Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie

Prezentacja na temat: "Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie"— Zapis prezentacji:

1 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie
Podsumowanie pięciu cykli kontrolnych przestrzegania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przeprowadzonych w latach 2013 – 2017. Delegatura w Ciechanowie Luty 2018 r.

2 Plan prezentacji Zakres kontroli Schemat kontroli
Gminy objęte kontrolą Poziomy recyklingu i kary pieniężne Poziomy redukcji masy OUB i kary pieniężne Gminy wg masy odebranych odpadów komunalnych Ustalenia na podstawie sprawozdań gmin Ustalenia z kontroli gmin Działania pokontrolne Kontrole PSZOK-ów Wnioski

3 Kontrolami objęto następujące zagadnienia:
Zakres kontroli Od 2013 roku na podstawie planów kontroli w oparciu o wytyczne Głównego Inspektora Ochrony Środowiska prowadzony jest przez WIOŚ ogólnokrajowy cykl kontrolny przestrzegania przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Kontrolami objęto następujące zagadnienia: regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy i uchwały dotyczące gospodarki odpadami podjęte przez gminę; zorganizowanie przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości albo na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów; zapewnienie osiągnięcia odpowiednich poziomów recyklingu przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami frakcji odpadów komunalnych oraz poziomów ograniczenia masy OUB przekazywanych do składowania; obowiązek przeprowadzenia przez gminę kontroli podmiotów odbierających odpady komunalne;

4 Zakres kontroli – c.d. sprawozdawczość (terminowość, rzetelność, działalność gminy w zakresie weryfikacji sprawozdań przekazywanych przez podmioty odbierające odpady komunalne); udostępnianie na stronie internetowej informacji wymienionych w ustawie; działalność informacyjna i edukacyjna; prowadzenie rejestru działalności regulowanej; dokonanie corocznej analizy gospodarki odpadami komunalnymi. Kontrole punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK).

5 Kontrola a postępowanie z odpadami komunalnymi
WIOŚ MARSZAŁEK PRZEDSIĘBIORCA ODBIERAJĄCY ODPADY GMINNA JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA GMINA RIPOK kontrola kontrola ODPADY ODPADY kontrola ODPADY ODPADY

6 Kontrola gmin przez WIOŚ
weryfikacja sprawozdań wszczynanie postępowań administracyjnych kontrola dokumentacyjna sprawozdań kontrola w gminie Schemat kontroli

7 Gminy objęte I, II , III, IV i V cyklem kontrolnym
Kryteria wyboru gmin do kontroli: nie uchwalono w terminie regulaminu utrzymania czystości i porządku; przyjęto najniższe stawki opłat za odbiór odpadów komunalnych, w tym 5 byłych miast wojewódzkich (po 1 w cyklu: Siedlce, Płock, Ostrołęka, Ciechanów, Radom); osiągnięto niski poziom recyklingu; nie osiągnięto poziomu redukcji składowanych OUB; bardzo wysokie poziomy recyklingu i redukcji składowanych OUB; stwierdzono najwyższy % spadek masy odebranych odpadów; zinwentaryzowano dużą liczbę „dzikich wysypisk”; pozostałe gminy wybór losowy. Wyboru gmin do kontroli dokonano biorąc pod uwagę następujące czynniki: 1) równomierne rozmieszczenie geograficzne gmin w województwie, 2) charakter funkcjonowania gmin (miejskie, miejsko-wiejskie i wiejskie). W 5 cyklach skontrolowano 19 (z 35) gmin miejskich, 27 (z 51) gmin miejsko-wiejskich i 113 (z 228) gmin wiejskich oraz w 2015 r. dwa celowe związki gmin – ZGRP i Natura.

8 Gminy objęte I, II, III, IV i V cyklem kontrolnym
RGOK (liczba gmin w regionie) I cykl 2013r. II cykl 2014r. III cykl 2015r. IV cykl 2016r. V cykl 2017r. ciechanowski (41) 4 5 ostrołęcko-siedlecki (92) 9 10 11 7 płocki (60) 6 radomski (63) warszawski (51) 3 pozostałe gminy* (7) - 1 Razem (314) 32 33 31 % 10,2 10,5 9,9 (Andrzejewo, Boguty Pianki, Nowa Sucha, Nur, Sanniki, Szulborze Wielkie, Zaręby Kościelne) * poza gminami IV cyklem objęte były 2 związki gmin – ZGRP(13 gmin) i NATURA (8 gmin).

