Jacek Szlachta Polityka spójności po 2013 r. – implikacje dla Polski Warmia i Mazury 25 marca 2010r. 1.

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Unia dla Innowacji – perspektywy polityki UE
Advertisements

Zasady i problemy koordynacji polityki regionalnej
1 Warszawa, 21 lutego 2008 r. Przegląd budżetu UE a kierunki reformy polityki spójności Podsekretarz Stanu w Augustyn Kubik Podsekretarz Stanu w Ministerstwie.
Lublin, 5 lipca 2006 r..
Miejski obszar funkcjonalny – Puławy
Departament Strategii i Rozwoju Regionalnego
Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata
Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej
VI Posiedzenie Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki Województwa Warmińsko-Mazurskiego 8 października 2009 r. Olsztyn Organizacja.
Polityka Spójności ___________ Maciej Nowicki
Narzędzia polityki regionalnej i strukturalnej UE
Propozycja Komisji dotycząca nowych rozporządzeń
Refleksje nad przyszłością polityki spójności
Inwestowanie w regiony oraz kraje członkowskie UE
Reforma Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 a obecny stan negocjacji
Koncepcje Komisji Europejskiej wdrażania funduszy po 2013 roku Zespół ds. opracowania ramowego zintegrowanego programu regionalnego, 7 listopada, 2011.
1. 2 Możliwości finansowania rozwoju nowoczesnych technologii edukacyjnych ze środków UE w latach 2007 – 2013 Marek Szczepański Zastępca Prezesa PSDB.
1 Jacek Szlachta Jak najlepiej wykorzystać środki z Unii Europejskiej w latach – problemy strategiczne Warszawa 6 kwietnia 2006.
Polityka spójności na lata
Podsumowanie procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce
Polityka regionalna Unii Europejskiej szansa i wyzwanie dla Polski
1 Warszawa, 17 grudnia 2007 r. Ewaluacje horyzontalne realizowane na zlecenie KJO Dr Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej.
KIERUNKI POLITYKI REGIONALNEJ W POLSCE
Priorytety polskiej polityki innowacyjności
Możliwości zastosowania ewaluacji w procesie zarządzania sektorem publicznym. Wnioski i doświadczenia wynikające z procesu ewaluacji polityki spójności.
Narodowa Strategia Spójności
Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020.
Rzeszów, 2 sierpnia 2006 r.. Tomasz Orczyk Departament Zarządzania EFS Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Doświadczenia wdrażania Europejskiego Funduszu.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego
Ministerstwo Polityki Społecznej DEPARTAMENT POŻYTKU PUBLICZNEGO październik – listopad 2005 r.
Tomasz Schimanek Konsultacje październik-grudzień 2005 r.
Dokumenty wprowadzające politykę wspólnotową. Zasada programowania oznacza, że instytucje Unii Europejskiej kontrolują i monitorują wykorzystanie środków.
Aktualizacja Regionalnej Strategii Innowacji
Koncepcje programów operacyjnych na nowy okres programowania
Fundusze strukturalne w latach w Polsce
UNIA EUROPEJSKA FUNDUSZ SPÓJNOŚCI EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO 12 stycznia 2014 r. Zespół ds. Programowania i Ewaluacji Departament Programu.
Dyskusja o projekcie Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego
WYZWANIA STRATEGICZNE REGIONALNEGO SYSTEMU INNOWACJI Śląskie Forum Innowacji 2011 Innowacyjny Śląsk.
Perspektywa uczenia się przez całe życie 3 marca 2011.
Fundusze unijne od podstaw Fundusze Strukturalne na lata 2007 – 2013
Innowacyjność w programach Unii Europejskiej i Polski
1 Warszawa, 17 stycznia 2008 r. Projekt Stanowiska Rządu ws. kierunków reformy polityki spójności UE Hanna Jahns Hanna Jahns Sekretarz Stanu w Ministerstwie.
Konferencja Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Nowa koncepcja polityki regionalnej państwa Warszawa, 4 sierpnia 2008 r.
Stan prac nad projektami dokumentów programowych na lata Konferencja w sprawie ustalenia podziału priorytetów środowiskowych między PO Infrastruktura.
Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki
„Wpływ środków europejskich na sytuację gospodarczą”
Kujawsko-Pomorski Program na Rzecz Ekonomii Społecznej na lata Zadanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu.
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata Możliwości wsparcia dla przedsiębiorców.
Wspieranie współpracy metropolitalnej w nowej perspektywie finansowej
1 Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata
1 Założenia projektu systemowego Ministerstwa Gospodarki realizowanego w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Wsparcie.
Wsparcie dla rozwoju technologii
Projekt realizowany w ramach Programu Regionalnego MRR „Rozwój miast poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny.
Rola spójności terytorialnej w rozwoju obszarów wiejskich Prof. dr hab. K. Duczkowska-Małysz Warszawa, lutego 2009.
Kształt instrumentów strukturalnych po 2007r. Prezentacja: Aleksandra Malarz Zastępca Dyrektora Departamentu Integracji Europejskiej Ministerstwo Środowiska.
Aktualizacja strategii rozwoju województw Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa, 3 luty 2011 r.
Zrównoważony rozwój Małopolski w kontekście współpracy z Unią Europejską Witold Śmiałek Prezes Zarządu MARR S.A.
Ogólne informacje o Funduszach Europejskich na lata Marzec, 2013 r.
Polskie Regiony Warunki dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji.
Zasady funkcjonowania Kontraktu Terytorialnego w latach października 2012 r.
Rozważania na temat przyszłości spójności i współpracy terytorialnej Jan Březina, europoseł.
Biuro Funduszy Europejskich Europejski Fundusz Społeczny dla szkół ponadgimnazjalnych Marta Krause Biuro Funduszy Europejskich Urząd Miasta Poznania 12.
Krajowe uwarunkowania aktualizacji strategii rozwoju województw
Jarosław Komża Konferencja podsumowująca projekt
Departament Zarządzania Funduszami i Projektami Unijnymi, Wydział Zarządzania RPO Projekt Umowy Partnerstwa Linia demarkacyjna interwencji pomiędzy poziom.
LEADER/RLKS po 2020 r. Ryszard Zarudzki Podsekretarz Stanu MRiRW
Zapis prezentacji:

