OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA

NA POCZĄTEK TROCHĘ PRZEPISÓWPRAWA Obowiązujący w Polsce system prawny z zakresu ochrony przeciwpożarowej to przepisy zawarte w: ustawach, rozporządzeniach i zarządzeniach, dyrektywach Parlamentu Europejskiego, Polskich Normach, normach europejskich, normach branżowych.

USTAWY Ustawa z dn. 24 sierpnia 1991 o ochronie przeciwpożarowej z późn. zm. Ustawa z dn. 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane z późn. zm. Ustawa z dn. 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ustawa z dn. 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska z późn. zm. Ustawa z dn. 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej z późn. zm. ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym z późn. zm. ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych z późn. zm. ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym z późn. zm. ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym z późn. zm.

ROZPORZĄDZENIA rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. zapewnieniu w sprawie wykazu wyrobów służących bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 30 grudnia2002 r. w sprawie poważnych awarii przemysłowych objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Podstawowym aktem prawnym, który reguluje zadania z zakresu p. poż. jest ustawa z 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej obecnie znowelizowana zapisami ustawy z dn. 6 maja2005 r. (Dz. U. Nr 100, poz. 853). Art. 3 ust.1ustawy formułuje powszechny obowiązek stosowania się do zasad ochrony przed pożarami dla wszystkich podmiotów korzystających ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu stanowiąc, iż „osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja podmiotów korzystających ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu są zobowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem”.

POLSKIE NORMY PN-92/N01256.01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. PN-92/N-011256.02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. PN-N-01256-4:1997 Znaki bezpieczeństwa. Techniczne środki przeciwpożarowe. PN-88/M-51072 Sprzęt pożarniczy. Agregaty śniegowe. PN-EN1869:1999 Koce gaśnicze. PN-EN 2:1998 Podział pożarów. PN-EN 3-1:1998 Gaśnice przenośne. Rodzaje, czas działania, pożary testowe grupy A i B. PN-EN 3-2:1999 Gaśnice przenośne. Szczelność, badania przewodności elektrycznej, badania zagęszczalności, wymagania szczególne. PN-EN 3-3:1998 Gaśnice przenośne. Konstrukcja, wytrzymałość na ciśnienie, badania mechaniczne. PN-ISO 8421-4:1998 Ochrona przeciwpożarowa. Terminologia. Wyposażenie gaśnicze. PN-EN 1838:2002(U) Oświetlenie awaryjne.

MOŻE TROCHĘ SZCZEGÓŁÓW KODEKS PRACY Art. 2071. § 1. Pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o: 1) zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników, 2) działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, o których mowa w pkt 1, 3) pracownikach wyznaczonych do: a) udzielania pierwszej pomocy, b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. § 2. Informacja o pracownikach, o których mowa w § 1 pkt 3 obejmuje: 1) imię i nazwisko, 2) miejsce wykonywania pracy, 3) numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.

Art. 2091. § 1. Pracodawca jest obowiązany: 1) zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, 2) wyznaczyć pracowników do: a) udzielania pierwszej pomocy, b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, 3) zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej § 2. Działania o których mowa w § 1, powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności , liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń. § 3. Liczba pracowników, o których mowa w § 1 pkt 2, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń. § 4. W przypadku zatrudnienia przez pracodawcę wyłącznie pracowników młodocianych lub niepełnosprawnych – działania, o których mowa w § 1 pkt 2, może wykonywać sam pracodawca. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio. Art. 2092. § 1. W przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca jest obowiązany: 1) niezwłocznie poinformować pracowników o tych zagrożeniach oraz podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej ochrony, 2) niezwłocznie dostarczyć pracownikom instrukcje umożliwiające, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia, przerwanie pracy i oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce bezpieczne.

