Przewodnik po Pradze By Aneta Romanowska 3G

Krótka historia Pragi Praga to prawobrzeżna część Warszawy. Jej nazwa pochodzi od "prażenia", czyli procesu wypalania puszczy pod zasiewy. U początku swojej ponad pięciusetletniej historii Praga była amodzielną osada (od 1648 roku - prawa miejskie), do stolicy została przyłączona dopiero w 1791 roku. Obecnie dzielnica przyciąga mieszkańców i turystów warszawskim autentyzmem, bogatym życiem kulturalnym oraz niepowtarzalnym urokiem.

Pelcowizna Nazwa rejonu pochodzi od nazwiska Pelca, który oko ł o 1806 roku za ł o ż y ł w tym miejscu koloni ę i folwark. W latach 30. XIX wieku znajdowa ł o si ę tu 13 domów, w tym kilka nale żą cych do osadników holenderskich nale żą cych do zboru w Kazaniu Niemieckim. Osada zosta ł a przy łą czona do Warszawy dopiero w 1916 roku. Po wojnie powsta ł a tutaj fabryka samochodów osobowych. W ł a ś nie z FSO na Ż eraniu od roku 1951wyje ż d ż a ł y na polskie drogi Warszawy i Syreny. Nazwa rejonu pochodzi od nazwiska Pelca, który oko ł o 1806 roku za ł o ż y ł w tym miejscu koloni ę i folwark. W latach 30. XIX wieku znajdowa ł o si ę tu 13 domów, w tym kilka nale żą cych do osadników holenderskich nale żą cych do zboru w Kazaniu Niemieckim. Osada zosta ł a przy łą czona do Warszawy dopiero w 1916 roku. Po wojnie powsta ł a tutaj fabryka samochodów osobowych. W ł a ś nie z FSO na Ż eraniu od roku 1951wyje ż d ż a ł y na polskie drogi Warszawy i Syreny.

NowaPraga To w ł a ś nie tutaj znajdowa ł o si ę centrum Pragi – przy ul. Ratuszowej wznosi ł si ę praski ratusz oraz kaplica MB Loreta ń skiej. Rejon Nowej Pragi w łą czony zosta ł do Warszawy w Tutaj znajdowa ł o si ę centrum Pragi – przy ul. Ratuszowej wznosi ł si ę zarówno ratusz praski, jak i kaplica Matki Boskiej Loreta ń skiej z Stara zabudowa Nowej Pragi ogranicza si ę do trójk ą ta wyznaczonego ulicami 11 Listopada – Al. Solidarno ś ci i nasypem torów kolejowych do Olszynki Grochowskiej. To w ł a ś nie tutaj znajdowa ł o si ę centrum Pragi – przy ul. Ratuszowej wznosi ł si ę praski ratusz oraz kaplica MB Loreta ń skiej. Rejon Nowej Pragi w łą czony zosta ł do Warszawy w Tutaj znajdowa ł o si ę centrum Pragi – przy ul. Ratuszowej wznosi ł si ę zarówno ratusz praski, jak i kaplica Matki Boskiej Loreta ń skiej z Stara zabudowa Nowej Pragi ogranicza si ę do trójk ą ta wyznaczonego ulicami 11 Listopada – Al. Solidarno ś ci i nasypem torów kolejowych do Olszynki Grochowskiej. W okresie międzywojennym utworzono tu Ogród Zoologiczny i Park Praski z teatrem letnim przy Ratuszowej. Po wojnie kolejno powstawały tu osiedla Praga I, II i III.

Stara Praga Centrum Pragi Północ to Stara Praga. Znajdują się tutaj najstarsze i najciekawsze zabytki Pragi: katedra św. Floriana, cerkiew św. Marii Magdaleny, kościół MB Loretańskiej, miejsca związane z dziejami praskich Żydów. Znaczna część zabudowy pochodzi z początku XX wieku i okresu międzywojennego i jest rzadkim w stolicy zespołem dobrze zachowanej przedwojennej architektury. Główną oś rejonu wyznacza ulica Targowa. Charakterystyczne dla Starej Pragi są również ulice Ząbkowska (odrestaurowana w ostatnich latach) i Brzeska (zwłaszcza na odcinku od Ząbkowskiej do Kijowskiej).

Szmulowizna Nazwa Szmulowizna wzi ęł a si ę od za ł o ż yciela osady Szmula Zbytkowera, ż ydowskiego kupca, protegowanego króla Stanis ł awa Augusta Poniatowskiego Rejon rozci ą ga si ę na pó ł noc od Kaw ę czy ń skiej; jej g ł ówn ą ulic ą zawsze pozostawa ł a Radzymi ń ska. To w ł a ś nie po obu stronach tej g ł ównej arterii osady, krótko po 1867 roku, zacz ęł y powstawa ć istniej ą ce do dzi ś ulice. Grunty Szmulowizny stanowi ł y wtedy w wi ę kszo ś ci w ł asno ść rodziny Brühl, która posiada ł a je od 1834 roku. Powstawa ł y tu domy do ść liche, g ł ównie drewniane. Szmulowizna uzyska ł a wtedy z łą s ł aw ę okolicy niebezpiecznej. W osadzie stale przebywa ł y osoby podejrzane, gdy ż pozostawa ł a ona poza jurysdykcj ą miejsk ą. Po przy łą czeniu jej do Warszawy w 1891 roku sytuacja by ł a na tyle patologiczna, i ż obj ę cie nowej dzielnicy opiek ą przez policj ę miejsk ą nie poprawi ł o znacz ą co sytuacji. Nazwa Szmulowizna wzi ęł a si ę od za ł o ż yciela osady Szmula Zbytkowera, ż ydowskiego kupca, protegowanego króla Stanis ł awa Augusta Poniatowskiego Rejon rozci ą ga si ę na pó ł noc od Kaw ę czy ń skiej; jej g ł ówn ą ulic ą zawsze pozostawa ł a Radzymi ń ska. To w ł a ś nie po obu stronach tej g ł ównej arterii osady, krótko po 1867 roku, zacz ęł y powstawa ć istniej ą ce do dzi ś ulice. Grunty Szmulowizny stanowi ł y wtedy w wi ę kszo ś ci w ł asno ść rodziny Brühl, która posiada ł a je od 1834 roku. Powstawa ł y tu domy do ść liche, g ł ównie drewniane. Szmulowizna uzyska ł a wtedy z łą s ł aw ę okolicy niebezpiecznej. W osadzie stale przebywa ł y osoby podejrzane, gdy ż pozostawa ł a ona poza jurysdykcj ą miejsk ą. Po przy łą czeniu jej do Warszawy w 1891 roku sytuacja by ł a na tyle patologiczna, i ż obj ę cie nowej dzielnicy opiek ą przez policj ę miejsk ą nie poprawi ł o znacz ą co sytuacji.

Cerkiew ś w. Marii Magdaleny Powsta ł a w latach jako symbol rosyjskiego panowania. Gmach zbudowano wed ł ug projektu Miko ł aja A. Syczewa, a pracami kierowa ł D.P. Palicyn. Cerkiew Ś w. Marii Magdaleny jest dzi ś cennym zabytkiem z epoki, który bez wi ę kszych uszkodze ń szcz ęś liwie przetrwa ł ostatni ą wojn ę. Wn ę trze zachowa ł o pierwotny wystrój wraz z poz ł acanymi o ł tarzami, w tym g ł ównym, tzw. ikonostasem. Jest on bogato zdobiony, trójkondygnacyjny, z umieszczonymi tradycyjnie w centrum tzw. carskimi wrotami. Na nich widniej ą ikony malowane zapewne przez Bazylego Wasiliewa. Powsta ł a w latach jako symbol rosyjskiego panowania. Gmach zbudowano wed ł ug projektu Miko ł aja A. Syczewa, a pracami kierowa ł D.P. Palicyn. Cerkiew Ś w. Marii Magdaleny jest dzi ś cennym zabytkiem z epoki, który bez wi ę kszych uszkodze ń szcz ęś liwie przetrwa ł ostatni ą wojn ę. Wn ę trze zachowa ł o pierwotny wystrój wraz z poz ł acanymi o ł tarzami, w tym g ł ównym, tzw. ikonostasem. Jest on bogato zdobiony, trójkondygnacyjny, z umieszczonymi tradycyjnie w centrum tzw. carskimi wrotami. Na nich widniej ą ikony malowane zapewne przez Bazylego Wasiliewa.

Pomnik Braterstwa Broni Stanowi ą cy wyraz wdzi ę czno ś ci dla ż o ł nierzy Armii Czerwonej pomnik stoi przed Gmachem DOKP, po ś rodku placu nosz ą cego od niedawna nazw ę placu Wile ń skiego. Ze wzgl ę du na wygl ą d rze ź b przedstawiaj ą cych ż o ł nierzy pomnik powszechnie nazywany jest czterech ś pi ą cych lub czterech ś pi ą cych – trzech walcz ą cych. Pomnik powsta ł bardzo szybko, bo jeszcze w 1945 roku, a ods ł oni ł go Boles ł aw Bierut 18 listopada. G ł ównym autorem rze ź b by ł Stefan Momot, a cokó ł zaprojektowa ł Bohdan Lachert. Figury ż o ł nierzy wykonano w Berlinie, a pozowali do nich zapewne sami zdobywcy stolicy hitlerowskich Niemiec. Pomnik poddano modernizacji w latach Stanowi ą cy wyraz wdzi ę czno ś ci dla ż o ł nierzy Armii Czerwonej pomnik stoi przed Gmachem DOKP, po ś rodku placu nosz ą cego od niedawna nazw ę placu Wile ń skiego. Ze wzgl ę du na wygl ą d rze ź b przedstawiaj ą cych ż o ł nierzy pomnik powszechnie nazywany jest czterech ś pi ą cych lub czterech ś pi ą cych – trzech walcz ą cych. Pomnik powsta ł bardzo szybko, bo jeszcze w 1945 roku, a ods ł oni ł go Boles ł aw Bierut 18 listopada. G ł ównym autorem rze ź b by ł Stefan Momot, a cokó ł zaprojektowa ł Bohdan Lachert. Figury ż o ł nierzy wykonano w Berlinie, a pozowali do nich zapewne sami zdobywcy stolicy hitlerowskich Niemiec. Pomnik poddano modernizacji w latach

Katedra ś w. Micha ł a i ś w. Floriana Ta neogotycka ś wi ą tynia z lat zosta ł a wzniesiona wed ł ug projektu Józefa Piusa Dzieko ń skiego. Styl gotycki pretendowa ł ówcze ś nie do miana polskiego stylu narodowego, dlatego neogotycka architektura ko ś cio ł a mia ł a by ć przeciwwag ą dla pobliskiej bizantyjskiej cerkwi ś w. Marii Magdaleny, symbolu rusyfikacji. Praska ś wi ą tynia zosta ł a uznana przez ówczesnych za jeden z najpi ę kniejszych nowych ko ś cio ł ów na ziemiach polskich i doczeka ł a si ę replik autorskich i powtórze ń (np. ko ś ció ł farny w Bia ł ymstoku). Po ś wi ę cenie nowego ko ś cio ł a odby ł o si ę 29 wrze ś nia 1901 roku- w dniu patronalnym ś w. Micha ł a Archanio ł a. Ś wi ą tynia mog ł a pomie ś ci ć ok. 10 tysi ę cy wiernych. We wn ę trzu uwag ę przyci ą ga ł a polichromia zdobi ą ca ś ciany i sklepienia, któr ą w stylu "maureta ń skim" wykonali bracia Strza ł eccy. Sklepienie prezbiterium zdobi ł y z ł ote girlandy na niebieskim tle, a w sk ł ad wyposa ż enia wchodzi ł a m.in. drewniana ambona w kszta ł cie kielicha z malowanymi wizerunkami ś wi ę tych oraz boczne o ł tarze Ś w. Antoniego i Wniebowst ą pienia Pa ń skiego. Ta neogotycka ś wi ą tynia z lat zosta ł a wzniesiona wed ł ug projektu Józefa Piusa Dzieko ń skiego. Styl gotycki pretendowa ł ówcze ś nie do miana polskiego stylu narodowego, dlatego neogotycka architektura ko ś cio ł a mia ł a by ć przeciwwag ą dla pobliskiej bizantyjskiej cerkwi ś w. Marii Magdaleny, symbolu rusyfikacji. Praska ś wi ą tynia zosta ł a uznana przez ówczesnych za jeden z najpi ę kniejszych nowych ko ś cio ł ów na ziemiach polskich i doczeka ł a si ę replik autorskich i powtórze ń (np. ko ś ció ł farny w Bia ł ymstoku). Po ś wi ę cenie nowego ko ś cio ł a odby ł o si ę 29 wrze ś nia 1901 roku- w dniu patronalnym ś w. Micha ł a Archanio ł a. Ś wi ą tynia mog ł a pomie ś ci ć ok. 10 tysi ę cy wiernych. We wn ę trzu uwag ę przyci ą ga ł a polichromia zdobi ą ca ś ciany i sklepienia, któr ą w stylu "maureta ń skim" wykonali bracia Strza ł eccy. Sklepienie prezbiterium zdobi ł y z ł ote girlandy na niebieskim tle, a w sk ł ad wyposa ż enia wchodzi ł a m.in. drewniana ambona w kszta ł cie kielicha z malowanymi wizerunkami ś wi ę tych oraz boczne o ł tarze Ś w. Antoniego i Wniebowst ą pienia Pa ń skiego.

Pomnik Praskiej Kapeli Podwórzowej Oryginalny pomnik z figurami grajków warszawskiej kapeli podwórzowej zosta ł ods ł oni ę ty w 2006 r. Pomys ł odawc ą wystawienia pomnika by ł arcybiskup S ł awoj Leszek G ł ód ź, ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej, a wykonawc ą - rze ź biarz Andrzej Renes. Skrzypek, akordeonista, gitarzysta, band ż olista i b ę bniarz wchodz ą w sk ł ad kapeli uwiecznionej w pomniku. Orkiestra w nocy jest pod ś wietlona kolorowymi ś wiat ł ami, a po wys ł aniu sms-a mo ż na wys ł ucha ć jednej ze 100 piosenek. Oryginalny pomnik z figurami grajków warszawskiej kapeli podwórzowej zosta ł ods ł oni ę ty w 2006 r. Pomys ł odawc ą wystawienia pomnika by ł arcybiskup S ł awoj Leszek G ł ód ź, ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej, a wykonawc ą - rze ź biarz Andrzej Renes. Skrzypek, akordeonista, gitarzysta, band ż olista i b ę bniarz wchodz ą w sk ł ad kapeli uwiecznionej w pomniku. Orkiestra w nocy jest pod ś wietlona kolorowymi ś wiat ł ami, a po wys ł aniu sms-a mo ż na wys ł ucha ć jednej ze 100 piosenek.

Urz ą d Dzielnicy Praga Pó ł noc Budynek z pocz. lat 50. XX w. powsta ł na miejscu równie okaza ł ego budynku szkolnego zniszczonego w 1939 r. Budynek zespo ł u szkó ł miejskich powsta ł w latach Projekt sporz ą dzi ł architekt Apoloniusz Nieniewski, ale prace ko ń cowe zgodnie ze zmodyfikowanym przez siebie projektem prowadzi ł Henryk Julian Gay. Pot ęż na, neogotycka w stylu budowla znajdowa ł a si ę dok ł adnie w miejscu obecnego budynku urz ę du dzielnicowego. Budynek z pocz. lat 50. XX w. powsta ł na miejscu równie okaza ł ego budynku szkolnego zniszczonego w 1939 r. Budynek zespo ł u szkó ł miejskich powsta ł w latach Projekt sporz ą dzi ł architekt Apoloniusz Nieniewski, ale prace ko ń cowe zgodnie ze zmodyfikowanym przez siebie projektem prowadzi ł Henryk Julian Gay. Pot ęż na, neogotycka w stylu budowla znajdowa ł a si ę dok ł adnie w miejscu obecnego budynku urz ę du dzielnicowego.

Szpital Praski Szpital zosta ł utworzony w 1868 r., do dzi ś s ł u ż y mieszka ń com Pragi. G ł ówny gmach powsta ł w latach Jego wygi ę ty ł ukowato plan odwzorowuje kszta ł t placu powsta ł ego tu w latach 60. XIX w., za ś wysokie, zamkni ę te ostrym ł ukiem wn ę ki okienne po ś rodku fasady s ą nawi ą zaniem do neogotyckiego stylu ko ś cio ł a ś w. Floriana. Na wprost g ł ównego wej ś cia zachowa ł a si ę wykonana w bruku data "1935". Za budynkiem g ł ównym rozci ą ga si ę teren szpitalny zajmuj ą cy ca ł y kwarta ł pomi ę dzy ulicami Sierakowskiego, Jasi ń skiego, Panie ń sk ą i Olszow ą. Szpital zosta ł utworzony w 1868 r., do dzi ś s ł u ż y mieszka ń com Pragi. G ł ówny gmach powsta ł w latach Jego wygi ę ty ł ukowato plan odwzorowuje kszta ł t placu powsta ł ego tu w latach 60. XIX w., za ś wysokie, zamkni ę te ostrym ł ukiem wn ę ki okienne po ś rodku fasady s ą nawi ą zaniem do neogotyckiego stylu ko ś cio ł a ś w. Floriana. Na wprost g ł ównego wej ś cia zachowa ł a si ę wykonana w bruku data "1935". Za budynkiem g ł ównym rozci ą ga si ę teren szpitalny zajmuj ą cy ca ł y kwarta ł pomi ę dzy ulicami Sierakowskiego, Jasi ń skiego, Panie ń sk ą i Olszow ą.

Ko ś ció ł MB Loreta ń skiej Dawna barokowa kaplica z lat , to dzi ś najstarszy zabytek Pragi. Powsta ł a po po ł udniowej stronie nieistniej ą cej dzi ś ś wi ą tyni oo. bernardynów z lat Kaplica powsta ł a przy wydatnym wsparciu króla W ł adys ł awa IV, królowej Cecylii Renaty oraz królewskich braci. Projektantem kaplicy by ł królewski architekt Konstanty Tencalla, a nad ca ł o ś ci ą prac czuwa ł gwardian praskiego klasztoru ojciec Wincenty Morawski. Wewn ą trz kaplicy znajduje si ę tzw. domek loreta ń ski. Dawna barokowa kaplica z lat , to dzi ś najstarszy zabytek Pragi. Powsta ł a po po ł udniowej stronie nieistniej ą cej dzi ś ś wi ą tyni oo. bernardynów z lat Kaplica powsta ł a przy wydatnym wsparciu króla W ł adys ł awa IV, królowej Cecylii Renaty oraz królewskich braci. Projektantem kaplicy by ł królewski architekt Konstanty Tencalla, a nad ca ł o ś ci ą prac czuwa ł gwardian praskiego klasztoru ojciec Wincenty Morawski. Wewn ą trz kaplicy znajduje si ę tzw. domek loreta ń ski.

Figura Matki Boskiej W naro ż u kamienicy, stoi okaza ł a figura Matki Boskiej. Wystawiono j ą z inicjatywy pracowników fabryki Labor w 1908 roku. Teren ten nale ż a ł do tego zak ł adu, który mie ś ci ł si ę przy Z ą bkowskiej 50 i produkowa ł m.in. naczynia emaliowane i przeró ż ne wyroby metalowe. Figura stan ęł a na miejscu starszej figury i drewnianego krzy ż a. W naro ż u kamienicy, stoi okaza ł a figura Matki Boskiej. Wystawiono j ą z inicjatywy pracowników fabryki Labor w 1908 roku. Teren ten nale ż a ł do tego zak ł adu, który mie ś ci ł si ę przy Z ą bkowskiej 50 i produkowa ł m.in. naczynia emaliowane i przeró ż ne wyroby metalowe. Figura stan ęł a na miejscu starszej figury i drewnianego krzy ż a.

Centrum Kulturalne Fabryka Trzciny Mie ś ci si ę w zaadaptowanych pomieszczeniach dawnej fabryki z 1916 r. przy Otwockiej 14. Niszczej ą c ą fabryk ę przystosowano do nowych funkcji, tworz ą c w jednym obiekcie po łą czenie restauracji, sal wystawowych, koncertowych i onferencyjnych. Koncentruj ą si ę tu ró ż ne rodzaje dzia ł alno ś ci artystycznej, jak teatr, plastyka, muzyka. W marcu 2005 r. nast ą pi ł o oficjalne otwarcie sta ł ej sceny o nazwie Teatr Nowy Praga. Adaptacja zabudowa ń odby ł a si ę z wielkim szacunkiem dla historycznego charakteru tego miejsca, tak ż e wyposa ż one dzi ś w nowoczesne instalacje wn ę trza nie straci ł y nic ze swego surowego, fabrycznego klimatu. Mie ś ci si ę w zaadaptowanych pomieszczeniach dawnej fabryki z 1916 r. przy Otwockiej 14. Niszczej ą c ą fabryk ę przystosowano do nowych funkcji, tworz ą c w jednym obiekcie po łą czenie restauracji, sal wystawowych, koncertowych i onferencyjnych. Koncentruj ą si ę tu ró ż ne rodzaje dzia ł alno ś ci artystycznej, jak teatr, plastyka, muzyka. W marcu 2005 r. nast ą pi ł o oficjalne otwarcie sta ł ej sceny o nazwie Teatr Nowy Praga. Adaptacja zabudowa ń odby ł a si ę z wielkim szacunkiem dla historycznego charakteru tego miejsca, tak ż e wyposa ż one dzi ś w nowoczesne instalacje wn ę trza nie straci ł y nic ze swego surowego, fabrycznego klimatu.

Bazylika Naj ś wi ę tszego Serca Jezusowego Ś wi ą tynia z lat nale ż y do najwi ę kszych ko ś cio ł ów stolicy. Powsta ł a z inicjatywy ksi ę cia Micha ł a i Marii z Zawiszów Radziwi łł ów. Projekt ko ś cio ł a sporz ą dzi ł Ł ukasz Wolski. Architektura ś wi ą tyni wzorowana jest na wczesnochrze ś cija ń skich bazylikach. Du ż y wp ł yw na styl, w jakim wzniesiono ko ś ció ł, mia ł zakup przez ksi ęż n ą 24 monolitowych kolumn granitowych, których nie wykorzystano przy odbudowie spalonej bazyliki Ś w. Paw ł a za Murami w Rzymie. Sprowadzono je z W ł och kolej ą w 1915 roku, a wi ę c w momencie gdy niemal ca ł a Europa ogarni ę ta by ł a wojenn ą zawieruch ą. Uda ł o si ę przewie źć transport kolumn poprzez pa ń stwa i linie frontów dzi ę ki znajomo ś ciom i presti ż owi ksi ęż nej Radziwi łł owej na europejskich dworach. Jednak po wybudowaniu ju ż ko ś cio ł a dolnego, cz ęś ci murów ko ś cio ł a górnego i ustawieniu we wn ę trzu kolumn prace przerwano. W 1919 roku zosta ł a erygowana parafia, a wkrótce potem podj ę to budow ę na nowo. Ś wi ą tynia z lat nale ż y do najwi ę kszych ko ś cio ł ów stolicy. Powsta ł a z inicjatywy ksi ę cia Micha ł a i Marii z Zawiszów Radziwi łł ów. Projekt ko ś cio ł a sporz ą dzi ł Ł ukasz Wolski. Architektura ś wi ą tyni wzorowana jest na wczesnochrze ś cija ń skich bazylikach. Du ż y wp ł yw na styl, w jakim wzniesiono ko ś ció ł, mia ł zakup przez ksi ęż n ą 24 monolitowych kolumn granitowych, których nie wykorzystano przy odbudowie spalonej bazyliki Ś w. Paw ł a za Murami w Rzymie. Sprowadzono je z W ł och kolej ą w 1915 roku, a wi ę c w momencie gdy niemal ca ł a Europa ogarni ę ta by ł a wojenn ą zawieruch ą. Uda ł o si ę przewie źć transport kolumn poprzez pa ń stwa i linie frontów dzi ę ki znajomo ś ciom i presti ż owi ksi ęż nej Radziwi łł owej na europejskich dworach. Jednak po wybudowaniu ju ż ko ś cio ł a dolnego, cz ęś ci murów ko ś cio ł a górnego i ustawieniu we wn ę trzu kolumn prace przerwano. W 1919 roku zosta ł a erygowana parafia, a wkrótce potem podj ę to budow ę na nowo.

Grób Rozalii Zamoyskiej Za masywnym metalowym krzy ż em, w podcieniu budynku przy Wile ń skiej 47, umieszczony jest g ł az z wyryt ą inskrypcj ą Tu le ż y Rozalia Zamoyska, umar ł a R. P Wed ł ug dawnych opowie ś ci bli ż ej nieznana Rozalia Zamoyska zosta ł a tu zamordowana przez rabusia. Pocz ą tkowo mogi ł a szlachcianki znajdowa ł a si ę na Wile ń skiej, ale z czasem rodzina przenios ł a jej cia ł o do grobowców rodzinnych. Pozosta ł nagrobek, który otoczony drewnianym p ł otkiem, znajdowa ł si ę pierwotnie przed pi ę trowym domem przy Wile ń skiej 33. Mogi łę przesuni ę to przed 1934 r., gdy w jej miejscu postanowiono zbudowa ć naro ż n ą stacj ę benzynow ą. Na wiedz ę o mogile dziedziczki sk ł adaj ą si ę g ł ównie legendy i domys ł y, jednak nale ż a ł oby przyj ąć, i ż jest to najstarsza pami ą tka na Nowej Pradze, pochodz ą ca z czasów sprzed utworzenia dzielnicy. Za masywnym metalowym krzy ż em, w podcieniu budynku przy Wile ń skiej 47, umieszczony jest g ł az z wyryt ą inskrypcj ą Tu le ż y Rozalia Zamoyska, umar ł a R. P Wed ł ug dawnych opowie ś ci bli ż ej nieznana Rozalia Zamoyska zosta ł a tu zamordowana przez rabusia. Pocz ą tkowo mogi ł a szlachcianki znajdowa ł a si ę na Wile ń skiej, ale z czasem rodzina przenios ł a jej cia ł o do grobowców rodzinnych. Pozosta ł nagrobek, który otoczony drewnianym p ł otkiem, znajdowa ł si ę pierwotnie przed pi ę trowym domem przy Wile ń skiej 33. Mogi łę przesuni ę to przed 1934 r., gdy w jej miejscu postanowiono zbudowa ć naro ż n ą stacj ę benzynow ą. Na wiedz ę o mogile dziedziczki sk ł adaj ą si ę g ł ównie legendy i domys ł y, jednak nale ż a ł oby przyj ąć, i ż jest to najstarsza pami ą tka na Nowej Pradze, pochodz ą ca z czasów sprzed utworzenia dzielnicy.

Pomnik z 2005 r. upami ę tniaj ą cy bohaterskiego kapelana poleg ł ego w bitwie warszawskiej z bolszewikami pod Ossowem 14 sierpnia 1920 r. Autorem rze ź by jest Andrzej Renes. Pomnik z 2005 r. upami ę tniaj ą cy bohaterskiego kapelana poleg ł ego w bitwie warszawskiej z bolszewikami pod Ossowem 14 sierpnia 1920 r. Autorem rze ź by jest Andrzej Renes. Ksi ą dz Jan Ignacy Skorupka ( ) - nota biograficzna Ksi ą dz Jan Ignacy Skorupka ( ) - nota biograficzna Pomnik ks. Skorupki

Zespó ł Szkó ł Otwocka 3 Przyk ł ad nowoczesnego budownictwa szkolnego z 1926 r., projektu Konstantego Jakimowicza. W budynkach przy Otwockiej dzia ł a ł y przed wojn ą trzy szko ł y powszechne. Wa ż n ą rol ę gmach odegra ł na prze ł omie 1944/45 roku. Tu znajdowa ł y si ę siedziby wielu wydzia ł ów i przedsi ę biorstw miejskich oraz praskiego starostwa grodzkiego, gdy ż Szmulowizna i Micha ł ów po ł o ż one by ł y poza zasi ę giem ostrza ł u niemieckiego zza Wis ł y. Mia ł o tu wtedy pracowa ć oko ł o 3000 osób! Przyk ł ad nowoczesnego budownictwa szkolnego z 1926 r., projektu Konstantego Jakimowicza. W budynkach przy Otwockiej dzia ł a ł y przed wojn ą trzy szko ł y powszechne. Wa ż n ą rol ę gmach odegra ł na prze ł omie 1944/45 roku. Tu znajdowa ł y si ę siedziby wielu wydzia ł ów i przedsi ę biorstw miejskich oraz praskiego starostwa grodzkiego, gdy ż Szmulowizna i Micha ł ów po ł o ż one by ł y poza zasi ę giem ostrza ł u niemieckiego zza Wis ł y. Mia ł o tu wtedy pracowa ć oko ł o 3000 osób!

Plac po dawnej rze ź ni Przez wieki by ł o to miejsce targów, od 2 po ł. XIX w. dzia ł a ł a tu du ż a rze ź nia miejska, dzi ś to znakomite miejsce na nowe inwestycje. Ju ż przed dwustu laty odbywa ł y si ę tu targi bydl ę ce. Zabudowania rze ź ni sk ł ada ł y si ę z zespo ł u budynków i placów targowych. Przy Krowiej stan ął gmach szlachtuzu, gdzie dokonywano uboju wo ł ów. Ówcze ś nie na warszawskim rynku dominowa ł o mi ę so wo ł ów z Wo ł ynia, które p ę dzono wielkimi stadami na Prag ę lub przywo ż ono tu kolej ą. Przez wieki by ł o to miejsce targów, od 2 po ł. XIX w. dzia ł a ł a tu du ż a rze ź nia miejska, dzi ś to znakomite miejsce na nowe inwestycje. Ju ż przed dwustu laty odbywa ł y si ę tu targi bydl ę ce. Zabudowania rze ź ni sk ł ada ł y si ę z zespo ł u budynków i placów targowych. Przy Krowiej stan ął gmach szlachtuzu, gdzie dokonywano uboju wo ł ów. Ówcze ś nie na warszawskim rynku dominowa ł o mi ę so wo ł ów z Wo ł ynia, które p ę dzono wielkimi stadami na Prag ę lub przywo ż ono tu kolej ą.

Park Praski Za ł o ż ony na mocy carskiego ukazu wydanego 4 kwietnia 1865 roku przez cara Aleksandra III, a wi ę c w okresie intensywnego rozwoju Pragi. Powsta ł na miejscu rozebranych jeszcze na pocz. XIX w. zabudowa ń dawnej Pragi. Park w czasie zaborów nosi ł miano Parku Aleksandrowskiego na cze ść cara w ł a ś nie. Udost ę pniono go publiczno ś ci w 1871 r. Jego projektantem by ł Jan Dobrowolski, kierownik Ogrodu Krasi ń skich, a pó ź niej Ogrodu Saskiego. Niegdy ś park by ł znacznie obszerniejszy ni ż obecnie, zajmowa ł ok. 30 ha, ale w 1928 roku otwarto dla zwiedzaj ą cych Miejski Ogród Zoologiczny, który zorganizowano w ł a ś nie na gruntach parkowych. Park powsta ł te ż w cz ęś ci na zalewowych terenach Wis ł y, dlatego niegdy ś cz ę sto by ł zalewany przez wody spi ę trzonej rzeki (przedwojenni przeciwnicy utworzenia ZOO w tym miejscu argumentowali, i ż malaryczny klimat okolicy b ę dzie szkodzi ł zwierz ę tom). Za ł o ż ony na mocy carskiego ukazu wydanego 4 kwietnia 1865 roku przez cara Aleksandra III, a wi ę c w okresie intensywnego rozwoju Pragi. Powsta ł na miejscu rozebranych jeszcze na pocz. XIX w. zabudowa ń dawnej Pragi. Park w czasie zaborów nosi ł miano Parku Aleksandrowskiego na cze ść cara w ł a ś nie. Udost ę pniono go publiczno ś ci w 1871 r. Jego projektantem by ł Jan Dobrowolski, kierownik Ogrodu Krasi ń skich, a pó ź niej Ogrodu Saskiego. Niegdy ś park by ł znacznie obszerniejszy ni ż obecnie, zajmowa ł ok. 30 ha, ale w 1928 roku otwarto dla zwiedzaj ą cych Miejski Ogród Zoologiczny, który zorganizowano w ł a ś nie na gruntach parkowych. Park powsta ł te ż w cz ęś ci na zalewowych terenach Wis ł y, dlatego niegdy ś cz ę sto by ł zalewany przez wody spi ę trzonej rzeki (przedwojenni przeciwnicy utworzenia ZOO w tym miejscu argumentowali, i ż malaryczny klimat okolicy b ę dzie szkodzi ł zwierz ę tom).

Pomnik Ko ś ciuszkowców Pomnik ż o ł nierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Ko ś ciuszki, którzy we wrze ś niu 1944 r. wyzwalali Prag ę oraz przeprawiali si ę na drugi brzeg usi ł uj ą c pomóc Powstaniu. Setki zgin ęł y wówczas w nurtach Wis ł y i na warszawskim brzegu. Pomnik ods ł oni ę to 17 stycznia 1985 r. Zaprojektowa ł go A. Kastena (rze ź ba ż o ł nierza z r ę k ą wyci ą gni ę t ą ku lewobrze ż nej Warszawie) oraz B. Chyli ń ski (rozwi ą zania architektoniczne). Warto te ż doda ć, ż e z podwy ż szenia, na którym znajduje si ę rze ź ba ż o ł nierza, rozci ą ga si ę pi ę kna panorama lewego brzegu Wis ł y z sylwet ą Starego Miasta i Zamku Królewskiego na czele. Równie ż z tego miejsca ogl ą damy nadwi ś la ń sk ą cz ęść Pragi. Pomnik ż o ł nierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Ko ś ciuszki, którzy we wrze ś niu 1944 r. wyzwalali Prag ę oraz przeprawiali si ę na drugi brzeg usi ł uj ą c pomóc Powstaniu. Setki zgin ęł y wówczas w nurtach Wis ł y i na warszawskim brzegu. Pomnik ods ł oni ę to 17 stycznia 1985 r. Zaprojektowa ł go A. Kastena (rze ź ba ż o ł nierza z r ę k ą wyci ą gni ę t ą ku lewobrze ż nej Warszawie) oraz B. Chyli ń ski (rozwi ą zania architektoniczne). Warto te ż doda ć, ż e z podwy ż szenia, na którym znajduje si ę rze ź ba ż o ł nierza, rozci ą ga si ę pi ę kna panorama lewego brzegu Wis ł y z sylwet ą Starego Miasta i Zamku Królewskiego na czele. Równie ż z tego miejsca ogl ą damy nadwi ś la ń sk ą cz ęść Pragi.

Ulice Letnia i Stolarska Charakterystyczny ceglany budynk z par ą kominów na rogu Szwedzkiej i Stolarskiej to niewielka piekarnia sprzed wieku z cz ęś ciowo zachowanymi starymi maszynami. Piekarnia nadal wypieka pieczywo dla tutejszych mieszka ń ców. Na ul. Letniej przetrwa ł y jeszcze stary bruk z kamieni polnych, tzw. kocie ł by, podobnie jak na odbiegaj ą cej od niej ulicy L ę borskiej. Charakterystyczny ceglany budynk z par ą kominów na rogu Szwedzkiej i Stolarskiej to niewielka piekarnia sprzed wieku z cz ęś ciowo zachowanymi starymi maszynami. Piekarnia nadal wypieka pieczywo dla tutejszych mieszka ń ców. Na ul. Letniej przetrwa ł y jeszcze stary bruk z kamieni polnych, tzw. kocie ł by, podobnie jak na odbiegaj ą cej od niej ulicy L ę borskiej.

Budynek dawnego m ł yna Wysoki ceglany gmach jest pozosta ł o ś ci ą zabudowa ń Towarzystwa Akcyjnego Warszawskiego M ł yna Parowego, które powsta ł o w 1899 roku. M ł yn by ł w ł asno ś ci ą ż ydowskich w ł a ś cicieli. Produkowano tu m.in. ró ż nego rodzaju kasze i m ą ki, przetwarzaj ą c tu nawet 250 ton zbó ż rocznie. Wysoki ceglany gmach jest pozosta ł o ś ci ą zabudowa ń Towarzystwa Akcyjnego Warszawskiego M ł yna Parowego, które powsta ł o w 1899 roku. M ł yn by ł w ł asno ś ci ą ż ydowskich w ł a ś cicieli. Produkowano tu m.in. ró ż nego rodzaju kasze i m ą ki, przetwarzaj ą c tu nawet 250 ton zbó ż rocznie.

Komora wodna Klasycystyczny budynek przy ul.K ł opotowskiego1/3 s ł u żą cy obs ł udze dawnego mostu, powsta ł w latach wed ł ug projektu wybitnego architekta Antonio Corazziego. Powstanie gmachu wi ąż e si ę z istnieniem mostów ł y ż wowych, które przed wiekami spina ł y oba wi ś lane brzegi. Klasycystyczny budynek przy ul.K ł opotowskiego1/3 s ł u żą cy obs ł udze dawnego mostu, powsta ł w latach wed ł ug projektu wybitnego architekta Antonio Corazziego. Powstanie gmachu wi ąż e si ę z istnieniem mostów ł y ż wowych, które przed wiekami spina ł y oba wi ś lane brzegi.

Wytwórnia Wódek Koneser Takie miano nosi obecnie fabryka przy Z ą bkowskiej 27/31, któr ą prascy rodacy zwykli nazywa ć po prostu Monopolem. Jej budow ę rozpocz ę to w 1897 r. z inicjatywy polsko- rosyjskiego Warszawskiego Towarzystwa Oczyszczania i Sprzeda ż y Spirytusu, które podobny zak ł ad prowadzi ł o ju ż na warszawskim Powi ś lu. Jej za ł o ż yciele zobowi ą zali si ę wobec w ł adz do oczyszczania rocznie miliona wiader spirytusu. Rozwój firmy nast ą pi ł w okresie mi ę dzywojennym. W ś ród wielu gatunków wódek produkowano stworzone w ł a ś nie tutaj wódki Wyborow ą (1927 r.) oraz Luksusow ą (1928 r.). Takie miano nosi obecnie fabryka przy Z ą bkowskiej 27/31, któr ą prascy rodacy zwykli nazywa ć po prostu Monopolem. Jej budow ę rozpocz ę to w 1897 r. z inicjatywy polsko- rosyjskiego Warszawskiego Towarzystwa Oczyszczania i Sprzeda ż y Spirytusu, które podobny zak ł ad prowadzi ł o ju ż na warszawskim Powi ś lu. Jej za ł o ż yciele zobowi ą zali si ę wobec w ł adz do oczyszczania rocznie miliona wiader spirytusu. Rozwój firmy nast ą pi ł w okresie mi ę dzywojennym. W ś ród wielu gatunków wódek produkowano stworzone w ł a ś nie tutaj wódki Wyborow ą (1927 r.) oraz Luksusow ą (1928 r.).

Tak więc dziękuję za uwagę!

Bibliografia