Jacek Szlachta Polityka spójności po 2013 r. – implikacje dla Polski Warmia i Mazury 25 marca 2010r. 1

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości europej-skiej polityki spójności – EPS (1) Traktat reformujący którego 3 artykuł zawiera zapis Unia wspiera spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność między państwami członkowskimi Według Traktatu kolejne raporty kohezyjne mają być poświęcone tym trzem wymiarom spójności (2010, 2013 itd.) Traktat wzmacnia rolę Parlamentu Europejskiego Ratyfikowany przez wszystkie kraje. Wszedł w życie 1 grudnia 2009 roku 2

3 Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości polityki spójności (2) Agenda Terytorialna Unii Europejskiej identyfikująca nowe wyzwania została przyjęta przez ministrów ds. spójności terytorialnej maja 2007r. Są to: Konsekwencje globalizacji gospodarki Skutki zmian klimatycznych Skutki niekorzystnego przebiegu procesów demograficznych Oddziaływanie rosnących cen energii 3

4 Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości polityki spójności (3) Zielona Księga na temat spójności terytorialnej z r. wyróżnia cztery jej wymiary 1. Koncentracja czyli pokonywanie różnic w gęstości zaludnienia 2. Tworzenie połączeń między terytoriami czyli przezwyciężanie odległości 3. Współpraca czyli przezwyciężanie różnic (sieciowanie) 4. Podjęcie problemów regionów o specyficz-nych uwarunkowaniach geograficznych 4

