Gry, zabawy oraz ćwiczenia rozwijające i doskonalące czytanie CZYTANIE TO RADOŚĆ SP2 Gry, zabawy oraz ćwiczenia rozwijające i doskonalące czytanie

Czytanie i pisanie Biegłe czytanie i pisanie to czynności w pewnym zakresie zautomatyzowane- wykonywane bez myślenia o nich, bez świadomej kontroli. Kiedy piszemy usłyszane słowo nie zastanawiamy się jakie występują w nim dźwięki, jakie litery musimy wykreślić, i w jakiej kolejności. Przy czytaniu mówimy całe słowa i zdania patrząc na tekst i nie myślimy o głoskach oraz literach tworzących wyrazy, lecz o sensie wypowiadanych słów. Dla osiągnięcia pełnej sprawności czytania i pisania konieczne jest, by między spostrzeżeniami głosek i liter oraz ruchów ręki i narządów mowy wytworzyły się tak silne powiązania, jak w przypadku czynności nawykowych. Doświadczenia wykazują, że trudność wytworzenia takich powiązań jest głównym problemem dzieci dyslektycznych, zwłaszcza nadpobudliwych i niezrównoważonych emocjonalnie.

O czym należy pamiętać! Nie wszystkie dzieci – mimo dobrej sprawności intelektualnej, a niekiedy inteligencji powyżej ich wieku, a także różnych zainteresowań i zdolności- mogą nauczyć się czytać za pomocą powszechnie stosowanych w szkole metod. Jeżeli u dzieci nie stwierdza się wady wzroku i słuchu, ale zauważa się pewne opóźnienia rozwojowe w zakresie funkcji percepcyjno motorycznych ( zwłaszcza wzrokowej, słuchowej,ruchowej), mówimy , że mają specyficzne trudności w czytaniu.Zazwyczaj łączą się z nimi trudności w pisaniu – zarówno pod względem ortograficznym, jak i graficznym. Najogólniej mówiąc, specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu są spowodowane nieharmonijnym rozwojem funkcji psychoruchowych, opóźnieniem ich w stosunku do wieku i poziomu intelektualnego dziecka.

Czynniki wpływające na powodzenie terapii zaburzeń czytania i pisania Wiek dziecka (im dziecko młodsze, tym łatwiej i szybciej wyrównać deficyty rozwojowe i osiągnąć cel) Zakres i stopień głębokości zaburzeń (w przypadku dziecka z dyslekcją głęboką bardzo trudno o znaczące efekty terapii, szczególnie prowadzonej w grupie; dzieciom takim należałoby zapewnić zajęcia indywidualne). Motywacja (uporczywe trudności często zniechęcają dzieci do pracy i osłabiają ich motywację, a ta jest niezbędna w osiągnięciu sukcesu). Możliwości intelektualne dziecka. Współpraca terapeuty z innymi nauczycielami i rodzicami dziecka.

Jak pracować, żeby osiągnąć sukces Dziecko z trudnościami w pisaniu i czytaniu pozbawione sukcesów jest zazwyczaj zahamowane, zalęknione. Łatwo zniechęca się w pracy i unika podejmowania nowych zadań. Dlatego pomóżmy mu: Cieszymy się razem z dzieckiem z każdego nawet bardzo małego osiągnięcia w nauce, a także w innych dziedzinach. okazujemy dziecku serdeczność, wspieramy je psychicznie, zapewniamy poczucie pewności i bezpieczeństwa. Unikamy negatywnych ocen – one niczego nie rozwiązują, tylko pogłębiają poczucie mniejszej wartości.

Jakie etapy wyróżniamy w jednostce metodycznej zajęć korekcyjno - kompensacyjnych Zajęcia powinny być właściwie zaplanowane i prowadzone w sposób atrakcyjny, z wykorzystaniem różnych metod, form i środków dydaktycznych. Prawidłowo zaplanowana jednostka metodyczna powinna zawierać: Ćwiczenia na materiale nieliterowym, np.ćw. z zakresu percepcji wzrokowej i/lub percepcji słuchowej. Sprawdzenie stopnia opanowania poprzedniego materiału. Ćwiczenia stymulujące i usprawniające najgłębiej zaburzone funkcje i najsłabiej opanowane umiejętności dotyczące konkretnych problemów. Zajęcia w czytaniu i/lub pisaniu – wprowadzenie nowego materiału. Ćwiczenia odprężające relaksujące. Ćwiczenia końcowe o charakterze podsumowującym, będące sprawdzianem uzyskanych efektów z poprzednich ćwiczeń i aktualnych zajęć.

Istotnym czynnikiem mobilizującym dziecko jest stosowanie różnorodnych atrakcyjnych form zajęć Ćwiczenia można uatrakcyjnić nadając im charakter zabawowy: podając zadanie w formie zgadywanki, układanki, dobieranki, loteryjki. Te formy mogą przyjmować zajęcia z zakresu spostrzegania wzrokowego, analizy dźwiękowej wyrazów, zajęcia usprawniające czytanie. Prezentując zadania w formie zabawowej łatwo uzyskujemy pozytywny stosunek dziecka do zadania i dostatecznie silne zaangażowanie emocjonalne. Wymienione formy zabawowe mogą być wykorzystane na zajęciach indywidualnych i grupowych. W drugim przypadku mają charakter gier, w których dodatkowym czynnikiem mobilizującym jest wygrana – jako cel gry.Ten czynnik dodatkowo mobilizujący może wpływać destrukcyjnie na postępowanie dziecka w czasie ćwiczenia. Zbyt silna chęć wygrania zupełnie uniemożliwia dziecku koncentrację uwagi niezbędną do wykonania tego zadania. Można uniknąć tych negatywnych skutków gier, jeśli odpowiednio do potrzeb i sytuacji ustala się przebieg i zasady gry.

Przykładowe ćwiczenia Dobieranie par jednakowych liter. Segregowanie liter. Wyszukiwanie podanej litery w tekście. Układanie pociętych liter. Alfabet- układanka obrazkowo-literowa. Rozpoznawanie i nazywanie liter. Dobieranki obrazowo-literowe utrwalające znajomości liter. Tworzenie sylab dwuliterowych otwartych-podstawienie spółgłosek do stałej samogłoski, samogłosek do stałej spółgłoski. Rozpoznawanie i czytanie całych sylab dwuliterowych. Wysłuchiwanie samogłosek w sylabach dwuliterowych otwartych. Samodzielne tworzenie i pisanie sylab otwartych z wszystkimi samogłoskami. Czytanie w krótkich ekspozycjach i zapisywanie sylab. Czytanie sylab dwuliterowych i łączenie ich z podanymi słowami w nowe wyrazy za pomocą rebusów. itd..

Literatura T. Gąsowska, Z. Pietrzak- Stępkowska Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1994, WSiP. B.Zakrzewska , Moje dziecko źle czyta i pisze.Warszawa 1997, WSiP. B.Zakrzewska, Czytanie- to radość! Warszawa 1998, WSiP. E.Kujawa, M.Kurzyna, Reedukacja dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1996 WSiP

mgr ALINA TOKARSKA mgr KATARZYNA WYPPICH OPRACOWAŁA : mgr ALINA TOKARSKA mgr KATARZYNA WYPPICH