Projekt edukacyjny Gmina Gródek nad Dunajcem „Moja Mała Ojczyzna”

Informacje ogólne Województwo: małopolskie Powiat: nowosądecki Rodzaj gminy : wiejska Wójt : mgr inż. Józef Tobiasz Powierzchnia : 88,17 km ² , co stanowi 5,7% powierzchni powiatu nowosądeckiego Liczba sołectw : 14 Liczba miejscowości : 12 Liczba mieszkańców : 9222 osoby Herb Gminy Gródek nad Dunajcem

Gminy sąsiadujące z Naszą Gminą Gmina Czchów Gmina Zakliczyn Gmina Łososina Dolna Gmina Korzenna Gmina Chełmiec

Użytkowanie gruntów na terenie gminy Gródek nad Dunajcem Użytkowanie gruntu Powierzchnia [ha] Użytki rolne 4 384 Użytki leśne w tym grunty zadrzewiane i zakrzewiane 2 885 Grunty zabudowane i zurbanizowane 537 Tereny różne 34 Nieużytki 41 Wody 937

W skład Gminy wchodzi 12 wsi: Bartkowa Posadowa Bujne Gródek nad Dunajcem Jelna Lipie Podole Górowa Przydonica Roztoka Brzeziny Rożnów Sienna Tropie Zbyszyce

Szkoły w Gminie Gródek nad Dunajcem Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Nr 5 w Gródku nad Dunajcem im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Nr 4 w Przydonicy Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Nr 3 w Jelnej Zespół Szkół Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II i Gimnazjum Nr 2 w Podolu Górowej Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Nr 1 w Rożnowie Szkoła Podstawowa w Siennej Szkoła Podstawowa w Lipiu Szkoła Podstawowa w Roztoce Brzeziny z filią w Tropiu

Bartkowa Posadowa Powierzchnia : 10,78 km2 Liczba mieszkańców: 1176 To połączone dwie osady : Bartkowa i Posadowa. Pierwsza, położona w bezpośrednim sąsiedztwie jeziora, latem zapełnia się wczasowiczami. Miejscowość należy do tzw. Klucza Rożnowskiego. Tu krzyżują się szlaki turystyczne i drogi na „Cztery Strony Świata”. Znajdują się tutaj ośrodki wczasowe: "Stalownik" i "Bartek" o wysokiej jakości usług oraz pola namiotowe. Zatoka Bartkowska na jeziorze jest obecnie miejscem dużej inwestycji . Przy pomocy środków unijnych prowadzone są zakrojone na szeroką skalę prace mające na celu powstrzymanie zamulania zbiornika wodnego oraz uatrakcyjnienie nadbrzeża.

Bujne Powierzchnia: 2,43 km2 Liczba mieszkańców: 128 Maleńka miejscowość na samym skraju gminy, przy drodze do Tarnowa, już na obszarze Ciężkowicko - Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Wspaniałe tereny widokowe, znakomite wręcz tereny do bezkrwawych łowów z aparatem lub paletą rysunkową w ręce. Ważną zaletą Bujnego są grzybodajne lasy, pełno tu kurek, rydzów, maślaków, kozaków czy prawdziwków.

Kapliczka Jezusa frasobliwego Zabytki Kapliczka Jezusa frasobliwego

Gródek nad Dunajcem Powierzchnia: 4 km2 Liczba mieszkańców: 762 Gródek nad Dunajcem wziął swą nazwę od wzgórza zwanego „Grodzisko”, po powstaniu Jeziora Rożnowskiego, góra zmieniła się w malowniczą wyspę zwaną żartobliwie „Małpią Wyspą”. Wyspowe wzgórze kryje w lesie resztki czternastowiecznego zamku strażniczego, który uległ zniszczeniu na przełomie XIV i XV wieku . W latach 1938-1975 wieś nosiła nazwę Kobyle Gródek , powstała ona z połączenia dwóch wsi : Kobyle i Gródka. Obie te miejscowości znacznie się zmniejszyły po utworzeniu zalewu i dlatego zostały połączone w jeden organizm administracyjny . Nazwa Gródek nad Dunajcem funkcjonuje od 1965 roku.

Urząd Gminy Gródek nad Dunajcem

Skład Rady Gminy Gródek nad Dunajcem: Przewodniczący: Mirosław Małek Wiceprzewodniczący: Józef Schabiński Małgorzata Rybska Radni Gminy Gródek nad Dunajcem : Bogumiła Babiarczyk Tadeusz Cisowski Kazimierz Gądek Andrzej Górowski Janusz Jurkowski Józef Łagosz Mirosław Małek Sebastian Oleksy Marian Różański Małgorzata Rybska Józef Schabiński Daniel Szewczyk Krystyna Świerczek Jan Winiarski Zbigniew Ziółkowski

Kościół Najświętszej Maryji Panny Królowej w Gródku nad Dunajcem.

