PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH (PROW 2007 - 2013) Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 5.3.3. OŚ 3 Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej Nazwa działania: 3.2 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej Kod działania: 321. Podstawa prawna Art. 56 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277/1 z 21.10.2005 r.). Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 368/15 z 23.12.2006 r.). Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 kwietnia 2008 r w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” objętego PROW na lata 2007 – 2013 (Dz.U. z 2008 r. Nr 60 poz. 373)

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Uzasadnienie Barierę rozwoju obszarów wiejskich stanowi brak podstawowych elementów infrastruktury technicznej. Szczególne utrudnienia w tym zakresie występują w najmniejszych miejscowościach. Realizacja działania stanowi uzupełnienie zakresu wsparcia obejmującego inwestycje przewidziane do finansowania w ramach programów operacyjnych, współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz programów krajowych. Cel działania Poprawa podstawowych usług na obszarach wiejskich, obejmujących elementy infrastruktury technicznej, warunkujących rozwój społeczno-gospodarczy, co przyczyni się do poprawy warunków życia oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Alokacja dla województwa podlaskiego na rok 2008 16 597 341 EURO

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Propozycja podziału budżetu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 - 2013 na województwa (środki UE) województwo Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej -wcześniejsza propozycja Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej - nowa propozycja Budżet UE w EURO 1 103 580 240,00 dolnośląskie 65 491 521,50 67 736 205,75 kujawsko-pomorskie 64 057 700,42 63 007 404,21 lubelskie 89 209 423,58 90 535 835,81 lubuskie 36 079 779,14 39 110 192,22 łódzkie 76 220 044,42 70 384 257,56 małopolskie 73 334 178,81 85 736 179,24 mazowieckie 153 369 963,26 133 811 663,80 opolskie 32 370 129,03 34 794 859,16 podkarpackie 64 466 687,37 75 344 969,59 podlaskie 64 677 242,51 53 943 314,28 pomorskie 54 460 049,74 56 737 179,59 śląskie 47 955 683,86 58 788 089,87 świętokrzyskie 49 871 450,81 47 384 013,73 warminsko-mazurskie 67 400 398,61 60 078 116,97 wielkopolskie 107 540 704,95 107 616 350,28

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Propozycja podziału budżetu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 - 2013 na województwa województwo Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej -wcześniejsza propozycja Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej - nowa propozycja dolnośląskie 5,93% 6,14% kujawsko-pomorskie 5,80% 5,71% lubelskie 8,08% 8,20% lubuskie 3,27% 3,54% łódzkie 6,91% 6,38% małopolskie 6,65% 7,77% mazowieckie 13,90% 12,13% opolskie 2,93% 3,15% podkarpackie 5,84% 6,83% podlaskie 5,86% 4,89% pomorskie 4,93% 5,14% śląskie 4,35% 5,33% świętokrzyskie 4,52% 4,29% warminsko-mazurskie 6,11% 5,44% wielkopolskie 9,74% 9,75% zachodniopomorskie 5,17% 5,31% razem 100,00%

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Zakres działania Pomocy udziela się na realizację projektów w zakresie: gospodarki wodno-ściekowej, w szczególności: a) zaopatrzenia w wodę, b) odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym systemów kanalizacji sieciowej lub kanalizacji zagrodowej, 2) tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych; 3) wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, w szczególności wiatru, wody, energii geotermalnej, słońca, biogazu albo biomasy. Zakres pomocy obejmuje koszty inwestycyjne, w szczególności: zakup materiałów i wykonanie prac budowlano - montażowych, zakup niezbędnego wyposażenia. Beneficjent Gmina, jednoosobowa spółka gminy oraz gminny zakład budżetowy.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Każdy z wnioskodawców może złożyć po jednym wniosku o przyznanie pomocy w zakresie: - gospodarki wodno-ściekowej; tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych; wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Kryteria dostępu Pomoc może być przyznana na: projekt realizowany w miejscowości należącej do: - gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, - gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. projekt spełniający wymagania wynikające z obowiązujących przepisów prawa, które mają zastosowanie do tego projektu. Forma i wysokość pomocy Pomoc ma formę zwrotu części kosztów kwalifikowalnych projektu. Maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów w jednej gminie, w okresie realizacji Programu, nie może przekroczyć: 1) 4 000 000 zł (1 024 642,7 euro) - na projekty w zakresie gospodarki wodno-ściekowej; 2) 200 000 zł (51 232,1 euro) - na projekty w zakresie tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych; 3) 3 000 000 zł (768 482,0 euro) - na projekty w zakresie wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych. Poziom pomocy Poziom pomocy Z EFRROW wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowalnych inwestycji. Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych projektu pochodzi ze środków własnych.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Pomoc jest przyznawana na operację niefinansowaną z udziałem innych środków publicznych z wyłączeniem przypadku współfinansowania: a) z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; b) ze środków własnych jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z ustawą z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.)