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości polityki spójności (4) Raport F. Barca An Agenda for a Reformed Cohesion Policy z 2009 roku. W raporcie tym promuje się: politykę rozwojową zorientowaną na miejsca, nową interpretację zawartości EPS, potrzebę zasadniczej zmiany kierunków tej polityki, koncentrację interwencji na selektywnych europejskich dobrach publicznych oraz bardziej strategiczne i efektywne zarządzanie w tej sferze 5

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości polityki spójności (5) P.Samecki na Open Days University r. w prezentacji dotyczącej polityki spójności po roku 2013 zarysował jej podstawowe kierunki wskazując na potrzebę jej dostosowania do nowych wyzwań, rosnące znaczenie miejsc, geografię wzrostu gospodarczego (uproszczoną jej percepcję) oraz szczególną rolą jakości instytucji i dobrego rządzenia. 6

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości polityki spójności (6) P.Samecki cd. Według Komisarza istnieje potrzeba: (1) zapewnienia wszystkim regionom odnoszenia korzyści z europejskiego projektu integracji (2) koncentracji zasobów na ograniczonej liczbie wąsko zdefiniowanych priorytetów, (3) zwrócenia większej uwagi na rezultaty i warunkowość. (4) rozwinięcie efektywnych instytucji, (5) wzmocnienia strategicznego wymiaru EPS oraz (6) uproszczenia systemu wdrażania przy wzroście jego efektywności 7

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości eps (7) P.Samecki Orientation Paper on Future Cohesion Policy z grudnia 2009r. jest doskonałą próbą dostosowania EPS do nowych wyzwań. Uwagi: A. Rozwój społeczno-gospodarczy nie ma charakteru liniowego i w takim punkcie aktualnie się znajdujemy B. Mają miejsce zróżnicowane umiejętności dopasowania się do nowych wyzwań, co może zmodyfikować geografię regionów silnych i słabych 8

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości eps (8) P. Samecki cd. C. EPS jest kluczowym sposobem podjęcia nowych wyzwań przed jakimi stoi UE D. Nawiązano do oryginalnej misji EPS – względnego zróżnicowania korzyści ze Wspólnego Rynku E. Wykorzystano konceptu tzw. ekonomii miejsc 9

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości eps (9) P.Samecki cd. F. Wskazano na potrzebę mobilizowania potencjałów terytorialnych i usuwania barier rozwojowych, także w układzie regionalnym G. Określono znaczenie promowania wieloszczeblowego zarządzania publicznego H. EPS jest istotną częścią polityki ekonomicznej Wspólnoty (obok makro- i mikroekonomicznej) 10

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości eps (10) P.Samecki cd. I. Wyróżniono trzy Cele EPS, te same co w latach zamieniając Cel 1 i 2 J. Jako podstawowy poziom interwencji EPS określono układ regionalny K. Wskazano na potrzebę zielenienia polityk UE L. Wiara w możliwości wykorzystania funkcjonal-nych makroregionów w programowaniu rozwoju Ł. zaadresowano potrzebę współpracy z sąsiadami UE M. Brak jest odniesień do terytorialnych standardów dostępności do usług publicznych 11

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości eps (11) P. Samecki cd. N. Brak jest wzmianki na temat Inicjatyw Wspólnoty O. Wyróżniono warunki wzrostu efektywności EPS P. Trafnie wskazano na problem zbyt długiego i szerokiego menu EPS R. Podkreślono znaczenie monitoringu i ewaluacji dla dokumentowania rezultatów EPS S. Wskazano na konieczność odpowiadania przez EPS na nieoczekiwane zmiany gospodarcze i społeczne (rezerwy, eksperymentowanie) 12

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości eps (12) P. Samecki cd. T.Zaproponowano modyfikację programowania poprzez Jednolite Podstawy Strategiczne koordynujące wszystkie polityki Wspólnoty o wymiarze terytorialnym U. Nie podjęto problemu jednofunduszowości programów operacyjnych Y. Konstruktywnie podjęto problem relacji Wspólnej Polityki Rolnej i EPS postulując przesunięcie osi priorytetowej 3 i 4 EFRROW do europejskiej polityki spójności 13