PRAWO TO RÓWNIEŻ KONSEKWENCJE JEGO NIEPRZESTRZEGANIA KODEKS KARNY Art. 163 § 1. Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać: pożaru zawalenia się budowli, zalewu albo obsunięcia się ziemi, skał lub śniegu, eksplozji materiałów wybuchowych lub łatwopalnych albo innego gwałtownego wyzwolenia energii, rozprzestrzeniania się substancji trujących, duszących lub parzących, gwałtownego wyzwolenia energii jądrowej lub wyzwolenia promieniowania jonizującego podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat. § 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. § 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat. § 4. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Art. 164. § 1. Kto sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia określonego w art. 163 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. § 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

KODEKS WYKROCZEŃ Art. 73. Kto wbrew swemu obowiązkowi nie zawiadamia odpowiedniego organu lub osoby o wiadomym mu niebezpieczeństwie grożącym życiu lub zdrowiu człowieka albo mieniu w znacznych rozmiarach, podlega karze aresztu albo grzywny. Art. 74. § 1. Kto niszczy, uszkadza, usuwa lub czyni nieczytelnymi znaki lub napisy ostrzegające o grożącym niebezpieczeństwie dla życia lub zdrowia człowieka albo ogrodzenie lub inne urządzenie zapobiegające takiemu niebezpieczeństwu, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. § 2. W razie popełnienia wykroczenia można orzec obowiązek zapłaty równowartości zniszczonego lub uszkodzonego przedmiotu albo obowiązek przywrócenia do stanu poprzedniego, a także orzec podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób.

Art. 82. § 1. Kto dokonuje czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, polegających na: 1) niedozwolonym używaniu otwartego ognia, paleniu tytoniu i stosowaniu innych czynników mogących zainicjować zapłon materiałów palnych, 2) wykonywaniu prac niebezpiecznych pod względem pożarowym bez ich wymaganego zabezpieczenia, 3) używaniu instalacji, urządzeń i narzędzi niepoddanych wymaganej kontroli lub niesprawnych technicznie albo użytkowaniu ich w sposób niezgodny z przeznaczeniem lub warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzeniania ognia, . 7) składowaniu materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczaniu przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości, 8) składowaniu materiałów palnych na nieużytkowych poddaszach lub na drogach komunikacji ogólnej w piwnicach, 9) składowaniu materiałów palnych pod ścianami obiektu bądź przy granicy działki, w sposób naruszający zasady bezpieczeństwa pożarowego, 10) uniemożliwianiu lub ograniczaniu dostępu do urządzeń przeciwpożarowych, gaśnic, urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi instalacjami oraz innymi instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektu, wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, kurków głównej instalacji gazowej, a także wyjść ewakuacyjnych oraz okien dla ekip ratowniczych, 11) uniemożliwianiu lub ograniczaniu dostępu do źródeł wody do celów przeciwpożarowych, podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany.

Art. 82a. § 1. Kto w razie powstania pożaru nie dopełnia obowiązku określonego w przepisach o ochronie przeciwpożarowej oraz Państwowej Straży Pożarnej w postaci: 1) niezwłocznego zawiadomienia osób znajdujących się w strefie zagrożenia oraz: centrum powiadamiania ratunkowego lub jednostki ochrony przeciwpożarowej albo Policji bądź wójta albo sołtysa, 2) podporządkowania się zarządzeniu kierującego działaniem ratowniczym, 3) udzielenia niezbędnej pomocy kierującemu działaniem ratowniczym, na jego żądanie, podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany. § 2. Tej samej karze podlega, kto utrudnia prowadzenie działań ratowniczych, a w szczególności utrudnia dojazd do obiektów zagrożonych jednostkom ochrony przeciwpożarowej, prowadzącym działania ratownicze. § 3. Kto uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie czynności kontrolno-rozpoznawczych z zakresu ochrony przeciwpożarowej przez uprawnionego strażaka Państwowej Straży Pożarnej, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez: zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia; zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia; prowadzenia działań ratowniczych.