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Warunki przyznania pomocy: operacja realizowana w jednym albo dwóch etapach; złożenie wniosku o płatność pośrednią w terminie 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy; zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność ostateczną w terminie: 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanych w dwóch etapach, 24 miesięcy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanych w jednym etapie nie później jednak niż do dnia 30 czerwca 2015 r.; płatność ostateczna będzie obejmować nie mniej niż 25 % łącznej planowanej kwoty pomocy.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Płatność: 1) pośrednia – refundacja kosztów kwalifikowalnych przyznawana po zrealizowaniu pierwszego etapu operacji, jeżeli etap ten nie jest etapem końcowym; 2) ostateczna – refundacja kosztów kwalifikowalnych przyznawana po zrealizowaniu całej operacji.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Koszty kwalifikowane 1) budowa, przebudowa, remont budynku lub budowli; 2) rozbiórka i utylizacja materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki, pod warunkiem, że rozbiórka jest niezbędna w celu realizacji operacji; 3) zakup i montaż maszyn, urządzeń, instalacji niezbędnych do osiągnięcia celów operacji; 4) zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu procesów technologicznych; 5) zakup pojemników służących do segregacji odpadów komunalnych; 6) zakup środków transportu na potrzeby systemu zbioru, segregacji i wywozu odpadów komunalnych, z wyłączeniem zakupu samochodów osobowych; 7) budowa i wyposażenie punktów segregacji odpadów komunalnych (gniazd segregacji odpadów komunalnych, punktów selektywnej zbiórki odpadów); 8) zakup materiałów i usług służących realizacji operacji, 9) ogólne, które są bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji, 10) poniesione: po dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, a w przypadku kosztów stanowiących koszty ogólne – poniesionych nie wcześniej niż dnia 1 stycznia 2007 r., w formie rozliczenia bezgotówkowego, jeżeli postępowanie o zamówienie publiczne zostało wszczęte po dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Koszty kwalifikowane poniesione przed dniem zawarcia umowy, są ponoszone na wyłączne ryzyko wnioskodawcy. W przypadku nieprzyznania pomocy wnioskodawcy nie przysługuje roszczenie o zwrot tych kosztów.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Do kosztów kwalifikowanlych zalicza się koszty ogólne w wysokości nieprzekraczającej 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych, obejmujące koszty: przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w tym: kosztorysów, projektów architektonicznych lub budowlanych, ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, operatów wodno-prawnych, dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, wypisów i wyrysów z katastru nieruchomości; usług geodezyjno-kartograficznych, przygotowania dokumentacji ekonomicznej operacji; opłat za patenty lub licencje; sprawowania nadzoru inwestorskiego lub autorskiego i związane z kierowaniem robotami budowlanymi; przygotowania innych dokumentów niezbędnych do realizacji operacji. Do kosztów kwalifikowalnych zalicza się także podatek od towarów i usług (VAT), na zasadach określonych w art. 71 ust.3 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.).

