Doradca do spraw odnawialnych źródeł energii zawody przyszłości „Foresight, Strategia, Studium Celowości, Studium Wykonalności” Robert Szlęzak

… nie da się zjeść słonia w całości, trzeba pokroić go na kawałki … … aby zarządzać trzeba mierzyć … Dobry Znajomy ;-)

Przykładowy cykl strategiczny Strategia Portfele /Programy /Inicjatywy Studium Celowości/ Wykonalności Realizacja projektów metodyczna (np. PRINCE 2) Foresight

Rozpatrywane ramy czasowe Foresight Strategia Inicjatywa SC/SW Projekt Inicjatywa SC/SW Projekt Inicjatywa SC/SW Projekt Inicjatywa SC/SW Projekt Program / Portfel

Studium Wykonalności (SW) - Definicja Studium wykonalności (ang. feasibility study) – kluczowe obszary: analiza rynku, analiza ekonomiczna, analiza techniczna, analiza strategiczna Jaki problem ma rozwiązać analizowany projekt? Jakie są możliwe warianty rozwiązania problemu i który z nich jest najkorzystniejszy? Czy projekt jest racjonalny finansowo i społecznie? Czy istnieją ograniczenia finansowe, techniczne, organizacyjne, i inne, uniemożliwiające realizację projektu? Czy są przesłanki do uznania, że projekt będzie miał charakter trwały - skąd będą pochodzić środki na zapewnienie funkcjonowania projektu w okresie referencyjnym? Jakie są wskaźniki charakteryzujące projekt?

Kto potrzebuje Studium Wykonalności? Inwestor – Aby dokonać selekcji projektów i wyboru tych najkorzystniejszych, inwestor oczekuje analizy wskazującej najefektywniejszy sposób realizacji inwestycji oraz wykazania wykonalności/opłacalności projektu Instytucja oceniająca – ze względu na obowiązki statutowe, przyznając dofinansowanie ma obowiązek zweryfikować, czy beneficjent nie wykazuje ryzyka utraty płynności finansowej, czy projekt jest wykonalny. Jeżeli zgłoszonych projektów jest więcej niż dostępnych środków musi dysponować narzędziem pozwalającym na ocenę merytoryczną projektu aby w trybie konkursowym wyłonić te najefektywniejsze. Ze względu na społeczny charakter funduszy pomocowych optymalizacja wysokości dotacji jest obowiązkiem (moralnym i statutowym)

Struktura Studium Wykonalności na przykładzie Zgodnie z wymogami MSWiA tworząc „Studium wykonalności” należy opracować zagadnienia w 9 obszarach: I. Podsumowanie II. Podstawowe informacje o projekcie III. Charakterystyka podmiotów odpowiedzialnych za realizację przedsięwzięcia IV. Analiza otoczenia projektu V. Logika interwencji - uzasadnienie dofinansowania VI. Trwałość techniczna projektu VII. Wykonalność i trwałość instytucjonalna przedsięwzięcia VIII. Finansowa trwałość projektu IX. Analiza kosztów i korzyści społecznych

Studium Wykonalności Podsumowanie Skrót kluczowych informacji o projekcie napisany na podstawie posiadanej dokumentacji i wywiadów biznesowych.

Studium Wykonalności II. Podstawowe informacje o projekcie Wyjaśnienia genezy, istoty i celów projektu opracowane na podstawie analizy posiadanej dokumentacji i wywiadów biznesowych

Studium Wykonalności III. Charakterystyka podmiotów odpowiedzialnych za realizację przedsięwzięcia. Dane formalne i administracyjne Beneficjenta i Operatora oraz podstawa współpracy, referencje podmiotów zaangażowanych opracowane na podstawie posiadanej dokumentacji i wywiadów biznesowych

Studium Wykonalności IV. Analiza otoczenia projektu Analiza społeczno-gospodarcza dająca zrozumienie problemów, które będą rozwiązane przez planowany projekt Zidentyfikowane problemy beneficjentów ostatecznych Analiza SWOT dla projektu oraz Inwestora

Studium Wykonalności V. Logika interwencji - uzasadnienie dofinansowania: Definicja celów projektu w oparciu o analizę otoczenia Uzasadnienie dofinansowania w świetle celów programu operacyjnego Uzasadnienie wpływu projektu w świetle polityku horyzontalnej UE Długofalowe konsekwencje realizacji projektu Produkty, które mają być osiągnięte w następstwie realizacji projektu Korzyści osiągnięte przez Beneficjenta w następstwie projektu Opracowywana na podstawie analizy wyników burzy mózgów

Studium Wykonalności VI. Trwałość techniczna projektu: Opis stanu obecnego infrastruktury teleinformatycznej Analiza rozwiązań alternatywnych wpływająca na wybór najlepszej opcji Opis techniczny projektu Analiza zgodności z wymaganiami zdefiniowanymi w rozporządzeniach Rady Ministrów Na podstawie analizy wniosku, dokumentacji oraz wywiadów biznesowych zostanie opracowana koncepcja uzasadnienia oraz analiza luk wymagających uzupełnienia. Będą one przedmiotem burzy mózgów warsztatów wstępnych

Studium Wykonalności VII. Wykonalność i trwałość instytucjonalna przedsięwzięcia: Koncepcja wdrożenia projektu i podejścia do eksploatacji Koncepcja przygotowania i realizacji procedury przetargowej Pozwolenia i decyzje formalno-administracyjne

Studium Wykonalności VIII. Finansowa trwałość projektu: Udowodnienie zasadności planowanych wydatków poprzez analizę luki finansowej Wykazanie ciągłości eksploatacji projektu w okresie referencyjnym Prognozy finansowe projektu: Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów pieniężnych Bilans opracowanie rozdziału wymaga ścisłej współpracy ze służbami finansowo-księgowymi

