Selektywna zbiórka odpadów w przepisach prawnych Bolesław Maksymowicz PAŃSTWOWA RADA OCHRONY ŚRODOWISKA Bielawy, 7 czerwiec 2010 r.

Dyrektywa 2008/98/WE: „Selektywna zbiórka oznacza zbiórkę, w ramach której dany strumień odpadów obejmuje jedynie odpady jednego rodzaju i o tym samym charakterze w celu ułatwienia specyficznego przetwarzania”.

Dyrektywa 2008/98/WE: wskazuje na rosnącą rolę selektywnego zbierania odpadów komunalnych i zobowiązuje państwa członkowskie UE:  do podejmowania środków na rzecz promowa-nia wysokiej jakości recyklingu i wszędzie tam, gdzie jest to stosowne i możliwe z techniczne-go, środowiskowego i gospodarczego punktu widzenia, przyjmowania w tym celu systemu selektywnej zbiórki, tak aby spełnić niezbędne normy jakości dla właściwych sektorów recy-klingu; do 2015 r. selektywna zbiórka odpadów będzie obowiązywać przynajmniej w odnie-sieniu do: papieru, metalu, plastiku i szkła,  do przyjmowania wszelkich niezbędnych środków tak, aby do 2020 roku zwiększyć wagowo do minimum 50 % ponownego wykorzystanie i recykling materiałów odpadowych, przynajmniej takich jak papier, metal, plastik i szkło z gospodarstw domowych i w miarę możliwości innego pochodzenia, pod warunkiem że te strumienie odpadów są podobne do odpadów z gospodarstw domowych.

Dyrektywa 2008/98/WE: do przyjmowania wszelkich niezbędnych środ-ków tak, aby do 2020 roku zwiększyć wagowo do minimum 50% ponowne wykorzystanie i recykling materiałów odpadowych: ― przynajmniej takich jak papier, metal, plastik i szkło z gospodarstw domowych i w miarę możliwości innego pochodzenia, ― pod warunkiem że te strumienie odpadów są podobne do odpadów z gospodarstw domowych.

Ustawa o odpadach:  zbieranie odpadów rozumie jako każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowa-nie odpadów, które ma na celu przygotowa-nie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania,  wprowadza jako zasadę zbierane odpadów w sposób selektywny i zobowiązuje podmiot prowadzący działalność w zakresie odbiera-nia odpadów komunalnych do ich selektyw-nego odbierania,  zakazuje zbierania pozostałości z sortowania odpadów komunalnych poza miejscami ich wytwarzania,

Ustawa o odpadach:  do obowiązkowych zadań własnych gmin w gospodarce odpadami komunalnymi zalicza: ― zapewnianie objęcia wszystkich mieszkań-ców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, ― stworzenie warunków funkcjonowania sys-temu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych umożliwiających ograniczenie składowania odpadów ulega-jących biodegradacji, wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych oraz osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowanioniowych,

Ustawa o odpadach: ― inicjowanie i ułatwianie tworzenia punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, wskazywanie lokalizacji, w których mogą być prowadzone akcje odbierania zużytego sprzętu od mieszkań-ców gminy oraz podejmowanie działań informacyjnych i edukacyjnych,  zobowiązuje podmioty odbierające odpady komunalne do zorganizowania systemu selek-tywnego zbierania odpadów, a wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska  do nałoże-nia, w drodze decyzji, opłaty sankcyjnej za niezorganizowanie tego systemu (od 10 do 40 tys. zł.),

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje: 1) gminy ― do udostępnienia mieszkańcom na stronie internetowej oraz w sposób zwycza-jowo przyjęty informacji o znajdujących się na terenie gminy podmiotów (przedsiębior-ców) zbierających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny pochodzący z gospodarstw domowych, 2) radę gminy ― do uchwalenia, w formie aktu prawa miejscowego, regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, w który powinien określać:

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje: prowadzenie we wskazanym zakresie selektyw-nego zbierania i odbierania odpadów komunal-nych, w tym powstających w gospodarstwach domowych odpadów niebezpiecznych, odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych baterii i zużytych akumulatorów oraz odpadów z remontów, rodzaje i minimalne pojemności urządzeń przez-naczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości w zależności od śred-niej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych bądź w innych źródłach oraz liczby osób korzystających z tych urządzeń,

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje : częstotliwość i sposób pozbywania się odpadów z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego, właścicieli nieruchomości ― do: wyposażenia nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych urządzeń w odpo-wiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, zbierania powstałych na terenie nierucho-mości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie,

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiazuje: pozbywania się zebranych na terenie nieru-chomości odpadów komunalnych na podsta-wie umowy zawartej z zakładem będącym gminną jednostką organizacyjną lub przed-siębiorcą posiadającym zezwolenie na pro-wadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieru-chomości (udokumentowanie wykonania tego obowiązku obejmuje okazanie umowy i dowodów płacenia za usługi), przy czym gmina ma uprawnienie do wykonania zastęp-czego wobec właścicieli nieruchomości nierealizujących tego obowiązku,

