Konstruowanie programu nauczania wychowania fizycznego Elżbieta Papiernik doradca metodyczny wychowania fizycznego Lublin 23.11.2011

Przepisy prawa oświatowego Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników

traci status „ministerialny” pozostaje w gestii i kompetencji szkoły Program nauczania traci status „ministerialny” pozostaje w gestii i kompetencji szkoły może być – w określonych granicach - wyrazem autonomii szkoły i twórczych działań nauczyciela.

Przepisy prawa oświatowego Program nauczania dla zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, zwany dalej „programem nauczania ogólnego”, program nauczania dla zawodu oraz program nauczania dla profilu kształcenia ogólnozawodowego, zwany dalej „programem nauczania dla profilu”, dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły, na wniosek nauczyciela lub nauczycieli.

Przepisy prawa oświatowego Nauczyciel może: zaproponować program nauczania ogólnego opracowany samodzielnie lub we współpracy z innymi nauczycielami; zaproponować program opracowany przez innego autora (autorów); zaproponować program opracowany przez innego autora (autorów), w którym to programie nauczyciel wprowadza potrzebne zmiany (np. ze względu na warunki, zainteresowania uczniów, własne możliwości i umiejętności itp.) (§ 2.3.).

Decyzja nauczyciela: Wybrać program nauczania napisany przez kogoś? Wybrać napisany przez kogoś i dokonać jego modyfikacji? A może – napisać program własny?

[oraz inne - dodatkowe, poszerzające.] Program nauczania to dokument opisujący, w jaki sposób zostaną zrealizowane treści nauczania wskazane w podstawie programowej kształcenia ogólnego [oraz inne - dodatkowe, poszerzające.]

Program nauczania przedmiotu Musi uwzględniać potrzeby i możliwości uczniów, dla których jest przeznaczony. Jest komponentem szkolnego zestawu programów nauczania (a więc musi być spójny z programami nauczania innych przedmiotów). Musi uwzględniać misję szkoły i przyjętą w szkole filozofię nauczania i wychowania.

Przepisy prawa oświatowego § 4.1. Program nauczania ogólnego obejmuje co najmniej jeden etap edukacyjny i dotyczy edukacji wczesnoszkolnej (kształcenia zintegrowanego), przedmiotu, ścieżki edukacyjnej, bloku przedmiotowego lub ich części i może być dopuszczony do użytku w danej szkole, jeżeli: stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia i zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, określonej w rozporządzeniu, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, albo w dotychczasowej podstawie programowej kształcenia ogólnego;

2.) zawiera: szczegółowe cele kształcenia i wychowania, treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego, sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program będzie realizowany, opis założonych osiągnięć ucznia, a w przypadku programu nauczania ogólnego uwzględniającego dotychczasową podstawę programową kształcenia ogólnego – opis założonych osiągnięć ucznia z uwzględnieniem standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów, określonych w przepisach w sprawie przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów, propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia; 3.) jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym. Ewaluacja programu – wskazanie sposobów i form ewaluacji programu.

zajęć klasowo – lekcyjnych; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2011r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego. § 1.1 Obowiązkowe zajęcia wychowania fizycznego dla uczniów klas IV-VI szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych są realizowane w formie: zajęć klasowo – lekcyjnych; zajęć do wyboru przez uczniów: zajęć sportowych, zajęć sprawnościowo – zdrowotnych, zajęć tanecznych lub aktywnej turystyki. 2. zajęcia klasowo – lekcyjne są realizowane w wymiarze nie mniejszym niż: 1.) 2 godziny lekcyjne tygodniowo w szkołach podstawowych i gimnazjach; 2.) 1 godzina lekcyjna tygodniowo w szkołach ponadgimnazjalnych.

uwarunkowania lokalne; miejsce zamieszkania uczniów; § 2. Dopuszcza się możliwość łączenia, w okresie nie dłuższym niż 4 tygodnie, godzin zajęć do wyboru przez uczniów, z zachowaniem liczby godzin przeznaczonych na te zajęcia. § 3.1 Dyrektor szkoły przygotowuje propozycję zajęć do wyboru przez uczniów, uwzględniając: potrzeby zdrowotne uczniów, ich zainteresowania oraz osiągnięcia w danym sporcie lub aktywności fizycznej; uwarunkowania lokalne; miejsce zamieszkania uczniów; tradycje sportowe środowiska lub szkoły; możliwości kadrowe.