9 Masa odebranych odpadów komunalnych
na mieszkańca [kg] w 2016 r.

10 Gminy o najniższym jednostkowym wskaźniku masy odebranych odpadów komunalnych
Lp. Nazwa gminy RGOK Rodzaj gminy [kg/M x rok] 2016 r. 2015 r.* 1. Garwolin ostrołęcko-siedlecki wiejska 36,62 39,0 2. Pilawa warszawski miejsko-wiejska 40,25 62,5 3. Sobolew 50,75 50,2 4. Maciejowice 53,38 59,8 5. Trojanów 54,15 57,9 * w 2015 r. niższy od 39 kg/M x rok poziom stwierdzono w gminie Przyłęk – 34,9 kg/M x rok

11 Gminy o najwyższym jednostkowym wskaźniku masy odebranych odpadów komunalnych
Lp. Nazwa gminy RGOK Rodzaj gminy [kg/M x rok] 2016 r. 2015 r. 1. Nadarzyn warszawski wiejska 552,16 504,5 2. Grodzisk Mazowiecki miejsko-wiejska 450,53 399,3 3. Raszyn 434,36 426,9 4. Płońsk płocki miejska 399,56 420,2 5. Warszawa 390,91 379,3

12 Masa odebranych odpadów komunalnych w gminach
Gminy W tonach [Mg] w roku Liczba gmin, w których w 2016 r. odnotowano zmianę masy odebranych odpadów w stosunku do 2015 r. 2013 2014 2015 2016 spadek wzrost miejskie (35) ,5 ,7 ,4 ,5 12 23 miejsko-wiejskie (51) ,5 ,8 ,9 ,4 16 35 wiejskie (228) ,8 ,7 ,7 ,8 57 171 Razem (314) ,8 ,2 ,0* ,8* 85 229 * w 2015 r. ponadto odebrano Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji i ,5 Mg odpadów budowlanych i rozbiórkowych, a w 2016 r. odpowiednio ,2 Mg i ,5 Mg.

13 Osiągnięty poziom recyklingu surowców wtórnych
Rok 2016 Region gospodarki odpadami komunalnymi (liczba gmin w regionie) Liczba gmin, które osiągnęły wymagany poziom recyklingu 4 frakcji 12% 2013 r. 14% 2014 r. 16% 2015 r. 18% 2016 r. ciechanowski (41) 26 30 33 ostrołęcko-siedlecki (92) 72 92 83 91 płocki (60) 46 51 53 radomski (63) 57 63 62 59 warszawski (51) 50 49 pozostałe gminy* (7) 4 7 6 suma 254 293 288 286 *gminy spoza regionów województwa mazowieckiego Ze 159 (jedna dwukrotnie kontrolowana) gmin objętych kontrolami wymagane poziomy recyklingu 4 frakcji w kolejnych latach uzyskało: 12% - 124; 14% - 147; 16% - 152; 18%

14 (liczba gmin w regionie)
Kary za nieosiągnięty poziom recyklingu papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła RGOK (liczba gmin w regionie) 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. liczba decyzji kwota [zł] ciechanowski (41) 15 65 287 11 43 727 8 26 827 9 22 110 ostrołęcko-siedlecki (92) 20 81 713 - 15 682 1 4 112 płocki (60) 14 45 638 33 066 7 14 140 3 7 268 radomski (63) 9 086 1 117 5 002 warszawski (51) 1 096 540 5 659 pozostałe gminy*(7) 8 447 1 499 suma [zł] 60 21 77 333 26 63 425 17** 39 991 * gminy spoza regionów województwa mazowieckiego ** w przypadku 11 gmin trwa postępowanie administracyjne

15 Poziom ograniczenia masy OUB przekazywanych do składowania
Rok 2016 Region gospodarki odpadami komunalnymi (liczba gmin w regionie) Liczba gmin, które osiągnęły wymagany poziomy ograniczenia OUB 63,42% 2013 r. 50% 2014 r. 2015 r. 45% 2016 r. ciechanowski (41) 34 33 35 40 ostrołęcko-siedlecki (92) 88 91 92 płocki (60) 56 55 57 radomski (63) 49 47 63 62 warszawski (51) 50 51 pozostałe gminy* (7) 7 suma 283 281 302 309 * gminy spoza regionów województwa mazowieckiego Ze 159 (jedna dwukrotnie kontrolowana) gmin objętych kontrolami wymagane poziomy ograniczenia masy OUB przekazywanych do składowania uzyskało: 63,42% - 146; 50% - 143; 50% - 153; 45%