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje: radę gminy ― do określenia, w drodze uch-wały, górnej stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za odebranie, transport, odzysk lub unieszkodliwianie, przy czym : powinna stosować niższe stawki, jeżeli odpady komunalne są zbierane i odbiera-ne w sposób selektywny, może stosować zróżnicowane stawki w zależności od gęstości zaludnienia na danym obszarze gminy oraz odległości od miejsca unieszkodliwiania odpadów komunalnych,

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje: przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, obejmujące niesegregowane odpady komunalne ― do:  odbierania wszystkich selektywnie zbiera-nych rodzajów odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektro-nicznego, zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych oraz odpadów z remontów,

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje: sporządzania i przekazywania do urzędu gminy, w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy, informacji dotyczącej: ― masy poszczególnych rodzajów odebranych odpadów komunalnych z obszaru danej gminy, ― sposobów zagospodarowania tych odpadów, ― masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do składowania, ― masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji nieprzekazanych do składowa-nia i sposobów lub sposobu ich zagospoda-rowania.

Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców : w zakresie gospodarowania niektórymi odpa-dami oraz o opłacie produktowej stanowi: 1) 70% wpływów z tytułu opłaty produktowej od wprowadzenia na rynek krajowy produktów w opakowaniach (z tworzyw sztucznych, aluminium, stali, papieru i tektury, szkła gospodarczego poza ampułkami i drewna), gromadzonych na odrębnym rachunku bankowym NFOŚiGW, powinno być przekazy-wane (do dnia 31 maja oraz do dnia 30 listo-pada roku kalendarzowego następujęcego po roku, którego opłata dotyczy) wojewódz-kim funduszom ochrony środowiska i gospo-darki wodnej (WFOŚiGW);

Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców : 2) WFOŚiGW przekazują ww. środki gminom /związkom gmin (w terminach do dnia 30 czerwca oraz do dnia 15 grudnia), propor-cjonalnie do ilości odpadów opakowanio-wych przekazanych do odzysku i recyklingu, wykazanych w rocznych sprawozdaniach, które wójt, burmistrz, prezydent miasta (zarząd związku gmin) jest obowiązany do sporządzenia i przekazania marszałkowi województwa i WOŚiGW, właściwemu ze względu na siedzibę gminy (związku gmin), w terminie do dnia 15 lutego roku kalenda-rzowego następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie,

Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców : 3) wymaga aby roczne sprawozdania zawierały informacje o: rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminę (związek gmin) lub podmiot działający w ich imieniu, rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminę (związek gmin) lub podmiot działający w ich imieniu do odzysku i recyklingu, wydatkach poniesionych na ww. działania;

Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców : 4) zobowiązuje WOŚiGW do przekazania minis-trowi właściwemu do spraw środowiska oraz NFOŚiGW zbiorczą informację o rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminy na terenie danego województwa oraz przekazanych do odzysku i recyklingu, w terminie do dnia 31 marca roku kalenda-rzowego następującego po roku, którego dotyczy informacja, a w terminie do dnia 15 lipca i 31 grudnia – informacje o przekaza-nych gminom (związkom gmin) środkach pochodzących z opłat produktowych za opakowania.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie: 1) wskazuje sposób rozmieszczenia i rodzaje urządzeń służących do zbierania odpadów, 2) określa warunki dla miejsc przeznaczonych do gromadzenia odpadów w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i wielorodzinnej

Polskie normy: PN-M- 49010/1996, PN-M- 49011:1996, PN-EN840-1/1997, PN-EN840-2/1997, PN-M-49012 :1999, PN-EN840-3/1999, PN-EN840-4/1999, PN-EN840-5/1999, PN-EN840-6/1999, PN-EN12574-1/2002, PN-EN12574-2/2002, PN-EN12574-3/2002, EN 13071  określają wymagania stawiane pojemnikom do zbierania odpadów.

Gminy / Związki gmin: mają do zrealizowania zadanie wprowadzenia na swoim terenie systemu zbierania selektywnego odpadów komunalnych: 1) spełniającego wszystkie wymagania ww. przepisów prawa, 2) umożliwiającego osiągnięcie celów ekologicz-nych i efektów ekonomicznych. Bez międzygminnego (regionalnego) zakładu zagospodarowania odpadów komunalnych jest to zadanie niemożliwe do zrealizowania.

Związki komunalne gmin  związek posiada osobowość prawną i wyko-nuje zadania publiczne w imieniu własnym oraz na własną odpowiedzialność,  organem stanowiącym i kontrolnym związku jest zgromadzenie związku, które w zakresie zadań zleconych związkowi wykonuje kompe-tencje przysługujące radzie gminy, dla które-go stosuje się odpowiednio przepisy dotyczą-ce rady gminy i którego uchwały są podejmo-wane bezwzględną większością głosów sta-tutowej liczby członków zgromadzenia,  do gospodarki finansowej związku stosuje się przepisy o gospodarce finansowej gmin, a plan finansowy ― uchwala jego zgromadzenie.

Dziękuję za uwagę