?

Na terenie Nadleśnictwa Celestynów znajduje się 8 obwodów łowieckich, dzierżawionych przez 7 kół łowieckich, które zajmują się prowadzeniem gospodarki łowieckiej. > Obecność dużych tras przelotowych Warszawa - Lublin oraz Mińsk Mazowiecki - Grójec, a tym samym wzmożony ruch na terenie nadleśnictwa, powoduje znaczne ubytki w pogłowiu zwierzyny na skutek kolizji samochodowych. > Drugim istotnym czynnikiem wyrządzającym szkody w populacji zwierzyny leśnej są zdziczałe, bezdomne, wygłodniałe, bądź nienależycie pilnowane przez właścicieli psy.

Koła łowieckie mają obowiązek dokumentowania powstałych ubytków zwierzyny grubej protokołem Rozporządzenie MŚ z dn. 13 listopada 2007r. w sprawie rocznych planów łowieckich i wieloletnich łowieckich planów hodowlanych Protokół musi być potwierdzony przez: - pracownika PGL LP - lub funkcjonariusza policji - lub strażnika Państwowej Straży Łowieckiej Dane te są konieczne do sporządzenia rocznego planu łowieckiego, a co za tym idzie racjonalnego gospodarowania zwierzyną łowną Protokół zawiera min. przypuszczalną przyczynę upadku, bądź odstrzału sanitarnego zwierzyny oraz dalsze postępowanie z jego tuszą. Tusza może być przeznaczona do badań, dostarczona do punktu utylizacji ze wskazaniem podmiotów którym ją przekazano, za zgodą Lekarza Weterynarii przeznaczona na określony cel z jego wskazaniem, natomiast, jeżeli proces rozkładu gnilnego tuszy zwierzęcia posunął się na tyle, że pozostały jedynie szczątki, po dezynfekcji może zostać zakopana.

Postepowanie z tuszami martwych zwierząt łownych w latach 2010-2011 W większości przypadków, które miały miejsce w ciągu dwóch ubiegłych lat tusze zakopywano po dezynfekcji wapnem palonym. Zdarzyły się 3 odstrzały zwierzyny, która w wyniku odniesionych obrażeń podczas kolizji z pojazdem samochodowym wymagała natychmiastowego uśmiercenia. Część tusz zwierząt, które zginęły w wypadkach na drogach została przekazana do utylizacji przez Urząd Gminy (w 17 przypadkach). W 2010 roku Policja była obecna przy spisywaniu upadku zwierzyny 7 razy na 33 kolizje, natomiast pracownik właściwej dla miejsca zdarzenia Urzędu Gminy 3 razy. W 2011 roku Policja była wzywana do kolizji 1 raz, pracownik UG 8 razy na 61 zdarzeń.

Rok/Gatunek Przypuszczalna przyczyna upadku / odstrzału sanitarnego zwierzyny łownej kłusownictwo kolizja zagryzienie inne Razem 2010 4 18 5 6 33 w tym: dzik 2 1   3 jeleń łoś sarna 17 27 2011 - 41 12 8 61 11 30 50 59 14 94 Źródło danych: Protokoły spisane na okoliczność stwierdzenia upadków/odstrzału sanitarnego zwierzyny w obwodach łowieckich położonych na terenie Nadleśnictwa Celestynów

liczba ZGŁOSZONYCH zdarzeń Szacunkowe zestawienie stanu zwierzyny łownej i ubytków w jej pogłowiu na skutek kłusownictwa, wypadków drogowych oraz drapieżnictwa w województwie Mazowieckim w latach 2010-2011 gatunek 2010 2011 stan ubytek łoś 1411 34 1713 39 jeleń 4400 58 5200 65 sarna 48400 994 52600 1034 dzik 14600 137 16600 128 Źródło danych: GUS Nie wszystkie zdarzenia są zgłaszane i ewidencjonowane Brak scentralizowanej bazy danych Nieznajomość dokładnej skali problemu Podjęte działania prewencyjne nie odnoszą pożądanego skutku, lub też nie są podejmowane Niewiedza i niedoinformowanie społeczeństwa Dane dotyczące wypadków drogowych z udziałem zwierząt na terenie całego kraju. Brak rozróżnienia gatunku zwierzęcia. rok liczba ZGŁOSZONYCH zdarzeń liczba zabitych liczba rannych 2010 149 11 175 2011 162 3 205 Źródło danych: Raporty Policji dotyczące wypadków drogowych