16 Kary za nieosiągnięty poziom ograniczenia składowania OUB
RGOK (liczba gmin w regionie) 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. liczba decyzji kwota [zł] ciechanowski (41) 7 8 6 76 369 - ostrołęcko-siedlecki (92) 4 1 7 451 płocki (60) 5 55 213 radomski (63) 15 9** warszawski (51) 7 103 pozostałe gminy*(7) suma [zł] 31 26** 12 (*) * gminy spoza regionów województwa mazowieckiego ** w tym związek gmin NATURA (w skład, którego wchodzi 8 gmin) (*) w 2016 r. wymaganego 45% poziomu ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania nie osiągnęło 5 gmin (1,6% ogółu gmin w województwie). Przyjmując w przypadku obliczania poziomu dla ww. gmin, zgodnie z pismem Dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Środowiska z dnia r. znak:DGO-I ER, że MBR = 0 – poziom został osiągnięty – WIOŚ w Warszawie nie podejmował działań

17 USTALENIA na podstawie sprawozdań gmin – c.d.
Poziomy recyklingu papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w 2013 r. wymagany poziom 12% osiągnęły 254 gminy (80,89%), w 2014 r. wymagany poziom 14% osiągnęły 293 gminy (93,31%), w 2015 r. wymagany poziom 16% osiągnęło 288 gmin (92,03%), w 2016 r. wymagany poziom 18% osiągnęło 286 gmin (91,08%), wymagany poziom recyklingu 50% dla roku 2020 wykazało 18 gmin. Na gminy, które nie osiągnęły poziomów recyklingu 4 frakcji nałożono kary pieniężne: za 2013 r gmin , za 2014 r gmin, za 2015 r gmin oraz za 2016 r. – 17 gmin (w przypadku kar za 2016 r. trwa postępowanie administracyjne dla 11 gmin). Na gminy, które nie osiągnęły poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych nałożono kary pieniężne: za 2013 r. - 2 gminy, za 2014 r. - 2 gminy, za 2015 r. – 2 gminy oraz za 2016 r. – 8 gmin (w przypadku kar za 2016 r. trwa postępowanie administracyjne dla 6 gmin).

18 USTALENIA na podstawie sprawozdań gmin – c.d.
Poziomy ograniczenia masy odpadów ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w 2013 r. wymaganego poziomu ograniczenia do 63,42% nie uzyskało 31 gmin, w 2014 r. wymaganego poziomu ograniczenia do 50% nie uzyskały 33 gminy, w 2015 r. wymaganego poziomu ograniczenia do 50% nie uzyskało 12 gmin, w 2016 r. wymaganego poziomu ograniczenia do 45% nie uzyskało 5 gmin. Kary za nieosiągnięty 50% poziom ograniczenia masy OUB przekazywanych do składowania, obowiązujący od 16 lipca w 2013 r., nałożono na 31 gmin. Kary za nieosiągnięty 50% poziom ograniczenia masy OUB przekazywanych do składowania w 2014 r. nałożono na 25 gmin i związek gmin NATURA. Kary za nieosiągnięty 50% poziom ograniczenia masy OUB przekazywanych do składowania w 2015 r. nałożono na 12 gmin. W 2016 r. wymaganego 45% poziomu ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania nie osiągnęło 5 gmin. Przyjmując w przypadku obliczania poziomu dla ww. gmin, zgodnie z pismem Dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Środowiska z dnia r. znak:DGO-I ER, że MBR = 0 – poziom został osiągnięty – WIOŚ w Warszawie nie podejmował działań.

19 USTALENIA z kontroli gmin za 2016 r.
spośród kontrolowanych 31 gmin, 2 zorganizowały przetarg na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości a 29 przetarg na odbieranie od właścicieli nieruchomości i zagospodarowanie odpadów komunalnych; we wszystkich 31 kontrolowanych gminach prowadzone są rejestry działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości; 22 kontrolowane gminy w 2016 r. nie prowadziły kontroli podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości udokumentowanych protokołem kontroli; 27 kontrolowanych gmin w 2016 r. prowadziło kontrole wypełniania warunków umowy zawartej z podmiotem odbierającym odpady od właścicieli nieruchomości; 25 kontrolowanych gmin prowadziło w 2016 r. weryfikację przekazywanych przez podmioty odbierające odpady komunalne sprawozdań półrocznych; 2 gminy nałożyły w 2016 r. kary na podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości z ich terenu za nieprzekazywanie odpadów komunalnych do regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych; 30 kontrolowanych gmin przekazało w terminie sprawozdanie w 2016 r.; 29 gmin osiągnęło wymagany w 2016 r. 18% poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła;

