Unia Europejska Integracja – Konkurencyjność – Rozwój Szwedzkie doświadczenia z procesu adaptacji do Unii Europejskiej 1. Historia powiązań Szwecji ze Wspólnotami Europejskimi 2. Dostosowanie polityki gospodarczej do wymogów EOG 3. Przystąpienie Szwecji do Unii Europejskiej – negocjacje akcesyjne 4. Zmiany w polityce gospodarczej realizowane na poziomie Unii Europejskiej 5. Podsumowanie

Etapy szwedzkiej drogi do członkostwa w UE Okres współpracy w ramach Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu Okres zbliżenia do UE w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego Negocjacje członkowskie i narodowe referendum w kwestii przystąpienia do UE

Historia powiązań Szwecji ze Wspólnotami Europejskimi Data Wydarzenie 1960 Szwecja wraz z Danią, Wielką Brytanią, Norwegią, Portugalią i Szwajcarią tworzą Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) 1967-71 Negocjacje ze Wspólnotą „otwartego” zgłoszenia nie wykluczającego członkostwa 1972 Podpisanie ze Wspólnotą Europejską porozumienia o wolnym handlu, które weszło w życie w 1973 roku i objęło przede wszystkim produkty przemysłowe. 1984 Całkowite zniesienie ceł na produkty przemysłowe w handlu ze Wspólnotami. 1987 Deklaracja przystąpienia do do rynku Wspólnoty Europejskiej. 1989 Rozmowy pomiędzy krajami Wspólnoty i EFTA o utworzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego 1990 Początek negocjacji w sprawie EOG. Deklaracja Szwecji o chęci przystąpienia do Wspólnoty. 1991 Złożenie przez Szwecję wniosku o przyjęcie do Wspólnoty. 1992 Podpisanie porozumienia o utworzeniu EOG 1993 Rozpoczęcie negocjacji w sprawie członkostwa 1994 Zakończenie negocjacji i podpisanie porozumienia końcowego. Ogólnonarodowe referendum w kwestii członkostwa Szwecji w UE. 1995 Przystąpienie Szwecji do UE wraz z Austrią i Finlandią, wycofanie się z EFTA. 1996 Podpisanie przez Szwecję porozumienia z Schengen w sprawie kontroli granicznej. Źródło: Facts Sheets on Sweden, Svenska Institutet 1998

Dostosowanie polityki gospodarczej do wymogów EOG Udział Szwecji w EOG umożliwił daleko idące dostosowanie polityki gospodarczej tego kraju do zasad funkcjonowania JRE, wraz z akceptacją czterech podstawowych zasad: swobody przepływu towarów, usług, kapitału i osób. - swobodę przepływu osób na terenie całego EOG z prawem do dowolnego miejsca osiedlania się, podejmowania pracy i świadczenia usług oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto układ wprowadzał zasadę wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw kwalifikacji zawodowych oraz równego traktowania pod względem warunków pracy i płacowych. - Swoboda przepływu usług w EOG polegała na całkowitej liberalizacji zasad ich świadczenia w oparciu o tzw. klauzulę narodową. Klauzula ta zobowiązywała wszystkie strony traktatu do traktowania firm na jednakowych zasadach niezależnie od kraju ich pochodzenia. - Swoboda przepływu kapitałów również oparta była o klauzulę narodową, gwarantującą traktowanie kapitału obcego na warunkach nie gorszych niż dla kapitału narodowego.

Przystąpienie Szwecji do Unii Europejskiej – negocjacje akcesyjne 1. Początek negocjacji – 1 luty 1993 (wraz z Austrią, Norwegią i Finlandią) 2. I etap (luty – czerwiec 1993) – przegląd zgodności własnego prawodawstwa (avis) z prawodawstwem Unii Europejskiej (acquis communautaire). 3. II etap (lipiec – grudzień 1993) – negocjacje tematów trudnych: rolnictwa, polityki regionalnej, wspólnej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa. 4. III etap (styczeń – marzec 1994) – negocjacje dotyczące niezamkniętych problemów rolnictwa, polityki regionalnej oraz wpłat do unijnego budżetu. Marzec 1994 – zawarcie porozumienie w sprawie przystąpienia Szwecji do UE

Przystąpienie Szwecji do Unii Europejskiej – negocjacje akcesyjne IV etap (kwiecień–październik 1994) - kampania informacyjna i przygotowanie społeczeństwa do ogólnonarodowego referendum. Listopad 1994 – ogólnonarodowe referendum (poparcie członkostwa przez 52,3% głosujących) Członkostwo Szwecji w Unii Europejskiej – styczeń 1995

Frekwencja wyborcza Kraj Data Frekwencja % Tak % Nie % Austria 12.06.1994 82,3 66,6 33,4 Finlandia 16.10.1994 74,0 57,0 43,0 Szwecja 13.11.1994 52,3 46,8 Norwegia 28.11.1994 47,8 52,2 Źródło: Europe in Figures, Eurostat 1995, s. 31

Proces adaptacji do Unii Europejskiej Różnice pomiędzy uczestnictwem Szwecji w EOG a Jednolitym Rynku Europejskim dotyczyły: - artykułów rolnych i rybołówstwa, - jednolitej taryfy celnej oraz wspólnej polityki handlowej (polityka handlowa W EOG pozostała w gestii poszczególnych państw, bez konieczności przekazywania kompetencji krajowych na rzecz organów wspólnotowych) - polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

Zmiany w polityce gospodarczej realizowane na poziomie Unii Europejskiej Przystąpienie Szwecji do UE oznaczało pełną akceptacją zasad Jednolitego Rynku Europejskiego i wiązało się dla tego kraju z określonymi zmianami w polityce gospodarczo-społecznej. Zmiany dotyczyły: Rolnictwa – przyjęcie zasad Wspólnej Polityki Rolnej Zewnętrznej polityki handlowej – zamiana bilateralnych umów handlowych na Wspólną Politykę Handlową Wspólnej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa. Spełnienia kryteriów Unii Gospodarczo-Walutowej Zdefiniowania polityki regionalnej

Podsumowanie Podsumowując należy stwierdzić: Udział Szwecji w EOG umożliwił daleko idące dostosowanie polityki gospodarczej tego kraju do zasad funkcjonowania JRE, zaś doświadczenia negocjacyjne pozwoliły na szybkie osiągnięcie kompromisu w kwestii członkostwa w Unii Europejskiej. Najważniejsze zmiany w polityce gospodarczo-społecznej, związane z przystąpieniem Szwecji do UE dotyczyły: polityki rolnej i rybołówstwa, zewnętrznej polityki handlowej, polityki bezpieczeństwa, dostosowania gospodarki do wymogów unii gospodarczo-walutowej, polityki regionalnej dotyczącej przede wszystkim słabo zaludnionych terenów północnej części kraju oraz niektórych uwarunkowań narodowych, tak jak przykładowo monopol państwowy na dystrybucję i sprzedaż alkoholu.