ODPOWIEDZIALNOŚĆ Łowiectwo jest prowadzone zgodnie z podstawowymi kierunkami użytkowania terenów rolnych, leśnych i rybackich, w warunkach stałego polepszania zwierzynie środowiska jej bytowania. Gospodarowanie populacjami zwierzyny wymaga w szczególności: ...utrzymywania korytarzy (ciągów) ekologicznych dla zwierzyny ...ochrony zwierzyny przed zagrożeniem ruchu pojazdów samochodowych na drogach krajowych i wojewódzkich. (Art. 11. ustawy Prawo łowieckie) Do zadań Polskiego Związku Łowieckiego należy ,,troska o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych zwierząt dziko żyjących”. (Art. 34 pkt 2 ustawy Prawo łowieckie) Choć właściciele lasów czy koła łowieckie powinni dbać o to, by zwierzęta nie wchodziły na jezdne, nie istnieją przepisy precyzujące jak ma to wyglądać. Najczęściej ogranicza się to do informowania zarządcy dróg, gdzie znajdują się szlaki migracyjne zwierząt. W takich miejscach ustawiane są znaki A18b „Zwierzęta dzikie”, które maja zwiększyć czujność kierowców.

spoczywa na służbie zarządcy drogi Obowiązek usunięcia tuszy zwierząt, które zginęły w zderzeniu z pojazdami, spoczywa na służbie zarządcy drogi W przypadku dróg: krajowych jest to generalny dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, wojewódzkich – zarząd województwa, powiatowych – zarząd powiatu, gminnych – wójt, burmistrz i prezydent miasta. Do zarządcy drogi należy utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą. Zarządca może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy (Art. 20 pkt 4 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r. nr 19, poz. 115 ze zm.) W myśl w/w ustawy przez utrzymanie drogi należy rozumieć wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia BEZPIECZEŃSTWA i wygody ruchu (Art. 4 pkt 20) Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm.). art. 45 ust. 1 pkt 6: Zabrania pozostawiania na drodze przedmiotów, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu ruchu, zabite w wypadku zwierzę należy usunąć z drogi.

Według Ustawy z dnia 1 lipca 2011 r Według Ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw Art. 3 Ust. 2. mówi: Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: 1) tworzą warunki do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy lub zapewniają wykonanie tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych; 2) zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami: c) instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych lub ich części, Odnosząc się do możliwych sankcji prawnych: Za nieusunięcie zwierzęcia z drogi, będą w tym zakresie miały zastosowanie m.in. art. 91 kodeksu wykroczeń, tj. pozostawienie zwierzęcia na drodze publicznej, oraz art. 117 – nieprzestrzeganie porządku w nieruchomości. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 20 lipca 2007 roku, sygn. akt VI SA/Wa 883/07, pas drogowy stanowi nieruchomość w rozumieniu art. 46 par. 1 kodeksu cywilnego. Ponadto zarządcy dróg – jako właściciele nieruchomości – mogą ponosić odpowiedzialność z art. 10 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Art. 3 i 7 ustawy z 13 września 1996r. (Dz. U. Nr 132 poz Art. 3 i 7 ustawy z 13 września 1996r. (Dz. U. Nr 132 poz. 622 z późniejszymi zmianami)  o utrzymaniu czystości i porządku w gminach mówi, że do zadań gminy należy budowa, utrzymanie i eksploatacja instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych lub ich części. Za odpady odpowiedzialny jest właściciel lub podmiot, na którym zostały one wytworzone lub miejsce miało określone zdarzenie. Obowiązek zgłaszania i przekazania zabitej zwierzyny w wyniku kolizji drogowych lub innych przyczyn, wyznaczonym przez Powiatowego Lekarza Weterynarii podmiotom ciąży na posiadaczu odpadów zwierzęcych (skarb państwa: reprezentowany przez podmiot zarządzający gruntem: gmina, nadleśnictwo lub na właściwym Zarządzie Dróg Publicznych) na koszt skarbu państwa. Ustawa o odpadach w Art. 3 pkt. 13 mówi, że: (..)władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na jego nieruchomości.  

