Cechy charakterystyczne państw rozwijających się WYKŁAD 2 14.03.2010

Program wykładu 2. Kraje rozwijające się – problemy z definicją Kraje rozwijające się – klasyfikacja wg DNB per capita Cechy charakterystyczne państw rozwijających się

1. Kraj rozwijający się, czyli jaki? W literaturze przedmiotu występuje wiele nazw określających biedne kraje świata: Kraje słabo rozwinięte Kraje zacofane Kraje nieuprzemysłowione Trzeci Świat Południe Terminy te stosowane są w odniesieniu do grupy około 140 państw Afryki, Ameryki Łacińskiej, Azji i Oceanii Mimo różnic pewne cechy wspólne…

2. Kraje rozwijające się – klasyfikacja Banku Światowego Klasyfikacja w zależności od GNI (dochód narodowy brutto) per capita w 2008 roku Najpopularniejszy „ranking” państw low income, $975 lub mniej;  lower middle income, $976 - $3,855; upper middle income, $3,856 - $11,905; high income, $11,906 lub więcej.

3. Cechy charakterystyczne państw rozwijających się c.d. Rozwarstwienie dochodów, niski poziom PKB per capita Ubóstwo i niedożywienie Rolniczy charakter gospodarki Dualizm gospodarczy i technologiczny Silna presja demograficzna Szybkie tempo urbanizacji Niepełne wykorzystanie siły roboczej Niewystarczający rozwój instytucji Degradacja środowiska naturalnego Dziedzictwo kolonialne Niekorzystne warunki geograficzne

Wskaźniki wzrostu i rozwoju WYKŁAD 3 14.03.2010

Program wykładu 3. Wzrost vs. rozwój gospodarczy Miary wzrostu i rozwoju gospodarczego Case study: Brazylia i Kostaryka

1. Wzrost vs. rozwój gospodarczy WZROST GOSPODARCZY: zwiększenie globalnej produkcji dóbr i usług wytworzonych przez dane społeczeństwo w określonym czasie Produkcję zazwyczaj wyraża się poprzez PKB lub PNB Ani PKB, ani PNB nie są doskonałe… Rozwiązanie: PKB lub PNB per capita ROZWÓJ GOSPODARCZY: pojęcie szersze, uwzględnia postęp społeczno-techniczny, wzrost dobrobytu ludności, przemiany strukturalne w gospodarce

2. Miary rozwoju gospodarczego Najpopularniejszy miernik: PKB per capita Choć niedoskonały, obrazuje zwykle również sytuację w pozostałych kategoriach społeczno- gospodarczych Tam, gdzie dochody są niskie, również występują: Najkrótsza długość życia Najwyższa śmiertelność dzieci Wysoki przyrost naturalny Niski poziom wydatków na naukę Wysoki odsetek analfabetów w społeczeństwie Czasem modyfikacja PKB: parytet siły nabywczej (purchase power parity – PPP)

2. Miary rozwoju gospodarczego c.d. Często łącznie z PKB: indeks wrażliwości ekonomicznej (economic vulnerability index: EVI) Pozwala on na ocenę podatności gospodarek światowych na zakłócenia na podstawie pięciu zmiennych: Stopnia koncentracji eksportu Zmienności dochodów z eksportu Zmienności produkcji rolniczej Udziału przemysłu przetwórczego i nowoczesnych usług w PKB Wielkości populacji Modyfikacja EVI: zmienność produkcji rolniczej a procent populacji dotkniętej katastrofami naturalnymi

2. Miary rozwoju gospodarczego c.d. Nie tylko czynniki ekonomiczne świadczą o rozwoju Czynniki społeczne i kulturowe uwzględniają m.in.: Indeks zasobów ludzkich (human assets index – HAI) Indeks rozwoju społecznego (human development index – HDI)

3. Znaczenie rozwoju: Brazylia i Kostaryka Rozwój niekoniecznie jest tożsamy ze wzrostem i vice versa W biednych krajach wzrost jest warunkiem koniecznym lecz niewystarczającym do osiągnięcia celów rozwojowych Brazylia do końca lat 90. XX wieku: przykład wzrostu bez rozwoju Kostaryka: sukces rozwojowy (jedyny tego typu w Ameryce Łacińskiej) Ale: ostatnie 10 lat – odwrócenie ról???