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Zarząd województwa ustala i podaje do publicznej wiadomości na stronie internetowej urzędu marszałkowskiego i co najmniej w jednym dzienniku o zasięgu wojewódzkim informację o kryterium regionalnym opartym na mierzalnym wskaźniku i uwzględniającym specyfikę województwa oraz o terminie i miejscu składania wniosków o przyznanie pomocy. Podanie do publicznej wiadomości kryterium regionalnego nie może nastąpić przed opublikowaniem wniosku o pomoc finansową Zarząd województwa ustala początek terminu składania wniosków o przyznanie pomocy, który nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia podania do publicznej wiadomości informacji o kryterium regionalnym. Termin składania wniosków o przyznanie pomocy nie może być krótszy niż 14 dni i dłuższy niż 60 dni.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Wniosek o przyznanie pomocy zawiera w szczególności: numer identyfikacyjny, o którym mowa w przepisach o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie pomocy, nadany wnioskodawcy; nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy; opis operacji; plan finansowy operacji; informacje o załącznikach; oświadczenia lub zobowiązania wnioskodawcy związane z pomocą; zestawienie rzeczowo-finansowe operacji. Formularz wniosku o przyznanie pomocy udostępnia się na stronie internetowej urzędu marszałkowskiego albo samorządowej jednostki nie później niż w dniu podania do publicznej wiadomości informacji o kryterium regionalnym oraz o terminie i miejscu składania wniosków.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Wniosek o przyznanie pomocy składa się bezpośrednio w miejscu wskazanym przez Zarząd Województwa. Złożenie wniosku o przyznanie pomocy potwierdza się w formie pisemnej. Potwierdzenie zawiera datę i godzinę złożenia wniosku, jest opatrzone pieczątką urzędu marszałkowskiego albo samorządowej jednostki i podpisane przez osobę przyjmującą ten wniosek.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Jeżeli złożony wniosek o przyznanie pomocy jest wypełniony nieprawidłowo lub zawiera braki, wzywa się wnioskodawcę na piśmie do usunięcia nieprawidłowości lub braków w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli wnioskodawca pomimo wezwania do usunięcia nieprawidłowości lub braków nie usunął wszystkich nieprawidłowości lub braków w terminie, wzywa się ponownie wnioskodawcę, w formie pisemnej, do usunięcia pozostałych nieprawidłowości lub braków w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli wnioskodawca pomimo wezwania do usunięcia nieprawidłowości lub braków, nie usunął w terminie żadnego lub wszystkich nieprawidłowości lub braków, pomocy nie przyznaje się. Podmiot wdrażający informuje wnioskodawcę, w formie pisemnej, o odmowie jej przyznania, z podaniem przyczyny odmowy.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Wniosek o przyznanie pomocy jest rozpatrywany w terminie 3 miesięcy od upływu terminu składania wniosków. Wezwanie wnioskodawcy do wykonania określonych czynności w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy wstrzymuje bieg terminu rozpatrywania wniosku o przyznanie pomocy do czasu wykonania przez wnioskodawcę tych czynności.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Kryteria oceny podstawowy dochód podatkowy gminy, w której jest planowana realizacja operacji w przeliczeniu na 1 mieszkańca, obliczany zgodnie z przepisami o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, kształtuje się na poziomie: nie więcej niż 50% średniej krajowej – 4 punkty, powyżej 50% średniej krajowej nie więcej niż 75% średniej – 3 punkty, powyżej 75% średniej krajowej i nie więcej niż 100% średniej krajowej – 2 punkty, powyżej 100% średniej krajowej – 0 punktów bezrobocie w powiecie, na obszarze którego jest położona gmina, w której planowana jest realizacja operacji w okresie ostatnich 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy jest: wyższe od średniej w województwie – 2 punkty, równe ze średnią w województwie – 1 punkt, niższe od średniej w województwie – 0 punktów; kryterium regionalne - 2 punkty;

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 wnioskowana kwota dofinansowania operacji na każdym etapie jej realizacji wynosi nie więcej niż 50% kosztów kwalifikowalnych operacji - 2 punkty; wskaźnik zwodociągowania gminy, w której podejmowana jest realizacja operacji z zakresu gospodarki wodnej, kształtuje się na poziomie: a) do 25% - 3 punkty, b) od 25% do 50% - 2 punkty, c) od 50% do 75 % - 1 punkt; wskaźnik zwodociągowania gminy, w której podejmowana jest realizacja operacji z zakresu gospodarki ściekowej, kształtuje się na poziomie: a) powyżej 80% - 3 punkty, b) od 80% do 50% - 2 punkty, c) poniżej 50% - 1 punkt. operacja polega na łącznej realizacji wodociągu i kanalizacji – 2 punkty