ODSZKODOWANIE ZA WYRZĄDZONĄ SZKODĘ Właściciel zwierzęcia ponosi odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę. Art. 431 kodeksu cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.) (W przypadku zagryzienia przez psy zwierzyny dziko żyjącej będą to właściciele psów – niestety w przeważającej mierze przypadków nie można ustalić ani sprawcy (psa), a tym bardziej jego właściciela. Natomiast obowiązek rozwiązywania spraw związanych z bezdomnością zwierząt domowych spoczywa na gminie) Zwierzęta łowne w stanie wolnym, jako dobro ogólnonarodowe, stanowią własność Skarbu Państwa. Art. 2. ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2005 r. nr 127, poz. 1066 ze zm.) Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, administrację w zakresie łowiectwa sprawuje samorząd województwa jako zadanie z zakresu administracji rządowej. Art. 7 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego obowiązany jest do wynagradzania szkód wyrządzonych: - w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny; - przy wykonywaniu polowania. Art. 46 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego II CR 157/74 (OSP 1975/5/104) Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za powstałą na drodze ruchu publicznego szkodę w wyniku zderzenia się zwierzęcia, żyjącego w stanie wolnym, z mechanicznym środkiem komunikacji, gdy do zderzenia doszło poza obszarem, którego charakter uzasadniałby ustawienie ostrzegającego znaku drogowego. Oznakowanie drogi znakiem informującym o możliwości pojawienia się zwierząt powoduje, że to kierujący zobowiązani są do zachowania szczególnej staranności i dostosowania prędkości do warunków jazdy, a w szczególności do możliwości pojawienia się zwierząt (par. 3 i 9 rozporządzenia ministrów infrastruktury oraz spraw wewnętrznych i administracji z 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. z 2002 r. nr 170, poz. 1393 ze zm.) W razie braku stosownego oznakowania odpowiedzialność może ponieść zarządca drogi.

Jeżeli dojdzie do kolizji drogowej z udziałem zwierzęcia: Ustawa o ochronie zwierząt: Art. 25. Prowadzący pojazd mechaniczny, który potrącił zwierzę, obowiązany jest, w miarę możliwości, do zapewnienia mu stosownej pomocy lub zawiadomienia jednej ze służb, o których mowa w art. 33 ust. 3. (...) Art. 33.3 W przypadku konieczności bezzwłocznego uśmiercenia, w celu zakończenia cierpień zwierzęcia, potrzebę jego uśmiercenia stwierdza: - lekarz weterynarii, - inspektor Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Polsce lub innej organizacji o podobnym statutowym celu działania, - funkcjonariusz Policji, straży miejskiej lub gminnej, Straży Granicznej, - pracownik Służby Leśnej lub Służby Parków Narodowych, - strażnik Państwowej Straży Łowieckiej, strażnik łowiecki lub strażnik Państwowej Straży Rybackiej. Art. 33.4 W sytuacji, o której mowa w ust. 3, dopuszczalne jest użycie broni palnej przez osobę uprawnioną. (...)

Policjant może podjąć decyzję o uśmierceniu zwierzęcia przy użyciu służbowej broni palnej samodzielnie, jeżeli na miejscu zdarzenia nie ma lekarza weterynarii lub członka Polskiego Związku Łowieckiego albo inspektora organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt na podstawie art. 33 ust. 4 ww. ustawy – w celu zakończenia jego cierpień, gdy może ono żyć dalej jedynie cierpiąc i znosząc ból, a moralnym obowiązkiem człowieka staje się skrócenie tych cierpień. Równorzędnymi podmiotami do podjęcia ww. decyzji, tak jak funkcjonariusze Policji, są: - strażnicy miejscy i gminni, - funkcjonariusze Straży Granicznej, - pracownicy Służby Leśnej lub Służby Parków Narodowych, - strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej, strażnicy łowieccy lub strażnicy Państwowej Straży Rybackiej. Prawo łowieckie: Art. 9 pkt 2. Starosta może wyrazić zgodę, na okres do 6 miesięcy, na przetrzymywanie zwierzyny, osobie, która weszła w jej posiadanie w wyniku osierocenia, wypadku lub innego uszkodzenia ciała zwierzyny, mając na uwadze potrzebę podjęcia koniecznej opieki i leczenia. Zwierzyna ta powinna następnie być przekazana uprawnionym podmiotom w celu dalszej hodowli.