcioletnich. Ze względu na specyfikę wychowania przedszkolnego, którego zadaniem jest wspomaganie rozwoju intelektualnego i kształtowanie gotowości dziecka do nauki czytania i pisania, w szczególności poprzez różnego rodzaju  zabawy i gry dydaktyczne, na tym etapie edukacyjnym korzystanie  z podręczników nie jest konieczne.