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 W pierwszej kolejności pomoc przyznaje się na operacje, które uzyskały największą liczbę punktów. W przypadku operacji o tej samej liczbie punktów o kolejności przyznania pomocy decyduje niższa wartość podstawowego dochodu podatkowego gminy przypadająca na 1 mieszkańca. W przypadku operacji o tej samej liczbie punktów i identycznej wartości podstawowego dochodu podatkowego gminy przypadającego na 1 mieszkańca o kolejności przyznania pomocy decyduje data wpływu wniosku o przyznanie pomocy. Po dokonaniu oceny wniosków sporządza się listę w kolejności uzyskanych punktów zawierającą określenie wnioskodawcy oraz tytuł operacji. Pomoc może być przyznana na operacje: 1) na podstawie wniosków złożonych w terminie, które uzyskały największą liczbę punktów; 2) w zakresie: a) gospodarki wodno-ściekowej, które uzyskały co najmniej 4 punkty. b) tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych oraz wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, które uzyskały co najmniej 3 punkty.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Zatwierdzenia listy operacji dokonuje zarząd województwa w formie uchwały. Umowy są zawierane przez zarząd województwa, w kolejności wynikającej z listy w ramach dostępnych środków w danym roku w danym województwie. Niezwłocznie po zatwierdzeniu listy operacji wyznacza się wnioskodawcy, w formie pisemnej, termin zawarcia umowy, nie dłuższy niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania. W przypadku gdy wnioskodawca nie stawił się w wyznaczonym terminie w celu zawarcia umowy, pomocy nie przyznaje się, chyba że wnioskodawca stawił się w celu podpisania umowy i ją podpisał w innym terminie: uzgodnionym przed upływem wyznaczonego w wezwaniu terminu albo wyznaczonym wnioskodawcy i nie dłuższym niż 21 dni od dnia, na który został wyznaczony poprzedni termin zawarcia umowy. W przypadku nieprzyznania pomocy podmiot wdrażający informuje wnioskodawcę, w formie pisemnej, o odmowie jej przyznania, z podaniem przyczyny odmowy.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Umowę zawiera się na formularzu opracowanym przez samorząd województwa, zatwierdzonym przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i udostępnionym na stronach internetowych urzędu marszałkowskiego albo samorządowej jednostki. Poza postanowieniami określonymi w art. 23 ustawy, umowa może zawierać inne postanowienia dotyczące realizacji operacji, w szczególności zobowiązania beneficjenta dotyczące: osiągnięcia celu operacji i jego zachowania przez 5 lat od dnia dokonania przez agencję płatniczą płatności ostatecznej; ograniczeń lub warunków w zakresie: a) przenoszenia własności lub posiadania rzeczy nabytych w ramach realizacji operacji lub sposobu ich wykorzystywania, b) sposobu lub miejsca prowadzenia działalności związanej z przyznaną pomocą; umożliwienia przeprowadzenia kontroli związanych z przyznaną pomocą; przechowywania dokumentów związanych z przyznaną pomocą; informowania o okolicznościach mogących mieć wpływ na wykonanie umowy. Zmiana umowy w zakresie zobowiązań beneficjenta co do osiągnięcia celu operacji i jego zachowania przez 5 lat od dnia dokonania przez agencję płatniczą płatności ostatecznej jest nieważna.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Wypłaty środków finansowych dokonuje się niezwłocznie po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o płatność, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia poprawnie wypełnionego wniosku.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Kategoriami siły wyższej i wyjątkowymi okolicznościami, innymi, niż wymienione w przepisach rozporządzenia nr 1974/2006, w przypadku wystąpienia których nie jest wymagany zwrot pomocy, są: 1) wywłaszczenie części nieruchomości związanej z operacją, jeżeli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu zawarcia umowy; 2) katastrofa naturalna powodująca trwałe uszkodzenie nieruchomości lub obiektów będących przedmiotem operacji; 3) wypadki lub awarie skutkujące zniszczeniem budynków, budowli lub innego mienia w stopniu uniemożliwiającym ich dalsze używanie zgodnie z założonym celem operacji; 4) kradzieże mienia będącego przedmiotem operacji, z wyłączeniem kradzieży, które nastąpiły na skutek niezachowania należytej staranności przez beneficjenta. Tryb postępowania podmiotów w razie wystąpienia okoliczności siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w przypadku wystąpienia których nie jest wymagany zwrot pomocy, określa się w umowie.

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007-2013 Poza okolicznościami siły wyższej i wyjątkowymi okolicznościami, o których mowa w przepisach rozporządzenia nr 1974/2006, beneficjent nie jest zobowiązany do zwrotu pomocy w części dotyczącej operacji, która została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w umowie, jeżeli cel operacji został osiągnięty i zachowany.

Województwa Podlaskiego Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich ul. św. Rocha 13/15 15-888 Białystok tel. (085) 74 97 640, fax. (085) 74 97 624 www.wrotapodlasia.pl www.minrol.gov.pl www.arimr.gov.pl