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości eps (13) P. Samecki cd. W. Zaproponowano połączenie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności co wydaje się przedwczesne Z. Wartościowy jest zestaw propozycji dotyczących finansowania EPS: większego zróżnicowania mechanizmów zarządzania i kontroli, sprawności przepływów finansowych, harmonizacji zasad kwalifikowalności kosztów, różnicowania poziomów współfinansowania, stosowanie automatycznego de- commitment, weryfikacja zasady dodatkowości, wzrost roli sektora prywatnego i inżynierii finansowej 14

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości - EU 2020 (1) Kluczowy dokument wyznaczający polityki Wspólnoty do roku 2020 Dokument zastępujący Odnowioną Strategię Lizbońską przy wydłużeniu horyzontu do roku 2020 Dokument zastępujący Zintegrowane Wytyczne dotyczące polityki makroekonomicznej, mikroekonomicznej i rynku pracy (24 wytyczne) 15

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości - EU 2020 (2) Jako priorytety określono: 1. Rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach 2. Promocja gospodarki oszczędzającej zasoby, zielonej i konkurencyjnej 3. Sprzyjanie gospodarki o wysokim zatrudnieniu, zapewniając wysoką spójność społeczną i terytorialną 16

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości - EU 2020 (3) Z tego wynikają następujące cele jakie powinny zostać osiągnięte do roku 2020: 1. 75% wskaźnik zatrudnienia dla grupy wiekowej % PKB przeznaczane na badania i rozwój 3. Cel 20/20/20 klimat/energetyka 4. Udział kończących wcześniej edukację do 10% i minimum 40% młodzieży kończącej studia milionów ludzi mniej w strefie ubóstwa 17

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości - EU 2020 (4) 7 flagowych inicjatyw: (1) Innowacyjna Europa, (2) Młodzi w ruchu, (3) digitalna agenda dla Europy, (4) oszczędzająca zasoby Europa, (5) Polityka przemysłowa dla ery globalizacji, (6) agenda dla nowych umiejętności i miejsc pracy, (7) europejska platforma przeciw biedzie 18

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości - EU 2020 (5) Warunki osiągnięcia sukcesu: (1) Wdrożenie wspólnego rynku dla XXI wieku (2) Inwestowanie we wzrost – mobilizowanie budżetu UE i zasobów prywatnych (3) Wykorzystanie instrumentów polityki zewnętrznej Podstawowe znaczenie ma ścieżka wychodzenia Unii Europejskiej z kryzysu 19

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości - EU 2020 (6) Dostarczenie rezultatów dzięki lepszemu zarządzaniu publicznemu Architektura – podejście tematyczne (5 celów) oraz raporty krajowe Zintegrowane wytyczne zastępujące 24 istniejące zintegrowane wytyczne Rekomendacje dotyczące polityk Wspólnoty i państw członkowskich 20

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości – EU 2020 (7) Strategia EU 2020 ma następujące słabości: A. Jest aprzestrzenna, została napisana w tradycyjnym nurcie ekonomii, abstrahuje od nowych nurtów związanych z ekonomią miejsc i ekonomią przepływów B. Wyrazem tego jest odgrzewanie pojęcia i konceptu polityki przemysłowej jako uniwersalnego remedium na kryzysogenne struktury społeczne i ekonomiczne, uzupełniającej politykę makroekonomiczną 21

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości - EU 2020 (8) Cd. Strategia EU 2020 C. Procesy rozwojowe we Wspólnocie widzi w partnerstwie państw członkowskich i instytucji UE, zupełnie pomija poziom regionalny D. Całkowicie pominięto spójność gospodarczą, śladowo społeczną i terytorialną E. Podstawowym sposobem rozwiązania problemów terytorialnych we Wspólnocie wzrost mobilności siły roboczej i redukcja negatywnego oddziaływania granic wewnętrznych 22

