MAREK KRUKOWSKI GIMNAZJUM NR 18 IM. M. RATAJA W LUBLINIE

Peter Ackerman, A Force More Powerful „Międzynarodowy Projekt Pamięci o Demokracji” – lubelskie doświadczenia “Prawdziwa historia jest o zwykłych obywatelach, którzy są zaangażowani w wielkie sprawy budowane od podstaw.” Peter Ackerman, A Force More Powerful

CELE PREZENTACJI Przedstawienie ogólnych założeń projektu; Zapoznanie z działaniami podjętymi w ramach projektu; Zachęcenie Państwa do wykorzystania historii mówionej, jako metody kształtowania postaw obywatelskich młodych ludzi.

„Głosy Obywateli: Międzynarodowy Bank Pamięci o Demokracji” „Głosy Obywateli: Międzynarodowy Bank Pamięci o Demokracji”. Civic Voices 3 letni projekt prowadzony przez Edukacyjną Fundację Amerykańskiej Federacji Nauczycieli, jako część grantu ufundowanego przez Amerykański Departament Edukacji; ”Civic Voices” to program, którego jednym z głównych celów jest poznanie współczesnej historii poprzez fakty, życiorysy, wspomnienia działaczy z całego świata, koncentrując się przede wszystkim na 8 krajach, tzw. partnerach projektowych; Polskim partnerem projektu to NSZZ „Solidarność” – Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania. Pozostałe kraje: Gruzja, Mongolia, Filipiny, Kolumbia, Republika Południowej Afryki, Irlandia Północna oraz Stany Zjednoczone Ameryki – główny koordynator projektu.

GŁÓWNE CELE PROJEKTU Zachowanie pamięci o najważniejszych walkach o demokrację na świecie, Promowanie zaangażowania obywatelskiego, Podkreślenie wartości osobistych wspomnień, Rozwijanie analizy porównawczej, jako jednej z metod nauczania.

LUBELSKIE DOŚWIADCZENIA Uczniowie uczestniczący w projekcie, przygotowali i nagrali wywiady z ludźmi, którzy tworzyli historię, walczyli o demokratyczne państwo - wolne państwo. Wywiady zostały zarchiwizowane w formie cyfrowej i zamieszczone na stronie internetowej. Skrypty wywiadów przetłumaczone są na język angielski i stały się materiałem dydaktycznym o wymiarze międzynarodowym.

UCZENIE SIĘ DEMOKRACJI Rozpoczęliśmy od przeglądu podstawowych pojęć związanych z demokracją. Kolejnym etapem było badanie społeczności lokalnej, czyli wybór osób z którymi warto przeprowadzić wywiady. Trzeci etap naszej pracy był najciekawszy, ponieważ dotyczył przeprowadzenia wywiadu, czyli bezpośredniego spotkania z ciekawymi ludźmi i ich historią mówioną. Rozmowy nagrywane były na kamerze cyfrowej. Następnie przystąpiliśmy do najbardziej żmudnej pracy – sporządzania skryptu wywiadu w języku polskim i angielskim. Uczniowie wybierali te fragmenty wywiadów, które najlepiej charakteryzują działania rozmówców w walce o demokrację na początku lat 80-tych poprzedniego wieku.

JAKIE PYTANIA ZADAWALI UCZNIOWIE? Jaki wpływ lata młodości miały na Pana dalsze życie? Czy może Pani opisać, kiedy nabrała Pani wrażliwości społecznej? Co zainspirowało Pana do podjęcia działalności obywatelskiej? Co osiągnął Pan dzięki swojej działalności? Jakie rady dałbym Pan młodym ludziom, pragnącym podjąć działalność obywatelską?

