Co to jest dysleksja?

Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Jej symptomy występują na każdym etapie rozwojowym, a opisane trudności nie pojawiają się nagle i występują od początku nauki szkolnej.

Do tego zespołu objawów należą: dysleksja właściwa – trudności w czytaniu dysortografia – kłopoty z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym także nagminne popełnianie błędów ortograficznych, pomimo teoretycznej znajomości zasad ortograficznych) dysgrafia – problem z kaligrafią, czyli tzw. brzydkie pismo, trudne czasami do odczytania przez samego piszącego

dyskalkulia – zaburzenia zdolności matematycznych – niski poziom rozumowania operacyjnego, kłopoty z pojęciami abstrakcyjnymi np. pojęciem liczby, wielkości

Przyczyny dysleksji rozwojowej to zaburzenia analizatora wzrokowego, słuchowego lub wzrokowo-słuchowego: - genetyczne (geny przekazywane z pokolenia na pokolenie)

zmiany w CUN – wywołane nieprawidłowym rozwojem w okresie ciąży oddziaływanie szkodliwych czynników w trakcie porodu i tuż po urodzeniu (np. niedotlenienie mózgu, wylewy wskutek pęknięcia naczyń krwionośnych)

Dysleksja – mistrzyni paradoksów dziecko niby patrzy, a nie widzi, dziecko słucha, a nie słyszy, dziecko jest inteligentne, ale nie umie nauczyć się pisać ani czytać, dziecko chce się uczyć i uczy się, lecz jest posądzane o lenistwo, zna zasady, a robi błędy ortograficzne

Dysleksja nie występuje gdy: zdiagnozowane jest upośledzenie umysłowe dziecko ma inteligencję niższą niż przeciętna ma miejsce zaniedbanie środowiskowe dziecko ma wadę wzroku lub słuchu

SYMPTOMY DYSLEKSJI ROZWOJOWEJ – KLASY IV–VI Czytanie czytanie z małą liczbą błędów, lecz w wolnym tempie, prymitywna technika (sylabizowanie trudnych wyrazów) i niedokładne rozumienie tekstu; bardzo szybkie tempo czytania, lecz z wieloma błędami, wynikające z domyślania się treści na podstawie kontekstu, często niewłaściwe i niedokładne rozumienie przeczytanego tekstu; słabe rozumienie tekstu i niechęć do czytania.

Pisanie Nieprawidłowa pisownia, dominują błędy ortograficzne. Niepoprawna pisownia związana z opóźnieniem rozwoju funkcji wzrokowych (spostrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej), co przejawia się jako: - popełnianie błędów podczas przepisywania tekstów ze wzoru; - błędy wynikające z mylenia liter podobnych pod względem kształtu (np. l-t-ł, m-n, u-y, o-a-e, a-ą, e-ę) - lub z mylenia liter podobnych pod względem kształtu, lecz inaczej położonych w przestrzeni (np. p-b-d-g).

Niepoprawna pisownia związana z opóźnieniem rozwoju funkcji słuchowo-językowych, przejawiające się jako: - nasilone trudności w pisaniu ze słuchu (dyktanda); - błędy wynikające z mylenia liter odpowiadających głoskom podobnym pod względem słuchowo-artykulacyjnym (np. głoski z-s, w-f, d-t, k-g); - błędy w zapisywaniu zmiękczeń, głosek i-j; - błędy w zapisywaniu głosek nosowych: ą-om, ę-en; - częste opuszczanie, dodawanie, przestawianie, podwajanie liter i sylab.

Trudności z opanowaniem poziomu graficznego pisma związane z opóźnieniem rozwoju ruchowego i koordynacji wzrokowo-ruchowej, przejawiające się jako: - nieprawidłowe trzymanie narzędzia graficznego (ołówka, pióra); - nadmierne ściskanie pióra podczas pisania oraz nieprawidłowy (nadmierny lub zbyt słaby) nacisk pióra na papier; - wolne tempo pisania, szybkie męczenie się ręki; - niekształtne litery; - nieprawidłowe łączenie liter; - mało czytelne pismo.

Schemat prowadzący do ewentualnej diagnozy dysleksji u dziecka: baczna obserwacja postępów w szkole i w domu gromadzenie wytworów pisemnych zgłoszenie na badania do Poradni (z sugestią szkoły lub bez) i przeprowadzenie badań zlecenie dodatkowych ćwiczeń do domu badanie kontrolne w Poradni (z materiałem ćwiczeniowym) opinia o dysleksji z zaleceniami na rok szkolny i na sprawdzian kończący SP włączenie dziecka w dodatkowe zajęcia

Opinia o dysleksji to NIE ZWOLNIENIE z pracy dziecka ! Każde dziecko z dysleksją ma prawo i obowiązek do: - zajęć korekcyjno-kompensacyjnych zwanych również terapią pedagogiczną, - dostosowania wymagań do specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów z dysleksją, - samodzielnej pracy nad poprawnym pisaniem i czytaniem w domu.

ze świata nauki, kultury, sztuki, polityki, Osoby znane ze świata nauki, kultury, sztuki, polityki, które przyznają się do trudności dyslektycznych…

Thomas Alva Edison (1847–1931) Genialny wynalazca, samouk, twórca między innymi: żarówki, fonografu, kineskopu. Nigdy nie przyswoił sobie zasad ortografii, miał też problemy z arytmetyką. W szkole nie mógł sobie poradzić, o czym pisał w pamiętniku. Wspomina: „a ja niemal uwierzyłem, że jestem matołem... ”.

Albert Einstein (1879–1955) Uważany za największego naukowca wszech czasów, autor teorii względności. Bardzo późno zaczął mówić, czytać nauczył się dopiero w wieku 9 lat. Miał też problemy z pisaniem. Ze względu na słabą pamięć z trudem przyswajał wiedzę z różnych dziedzin. Duże braki wiedzy przyczyniły się do tego, że oblał swój pierwszy egzamin na studia. Dwukrotnie stracił pracę nauczyciela z powodu trudności związanych z dysleksją.

Jadwiga Jastrząb (ur. 1946) Powszechnie znana i ceniona specjalistka terapii pedagogicznej uczniów z dysleksją, autorka podstawowych podręczników z tego zakresu. Doświadczony pedagog zajmujący się kształceniem terapeutów. Twórczyni Toruńskiej Szkoły Wspomina: „Problemy w nauce czytania odczuwałam od początku klasy I. Z mozołem czytałam pod surowym okiem mamy, ciągle słysząc uwagi >>nie zmyślaj, czytaj dokładnie<<. [...] Przez całe moje życie, nawet obecnie, napotykam utrudnienia w poprawnym odczytywaniu nowo poznanych słów [...]”

Jacek Kuroń (1934–2004) Polityk i publicysta, działacz „Solidarności”, minister pracy i polityki socjalnej. W jednym z wywiadów wyznał: „Do dziś nie nauczyłem się ortografii ani żadnego języka. Jestem kiepski w tabliczce mnożenia [...]. Jestem wszak dyslektykiem [...].”. Jacek Kuroń był honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Dysleksji.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ opracowanie Agnieszka Markowska pedagog PPP w Szamotułach