Studium Wykonalności IX. Analiza kosztów i korzyści społecznych Uzasadnienie wpływu realizacji projektu na dobrobyt w kraju Analiza wskaźników ekonomicznych nie mających bezpośredniego przełożenia na przepływy pieniężne Analiza ryzyka

Projekty o dużym ryzyku inwestycyjnym Studium Celowości W przypadkach szczególnych gdy rozpatrywana inicjatywa jest obarczona dużym ryzykiem i/lub będzie stanowić dużą inwestycję, analizę wykonalności realizuje się dwuetapowo Studium Wykonalności Studium Celowości

Po co nam dwa etapy analizy? Szczegółowa analiza dużego projektu wiąże się z najczęściej z dużym kosztem, w przypadku Studium Celowości wiele obszarów (w tym analizę finansową można pominąć lub wykonać skrótowo) Posiadając wiele interesujących inicjatyw musimy dokonać wyboru którym chcemy się lepiej przyjrzeć Wykonując Studium Celowości zawierające analizę wariantów unikamy w późniejszym etapie konieczności analizowania wszystkich wariantów pod względem ekonomicznym

Studium Celowości - rekomendacje Treść SC jest esencją najistotniejszych czynników stanowiącym o dalszych losach inicjatywy – „Go - Not Go” Jej zawartość powinna sprowadzać się do: Definicji celów biznesowych Uzasadnienia biznesowego Szacunku kosztów realizacji Szacunku czasu realizacji Analizy wariantów realizacji Wskazania najlepszego wariantu oraz uzasadnienia wyboru

Skąd się biorą Pomysły/ Inicjatywy/Projekty? Strategia Każda organizacja ma potrzebę posiadania dobrze zdefiniowanego kierunku rozwoju i celu działania Każda ambitna organizacja chce wiedzieć czy obecnie podejmowane działania powodują progres czy regres jej rozwoju Wszelkie działania organizacji powinny być pochodną jej strategii Każda organizacja potrzebuje ogólnego spojrzenia pozwalającego wytyczyć plany długoterminowe działania

Cechy strategii horyzont czasu - odległy z punktu widzenia wykonania czynności i występowania ich efektów, skupienie wysiłków na danym zadaniu (jednak w ten sposób ogranicza się zasoby dla innych rodzajów działalności), układ decyzji - podejmowanie wielu decyzji określonego typu w czasie, muszą się one wspierać, tworzyć konsekwentny układ, Wszechobecność - strategia obejmuje szerokie pasmo działań, podlega ocenie przez wskaźniki,

Rodzaje strategii w podziale kierunek zmian S. rozwojowa – ekspansywność inwestycyjna organizacji, dywersyfikacja produkcji, udział w rynku, S. stabilizująca - stabilna pozycja organizacji w otoczeniu, oczekiwanie na bardziej sprzyjający moment działania, S. naprawcza- reorganizacja, ukierunkowana na stworzenia mechanizmów zabezpieczających firmę przed wpływem niekorzystnych czynników zewnętrznych i wewnętrznych S. defensywna - orientacja nastawiona na przetrwanie, S. kombinowana - połączenie powyższych rodzajów strategii.

Korzyści z dobrze opracowanej strategii Wyznaczenie jasnego kierunku działania; Świadome dopasowywanie organizacji do zmieniających się warunków rynkowych; Strategia jest punktem odniesienia pozwalającym na monitorowanie realizacji celów organizacji – funkcja kontrolna strategii; Jasna komunikacja ogólnej koncepcji działania organizacji pracownikom, środowiskom zewnętrznym (możliwość przeprowadzenia dialogu społecznego) Formalny „mandat” do realizacji zadań wynikających ze strategii

Niezbędne elementy dobrej strategii Misja i Wizja Analiza Stanu Obecnego (np. w modelu BSC) Definicja oczekiwanego stanu docelowego - kierunki rozwoju Analiza luk (stan docelowy wersu stan obecny) Definicja Celów strategicznych Projekty (plany działań) / roadmapa Kooperacja Ocena kosztów realizacji strategii

Czy Strategia to „półkownik”? Dobrze opracowana Strategia to nie wszystko, choć jest to pierwszy krok do sukcesu. Organizacja musi posiadać aktywny proces strategiczny wymuszający okresową ocenę i ewaluację w celu korekcji błędów powstałych na etapie planowania lub ze względu na zmianę otoczenia

W którą stronę podąża rozwój rynku? - Foresight Foresight (ang. przewidywanie) – metoda prognozowania polegająca na dyskusji nad przyszłością w gronie przedstawicieli decydentów (władzy publicznej), środowisk naukowych, przemysłu, mediów, organizacji pozarządowych i opinii publicznej, przy czym nie chodzi o dokładność prognozy, lecz o uświadomienie perspektyw i przygotowanie do zmian. Żródło: Wikipedia

Dlaczego „Foresight”? Stanowi skuteczną metodę pozyskania scenariuszy rozwoju regionu lub technologii, co pozwala na przygotowanie strategii rozwoju opierających się na realistycznych przesłankach.

Pytania

Ostrzeżenie! Informacja zawarta w niniejszej prezentacji może być poufna lub podlegać innym ograniczeniom formalno prawnym. Rozpowszechnianie, kopiowanie, ujawnianie lub przekazywanie osobom trzecim w jakiejkolwiek formie informacji zawartych w niniejszym dokumencie w całości lub w części bez zgody autora może stanowić naruszenie praw autorskich.