POŻAR Nagłe i niekontrolowane rozprzestrzenianie się ognia powodujące straty materialne i zagrożenie życia. WYBUCH Gwałtowna reakcja utleniania lub rozkładu, wywołująca wzrost temperatury i/lub ciśnienia

WARUNKI POWSTANIA POŻARU Jednoczesne wystąpienie czterech czynników: Paliwa (materiału palnego) Utleniacza (np. tlen) źródła ciepła skomplikowanych reakcji łańcuchowych (wolnych rodników) tworzy czworokąt spalania i jest warunkiem powstanie wszystkich pożarów. W przypadku braku jednego z 4 czynników, pożar nie może wystąpić.

wolne rodniki - skomplikowane reakcje łańcuchowe Czynnik utleniający tlen z powietrza, tlen w związkach nadtlenkowych, związki zawierające grupy bogate w tlen (azotanowe, nitrowe, chloranowe i inne), chlorowce (fluor, chlor, brom), siarka. Paliwo to materiał palny, który zdolny jest do utleniania w obecności utleniacza. Paliwo to prawie wszystkie materiały nas otaczające. Źródło ciepła – bodziec energetyczny to dowolny impuls cieplny mający niezbędny zapas energii cieplnej do zapoczątkowania reakcji spalania. wolne rodniki - skomplikowane reakcje łańcuchowe Zatem podstawowym czynnikiem wywołującym pożar jest ciepło.

CZWOROŚCIAN SPALANIA Przenoszenie ciepła do paliwa Przenoszenie ciepła do utleniacza Mieszanie się paliwa z utleniaczem

Wynikiem procesu spalania jest wydzielanie się substancji niekorzystnych z punktu widzenia bezpieczeństwa osób tam przebywających : - gazów palnych (tlenek węgla, wodór…), - gazów toksycznych, - dymu.

Tlenek węgla (czad) - to efekt spalania materiałów palnych przy niedostatecznej ilości powietrza. Gromadzące się w pomieszczeniu zamkniętym gazy pożarowe nagrzewają się do temperatury wyższej od temperatury zapalenia. Z uwagi na niedobór tlenu, mogą one nie ulec zapaleniu, natomiast w przypadku jego dostarczenia np. poprzez otwarcie drzwi lub okna dochodzi do zapalenia się tych gazów.

Najczęstsze przyczyny pożarów Nieostrożność osób dorosłych jak i dzieci przy posługiwaniu się ogniem otwartym Nieostrożność osób dorosłych jak i dzieci przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi  Nieostrożność osób dorosłych przy prowadzeniu prac pożarowo niebezpiecznych  Wady urządzeń i instalacji elektrycznych oraz ich nieprawidłowa eksploatacja. Wady elektrycznych urządzeń ogrzewczych oraz ich nieprawidłowa eksploatacja Wady oraz nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo stałe, ciekłe i gazowe Wady urządzeń mechanicznych oraz nieprawidłowa ich eksploatacja. Wady procesów oraz nieprzestrzeganie reżimów technologicznych Nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych Samozapalenie się materiałów. Wyładowania elektryczne. Wyładowania atmosferyczne Elektryczność statyczna Podpalenia. Inne przyczyny pożarów.

PRZYCZYNY ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ POŻARÓW Zwarta zabudowa oraz występowanie palnych elementów w budynku lub instalacji.  Brak wymaganych oddzieleń przeciwpożarowych.  Niewłaściwe składowanie materiałów oraz brak porządku i czystości. Brak urządzeń przeciwpożarowych (stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych, urządzeń wczesnego wykrywania pożarów, urządzeń oddymiających). Brak sprzętu i środków gaśniczych.  Nieumiejętność użycia podręcznego sprzętu gaśniczego.  Brak środków alarmowania i łączności.  Niewłaściwe prowadzenie akcji gaśniczej (brak współpracy, podporządkowania, panika).  Niesprzyjające warunki atmosferyczne (susza, wiatr, mróz)

SPOSOBY ZAPOBIEGANIA POŻAROM Nie zmieniać usytuowania zainstalowanych urządzeń gaśniczych i sygnalizacji pożarowej. Nie zastawiać i nie zawężać dróg ewakuacyjnych. Nie składować na drogach ewakuacyjnych przedmiotów i różnych materiałów. Zaznajomić pracowników z przepisami PPOŻ obowiązującymi w zakładzie pracy. W strefach zagrożenia wybuchem, nie stosować ognia otwartego ani palić tytoniu. Palenie papierosów dozwolone wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych. Urządzenia i osprzęt elektryczny użytkowa zgodnie z instrukcją obsługi.