20 USTALENIA z kontroli gmin – c.d.
30 kontrolowanych gmin osiągnęło wymagany w 2016 r. poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych – 42%; poziomu ograniczenia odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w wysokości 45% za 2016 r. nie osiągnęła 1 gmina; 28 gmin uchwaliło stawkę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zależności od liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, natomiast pozostałe 3 gminy uchwaliły stawkę od gospodarstwa domowego; średnia stawka za odbieranie odpadów komunalnych w kontrolowanych gminach na jednego mieszkańca za zmieszane odpady wynosiła 13,91 zł, natomiast za selektywnie zebrane 7,24 zł; 9 kontrolowanych gmin nie określiło sposobu zgłaszania przez właścicieli nieruchomości przypadków niewłaściwego świadczenia usług przez przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne; 24 kontrolowane gminy udostępniły na stronie internetowej urzędu gminy wszystkie wymagane informacje wynikające z art. 3 ust. 2 pkt 9 u.c.p.g., 7 gmin udostępniło na stronie urzędu gminy częściowe informacje; 31 gmin regularnie prowadzi działalność informacyjną i edukacyjną w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi.

21 DZIAŁANIA POKONTROLNE
Na podstawie wyników przeprowadzonych kontroli 31 gmin Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska: nałożył 9 kar pieniężnych (decyzje ostateczne), w tym: 5 za nieosiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami, 2 za przekazanie sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2016 r. po ustawowym terminie, jedną za niezastosowanie się do wezwania, o którym mowa w art. 9r ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i jedną za nieterminowe przekazanie Marszałkowi Województwa Mazowieckiego zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów; wydał 26 zarządzeń pokontrolnych; skierował 6 wystąpień pokontrolnych.

22 KONTROLE PUNKTÓW SELEKTYWNEGO ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH (PSZOK) w 2016 r.
Spośród skontrolowanych w cyklu kontrolnym 31 gmin, 28 utworzyło punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych; Punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych nie zostały utworzone przez nw. skontrolowane gminy: Gmina Mszczonów, Gmina Nowa Sucha, Gmina Przesmyki; Spośród skontrolowanych łącznie w cyklu kontrolnym 28 punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych: 14 prowadzonych jest przez przedsiębiorców zbierających odpady, 12 prowadzonych jest przez gminy, 2 prowadzone są przez gminne jednostki organizacyjne; W trakcie realizacji cyklu kontrolnego przeprowadzono 16 kontroli PSZOK-ów prowadzonych przez podmioty zbierające odpady (14 przez przedsiębiorców i 2 przez gminne jednostki organizacyjne). Kontrole 12 PSZOK-ów prowadzonych przez gminy wykonano w ramach kontroli gmin (jedna kontrola obejmowała swoim zakresem gospodarowanie odpadami komunalnymi w gminie i prowadzenie PSZOK-u).

23 WNIOSKI Poprawienie obowiązującego prawa – zastąpienie wielu nowelizacji u.c.p.g. projektem kompleksowo regulującym gospodarowanie odpadami komunalnymi. Kontynuacja przez samorządy działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi w szczególności, w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

24 WNIOSKI Wyeliminowanie błędów w sprawozdaniach gmin i dążenie do osiągnięcia ich spójności z danymi GUS i RIPOK-ów. Zintensyfikowanie działań kontrolnych prowadzonych przez gminy wobec przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości /począwszy od ich sprawozdań/. Sprawozdania operatorów systemu wykazują, nie zawsze zgodny z rzeczywistością, bardzo wysoki poziom recyklingu 4 frakcji i redukcji OUB. Poprzez zwiększenie różnicy w opłatach za odbieranie odpadów, mobilizowanie mieszkańców do selektywnej zbiórki „u źródła” – opłata za odbieranie odpadów zmieszanych powinna być dwukrotnie wyższa. Mniejsza różnica – niższy poziom selektywnej zbiórki. Tylko wzrost selektywnej zbiórki może zagwarantować osiągnięcie określonych w prawie poziomów.

25 WNIOSKI Uszczelnienie systemu. W wielu gminach, zwłaszcza ostrołęcko-siedleckiego (część siedlecka) i radomskiego RGOK, masa odebranych odpadów na mieszkańca w roku jest niepokojąco niska. Zwiększenie skuteczności kontroli przepływu strumienia odpadów od miejsc ich powstania do instalacji profesjonalnego zagospodarowania. Optymalizacja technologiczna i ekonomiczna funkcjonujących RIPOK-ów MBP (dostosowanie instalacji do przetwarzania strumienia odpadów zbieranych selektywnie). Zwiększenie efektywności funkcjonujących sortowni odpadów zmieszanych. Przyspieszenie procesu organizowania PSZOK-ów.

26 POZYTYWNE PRZYKŁADY ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW GOSPODARKI ODPADAMI
MBP w POŚWIĘTNEM – część mechaniczna

27 POZYTYWNE PRZYKŁADY ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW GOSPODARKI ODPADAMI
MBP w POŚWIĘTNEM – część biologiczna

28 Dziękuję za uwagę