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości – EU 2020 (9) Cd. Strategia EU 2020 F. Kluczowe wg EU 2020 jest oddziaływanie na emigrantów i zwiększanie mobilności G. Pominięto kwestii stymulowania dyfuzji procesów rozwojowych H. Praktycznie wyprowadza Europejski Fundusz Społeczny z polityki spójności 23

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości – EU 2020 (10) Cd. Strategia EU 2020 I. Napisana z pozycji najsilniejszych państw UE, konsekwentnie należałoby skasować EPS, a układ priorytetów budżetowych UE powinien zostać ustrukturyzowany w układzie proponowanych w EU 2020 obszarów tematycznych 24

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości – EU 2020 (11) Najprawdopodobniej EU 2020 przyjęta w tym kształcie może stanowić podstawę zabrania Polsce znaczących alokacji uruchamianych w ramach polityki spójności (polityki sektorowe, konkursy na poziomie KE, priorytety ustalane dla regionów najsilniejszych) Jeśli nie uda się powiązać procesu EU 2020 z dyskusją budżetową prawdopodobieństwo porażki jest wysokie 25

Podstawowe dokumenty dotyczące przyszłości – EU 2020 (12) EU 2020 powinna być zorientowana terytorialne Polityka spójności powinna zostać wymieniona jako instrument wdrażania EU 2020 Infrastruktura powinna być celem EU 2020 Europejski Fundusz Społeczny powinien być instrumentem polityki rozwojowej 26

Problemy negocjacyjne (1) – budżet UE a na tym tle budżet EPS Pułap transferów 1,27% PKB państw członkowskich Walka państw płatników netto o systematyczne obniżenie tego poziomu poniżej 1% PKB (kryzys, renacjonalizacja) Przy skali sztywnych płatności wydatki rozwojowe, przede wszystkim na EPS maleją bardziej niż proporcjonalnie 27

Problemy negocjacyjne (2) – misja tej polityki Raport Banku Światowego gloryfikujący koncentrację środków w najsilniejszych regionach i dokumentujący brak relacji między tworzeniem i podziałem dochodu narodowego. Zagrożeniem dla Polski prolizbońska struktura wydatków EPS przy konkursowych procedurach alokacji. Ignorowanie efektów społecznych, przestrzennych, politycznych, kulturowych oraz integracyjnych EPS. Wspieranie polaryzacji (Polska 2030, KSRR) 28

Problemy negocjacyjne (3) – filozofia tej polityki Aktualna EPS wiąże konwergencję i konkurencyjność. Dzięki temu EPS mogła zostać zorientowana na wszystkie regiony Wspólnoty. Występuje dążenie do ograniczenia tej sfery interwencji Wspólnoty do infrastruktury technicznej i bardzo biednych regionów oraz współpracy transgranicznej 29

Problemy negocjacyjne (4) – zakres tej polityki Problem finansowania rozwoju obszarów wiejskich – Wspólna Polityka Rolna czy EPS, lokalizacja EFRROW Ewentualne rozparcelowanie EPS pomiędzy polityki sektorowe (środowiskowa, transportowa, naukowa, rybołówstwa itd.) Dychotomia lub wielość źródeł finansowania z różnych polityk UE bardzo niekorzystna 30

Problemy negocjacyjne (5) – horyzont czasowy programowania EPS Zapis Traktatu Reformującego Unia Europejska programuje swoje polityki i budżet w okresie wieloletnim, nie krótszym niż pięć lat. W interesie Polski leży utrzymanie siedmioletniego okresu programowania polityki i budżetu 31

Problemy negocjacyjne (6) – algorytm alokacji środków Wspólnoty Od roku 2000 obowiązuje algorytm berliński – uzależnia on alokacje od wielkości produktu krajowego brutto na poziomie państw i regionów typu NUTS 2. Jest w sumie korzystny dla Polski. Próby wprowadzenia wskaźnika syntetycznego lub innych mniej diagnostycznych mierników 32