Nie przechowywać materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od: urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 100°C, linii kablowych o napięciu powyżej 1 kV, przewodów uziemiających oraz przewodów Odstęp od źródeł promieniowania cieplnego powinien wynosić co najmniej 1 m. Łatwo zapalne ciecze i substancje składować wyłącznie w pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu. Ograniczać ilości materiałów łatwo zapalnych przechowywanych na danym stanowisku pracy - nie więcej niż zapotrzebowanie dobowe. Systematycznie usuwać odpady łatwo zapalne. Zlewać resztki łatwo zapalnych płynów do oddzielnych pojemników według rodzaju składu chemicznego.

ZNAKI BEZPIECZEŃSTWA

ALARMOWANIE STRAŻY POŻARNEJ W celu zaalarmowania straży pożarnej należy: nacisnąć ręczny sygnalizator pożaru z najbliższego telefonu połączyć się ze stanowiskiem alarmowania straży pożarnych lub strażą pożarną i zgłosić: co się pali? rodzaj pomieszczenia lub jaki budynek względnie rodzaj innego zdarzenia przy którym niezbędna jest interwencja służb ratowniczych, - gdzie się pali? adres, jakie jest zagrożenie, czy w obiekcie znajdują się ludzie, jakie obiekty są w sąsiedztwie i czy są zagrożone? - kto zgłasza?

Nacisnąć ręczny sygnalizator pożaru ALARMOWANIE STRAŻY POŻARNEJ Aby zaalarmować straż pożarną należy: Nacisnąć ręczny sygnalizator pożaru lub Z najbliższego telefonu połączyć się ze stanowiskiem alarmowania straży pożarnych 998 lub 112

ZASADY POSTĘPOWANIA PODCZAS POŻARU Zachować spokój! Natychmiast zgłosić pożar, podając dokładne dane o miejscu i rozmiarach pożaru. Ostrzec innych pracowników o pożarze. Wyłączyć urządzenia wentylacyjne, transportowe i grzewcze, odciąć dopływ przewodów rurowych, zamknąć główny zawór gazu, w razie potrzeby wyłączyć spod napięcia urządzenia elektryczne. Natychmiast opuścić obszary zagrożone, używając klatek schodowych, a także oznakowanych dróg ewakuacyjnych i pożarowych. Nie używać wind. Działanie prowadzić zgodnie z instrukcją pożarową

Poruszać się w pozycji jak najbliżej podłogi (ochrona przed dymem i gorącym powietrzem). Nie narażając własnego bezpieczeństwa, uczestniczyć w działaniach ratowniczo gaśniczych aż do czasu przybycia straży pożarnej. Okrywać i zawijać palące się osoby w koce gaśnicze, płaszcze itp. Z chwilą przybycia straży pożarnej udzielić dowódcy sekcji stosownych informacji, przekazać plany budynku, dróg ewakuacyjnych i ratunkowych, a także właściwe klucze.

ZASADY GASZENIA POŻARU Gaśnicę należy trzymać pionowo. Gasić strumieniem skierowanym od dołu do góry i od przodu do tyłu. W przypadku pożaru silników pojazdów mechanicznych: nie kierować strumienia na zamkniętą pokrywę silnika, lecz gasić przez otwory chłodzące lub od spodu. W przypadku pożaru cieczy nie znajdujących się w ruchu: nie rozpraszać cieczy silnym strumieniem, lecz pokrywać ognisko pożaru gaszącym obłokiem (rozpylonym środkiem gaśniczym). Gasić wyłącznie za pomocą przeznaczonego do tego celu podręcznego sprzętu gaśniczego.

