Rozwój agroturystyki w województwie podlaskim Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie Dyrektor Marek Skarżyński

Agroturystyka jest rodzajem działalności polegającej na wynajmowaniu wypoczywającym osobom nie więcej niż pięciu pokoi w budynku mieszkalnym: budynki te powinny być położone na terenach wiejskich, w gospodarstwie rolnym, uzyskującym co najmniej 50% dochodów z działalności rolniczej,

Turystyka wiejska jest rodzajem działalności prowadzonej przez gospodarstwo uzyskujące mniej niż 50% dochodów z działalności rolniczej.

sąsiedztwo i bezpośrednie otoczenie jezior, rzek, lasów, Województwo podlaskie posiada znakomite walory i warunki do rozwijania agroturystyki. sąsiedztwo i bezpośrednie otoczenie jezior, rzek, lasów, nieskażone powietrze, liczne szlaki turystyczne, zróżnicowane ukształtowanie powierzchni, swoista kultura ukształtowana wielojęzycznym współistnieniem różnych tradycji wschodniej, polskiej, tatarskiej,

szczególne tradycje i kultura życia codziennego ludności wiejskiej, wyjątkowe w skali Polski i Europy walory przyrodnicze i elementy środowiska naturalnego objęte ochroną; 4 parki narodowe - Białowieski Park Narodowy, - Biebrzański park Narodowy, - Narwiański Park Narodowy, - Wigierski Park Narodowy, szczególne tradycje i kultura życia codziennego ludności wiejskiej, Wymienione wyżej uwarunkowania stwarzają idealne warunki do rozwoju turystyki i agroturystyki.

przyczynia się do wielofunkcyjnego rozwoju wsi: Agroturystyka przyczynia się do wielofunkcyjnego rozwoju wsi: stwarza miejscowej ludności dodatkowe możliwości pracy w miejscu zamieszkania, poprawia efektywność wykorzystania zasobów mieszkaniowych, stwarza możliwości zagospodarowania poprzez sprzedaż żywności produkowanej w gospodarstwie lub w jego sąsiedztwie,

…ale jednocześnie przyczynia się do podnoszenia ogólnego poziomu kultury, podnosi jakość i estetykę otoczenia gospodarstwa i jego infrastruktury, przyczynia się do poszanowania ochrony środowiska, konsoliduje mieszkańców do współdziałania w celu uatrakcyjnienia otoczenia ich miejscowości, i inne.

Rozwój agroturystyki w naszym województwie datuje się od połowy lat 90-tych. Już wówczas agroturystyka funkcjonowała na wsi pod hasłem wczasy pod gruszą była to forma wykorzystania funduszy socjalnych przez pracowników firm, głównie z miast.

- Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna, Ogromną rolę w upowszechnianiu idei wypoczynku w środowisku wiejskim odegrały Ośrodki Doradztwa Rolniczego w Białymstoku, Szepietowie i Olecku oraz stowarzyszenia agroturystyczne a w szczególności: - Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna, - Stowarzyszenie „Ziemia Sejneńska”, - Białostockie Stowarzyszenie Agroturystyczne, - Biebrzańsko–Narwiańskie Stowarzyszenie Agroturystyczne „Łoś”,

Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego W wyniku reformy administracyjnej w 1999 roku zadania w zakresie rozwoju agroturystyki w województwie podlaskim przejął: Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie

Dynamika liczby gospodarstw agroturystycznych

Stan gospodarstw agroturystycznych w ujęciu powiatów w ostatnich 6 latach przedstawia się następująco: powiat 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Augustów 73 79 86 89 92 94 Białystok 36 45 52 59 60 65 Bielsk Podl. 1 2 3 4 5 Grajewo 17 22 13 16 20 21 Hajnówka 70 90 Kolno 14 11 12 15 Łomża 24 29 31 Mońki 28 30 33 35 38 Sejny 82 84 85 88 Siemiatycze 23 26 Sokółka 25 37 39 Suwałki 170 186 200 203 207 210 Wys. Maz. 6 Zambrów Razem 548 598 631 674 707 735

Tak znaczący wzrost liczby gospodarstw agroturystycznych wynika głównie z faktu: urynkowienia gospodarki, mody na wypoczynek w gospodarstwie rolnika, iż coraz więcej instytucji i organizacji podejmuje się organizacji tej formy wypoczynku, że polityka państwa sprzyja prowadzeniu gospodarstw agroturystycznych,

Wybrane wyniki ankietyzacji przeprowadzonej przez PODR w Szepietowie w latach 2004-2005 kwatery całoroczne - 86%, sezonowe - 16%, domki letniskowe lub samodzielne mieszkania - 15%, całodzienne wyżywienie – 64%, przejażdżki bryczką, saniami, jazda konna - 67%, łazienki do wyłącznej dyspozycji gości - 89%, pola namiotowe - 4%, porozumiewanie się w j. angielskim - 41%, w j. niemieckim – 29%.