Centrum Formacyjno-Rekolekcyjne Diecezji Tarnowskiej „Arka”

i rezerwatem ptactwa wodnego. Wyspowe wzgórze , które stało się wyspą jest dziś obszarem szczególnej ochrony krajobrazu i rezerwatem ptactwa wodnego.

Jelna Powierzchnia : 6,59 km2 Liczba mieszkańców: 692 Wieś położona nieco na uboczu od głównych szlaków. Wnikliwy obserwator znajdzie tutaj ślady dawnej świetności , czyli znajdującego się tutaj grodu. Stary młyn i spichlerz świadczą o niegdysiejszej gospodarności i zamożności mieszkańców tej wsi. Jelna to wymarzone miejsce dla turystów, wioska gościnnych mieszkańców, czystego powietrza oraz ciekawych szlaków turystycznych.

dwukrotnie, częściowo spalił się i został odbudowany w roku 1899 Zabytki Młyn pochodzący z XIX w. dwukrotnie, częściowo spalił się i został odbudowany w roku 1899 Spichlerz

Lipie Powierzchnia : 4,51 km2 Liczba mieszkańców: 367 Lipie, dawniej Wyżne i Niżne , wymieniane są z nazwy w dokumentach w roku 1629. Dzisiaj na stromych stokach góry Zawale istnieje tylko górna część rozległej wsi położonej kiedyś w Dolinie Dunajca . Miejscowość ta to jeden z najpiękniejszych zakątków gminy. Widoki jakie tutaj można zobaczyć zapierają dech w piersiach. Turyści preferujący aktywny wypoczynek znajdują tutaj doskonałe warunki do uprawiania kolarstwa górskiego .

Podole Górowa Powierzchnia : 10,02 km2 Liczba mieszkańców: 691 Wieś ta powstała z połączenia dwóch osad : Podola i Górowej. Podole to nazwa pochodząca od topografii terenu. Chodziło o miejscowość położoną w dole w odróżnieniu od drugiego członu obecnej nazwy wsi, czyli Górowej – położonej na górze. Nazwa wsi została formalnie uregulowana w 2009 roku. Podole Górowa znajduje się na Pogórzu Rożnowskim, zamieszkują ją głownie rolnicy, zajmujący się w sezonie letnim m.in. świadczeniem usług agroturystycznych.

Zabytki Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Podolu.

Przydonica Powierzchnia: 11,41 km2 Liczba mieszkańców: 1426 Pierwszą informację o Przydonicy znaleźć można w dyplomie Królowej Jadwigi, wdowie po królu Władysławie Łokietku w 1336 r. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od częstej sprzedaży tego terenu, od dawnego słowa „przedawać”. Graniczy ona od północy z Podolem , od południa z Miłkową , ze wschodu z Jasienną, a od zachodu z Gródkiem nad Dunajcem . Szlaki turystyczne prowadzą nad Jezioro Rożnowskie i na Bukowiec do rezerwatu „Diable Skały” .

Zabytki Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Przydonicy

Rok 1683, rok zwycięstwa Króla Jana III Sobieskiego nad Turkami, według legendy wpisał się w historię Przydonicy. Król wracając z pod Wiednia podarował mieszkańcom obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, który do dziś słynie łaskami umieszczony w wielkim ołtarzu kościoła .

Spichlerz Pochodzi z XIX wieku, znajduje się za murem kościoła.

Kapliczka na Gliniku na szczycie wzniesienia zwanego Glinik Podanie głosi, że Jan III Sobieski zatrzymał się pod okazała dzisiaj lipą na szczycie wzniesienia zwanego Glinik nad Przydonicą. Dziś w tym miejscu znajduję się wotywna kapliczka.

Roztoka Brzeziny Powierzchnia : 7,31 km2 Liczba mieszkańców : 659 Roztoka Brzeziny położona na uboczu, pomiędzy Jeziorem Rożnowskim i Czechowskim daje możliwość wypoczynku w ciszy, spokoju, jednak z dostępem do zasobów zagospodarowania turystycznego całej okolicy. Jej niewątpliwym walorem są wspaniałe widoki. Roztoka zaprasza turystów przez cały rok.

Kaplica św. Cyryla i Metodego

Rożnów Powierzchnia : 17,35 km2 Liczba mieszkańców: 1986 Największa wieś gminy Gródek nad Dunajcem. Swoją nazwę Rożnów przyjął od Piotra Rożena Gryfity, który przeniósł rodową nazwę na nowe rycerskie gniazdo. Dzisiejszy Rożnów to piękna miejscowość letniskowa położona na tzw. Szlaku Północ-Południe.Rożnów należy do najpiękniejszych zakątków całej Sądecczyzny.