Problemy negocjacyjne (7) – elastyczność systemu wdrażania EPS Różnorodne usztywnienia wprowadzane dla ochrony interesów podatnika europejskiego powodowały, że procedury wdrażania stały się bardzo kosztowne, powolne, skomplikowane oraz obudowane różnymi mechanizmami ostrożnościowymi. Kryzys uświadomił znaczenie tworzenia różnego rodzaju rezerw, uproszczenia systemu wdrażania, eksperymentowania, tak aby generować nowe pomysły i podejścia do rozwoju 33

Problemy negocjacyjne (8) – inne niż te trzy traktatowe wymiary spójności Próby zastosowania wąsko ekonomicznego podejścia do EPS Znaczenie EPS dla spójności społecznej, przestrzennej, politycznej, kulturowej, socjalnej, środowiskowej. Istotny walor integracyjny tej polityki, którego nie może zastąpić żadna inna polityka Wspólnoty 34

Problemy negocjacyjne (9) – struktura Celów i Inicjatyw Wspólnoty Cel 1 konwergencja i Cel 2 konkurencyjność wydają się nieźle łączyć te dwa wymiary. Czy powinna nastąpić zamiana kolejności? Zasadniczemu poszerzeniu powinien ulec Cel 3 i jego udział w alokacji (obecnie 2,5%), tak aby objąć wszystkie pola spójności terytorialnej Inicjatywy Wspólnoty powinny być rozwijane bowiem pozwalają na utrzymanie zainteresowania Komisji Europejskiej wdrażaniem EPS 35

Problemy negocjacyjne (10) – pułap wielkości transferów na rzecz krajów beneficjentów Ze względu na ograniczony potencjał absorpcyjny państw beneficjentów średnioroczne transfery nie mogą przekraczać 4% PKB. Od roku 2007 wyprowadzono z EPS dwa fundusze, jednak pułap ten liczy się dalej dla tych pięciu funduszy 36

Problemy negocjacyjne (11) – wielofunduszowość programów operacyjnych Od roku 2007 przyjęto, że program operacyjny nie może być finansowany równocześnie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. Dodatkowo wyprowadzono Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich poza politykę spójności. Oznacza to, że system jest bardzo nieprzyjazny na poziomie regionalnym oraz że hardware i software są daleko od siebie 37

Problemy negocjacyjne (12) – zakres finansowanych działań Wiele państw członkowskich i ekspertów podkreśla że finansowanie powinno mieć charakter selektywny dotycząc jedynie najważniejszych dla rozwoju społeczno-gospodarczego kierunków działań. Jednak w trakcie negocjacji dotyczących regulacji prawnych KE jest pod bardzo silną presją ze strony państw członkowskich aby zasadniczo rozszerzać zakres finansowania. Dlatego występują sytuacje, że za pomocą EPS wypieramy finansowanie ze strony sektora prywatnego, zakłócamy nieźle funkcjonujące rynki 38

Problemy negocjacyjne (13) – poziom terytorialny koncentracji interwencji EPS Podstawowym poziomem interwencji EPS są regiony typu NUTS 2. Pojawiają się propozycje przeniesienia ciężaru interwencji na poziom NUTS 1 albo NUTS 3. Pojawiają się propozycje przesunięcia interwencji do regionów funkcjonalnych. Zarazem państwa członkowskie bardzo strzegą swoich kompetencji w sferze EPS. Szczególnie skutecznie na swoją rzecz lobbują regiony metropolitalne 39

Problemy negocjacyjne (14) – sposób traktowania obszarów położnych wzdłuż granic UE Model EPS okazał się mało skuteczny w stymulowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego położonego wzdłuż granic zewnętrznych UE. Zmiana sentymentów dotyczących rozszerzeń powoduje że wschodnia granica Polski pozostanie zewnętrzną granicą Unii Europejskiej. Czy będzie przyzwolenie polityczne na taką interwencję w znaczącej skali? 40

