Edukacja przyrodnicza i leśna w Lasach Państwowych Ryszard Kapuściński, Jacek Zadura

Początki Edukacji ekologicznej na świecie Sztokholm 1972 – Konferencja ONZ pod hasłem „człowiek i środowisko”

… i w Polsce od początku lat 90tych XX wieku – obowiązek Lasów Państwowych „Polityka ekologiczna Państwa” (MOŚZNiL, maj 1991r.) Porozumienie Ministrów Edukacji Narodowej oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z 19 kwietnia1995r. w sprawie opracowania i wdrożenia narodowej strategii edukacji przyrodniczej

Zarządzenie nr 30 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 19 grudnia 1994r. w sprawie leśnych kompleksów promocyjnych (LKP) „Polityka leśna państwa” (MOŚZNiL, marzec 1997) Ustawa z dnia 28 września 1991r. o lasach (z późniejszymi zmianami)

Zarządzenie nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 9 maja 2003 r. w sprawie „Kierunków rozwoju edukacji leśnej w Lasach Państwowych” oraz „Wytycznych do tworzenia programu edukacji leśnej społeczeństwa w Nadleśnictwie”

Cele edukacji przyrodniczej i leśnej Upowszechnienie w społeczeństwie wiedzy o środowisku leśnym, wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarce leśnej Budowanie zaufania społecznego do leśników

Podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie racjonalnego i odpowiedzialnego korzystania ze wszystkich funkcji lasu Aspekt o szczególnym znaczeniu w stosunku do społeczności lokalnych „tkwiących” w środowisku Społeczności te szczególnie potrzebują rzetelnej wiedzy na temat otaczającego je środowiska Potrzeba ta uwidacznia się szczególnie w przypadku zagadnień dot. ochrony przyrody

Problemy Manipulacja opinią publiczną w większości niezorientowaną w istocie problemu (np. sprawa Rospudy) Zaostrzenie konfliktów i wzrost uprzedzeń do ochrony przyrody wśród społeczności lokalnych, a w konsekwencji brak zrozumienia dla ochrony przyrody i trudność zachowania cennych obiektów przyrodniczych dla przyszłych pokoleń

Edukacja leśna - Duży nacisk na prowadzenie jej bezpośrednio w terenie Leśne ścieżki edukacyjne Izby edukacji leśnej Leśne wiaty edukacyjne (zielone klasy) Punkty (powierzchnie) edukacji leśnej Inne obiekty Ośrodki edukacji leśnej

Obiekty Lasów Państwowych wykorzystywane w edukacji leśnej społeczeństwa w roku 2006 Lp. rdLP Ośrodek edukacji leśnej Leśna wiata edukacyjna Izba edukacji leśnej Leśna ścieżka edukacyjna Punkt edukacji leśnej Inne obiekty 1 Białystok 2 9 15 44 19 16 Gdańsk 8 25 32 22 53 3 Katowice 12 37 83 133 169 4 Kraków - 7 27 24 57 5 Krosno 30 65 78 106 6 Lublin 11 18 42 45 Łódź 10 64 35 74 Olsztyn 52 98 81 Piła 38 Poznań 14 47 185 134 Radom 20 31 55 124 Szczecin 48 126 88 13 Szczecinek 21 51 119 Toruń 28 36 71 Warszawa 95 Wrocław 17 61 76 Z. Góra 33 X RAZEM 39 194 332 771 1179 1300

Oferta edukacyjna LP Lekcje terenowe i wycieczki z przewodnikiem Lekcje w Sali edukacji leśnej Spotkania z leśnikiem w szkołach Spotkania z leśnikiem poza szkołą Konkursy leśne (wiedzy, plastyczne itp.) Akcje, imprezy okolicznościowe Wystawy przyrodnicze Inne np. Festyny, targi, itp.

Formy edukacji leśnej Forma edukacji Liczba zajęć Liczba uczestników Lekcje terenowe w tym na ścieżce edukacyjnej 13 605 513 948 Lekcje w izbie edukacji leśnej 4 879 166 227 Spotkania z leśnikiem w szkołach 5 307 282 129 Spotkania edukacyjne z leśnikiem poza szkołą 2 072 82 007 Konkursy leśne (wiedzy, plastyczne, literackie itp.) 2 126 132 430 Akcje, imprezy okolicznościowe 2 448 418 058 Wystawy przyrodnicze 492 338 592 RAZEM X 1 932 941 Inne np. festyny, targi, warsztaty itp. Około 900 500

Edukacja w strukturach LP Coroczne warsztaty dla koordynatorów i liderów edukacji leśnej Wydanie przez CILP „Poradnika edukacji leśnej” i „ABC edukacji leśnej” Rozpoczęty w 2006 r. system szkoleń kaskadowych dla liderów edukacji leśnej (wypracowany scenariusz zajęć „a lasów w Polsce przybywa”

Prace zespołu zadaniowego Powołany Zarządzeniem nr 41 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych Zespół Zadaniowy ds. wspomagania merytorycznego działalności w zakresie edukacji leśnej społeczeństwa.

Działalność wydawnicza i multimedialna Centrum informacyjne Lasów Państwowych - wydawnictwa periodyczne (miesięczniki) „Głos lasu”, „Echa leśne” - wydawnictwa nieperiodyczne „Zwierzęta lasu” (multimedialna gra edukacyjna), „Edukacja leśna społeczeństwa” (ulotka) - programy telewizyjne „Prosto z lasu”, „Echa lasu” - realizacja filmu edukacyjnego „W lesie o każdej porze” - audycje radiowe

Ośrodek Rozwojowo – Wdrożeniowy LP w Bedoniu Realizacja filmu edukacyjnego „Las potrzebuje drewna” „Tajemnice puszczy” – rozpoznawanie głosów zwierząt „Jaki to ptak ”

Zaangażowanie LP w edukację Około 5 000 leśników rocznie zaangażowanych w działania edukacyjne Szeroka współpraca ze szkołami, uczelniami wyższymi, ośrodkami edukacji ekologicznej, parkami narodowymi i krajobrazowymi, domami kultury, muzeami, kościołami, mediami, władzami samorządowymi itp.

Wydatki na edukację leśną w LP w 2006 r. koszty własne nadleśnictw fundusz leśny budżet państwa WFOŚiGW NFOŚiGW inne suma wydatków 9913,44 444,00 1835,40 1274,72 329,57 420,40 14218,00 69,72% 3,12% 12,91% 8,97% 2,32% 2,96% 100%

Plany na przyszłość Stałe doskonalenie metod i form edukacji leśnej społeczeństwa Większy nacisk na doskonalenie kadr Lasów Państwowych nie tylko bezpośrednio zaangażowanych w działania edukacyjne

Poświęcenie szczególnej uwagi kształceniu służb terenowych w zakresie znajomości walorów przyrodniczych, zwłaszcza gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczane są obszary NATURA 2000 Wznowienie działalności Forum Leśnego jako platformy wymiany informacji i przekazywania treści edukacyjnych pomiędzy leśnikami, a przedstawicielami różnych organizacji pozarządowych

W prezentacji wykorzystano fotografie: Pani Beaty Zbonikowskiej – Nadleśnictwo Świdwin Pani Katarzyny Deptały Pana Zbigniewa Filipka – DGLP Pana Tomasza Markiewicza – RDLP Poznań Pochodzące z wersji online Leśnego Przewodnika Turystycznego Autorom serdecznie dziękujemy Ryszard Kapuściński, Jacek Zadura DYREKCJA GENERALNA LASÓW PAŃSTWOWYCH

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