http://www.civicvoices.org/MemoryBank

CZY WARTO BYŁO ? Co o udziale w projekcie „Międzynarodowy Bank Pamięci o Demokracji” sądzą sami uczniowie? Oto kilka wypowiedzi „Pan Alfred Bondos zaskoczył mnie, oczywiście pozytywnie, swoimi pamiątkami. Na miejsce przybył bardzo radosny – uśmiech nie schodził mu z twarzy. W ręku trzymał czarną walizkę, w której ukryta była cała jego historia. Od samego początku wiedziałem, że pierwsze spotkanie będzie wyjątkowe.(…) .”   „(…)Mnie na samym wstępie zaciekawiły `pamiątki przyniesione przez P. A. Bondosa: medale, dokumenty i pewna statuetka, przedstawiająca człowieka z zerwanymi łańcuchami – symbol walki ludzi z komunizmem. Wywiad okazał się niezwykle ważny. Dowiedzieliśmy się wiele na temat strajków w Świdniku, działalności ZOMO i internowań. Mieliśmy również szansę bliżej przyjrzeć się powstawaniu NSZZ Solidarność z perspektywy mieszkańca Świdnika a nie z stron książki do historii. Uświadomiłem sobie, że w zasadzie nie zaistniałaby ona bez solidarności „przez małe s”. To ludzie stworzyli podwaliny walki o niepodległą Polskę dzięki współpracy. Spotkanie wypełniły barwne opowieści, które wywołały wzruszenie nie tylko u słuchaczy. Była to dla mnie poruszająca lekcja historii współczesnej, pokazująca, że każdy może podjąć skuteczne działania obywatelskie, każdy może walczyć o respektowanie praw człowieka.” „Następne spotkanie odbyło się z księdzem Zbigniewem Kuzią. Ksiądz, będący również kapelanem NSZZ Solidarność w Lublinie, uświadomił nam, jak bardzo tamte czasy różniły się od współczesnych.” „Ostatnie spotkanie dotyczyło działalności Pani Renaty Węglarz. Jej mąż – Stanisław Węglarz był bardzo ważnym działaczem NSZZ Solidarność, dlatego też pytania nawiązywały także do historii jej męża. Pani Renata Węglarz ukazała dążenia niepodległościowe z jeszcze innej strony. Bardzo barwnie opowiadała historie na temat ucieczek męża z Łęcznej przed służbami bezpieczeństwa (tam też mieszkali), tworzenia Solidarności w szkołach czy swojego dzieciństwa. Wszystko to sprawiło, że wraz z działaczką przeżywaliśmy jej historię. Po części jej współczuję – jej życie było bardzo ciężkie i nie „umywa” się nawet do naszych współczesnych czasów. A wszystko to za sprawą demokracji...” „Przeprowadzając wywiad po wywiadzie, poznając coraz to bliżej oblicze komunizmu, dostrzegłem piękno demokracji, jej prawdziwe zalety. Porównując moje dotychczasowe życie do koszmaru komunizmu, doceniam to, że aby wyrazić swoje zdanie nie muszę strajkować. Mogę je swobodnie wypowiedzieć, biorąc za nie odpowiedzialność. W tym momencie jednak powinienem podziękować p. Renacie Węglarz, p. Alfredowi Bondosowi i ks. Zbigniewowi Kuzi za to, że nauczyli mnie doceniać to, co mam, jednocześnie ukazując nowe drogi rozwoju...” „Sądzę, że gdyby nie realizacja tego projektu, moje życie byłoby uboższe o coś bardzo cennego i ważnego. Zrozumiałam, że nie trzeba być historykiem, nie trzeba wertować wielu książek, aby zrozumieć wagę wydarzeń sprzed wielu lat i poznać historię swojego kraju. Myślę, że młodzi ludzie, uczestnicząc w podobnych projektach, mogą przekonać się o sile „słowa mówionego”. Wiem, że dopiero dzięki rozmowie z człowiekiem, który walczył o wolna Polskę można zrozumieć sens i pojąć siłę słowa patriotyzm”.

WAŻNY JEST KAŻDY SZCZEGÓŁ…

BYLIŚMY ZA WIELKĄ WODĄ…

DLACZEGO HISTORIA MÓWIONA? Podczas gdy doraźnym celem projektu Banku Pamięci jest zachowanie spuścizny ważnych walk z przeszłości, to jego celem długoterminowym jest zachęcenie młodych obywateli do zaangażowania w sprawy obywatelskie. Jak powiedział Kierkegaard, “Życie można zrozumieć, patrząc nań tylko wstecz. Żyć jednak trzeba patrząc do przodu.” Poprzez podkreślenie roli jednostek w dokonywaniu znaczących zmian, projekt daje możliwość lepszego zrozumienia przez uczniów powiązań pomiędzy teoretycznymi pojęciami demokracji, a konkretnymi działaniami podejmowanymi przez obywateli mającymi na celu wprowadzenie tych ideałów w życie.

Dziękuję za uwagę.