Problemy negocjacyjne (15) – sposób traktowania makroregionów planistycznych Już w latach wyróżniono makroregiony Wspólnoty obejmujące różne kraje członkowskie. W latach ugrupowań, Polska należy do dwu takich ugrupowań – państw Morza Bałtyckiego oraz Europy Środkowej. Powstały makroregionalne dokumenty planistyczne. Jak wykorzystać współpracę w ramach tych obszarów jako istotny element EPS, co dotyczy szczególnie państw Morza Bałtyckiego 41

Znaczenie EPS po roku 2013 (1) W latach inwestycje publiczne podejmowane w Polsce są finansowane w około 50% ze środków EPS Istotne przedsięwzięcia strukturalne nie zostaną zakończone do roku 2013, potrzeba jeszcze kilkunastu lat W zależności od skuteczności strategii negocjacyjnej transfery na rzecz Polski w kolejnym okresie mogą być zróżnicowane jak 1 do 2. W Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego do roku 2020 wymieniono kwotę 100 miliardów euro na okres

Znaczenie EPS po roku 2013 (2) W roku 2013 PKB na mieszkańca Mazowsza przekroczy 100% średniej UE, co jest wynikiem sukcesu Warszawy W roku 2013 wskutek sukcesu ekonomicznego Polski i efektu statystycznego PKB na mieszkańca 3-4 regionów zbliży się do 75% średniej UE (Dolnośląskie, Wielkopolskie, Śląskie, Pomorskie) Tylko wygasająca pomoc przejściowa dla tych regionów? Podział Mazowsza na dwa regiony typu NUTS 2? 43

PKB na mieszkańca w odniesieniu do UE27=100 w latach (1) Województwo Zmiana Mazowieckie62,987,9+25,0 Śląskie49,958,2+8,3 Wielkopolskie46,357,4+11,1 Dolnośląskie46,059,7+13,7 Zachodniopomorskie44,349,3+5,0 Pomorskie43,554,1+10,6 Lubuskie40,548,6+8,1 Opolskie40,145,5+5,4 44

PKB na mieszkańca w odniesieniu do UE25=100 w latach (2) Województwo Zmiana Kujawsko-pomorskie39,047,7+8,7 Łódzkie39,050,5+9,8 Małopolskie39,047,0+8,0 Podlaskie35,440,7+5,3 Warmińsko-mazurskie35,240,8+5,6 Lubelskie33,637,2+3,6 Podkarpackie33,437,1+3,7 Świętokrzyskie33,342,2+8,9 Polska44,254,9+10,7 45

Zmiany PKB Polski na tle UE – 57,1% UE27 (104,9% i 100,9%) 2009 – 60,6% UE27 (101,7% i 95,9%) 2010 – 61,7% UE 27 (102,6% i 100,7%) Podstawą PKB na mieszkańca średni z trzech ostatnich dostępnych lat. Będą to 2009, 2010 i Oznacza to, że PKB Polski będzie stanowił około 62% UE27. Uwzględniając efekt statystyczny wynikający z wejścia Chorwacji do UE (55% UE27 w 2007 i 4,5 mln mieszkańców) – 0,4% PKB UE28, da to Polsce przyrost o około 0,25% do 62,25% w UE28 46

Cechy polityki regionalnej w Polsce w roku 2009 (1) (1) Ma obydwa kluczowe wymiary intraregionalny i interregionalny (2) Następują politycznie uwarunkowane przesunięcia w kompetencjach pomiędzy układem polityki interregionalnej i intraregionalnej (3) Jest podporządkowana całkowicie europejskiej polityce spójności bowiem procedury i podstawowa część środków tej polityki pochodzi z Unii Europejskiej 47