2. Propozycję zajęć, o której mowa w ust 2. Propozycję zajęć, o której mowa w ust. 1, po uzgodnieniu z organem prowadzącym i po zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną i radę szkoły lub radę rodziców, dyrektor szkoły przedstawia do wyboru uczniom. 3. Uczniowie, z wyłączeniem uczniów pełnoletnich, dokonują wyboru zajęć za zgodą rodziców. § 4. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2011r.

Program nauczania Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu II. Założenia teoretyczne programu III. Procedury

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu Autor programu i jego doświadczenie zawodowe. Nazwa przedmiotu, nazwa etapu kształcenia, liczba godzin kształcenia. Charakterystyka środowiska szkolnego. Adresat programu. Zakładane efekty realizacji. Budowa programu. Zadania szkoły oraz nauczycieli.

Opracowując program nauczania, warto zapytać: Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd. Autor programu i jego doświadczenie zawodowe. Opracowując program nauczania, warto zapytać: Kto (jaki nauczyciel, nauczyciele) będzie ten program realizował? Jakimi kompetencjami jest obdarzony nauczyciel?

Program nauczania przeznaczony jest dla określonego przedmiotu. I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd. Nazwa przedmiotu, nazwa etapu kształcenia, liczba godzin kształcenia. Program nauczania przeznaczony jest dla określonego przedmiotu. Układając program, warto rozplanować godziny danego przedmiotu na cały etap nauczania, następnie na każdy jego poziom i ewentualnie na kolejne semestry.

warunki, w jakich ma odbywać się proces kształcenia, I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka program – cd. Charakterystyka środowiska szkolnego. warunki, w jakich ma odbywać się proces kształcenia, wielkość szkoły (liczba uczniów i oddziałów), środowisko (szkoła wiejska, czy miejska, położona w pobliżu dostępnych obiektów sportowych), wyposażenie w obiekty sportowe, wyposażenie w przyrządy, przybory i urządzenia sportowe.

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd. Adresat programu. Autor powinien znać wiek uczniów, ich płeć, właściwości rozwojowe charakterystyczne dla danego wieku, predyspozycje psychofizyczne, a także zainteresowania i potrzeby uczniów.

ma służyć i co jest jego wyróżnikiem, I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd. Zakładane efekty realizacji. Punkt ten dotyczy poznania intencji twórcy programu. Przy konstruowaniu programu nauczania autorowi powinno przyświecać pytanie: Czemu program ma służyć i co jest jego wyróżnikiem, ze względu na który można go nazwać programem autorskim?

I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd. Budowa programu. klasyczny program nauczania – definiowany jest jako połączenie selekcji i gradacji materiału nauczania; zapewnia większą precyzję planowania procesu dydaktycznego narzuca także znaczne ograniczenia realizacyjne. inwentarz – jest to wykaz materiału nauczania przeznaczony do realizacji.

i uczniów w ramach wychowania fizycznego, I. Organizacja procesu kształcenia – metryczka programu – cd. Zadania szkoły oraz nauczycieli. zakres zadań powinien określać ogólne kierunki działań szkoły, nauczyciela i uczniów w ramach wychowania fizycznego, zakres działań powinien być obligatoryjny dla wszystkich uczniów, zakres działań należy poszerzyć o działania nowe (uzupełniające) związane z autorskim charakterem programu.

II. Założenia teoretyczne programu Koncepcja teoretyczna i filozofia programu. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania. Treści nauczania. Opis założonych osiągnięć ucznia po zakończeniu każdej klasy lub etapu edukacyjnego.

i powinna być spójna z programem wychowawczym danej szkoły, a także II. Założenia teoretyczne programu Koncepcja teoretyczna i filozofia programu. Koncepcja teoretyczna odnosi się do założeń teoretycznych, według których ma przebiegać proces wychowawczy i powinna być spójna z programem wychowawczym danej szkoły, a także z przyjętą przez nią koncepcją filozoficzną.