INSTRUKCJA GASZENIA POŻARÓW PODRĘCZNYM SPRZĘTEM GAŚNICZYM Gasić ogień w kierunku wiatru (z wiatrem) Palące się powierzchnie gasić rozpoczynając od brzegu! Pożary substancji kapiących i płynących gasić strumieniem skierowanym od góry do dołu! Pożary ścian gasić strumieniem skierowanym od dołu do góry! Stosować wystarczającą liczbę gaśnic - nigdy jedną po drugiej. Zwracać uwagę na możliwość ponownego rozpalenia się ognia. Nigdy nie wieszać gaśnic po użyciu na stałe miejsce. Najpierw zlecić ponowne napełnienie

A B C GRUPY POŻARÓW Opis GRUPY POŻARÓW Pożar ciał stałych Grupa Charakte-rystyka Opis A Pożar ciał stałych Stałe materiały palne [np. drewno, papier, węgiel, tkaniny, słoma] mogą pod wpływem ciepła ulegać rozkładowi i wydzielać przy tym gazy palne i pary. Ich obecność powoduje, że materiały te palą się płomieniem. Materiał, który nie ma tych właściwości spala się przez żarzenie. Na szybkość palenia się ciał stałych wpływają: stopień ich rozdrobnienia (stykanie się większej powierzchni z tlenem), wydzielanie się gazów i par, większe chemiczne pokrewieństwo z tlenem. Rozdrobnione materiały palne mogą być szybko przemieszczane wskutek działania prądów pożarowych i powietrza powodujących rozprzestrzenianie się pożaru. Natomiast pył materiałów stałych unoszący się w powietrzu ma szybkość palenia się mieszaniny gazowej i może spowodować wybuch. B Pożar cieczy palnych i substancji topiących się pod wpływem ciepła Ciecze palne i substancje topiące się pod wpływem ciepła (np. benzyna, nafta i jej pochodne, alkohol, aceton, eter, oleje, lakiery, tłuszcze, parafina) ulegają zapaleniu, gdy pod wpływem parowania – utworzy się nad górną warstwą cieczy mieszanina par z powietrzem. Dalszy proces palenia przebiega samorzutnie - mieszanina par z powietrzem, paląc się, nagrzewa ciecz i powoduje jej parowanie. Pożar cieczy palnych w wyniku parowania i łączenia się z powietrzem może spowodować powstanie mieszaniny wybuchowej. Niebezpieczne jest wyciekanie palącego się płynu oraz płynu jeszcze się niepalącego (w każdej chwili ogień może go zapalić, powodując rozprzestrzenianie się pożaru). C Pożary gazów palnych Spalanie gazów [np. metanu, acetylenu, propanu, wodoru, gazu miejskiego] odbywa się w warstwie stykania się strumienia gazu z powietrzem. Powstała mieszanina w przedziale powyżej dolnej i poniżej górnej granicy wybuchowości ulega łatwemu zapaleniu od najmniejszego źródła ciepła (np. iskry). Gazy palne stanowią duże niebezpieczeństwo szczególnie w pomieszczeniu zamkniętym - może dokonać poważnych zniszczeń w budynku, a nawet w jego okolicach.

Grupa Charakte-rystyka Opis D Pożary metali Metale [np. lit, sód, potas, glin i ich stopy], w zależności od składu chemicznego, podczas palenia zużywają tlen z powietrza albo – jako mieszaniny mające w swym składzie utleniacze – spalają się bez dostępu do powietrza [np. termit (pirotechnika), elektron (stop magnezu)]. Metale te oraz mieszanki ciekłe, przeważnie pochodne ropy naftowej [np. napalm], są trudne do ugaszenia. E Pożary występujące w obrębie urządzeń pod napięciem Do gaszenia pożarów poszczególnych grup z indeksem E (urządzeń elektrycznych pod napięciem i innych materiałów znajdujących się w pobliżu tych urządzeń) stosuje się zmiennie gaśnice śniegowe, proszkowe, dwutlenek węgla, halon . F Pożary tłuszczów Pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kulinarnych. Tłuszcze spożywcze w czasie ich użytkowania (np. smażenie) mają wysoką temperaturę, co utrudnia ich gaszenie, gdy są w większej ilości (np. w restauracjach), ponieważ po ich ugaszeniu mogą znów zacząć się palić, gdy znów dotrze do nich tlen z powietrza. Niebezpieczeństwo pożarów tej grupy wynika również z tego, że przy próbie ugaszenia takiego pożaru wodą może nastąpić wyrzut palącego się tłuszczu co gwałtownie może powiększyć strefę spalania.

PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY To sprzęt gaśniczy uruchamiany ręcznie służący do zwalczania pożarów w początkowej fazie (w zarodku). Do podręcznego sprzętu gaśniczego zaliczamy: gaśnice koce gaśnicze, hydranty wewnętrzne. Efekt akcji gaśniczej, a także bezpieczeństwo jej prowadzenia zależy od wielu czynników, między innymi od wyboru odpowiedniego środka gaśniczego. Dokonanie prawidłowego wyboru zależne jest od rozpoznania rodzaju pożaru oraz pewnego minimum wiedzy o środkach gaśniczych i ich działaniu.

GAŚNICA PODRĘCZNA To przenośne urządzenie o masie brutto do 20 kg i masie środka gaśniczego do 12 kg, w którym ciśnienie wewnętrzne umożliwia wyrzucenie środka gaśniczego.

TYPY GAŚNIC 1) Ze względu na rodzaj użytego środka gaśniczego: GW – (GWP) wodna (obecnie produkowane gaśnice z symbolem "W" są gaśnicami pianowymi) To stalowa butla wyposażona w specjalną końcówkę zamocowaną na końcu węża, wypełniona 3%wodnym roztworem środka spieniającym o nazwie Sthamex AFFF. W oddzielnym zbiorniku znajduje się sprężone suche powietrze lub azot, który wyrzuca pianę na zewnątrz. ZASTOSOWANIE gaszą pożary grupy A, B NIE GASIĆ!!! ciał reagujących z wodą, jak np. sód, potas, karbol, wapno ciał palących się w postaci żaru w wysokich temperaturach instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem

GP – proszkowa To stalowa butla wypełniona proszkiem gaśniczym. Wewnątrz znajduje się butla ze sprężonym azotem lub dwutlenkiem węgla. Gaz ten po wymieszaniu się z proszkiem wydostaje się na zewnątrz w postaci obłoku kurzu. Gasi pożar „na sucho” odcinając dopływ tlenu do palącego się obiektu. ZASTOSOWANIE proszki fosforanowe gaszą pożary grupy A, B, C proszki węglanowe gaszą pożary grupy B, C urządzenia elektryczne pod napięciem do 1 kV pożary grup D NIE GASIĆ!!! części ruchomych maszyn komputerów i sprzętu elektronicznego

GS – śniegowa To stalowa grubościenna butla stalowa wyposażona w charakterystyczną tubę. Podstawowym czynnikiem gaszącym jest skroplony dwutlenek węgla (CO2), którego temperatura po wydostaniu się na zewnątrz butli wynosi około –76 0 C. Zbija mechanicznie płomień dzięki sile podmuchu, nie pozostawia śladów po użyciu. ZASTOSOWANIE pożary grupy B i C urządzenia i instalacje pod napięciem do 1 kV . NIE GASIĆ!!! pożarów siarki, węgla, metali lekkich, palących się ludzi, silnie rozgrzanych elementów konstrukcji urządzeń.

Y - wyrzutnik (dwutlenek węgla) powstaje w wyniku reakcji chemicznej 2) ze względu na sposób magazynowania wyrzutnika (gazu): X - zarówno środek gaśniczy jak i wyrzutnik znajdują się, w tym samym zbiorniku (mówi się wtedy że gaśnica jest pod stałym ciśnieniem) – posiada wskaźnik kontroli ciśnienia Y - wyrzutnik (dwutlenek węgla) powstaje w wyniku reakcji chemicznej Z - gaśnice z oddzielnym zbiornikiem (tzw. "nabojem") zawierającym gaz wyrzutowy

