Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku Joanna Podgórska Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku Rekomendacje Grupy roboczej ds. polityki klastrowej Inauguracja Wielkopolskiego Centrum Klasteringu Poznań, 22 listopada 2012 r.

Punkt wyjścia dla przyszłej polityki klastrowej

Instytucjonalny skład Grupy roboczej Ministerstwo Gospodarki Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ministerstwo Edukacji Narodowej Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych Sejmowa Komisja Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii Konwent Marszałków RP Związek Województw RP Unia Metropolii Polskich Business Centre Club Krajowa Izba Gospodarcza Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej PKPP Lewiatan Konferencja Specjalnych Stref Ekonomicznych Przedstawiciele klastrów Eksperci

Inspiracje dla polityki klastrowej z dokumentów strategicznych Polska 2030, KSRR, KPR Europa 2020 wspomaganie rozwoju gospodarczego opartego na specjalizacjach regionalnych i lokalnych, szczególnie w ramach inicjatyw klastrowych „każdy kraj i region powinien skoncentrować wysiłki i zasoby na określonej, niewielkiej liczbie priorytetów, czy też specjalizacji gospodarczych o istotnym potencjale innowacyjnym, w których ma rzeczywiste kompetencje i zasoby oraz może osiągnąć doskonałość i konkurencyjność w skali globalnej” wsparcie skierowane szczególnie do klastrów o największym potencjale konkurencyjnym; wyselekcjonowane inicjatywy klastrowe powinny być preferowane w ramach systemu wydatkowania funduszy strukturalnych za selekcją najbardziej konkurencyjnych klastrów powinna iść koncentracja środków publicznych (w tym funduszy z UE) w tych klastrach wspierane klastrów w obszarach: działalności badawczo-rozwojowej, wsparcia międzynarodowej ekspansji przedsiębiorstw, rozwoju jakości kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach, stymulowania współpracy branżowej, powstawania nowych przedsiębiorstw

Proponowane cele dla przyszłej polityki klastrowej (1) Cel główny: wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki w oparciu o: intensyfikację współpracy, interakcji i przepływów wiedzy (czyli wzmacnianie rozwoju istniejących i powstających klastrów); wspieranie rozwoju strategicznych specjalizacji gospodarczych (czyli wybór kluczowych klastrów krajowych i regionalnych oraz skoncentrowanie na nich części wsparcia publicznego)

Proponowane cele dla przyszłej polityki klastrowej (2) Cele szczegółowe: zewnętrzne usieciowienie – międzysektorowe i międzynarodowe wspólne i zintegrowane planowanie strategiczne innowacyjne towary i usługi oraz wzrost eksportu mobilizacja inwestycji prywatnych w klastrach lepsze dostosowanie otoczenia – eko-system instytucji efektywne wykorzystanie nakładów publicznych – koncentracja i synergie

Proponowane zasady dla przyszłej polityki klastrowej szerokie wspieranie sieciowania i współpracy łączenie podejścia oddolnego i odgórnego przy wspieraniu rozwoju klastrów tworzenie ekosystemu instytucji na rzecz rozwoju klastra koncentracja wsparcia na klastrach o największym potencjale rozwoju i tworzenia inteligentnych specjalizacji koordynacja polityk i instrumentów publicznych wokół kluczowych klastrów rozwój klastrów - inwestycje prywatne firm, ale także inwestycje publiczne (infrastruktura, wiedza, kapitał ludzki), te ostatnie stopniowo wygaszane

Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (1) wspieranie inicjatyw klastrowych i koordynatorów klastrów ukierunkowanie wsparcia także bezpośrednio do aktorów klastrów (poziom krajowy i regionalny) wystandaryzowane wsparcie koordynatorów klastrów we wszystkich regionach – program notyfikowany w KE wprowadzenie mechanizmów skutkujących ukierunkowywaniem różnego rodzaju nakładów publicznych alokowanych w gospodarce – system przyznawania projektom zgłaszanym przez podmioty z klastrów kluczowych dodatkowych punktów w systemie oceny priorytetyzacja regionalnej polityki rozwojowej poprzez wskazanie kluczowych klastrów regionalnych – koncentracja i koordynacja środków na poziomie regionalnym Współdziałanie regionów w celu skoordynowania wsparcia dla klastrów ponadregionalnych

Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (2) wybór krajowych klastrów kluczowych (KKK) – koncentracja i koordynacja wsparcia na poziomie krajowym i regionalnym wybór KKK w trybie konkursowym w oparciu o precyzyjnie zdefiniowane kryteria oraz analizę ekspercką i jakościową ocenę (w szczególności strategii i planów działania) kryteria wyboru KKK: zgodność ze strategicznymi kierunkami rozwoju kraju i regionów, masa krytyczna, potencjał rozwojowy, partnerstwo i synergie, dotychczasowe przykłady współpracy, doświadczenie i potencjał koordynatora; zdolność do mobilizacji środków prywatnych komisja konkursowa ds. wyboru KKK – przedstawiciele ministerstw i agend oraz niezależni eksperci z różnych dziedzin szerokie i kompleksowe wsparcie KKK – B+R+I, inwestycje, rozwój kapitału ludzkiego, promocja oraz internacjonalizacja dedykowane wsparcie na internacjonalizację dla krajowych klastrów kluczowych + możliwość pozyskiwania dodatkowego finansowania na realizację określonych funkcji i usług

Proces selekcji i wsparcia krajowych klastrów kluczowych Przygotowanie aplikacji Wybór krajowych klastrów kluczowych Alokacja wsparcia Koordynacja i sieciowanie (dla koordynatora jeżeli jeszcze nie ma dofinansowania; poziom regionalny) Przygotowanie aplikacji w tym: analizy (masa krytyczna, benchmarking) strategia i plan działania wstępny opis projektów kluczowych instytucjonalizacja inicjatywy potencjał koordynatora przykłady dotychczasowej współpracy Internacjonalizacja (dla koordynatora; poziom krajowy) Dokonanie wyboru przez Komisję i przyznanie statusu krajowego klastra kluczowego na okres od 3-5 lat Projekty realizowane przez konsorcja aktorów klastra (lub koordynatora) w zakresie: B+R / innowacji Inwestycji infrastrukturalnych edukacji/szkoleń ekspansji międzynarodowej doradztwa innowacyjnego transferu technologii

Mapa klastrów w Polsce 2020 Kluczowe klastry krajowe klastry o największym potencjale konkurencyjnym i znaczeniu dla polskiej gospodarki powiązane i konkurencyjne w skali międzynarodowej posiadające znaczący potencjał naukowo-technologiczny klastry o największym potencjale konkurencyjnym i znaczeniu dla gospodarki regionu powiązane i konkurencyjne w skali regionu/ kraju wpisują się w regionalne inteligentne specjalizacje Kluczowe klastry krajowe Kluczowe klastry regionalne Klastry lokalne/ regionalne mobilizacja oddolnego powstawania i angażowania się aktorów klastrów w procesy wspólnego, strategicznego planowania rozwoju oraz definiowania wspólnych przedsięwzięć

Mapa wsparcia dla klastrów dodatkowe punkty na poziomie krajowym i regionalnym wsparcie dla aktorów klastrów (na poziomie krajowym i regionalnym) dedykowane wsparcie dla klastrów przewidziane w przyszłym programie operacyjnym, wynikającym z SIEG (na poziomie krajowym) Kluczowe klastry krajowe dodatkowe punkty tylko na poziomie regionalnym stymulowanie powstawania nowych klastrów i inicjatyw klastrowych na styku różnych sektorów i branż lub w obszarach rozwiązywania istotnych problemów społeczno-ekonomicznych Kluczowe klastry regionalne na zasadach ogólnych (bez dodatkowych punktów) Klastry lokalne/ regionalne dedykowane wsparcie koordynatorów klastrów na działania w zakresie internacjonalizacji klastrów kluczowych krajowych (uruchamiane z poziomu krajowego) podstawowe wsparcie dla koordynatorów klastrów (uruchamiane z poziomu regionalnego)

Benchmarking klastrów 2012 - Rekomendacje dla koordynatorów oraz podmiotów funkcjonujących w klastrach Cel główny: Wzmocnienie pozycji konkurencyjnej klastra i rozwój przedsiębiorstw w klastrze Zwiększenie aktywności rynkowej klastrów - zwiększenie liczby inicjatyw podejmowanych przez koordynatora o charakterze biznesowym – wspólne rynki zbytu, wspólna oferta klastra. Identyfikacja kompetencji niezbędnych do rozwoju klastra. Pozyskiwanie kompetencji z IOB i innych zasobów regionu. Dążenie do osiągnięcia określonej „masy krytycznej”. Rewizja dotychczasowych strategii działania z uwzględnieniem nowych rynków, nowych czynników sukcesu oraz innowacyjności. Rynkowych, w tym w odniesieniu do kluczowych czynników sukcesu działalności klastrów i przedsiębiorstw oraz nowych rynków, W polityce klastrowej na poziomie kraju, W zasadach przydzielania środków finansowych na rozwój klastrów.

Rekomendacje cd. Pełna świadomość i dokładna identyfikacja potencjału klastra na potrzeby jego promocji wśród władz regionu i kraju. Należy przygotować się do procesu wyboru klastrów kluczowych na poziomie krajowym i regionalnym. Wyraźna identyfikacja korzyści funkcjonowania w klastrze dla przedsiębiorców. Korzyści muszą być zindywidualizowanie i adekwatne do branży i specyfiki przedsiębiorstwa oraz regionu. Opracowanie swoistej „oferty” marketingowej klastra dla przedsiębiorcy. Wzmocnienie i wydłużenie planowania strategicznego w klastrze na potrzeby planowania innowacji oraz rozwoju technologii. Budowanie regionalnego „ekosystemu” wspierania innowacji, transferu wiedzy i współpracy w regionie. Dotyczy to ścisłej współpracy z takimi instytucjami jak parki technologiczne, inkubatory technologiczne, regionalne sieci KSU / KSI, itp.

klastry@parp.gov.pl; joanna_podgorska@parp.gov.pl Raport z rekomendacjami oraz szczegółowe informacje nt. przebiegu prac Grupy roboczej ds. polityki klastrowej znajdują się na stronie Portalu Innowacji http://www.pi.gov.pl/klastry/chapter_95482.asp Kontakt: Joanna Podgórska Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności, PARP klastry@parp.gov.pl; joanna_podgorska@parp.gov.pl tel.: (22) 432-83-11