Zabytki Kościół św. Wojciecha BM i Podwyższenia Krzyża Św. w Rożnowie

Dwór pochodzi z XIX wieku Dwór pochodzi z XIX wieku. Utrzymany w stylu klasycystycznym, został wzniesiony przez rodzinę Stadnickich. Dwór można podziwiać tylko od zewnątrz, gdyż znajduje się w rękach prywatnych. Posiada charakterystyczne kolumny i ganek. Wokół pałacu znajduje się park z imponującymi dębami.

Beluard - kamienne nieukończone obwałowania wzniesione w 1568 r Beluard - kamienne nieukończone obwałowania wzniesione w 1568 r. przez hetmana Jana Tarnowskiego. Stanowią najwcześniejszy przykład nowożytnych fortyfikacji typu starowłoskiego na ziemiach polskich. W skład obwałowań wchodzą: 5-boczny protobastion, piętrowa brama oraz kurtynamuru.

Ruiny zamku z XIV wieku - zamku Rożenów .Zamek był zbudowany z kamienia w stylu gotyckim. Pełnił istotną rolę na szlaku handlowym Polska-Węgry.

Sienna Powierzchnia : 3,5 km2 Liczba mieszkańców : 449 Wieś położona na prawym wschodnim brzegu Jeziora Rożnowskiego. Wzmiankują o niej akta królewskie sprzed 1400 roku. Historyczna nazwa wsi –Szenna zamieniona zostaje w 1538 roku na nazwę Sienna. Pochodzi ona od siana. Dzisiejsza Sienna rozwinęła się, po II wojnie światowej, po utworzeniu Jeziora Rożnowskiego i zalaniu niżej położonych obszarów. Dobry dojazd do miejscowości, położenie tuż nad Jeziorem Rożnowskim powoduje że jest często odwiedzana przez wędkarzy i letników.

Kościół św. Stanisława BM w Siennej.

Pamiątkowy orzeł z kamienia Na skłonie drogi do Nowego Sącza do dziś widnieje orzeł z białego kamienia ułożony przez robotników budujących drogę w 1935 roku. Przetrwał on pożogę wojenną dzięki ofiarności miejscowych harcerzy, którzy ukryli go pod warstwą darni. Pamiątkowy orzeł z kamienia

Tropie Powierzchnia : 5,95km2 Liczba mieszkańców: 556 Z położonym na skraju gminy Tropiem, wioską nad Jeziorem Rożnowskim, wiążą się legendy i pamiątki związane z kultem eremity św. Andrzeja Świerada, pochowanym na Słowacji , gdzie są jego relikwie. Wieś pełna uroku i ciszy położona wśród lasów mieszanych .Wypoczynek zapewniają kwatery prywatne i dobrze zorganizowane szlaki spacerowe. Okoliczne lasy zapraszają na grzyby i jagody.

Zabytki Kościół śś. Pustelników Świerada i Benedykta w Tropiu.

Pustelnia św. Świerada Wewnątrz kaplicy znajduje się kamienna rzeźba świętego z początku XIX wieku. Według legendy, pewnego razu gdy stracił przytomność, anioł zawiózł św. Świerada do pustelni. Kaplica św. Świerada jest położona w odległości 800 m od kościoła w Tropiu. Wybudowana w XVIII wieku w miejscu, gdzie swoją pustelnię miał mieć św. Świerad

Zbyszyce Powierzchnia: 4,12 km ² Liczba mieszkańców: 330 Urocza miejscowość położona na wschodnim brzegu Jeziora Rożnowskiego istniejąca od 1242 r. Zbyszyce były wsią zamożną szczycąc się rynkiem otoczonym zwartą zabudową. Stąd zwano je miasteczkiem. Nad miejscowością góruje Dąbrowska Góra z pięknie zachowanymi stanowiskami buczyny Karpackiej, szczególnie pięknie wyglądają jesienią. Bujna roślinność, las bukowy jak ogromna świątynia, tworzą naturalny skansen krajobrazowo - kulturowy.

Zabytki Kościół pw. Świętego Bartłomieja Apostoła

Dwór w Zbyszycach, który można dziś podziwiać to klasycystyczna rezydencja wzniesiona na znacznie starszych fundamentach. Niegdyś, obok obronnego kościoła w Zbyszycach, na tak zwanej Kępie wznosił się zamek obronny, będący częścią łańcucha strażnic zbrojnych, strzegących szlaku wytyczonego doliną Dunajca.