KOC GAŚNICZY To sprzęt gaśniczy służący do mechanicznego odcinania dopływu powietrza do płonących materiałów. Wykonany jest z włókna szklanego, odporny na parę, chemikalia, korozje wodne i działania wysokich temperatur. Mogą być używane w sposób ciągły w temp. Od 200 - 500°C, krótkotrwale do temp. 700°C. Ma powierzchnię ok. 3m2. Użycie polega na szczelnym przykryciu małego, płonącego przedmiotu lub np. beczki z palącą się cieczą. Należy pamiętać, by przykrywać zarzewie ognia od swojej strony, aby uniknąć poparzenia ogniem. Może być użyty do gaszenia palącego się ubrania. Wada może być on użyty skutecznie tylko do gaszenia niewielkich źródeł ognia i umiejscowionych blisko osoby gaszącej pożar. Zaleta - możliwość wielokrotnego użycia i nieniszczenie gaszonych przedmiotów.

HYDRANT WEWNĘTRZNY Jest urządzeniem przeciwpożarowym umieszczonym na sieci wodociągowej wewnętrznej, służącym do gaszenia pożarów z grupy A. Umożliwia on gaszenie pożaru – z większych odległości niż gaśnica.

EWAKUACJA to uporządkowany ruch osób do miejsca bezpiecznego w przypadku pożaru lub innego zagrożenia. Osoby opuszczające strefę zagrożenia kierują się do najbliższego wyjścia służącego do ewakuacji zgodnie z oznakowaniem.

W CZASIE PROWADZENIA EWAKUACJI NALEŻY: alarmować osoby na terenie zakładu: telefonicznie, okrzykiem; osoby przebywające w miejscu zagrożonym ewakuują się, jeżeli są wstanie pomagają poszkodowanym. Jeżeli nie, informują służby ratownicze o osobach pozostałych w miejscu zagrożenia; Kierownik Akcji Ratowniczej ustala kierunek przemieszczania oraz miejsce grupowania osób ewakuowanych uwzględniając kierunek wiatru, dostęp do służb ratowniczych, utrudnienia w ruchu itp.

ZABRONIONE JEST: dokonywanie jakichkolwiek czynności mogących wywołać panikę, przechodzenie w kierunku przeciwnym do kierunku ewakuacji, zatrzymywanie się lub tamowanie ruchu w innych sposób.

ZASADY BEZPIECZNEJ EWAKUACJI 1) Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów. 2) Stosowanie technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego polegające na: zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych, zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych, zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń, zabezpieczeniu przed zadymieniem, zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi, zapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany,

ZABRONIONE JEST: składowanie materiałów palnych na drogach ewakuacyjnych lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość, zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie, stosowanie krat w drzwiach, na klatkach schodowych i przejściach między nimi oraz w wyjściach na dach, stosowanie na drogach ewakuacyjnych łatwo zapalnych materiałów i wyrobów budowlanych.

ZNAKI EWAKUACYJNE

DROGI EWAKUACYJNE – PRZYKŁAD OZNAKOWANIA Kierunek do wyjścia (drogi ewakuacyjnej)

DROGI POŻAROWE NALEŻY: zapewnić drogi pożarowe o utwardzonej nawierzchni, umożliwiającej dojazd o każdej porze roku pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej do obiektu budowlanego, zapewnić przebieg drogi pożarowej wzdłuż dłuższego boku budynku oraz jej zakończenie placem manewrowym lub inne umożliwienie dojazdu do obiektu i powrotu pojazdu bez cofania, zapewnić wolną przestrzeń pomiędzy drogą pożarową a ścianą budynku, bez drzew i innych stałych elementów zagospodarowania terenu utrudniających dostęp do budynku, oznakować przebieg drogi pożarowej, przestrzegać zakazów parkowania samochodów na drogach i placach manewrowych.

DROGI POŻAROWE - OZNAKOWANIE, ZAKAZY PARKOWANIA

DROGI POŻAROWE - UTRUDNIENIA

POWODZENIA NA EGZAMINIE Opracowano na podstawie materiałów Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej POWODZENIA NA EGZAMINIE