W udoskonalaniu bazy turystycznej i uatrakcyjnianiu pobytu gościom w kwaterach pomocne są środki krajowe jak i fundusze unijne: fundusz przedakcesyjny SAPARD - działanie 4.1, Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego…” - działanie 2.4, kredyty preferencyjne IP z dopłatą ARiMR, kredyty Programu „Agrolinia”.

Wykorzystanie środków z działania 4 Wykorzystanie środków z działania 4.1 SAPARDU przez podlaskich rolników

Liczba wniosków opracowanych przez specjalistów PODR w ramach SPO działanie 2.4

Kredyty preferencyjne z dopłatą ARiMR funkcjonują od 1996 r. W roku 2005 PODR zaopiniował 5 kredytów z linii IP w ramach agroturystyki na kwotę 267 tys. zł

Najczęstsze bariery w pozyskiwaniu funduszy: brak zdolności kredytowej, wysokie oprocentowanie kredytów, trudności w uzyskaniu minimalnej ilości punktów tzw. kryteria dostępu: - bezrobocie na terenie gdzie znajduje się gospodarstwo; - dochód podatkowy gminy, w której znajduje się gospodarstwo; - liczba ha UR przypadających na 1 osobę pracującą w gospodarstwie; - wielkość ekonomiczna – ESU;

Najczęstsze bariery – c.d. słabo rozwinięta infrastruktura turystyczna i niezbyt duża ilość gości odwiedzających niektóre regiony naszego województwa, obawy rolników o możliwości szybkiego zwrotu poniesionych kosztów, zbyt słaba promocja.

Działalność Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie w upowszechnianiu agroturystyki upowszechnianie rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenie promocji wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku, prowadzenia działalności promocyjnej gospodarstw rolnych a szczególnie agroturystycznych lub ekologicznych, wypełnianie wniosków lub innych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej z funduszy UE lub innych funduszy krajowych i zagranicznych.

Przykłady działań podjętych przez Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie 2005 r. pomoc w opracowaniu dokumentacji na pozyskanie funduszy w ramach SPO działanie 2.4 - 107 wniosków, w tym na agroturystykę 65 – /wykres powyżej/ prowadzenie doradztwa organizacyjno-prawnego dla gospodarstw rozpoczynających działalność, doradztwo w zakresie podnoszenia standardów usług w zakresie wyposażenia kwatery, poprawy estetyki zagród, żywienia turystów,, uatrakcyjniania pobytu gości itp.

Przykłady działań – c.d. organizacja szkoleń wiejskich, kursów, seminariów dla rolników rozpoczynających bądź prowadzących już tę działalność: kursy agroturystyczne - 4 szt. dla 117 osób, seminarium wojewódzkie nt. Obowiązki kwaterodawców wiejskich wynikające z przepisów sanitarno higienicznych dla 127 osób, szkolenia wiejskie – 202 szt. dla 2552 osób,

„Uroczysko Lipnik” Przykłady działań – c.d. współorganizacja ogólnokrajowego konkursu „Zielone Lato 2005”, w którym udział wzięły 22 obiekty turystyczne. I nagroda Prezesa ARiMR dla Państwa Jolanty i Adama Kochańskich z Jasionóweczki (powiat moniecki) „Uroczysko Lipnik”

„Gościniec Jaczno” I nagroda Ministra Środowiska dla Katarzyny Miller z Jaczna (powiat suwalski) „Gościniec Jaczno”

„Przewodnik po gospodarstwach agroturystycznych woj. podlaskiego” Przykłady działań – c.d. opracowanie wydawnictw: „Przewodnik po gospodarstwach agroturystycznych woj. podlaskiego” „Standardy sanitarno-higieniczne w agroturystyce” „Estetyczne zagospodarowanie zagrody zgodnie z KDPR” artykuły w miesięczniku PODRu „Wiadomości Rolnicze”

Przykłady działań – c.d. promocja działalności agroturystycznej na imprezach o zasięgu lokalnym i krajowym, pomoc merytoryczna przy tworzeniu zespołowych form działania właścicieli gospodarstw agroturystycznych np. Stowarzyszenie „Czapla’, „Puszcza Mielnicka”, „Żubr”, „Agrokresy”.

e-mail wpodr@zetobi.com.pl Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie 18-210 Szepietowo, woj. podlaskie tel. cent. 0862758900, 0862758950 fax 0862758920 e-mail wpodr@zetobi.com.pl

Dziękuję za uwagę