Zapora Rożnowska Wzniesiona zapora ma 550 m długości, jej szerokość w koronie wynosi 9 m, a wysokość 32,5 m. Stały przepływ wody wykorzystano do uruchomienia czteroturbinowej elektrowni wodnej, wbudowanej w środek zapory. Betonowy mur o szerokości 40 m stoi na fundamencie wpuszczonym 17 m w podłoże.

Jezioro Rożnowskie Sztuczny zbiornik powstały w wyniku spiętrzenia rzeki Dunajec , w celu wybudowania elektrowni w Rożnowie. Pierwsze projekty budowy wykonał prof. Karol Pomianowski , który wybrał miejsce tej inwestycji. Ma powierzchnię ok 1600 ha, długość 22 km, maksymalną głębokość dochodzącą do 30-35 m. Wysokość lustra wody przy średnim stanie wody: 265 m n.p.m. Całkowita pojemność zbiornika to 193 mln m³.

Spółka „Dunajec” została utworzona w 2007r Spółka „Dunajec” została utworzona w 2007r. w drodze porozumienia „Związku Gmin Jeziora Rożnowskiego” którą tworzyły następujące  gminy: Łososina Dolna, Korzenna, Chełmiec, Czchów, Gródek nad Dunajcem. Została ona utworzona w celu realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska. Obecnie udziałowcami spółki są: Gmina Gródek nad Dunajcem 80% i Gmina Czchów 20% i prowadzone są rozmowy o wykupienie udziałów Gminy Czchów. Planowane jest włączenie Gminnego Zakładu Komunalnego w strukturę Spółki i realizacje przez nią dotychczasowych zadań Zakładu. Ponadto planowane jest podjecie działań budowy wodociągów, kanalizacji i oczyszczalni ścieków na terenie gminy Gródek nad Dunajcem.

Szlaki turystyczne Przez tereny gminy przebiegają trzy szlaki: 1. Szlak czerwony: Bartkowa (skrzyżowanie) - Kobylnica (582 m. npm.) = 2 godz. - Nowy Sącz = 6 godz. 2. Szlak żółty: Bartkowa (skrzyżowanie) - Majdan (503 m. npm.) = 1 godz. - Jamna (534 m. npm.) = 2 godz. 3. Szlak niebieski: Rożnów (zapora) - Bartkowa = 2 godz. Bartkowa (skrzyżowanie) - Bukowiec = 2,5 godz. Rożnów (zapora) - Rąbkowa - Znamirowice =2,5 godz.

Ośrodki wczasowe Ośrodek Wczasowo-Szkoleniowy „BARTEK” Ośrodek Wypoczynkowy „DROGOWIEC” Ośrodek Wypoczynkowy „BARBARA” Dom Wczasowy "STALOWNIK" Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy „ROŻNÓW”

Nasza kultura W skład GOK-u wchodzą : Wiejski Dom Kultury w Rożnowie Jednostka, której zadaniem podstawowym jest rozwijanie kultury, jest obecnie Gminny Ośrodek Kultury w Gródku nad Dunajcem, który wydaje kwartalnik pt.” Znad Jeziora Rożnowskiego” W skład GOK-u wchodzą : Wiejski Dom Kultury w Rożnowie Wiejski Dom Kultury w Bartkowej Gminna Biblioteka Publiczna w Gródku nad Dunajcem Biblioteka Publiczna w Rożnowie

Ochotnicze Straże Pożarne oraz Młodzieżowe Ochotnicze Straże Pożarne oraz Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze w Gminie Gródek nad Dunajcem OSP oraz MDP w Gródku nad Dunajcem powstała w 1934 r. OSP oraz MDP w Rożnowie powstała w 1936 r. OSP oraz MDP w Jelnej powstała w 1991 r. OSP oraz MDP w Przydonicy powstała w 2002 r.

Wykonali : Albert Nędza Agnieszka Głód Krzysztof Zięcina Edyta Małek Paweł Popardowski Agnieszka Głód Edyta Małek Paulina Peciak Opiekun : mgr Danuta Szymańska

Wykonaliśmy również tablicę

Serdecznie dziękujemy za obejrzenie naszego projektu pt: Gmina Gródek nad Dunajcem ” Moja Mała Ojczyzna”. Mamy nadzieję że przybliżyliśmy państwu informacje i ciekawostki na temat naszej Małej Ojczyzny.

Bibliografia: www.grodek.iaw.pl www.gok-grodek.iap.pl www.przydonica.org www.grodek.osp.org.pl www.zsprzydonica.ayz.pl www.wikipedia.org.pl „Jezioro Rożnowskie Gmina Gródek nad Dunajcem” A. Krupczynski, M. Nowakowski