Zwracamy uwagę, aby cele były: II. Założenia teoretyczne programu Szczegółowe cele kształcenia i wychowania. Zwracamy uwagę, aby cele były: odpowiednio sformułowane tak na poziomie celów szczegółowych jak i zadań, jakie ma do wypełnienia szkoła oraz celów ogólnych odnoszących się do wychowania fizycznego. zgodne z celami określonymi w podstawie programowej. Mogą jednak i powinny nieco poszerzać ich zakres.

Należy pamiętać, że cele kształcenia II. Założenia teoretyczne programu Szczegółowe cele kształcenia i wychowania - cd. Należy pamiętać, że cele kształcenia w nowej podstawie programowej sformułowane zostały w języku wymagań ogólnych. Dzięki tak sformułowanym celom nie ma potrzeby określania standardów wymagań.

II. Założenia teoretyczne programu Treści nauczania. Opracowując ten dział, autor powinien odpowiednio dobrać i uszeregować materiał nauczania – dla całego etapu edukacyjnego zgodnie z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego.

II. Założenia teoretyczne programu Treści nauczania – cd. Należy zwrócić uwagę na: Zgodność treści z podstawą programową; Treści nauczania z podstawy mogą zostać poszerzone o nowe, które będą stanowić wyróżnik programu autorskiego; Czy zakres treści jest uzasadniony;

II. Założenia teoretyczne programu Treści nauczania – cd. Należy zwrócić uwagę na: Czy treści prowadzą do osiągnięcia celów nauczania; Czy treści zapewniają indywidualizację.

II. Założenia teoretyczne programu Treści nauczania – cd Dobierając treści nauczania kierujemy się: Potrzebami i oczekiwaniami ucznia; Przydatnością treści w przyszłym aktywnym życiu jednostki; Względami (warunkami) organizacyjnymi; Własnymi umiejętnościami.

II. Założenia teoretyczne programu Treści nauczania – cd. Opracowując treści nauczania z wychowania fizycznego, należy zwrócić uwagę na zsynchronizowanie zadań odnoszących się zarówno do kompetencji instrumentalnych (a więc wiedzy, umiejętności i sprawności), jak i kompetencji aksjologicznych (czyli wartości, potrzeb, motywacji i postaw).

II. Założenia teoretyczne programu Treści nauczania – cd. Sposób ułożenia treści nauczania: Linearny układ treści nauczania – polega na ułożeniu treści nauczania kolejno jedne po drugim. Spiralny układ treści nauczania – dotyczy ułożenia treści materiału w kolejno następujące po sobie cykle.

II. Założenia teoretyczne programu Opis założonych osiągnięć ucznia Ta część programu dotyczy określenia spodziewanych rezultatów w postaci kompetencji, jakie uzyskują uczniowie po zrealizowaniu programu. Cele ogólne i szczegółowe wymagają tu przełożenia na konkretne umiejętności ucznia na koniec nauki (danego etapu).

II. Założenia teoretyczne programu Opis założonych osiągnięć ucznia – cd. Opis założonych osiągnięć (kompetencji) ucznia powinien mieć formę zoperacjonalizowaną, czyli taką, dzięki której dają się sprawdzić.

Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania. III. Procedury Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania. Zakres i kryteria oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia. Ewaluacja programu.

III. Procedury Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania W tej części twórca programu opisuje sposoby osiągania założonych celów z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy z uczniem w zależności od jego potrzeb i możliwości oraz warunków, w jakich program będzie realizowany. Autor może zamieścić tutaj informacje dotyczące określonych środków, metod i form pracy.

III. Procedury Sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania - cd. Ze względu na wielość metod prowadzących do realizacji postawionych w programie celów autor programu nie musi narzucać nauczycielom i uczniom metod pracy, może opisać je w sposób ogólny lub przygotować przykładowe konspekty lekcji czy scenariusze zajęć. Do programu można dołączyć poradnik metodyczny.

III. Procedury Kryteria oceny i metody sprawdzania osiągnięć ucznia W tej części programu wskazujemy kryteria i zasady oceniania ucznia. Opis tej części stanowić może wyróżnik programu autorskiego, ponieważ każdy autor może zaproponować inny, nowy system oceniania. Kryteria oceny z wychowania fizycznego powinny być dostosowane do potrzeb i specyfiki placówki.

III. Procedury Ewaluacja programu Zadaniem tej części programu jest ocena efektywności jego realizacji – wskazanie sposobów i form ewaluacji programu.

Dziękuję za uwagę!