Najważniejsze zmiany legislacyjne dla rozwoju obszarów wiejskich Warszawa, 21 września 2010 r. Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska

2 Procedowane zmiany w przepisach prawnych: - założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, -założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, -założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, -projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw.

3 Przepisy Unii Europejskiej zobowiązują Polskę: do 2015 r. wprowadzenia selektywnego zbierania odpadów przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło; do 2020 r. osiągnięcia min. 50 % poziomu odzysku i recykling odpadów, przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło pochodzących z gospodarstw domowych; do dnia 16 lipca 2020 r. ograniczenia do nie więcej niż 35 % wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Zobowiązania

4 Wprowadzane zmiany w przepisach Główne cele wprowadzenia zmian w obowiązujących przepisach: uszczelnienie obecnie funkcjonującego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi; prowadzenie selektywnego zbierania odpadów komunalnych u źródła; zmniejszenie ilości odpadów komunalnych; zapewnienie powstania odpowiednich instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych; monitorowanie sposobu postępowania z odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości, przedsiębiorców oraz gminy. Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw

5 Obowiązki gmin Przejęcie przez gminę obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w drodze uchwały/referendum będzie wiązało się z nałożeniem na gminę następujących obowiązków: ustalenie przez radę gminy w drodze uchwały stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, przeprowadzenie przetargów na odbieranie odpadów komunalnych, zgodnie z ustawą - Prawo zamówień publicznych, przeprowadzenie kampanii informacyjnej dla mieszkańców, sporządzanie i przekazywanie marszałkowi województwa oraz WIOŚ rocznych sprawozdań z realizacji nałożonych na gminę zadań. Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw

6 Opłaty za gospodarowanie odpadami Wysokość miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest obliczana przez właściciela nieruchomości przy uwzględnieniu: liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość, stawki opłat określonej przez gminę w uchwale rady gminy. Wysokość miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wytworzonymi na terenie nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy jest obliczana przez właściciela nieruchomości przy uwzględnieniu: szacunkowej masy wytwarzanych odpadów komunalnych, stawki opłat określonej przez gminę w uchwale rady gminy. Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw

7 Obowiązki podmiotów odbierających odpady komunalne Obowiązki podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości: odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zebranych w sposób selektywny, odpowiedniego zagospodarowania odebranych od właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych, przekazanie odebranych zmieszanych odpadów do instalacji do zagospodarowania odpadów w danym regionie, wskazanej w wojewódzkim planie gospodarki odpadami, sporządzania i przekazywania wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta sprawozdania z realizacji powierzonych temu podmiotowi zadań, m.in. o masie poszczególnych rodzajów odebranych odpadów komunalnych, osiągnięcie określonych przez gminę poziomów odzysku i recyklingu oraz zmniejszenie masy odpadów ulegających biodegradacji. Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw

8 Administracyjne kary pieniężne Na wszystkie podmioty biorące udział w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi będą nakładane administracyjne kary pieniężne za brak realizacji zadań nałożonych na te podmioty. Środki finansowe pochodzące z administracyjnych kar pieniężnych, nałożone na właścicieli nieruchomości oraz przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne, zasilą budżet gminy. Natomiast, środki finansowe pochodzące z administracyjnych kar pieniężnych, nałożone przez WIOŚ na gminną jednostkę organizacyjną, gminę oraz prowadzącego instalację do unieszkodliwiania odpadów komunalnych wnoszone będą na rachunek bankowy NFOŚiGW. Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Projekt założeń projektu ustawy o odpadach stanowiącej transpozycję dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. U. L 312 z , str. 3) 9

10 Przyczyny zmian Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Konieczność transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. Urz. L 312 z , str. 3).

Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw 11 Przyczyny zmian Termin transpozycji nie później niż do dnia 12 grudnia 2010 r. Ze względu na dużą liczbę koniecznych zmian ustawy, zdecydowanie czytelniejsze będzie przygotowanie w całości nowego aktu normatywnego niż dokonywanie kolejnej nowelizacji ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. W związku z tym, planowane jest opracowanie nowej ustawy o odpadach oraz uchylenie dotychczas obowiązującej ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.).

Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw 12 Projektowane rozwiązania Projektowana ustawa o odpadach ma dotyczyć ogólnych zasad i wymagań związanych z gospodarką odpadami (takich jak: hierarchia sposobów postępowania z odpadami, zasada bliskości, zasada zanieczyszczający płaci).

Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw 13 Projektowane rozwiązania Ustawa regulować będzie tak istotne zagadnienia, jak plany gospodarki odpadami, ewidencja odpadów, sprawozdawczość i zadania zlecone samorządu województwa. Zostaną też w niej zawarte szczegółowe uregulowania dotyczące bazy danych o produktach, opakowaniach i gospodarce odpadami (BDO) wraz z rejestrem podmiotów wprowadzających opakowania, produkty w opakowaniach, baterie, akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny, pojazdy oraz gospodarujących odpadami, stanowiącym integralną jej część.

14 Projektowane rozwiązania Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Ustawa zawierać będzie wymagania dotyczące postępowania z niektórymi specyficznymi odpadami, w tym: PCB i azbestem, olejami odpadowymi odpadowych, odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, komunalnymi osadami ściekowymi, odpadami pochodzącymi z produkcji dwutlenku tytanu, odpadami z wypadków, odpadami ulegającymi biodegradacji, bioodpadami. Projektowane rozwiązania

15 Projektowane rozwiązania Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw W ustawie uregulowane zostaną następujące zagadnienia: zmiana statusu odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne, uznanie przedmiotów lub substancji za produkty uboczne, utrata statusu odpadu, zbieranie i transport odpadów, magazynowanie odpadów, usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności za gospodarowanie odpadami, zakaz odzysku i unieszkodliwiania poza instalacjami i urządzeniami, wstrzymywanie działalności niezgodnej z prawem, postępowanie z odpadami niebezpiecznymi.

Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi 16 Projekt założeń na etapie prac rządu. Przepisami projektowanej ustawy objęte zostaną następujące grupy przedsiębiorców: wprowadzający produkty w opakowaniach; wprowadzający produkty w opakowaniach; produkujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; produkujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy oraz eksportu opakowań, produktów w opakowaniach oraz odpadów opakowaniowych; dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy oraz eksportu opakowań, produktów w opakowaniach oraz odpadów opakowaniowych; dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia i importujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia i importujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; produkujący, importerzy oraz wewnątrzwspólnotowi nabywcy torebek foliowych; produkujący, importerzy oraz wewnątrzwspólnotowi nabywcy torebek foliowych; dystrybuujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; dystrybuujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; prowadzący recykling odpadów opakowaniowych lub inne niż recykling procesy odzysku; prowadzący recykling odpadów opakowaniowych lub inne niż recykling procesy odzysku; eksporterzy odpadów opakowaniowych oraz wewnątrzwspólnotowi dostawcy odpadów opakowaniowych; eksporterzy odpadów opakowaniowych oraz wewnątrzwspólnotowi dostawcy odpadów opakowaniowych; organizacje odzysku opakowań. organizacje odzysku opakowań.

17 Przedsiębiorcy zobowiązani będą uwzględnić w osiągniętym poziomie łącznego odzysku i łącznego recyklingu do dnia 31 grudnia 2015 r. docelowo co najmniej 50% odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych w łącznym odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, jakie przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach będą zobowiązani uzyskać w poszczególnych latach do końca 2015 r. Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi

Rezygnacja z kaucji na opakowania środków niebezpiecznych. Porozumienia dobrowolne dla opakowań po środkach niebezpiecznych opakowań wielomateriałowych. 18 Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi

Projekt przewiduje wprowadzenie, od roku 2015, opłaty recyklingowej na torby foliowe. torba foliowa – torba z tworzywa sztucznego, przeznaczoną do pakowania produktów w jednostkach handlowych i służącą do przenoszenia tych produktów. 19 Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi

Stawka opłaty wyrażona byłaby jako procent ceny 1 kg torebek foliowych oferowanych przez ich wprowadzających. Projektowana ustawa określi maksymalną stawkę tej opłaty na poziomie 50% ceny 1 kg torebek. 20

Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Wpływy z tytułu opłaty produktowej oraz opłaty recyklingowej, powiększone o środki z oprocentowania rachunków bankowych, marszałek województwa przeznacza na finansowanie działań w zakresie: selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych; edukację ekologiczną dotyczącą selektywnego zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych. 21

Projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw 22 Potrzeba zapewnienia pełnej transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz skierowania całego strumienia powstających odpadów do legalnych stacji demontażu (wyeliminowanie szarej strefy w przetwarzaniu pojazdów wycofanych z eksploatacji).

23 Zmiana systemu finansowania przetwarzania pojazdów wycofanych z eksploatacji. Rezygnacja z wnoszenia opłat zarówno przez podmioty niebędące przedsiębiorcami, jak i wprowadzających pojazdy, którzy nie mają obowiązku zapewnienia sieci (a więc wprowadzających, którzy nie wydają karty pojazdu). Wszyscy wprowadzający będą zobowiązani do zapewnienia sieci poprzez własne stacje demontażu i punkty zbierania pojazdów lub podpisując umowy ze stacjami demontażu. Projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw

DZIEKUJĘ ZA UWAGĘ Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska