Wada słuchu i zaburzenia mowy Alicja Zyska SOSW dla Dzieci Niesłyszących w Szczecinie
W Ośrodku funkcjonuje: Przedszkole Publiczne nr 6 SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl W Ośrodku funkcjonuje: Przedszkole Publiczne nr 6 Szkoła Podstawowa nr 22 Gimnazjum nr 56 Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 18 II Uzupełniające Liceum Zawodowe Internat Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
Stopnie uszkodzenia słuchu: Niedosłuch lekki (od 25 do 40 dB) SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl Stopnie uszkodzenia słuchu: Niedosłuch lekki (od 25 do 40 dB) - powoduje trudności w rozumieniu i słyszeniu mowy cichej i z pewnej odległości. Mogą wystąpić trudności ze słyszeniem i rozumieniem nowych zwrotów czy nazw. W rozwoju mowy występują zaburzenia artykulacji. Niedosłuch umiarkowany (od 41 do 60 dB) - charakteryzuje się tym, że dziecko bez aparatu słuchowego, stojąc twarzą w twarz z rozmówcą, może mieć trudności w rozumieniu mowy z odległości 1,5 metra i opuszcza często pojedyncze słowa (nie rozumie, niedosłyszy). Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
Głuchota całkowita brak reakcji na bodźce słuchowe. SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl Niedosłuch - znaczny - ciężki ( od 61 do 80 dB) - charakteryzuje się znacznym ubytkiem słuchu. Dziecko słyszy tylko głośna mowę, ma trudności w zrozumieniu dyskusji grupowych, występują zaburzenia mowy, słownictwo jest w bardzo dużym stopniu ograniczone. Niedosłuch ten pozwala usłyszeć głośne dźwięki z odległości 30 cm. Dzieci mogą rozumieć tylko pojedyncze samogłoski, a nie spółgłoski. Mowa jest mało zrozumiała dla osób słyszących. Niedosłuch głęboki -dziecko odbiera raczej wibracje niż totalne układy, szybciej odczyta mowę z ust, niż usłyszy. Jego wymowa jest mocno zniekształcona. Konieczne są mocne aparaty słuchowe i intensywna rehabilitacja. Głuchota całkowita brak reakcji na bodźce słuchowe. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
KONSEKWENCJE UTRATY SŁUCHU SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl KONSEKWENCJE UTRATY SŁUCHU Konsekwencje, jakie powoduje utrata słuchu, są zależne od wielu czynników. Należy wśród nich wymienić przede wszystkim: wiek, w jakim nastąpiła utrata słuchu - czy mamy do czynienia z głuchotą powstałą przed, czy po opanowaniu mowy jako środka porozumiewania się; rodzaj i stopień utraty słuchu - w jakim zakresie odbiór różnych częstotliwości został uszkodzony; protezowanie słuchu - czy miało miejsce w przeszłości i jak długo, czy obecnie osoba niesłysząca korzysta z aparatów słuchowych; Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
KONSEKWENCJE UTRATY SŁUCHU SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl KONSEKWENCJE UTRATY SŁUCHU Konsekwencje, jakie powoduje utrata słuchu, są zależne od wielu czynników. Należy wśród nich wymienić przede wszystkim: umiejętność wykorzystania posiadanych resztek słuchu - jakie bodźce akustyczne osoba z uszkodzonym słuchem jest w stanie odebrać i zidentyfikować bez pomocy aparatów słuchowych czy innych urządzeń; czynniki środowiskowe okresu dzieciństwa - czy rodzice słyszą czy są niesłyszący, czy w tym okresie była prowadzona efektywna praca rewalidacyjna z dzieckiem niesłyszącym przez rodziców, poradnie specjalistyczne lub w innej formie; czynniki środowiskowe wieku szkolnego - w jakiej szkole odbywała się nauka, z kim spędzało czas wolny; Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
KONSEKWENCJE UTRATY SŁUCHU SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl KONSEKWENCJE UTRATY SŁUCHU aktualne warunki rodzinne osoby niesłyszącej czy rodzice i rodzeństwo są słyszący czy niesłyszący, jakie są kontakty z bliższą rodziną, kolegami itp.; podstawowy sposób porozumiewania się z otoczeniem – czy jest to mowa dźwiękowa z odczytywaniem z ust i odbiorem akustycznym, język migowy, pismo, gestykulacja, kombinacja tych elementów itp.; cechy osobowości osoby niesłyszącej - w tym ogólny poziom inteligencji, zdolności ustroju do kompensacji, motywacje i możliwości w zakresie integracji z osobami słyszącymi itp. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
KONSEKWENCJE UTRATY SŁUCHU SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl KONSEKWENCJE UTRATY SŁUCHU Najistotniejsze konsekwencje wczesnej utraty słuchu występują w sferze zdolności poznawczych związanych z językiem. Mówiąc o dziecku niesłyszącym, należy pamiętać , że nie głos, ale słowo jest prawdziwym problemem głuchych - mówimy nie tylko po to, aby powiedzieć innym, co myślimy, ale również, aby powiedzieć to sobie samemu - język jest częścią myślenia. Dziecko niesłyszące, odbiera raczej wibracje niż totalne układy, odczyta wpierw mowę z ust niż usłyszy. Jego język i wymowa jest mocno zniekształcona - wymaga specjalnych potrzeb edukacyjnych. Może się okazać, że nigdy nie będzie posługiwało się mowa werbalną. Aparat słuchowy nie czyni z ucznia z uszkodzonym słuchem osoby normalnie słyszącej. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
JAK NAUCZYCIEL MOŻE POMÓC DZIECKU Z WADĄ SŁUCHU SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl JAK NAUCZYCIEL MOŻE POMÓC DZIECKU Z WADĄ SŁUCHU Podstawowym warunkiem dobrej pracy nauczyciela z dzieckiem z wadą słuchu jest wnikliwe rozpoznanie umiejętności i możliwości dziecka. Uczeń taki powinien być pod stałą obserwacja nauczyciela. 1. Zadbać o zmniejszenie poziomu hałasu w klasie. 2. Zmniejszyć pogłos. 3. Zadbać o prawidłowe posadzenie ucznia w klasie. 4. Pamiętać, w jaki sposób mówimy do ucznia. 5. Zebrać wiedzę o uczniu. 6. Wypracować formy pracy z dzieckiem. 7. Współpracować z rodzicami. 8. Przygotować uczniów do obecności kolegi z aparatem słuchowym. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ W SZKOLE UCZNIA Z WADĄ SŁUCHU SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ W SZKOLE UCZNIA Z WADĄ SŁUCHU Znaczący wpływ na niepowodzenia mają: Skąpy zasób pojęć, a zwłaszcza braki w pojęciach abstrakcyjnych. Przewaga w słownictwie dziecka słów rzeczownikowych, trudności z ich odmianą przez przypadki, braki wyrażeń określających czynności oraz innych części mowy ważnych przy budowaniu zdań, szczególnie zdań rozwiniętych. Trudności w używaniu poprawnych pytań i odpowiedzi, w budowaniu poprawnych zdań. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ W SZKOLE UCZNIA Z WADĄ SŁUCHU SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ W SZKOLE UCZNIA Z WADĄ SŁUCHU Trudności w czytaniu ze zrozumieniem ze względu na ograniczony zasób słownictwa. Trudności w opowiadaniu. Trudności w wypowiadaniu się na piśmie i inne. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
METODY I FORMY PRACY W SZKOLE DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl METODY I FORMY PRACY W SZKOLE DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH W procesie nauczania dzieci niesłyszących wykorzystuje się trzy grupy metod: ogólne metody nauczania, stosowane we wszystkich typach szkół; metody specjalne, stosowane w zależności od przedmiotu i treści nauczania; metody specyficzne, jak metody rozwijania sprawności językowej, odczytywanie wypowiedzi z ust. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE METODY W KSZTAŁCENIU DZIECI NIESŁYSZĄCYCH SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE METODY W KSZTAŁCENIU DZIECI NIESŁYSZĄCYCH 1. Metody oparte na słowie: pogadanka, opowiadanie, opis, praca z książką. 2. Metody oparte na obserwacji: pokaz, pomiar. 3. Metody oparte na działaniu praktycznym: zajęcia praktyczne, metoda laboratoryjna. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
METODY NAUCZANIA MOWY Metoda ustno - słuchowa SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl METODY NAUCZANIA MOWY Metoda ustno - słuchowa Metoda ta łączy naukę mowy ustnej z wykorzystaniem resztek słuchu, przy pomocy aparatów słuchowych indywidualnych bądź stacyjnych. Metoda ta wspomagana umownymi gestami to fonogesty. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
METODY NAUCZANIA MOWY Metoda ustna SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl METODY NAUCZANIA MOWY Metoda ustna Jej celem nadrzędnym jest nauka i rozwój mowy dźwiękowej. W nauce mowy dźwiękowej wychodzi się od wywołania głoski, ćwiczenie w sylabach i w znanych wyrazach. Wyklucza się stosowanie migów i gestów. . Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
METODY NAUCZANIA MOWY Metoda kombinowana SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl METODY NAUCZANIA MOWY Metoda kombinowana Metoda ta, to system, który opiera się na nauczaniu mowy dźwiękowej z wykorzystaniem alfabetu palcowego i - lub języka migowego. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
METODY NAUCZANIA MOWY Totalna komunikacja SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl METODY NAUCZANIA MOWY Totalna komunikacja Jest to porozumiewanie się za pomocą wszystkich dostępnych środków: mowy ustnej, języka migowego, daktylografii, fonogestów, odczytywania mowy z ust, pisania, czytania, wykorzystywania resztek słuchu. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
ORGANIZACJA REWALIDACJI INDYWIDUALNEJ SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl ORGANIZACJA REWALIDACJI INDYWIDUALNEJ Prowadzenie zajęć z rewalidacji indywidualnej wymaga od nauczyciela dobrej znajomości dziecka. Prowadząc rewalidację indywidualną, należy pamiętać o tym żeby: wszystkie ćwiczenia były prowadzone na podstawie znanego dzieciom materiału językowego, dobierając ćwiczenia zachować stopniowanie trudności, dobór metod dostosować do indywidualnych potrzeb ucznia, prowadzić ćwiczenia w formach interesujących ucznia, chwalić ucznia za najmniejsze nawet osiągnięcia, jak najczęściej powtarzać przerobiony materiał. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl ZABURZENIA MOWY Uczniowie słabo słyszący z zaburzeniami ekspresji mowy uniemożliwiającymi swobodną komunikację z innymi osobami. Zalecenia: w ramach godzin rewalidacyjnych należy rozwijać różne sprawności językowe z zakresu mówienia, pisania i czytania; doskonalić umiejętności wypowiadania się w formie ustnej i pisemnej, rozumienia różnych komunikatów ustnych i pisemnych; w ramach terapii logopedycznej prowadzić trening słuchowy, doskonalić artykulacje, rozwijać analizę i syntezę słuchową, wzbogacać słownictwo; Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.
ZABURZENIA MOWY zachęcać do aktywności poznawczej i czytelnictwa; SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIESŁYSZĄCYCH im. Hansa Christiana Andersena 70-116 Szczecin; ul. Szpitalna 15 tel.: (91) 4 82 11 51; fax.: (91) 4 82 10 67 www.soswszczecin.edupage.org email: nieslysz@poczta.onet.pl ZABURZENIA MOWY zachęcać do aktywności poznawczej i czytelnictwa; uczyć poszukiwania, analizowania, hierarchizowania zdobytych wiadomości, korzystania z posiadanej wiedzy oraz skutecznych technik uczenia się; stale rozwijać funkcje psychiczne – myślenie, pamięć, uwagę w oparciu o materiał słowno – pojęciowy; w ocenianiu prac pisemnych uwzględniać występowanie błędów wynikających z wady słuchu; wykorzystywać wszystkie metody komunikacji. Ośrodek jest placówką regionalną dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu w wieku od 3 do 24 roku życia, które nie mają możliwości realizowania obowiązku szkolnego w miejscu zamieszkania.