Cechy polityki regionalnej w Polsce w roku 2009 (2) (4) Jest w coraz mniejszym stopniu tradycyjną polityką wyrównawczą a w coraz większym nastawioną na budowanie siły konkurencyjnej regionów (5) Jest w ostatnich latach nieskuteczna w zakresie redukowania zróżnicowań zarówno na poziomie regionalnym jak też podregionalnym 6) jest polityką dualną – ogólną i rozwoju obszarów miejskich i rozwoju obszarów wiejskich - konsekwencja rozwiązań UE 48

Cechy polityki regionalnej w Polsce w roku 2009 (3) 7) umożliwia transfer nowoczesnego europejskiego know how w zakresie programowania, finansowania, monitoringu, ewaluacji, wyboru projektów 8) Jest segmentem polityki rozwojowej kraju, kierującej się przede wszystkim przesłankami krajowymi, brak było specjalnego dokumentu rządowego w tym zakresie, jednak obecnie konsultowana jest Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego do 2020 r. 49

Co dalej z polityką spójności Wspólnoty w Polsce? (1) Jaka polityka spójności UE w kolejnym okresie programowania (2020) w wyniku obowiązywania traktatowego wymiaru spójności terytorialnej? Czy jeszcze silniejsze podporządkowanie polityki spójności modyfikowanej Strategii Lizbońskiej (EU 2020) oraz wynikającym z niej wytycznym dotyczącym polityki makroekonomicznej, mikroekonomicznej i zatrudnienia? 50

Co dalej z polityką spójności Wspólnoty w Polsce? (2) Czy będzie gotowość Wspólnoty do utrzymania dotychczasowego udziału wydatków na politykę spójności? Jakie konsekwencje kryzysu społeczno- gospodarczego? 51

Co dalej z polityką spójności Wspólnoty w Polsce? (3) Jakie będą efekty polityki spójności w Polsce w latach ocenione za pomocą modelowania makroekonomiczne-go, w tym modelu HERMIN? Czy potrafimy zbudować modele regionalne mogące służyć do kształtowania regionalnej polityki rozwojowej? 52

Co dalej z polityką spójności Wspólnoty w Polsce? (4) Jakie konsekwencje (1) oczekiwanego sukcesu ekonomicznego Polski, (2) efektu funduszy strukturalnych i (3) efektu statystycznego wynikającego z kolejnych rozszerzeń dla regionów Polski? Mazowsze w 2007 około 88% PKB UE27 (Warszawa 167,5%, Mazowsze bez Warszawy 48,8%) Mazowsze w 2013 ponad 100% PKB UE27 53

Co dalej z polityką spójności Wspólnoty w Polsce? (5) Sukces gospodarczy Polski będzie oznaczał przesunięcie się kolejnych 4 województw od roku 2021 powyżej 75% PKB średniej UE27. Wejście Turcji i niektórych państw Zachodnich Bałkanów do UE będzie oznaczało wypchnięcie od roku 2021 kolejnych 1-3 województw Polski powyżej 75% średniej UE (PKB UE30 zmniejszy się o ponad 10 punktów procentowych) 54

Co dalej z polityką spójności Wspólnoty w Polsce? (6) Wniosek - lata (2020) ostatnim okresem programowym w którym cała Polska (Mazowsze lub Warszawa jako beneficjenci wygasającej pomocy przejściowej) będzie korzystała z funduszy strukturalnych. Po roku 2020 beneficjentami EPS pozostaną województwa Polski Wschodniej oraz pojedyncze regiony pozostałej części kraju: opolskie oraz prawdopodobnie małopolskie i kujawsko-pomorskie 55

Co dalej z polityką spójności Wspólnoty w Polsce? (7) Jakie będzie rozumienie absorpcji środków Unii Europejskiej? Czy dalej jako jakiekolwiek użycie funduszy europejskich zgodne z procedurami, nie obciążone nieregularnościami, a nie efektywne użycie strumieni funduszy europejskich, wiążące się z efektami mnożnikowymi? 56

57 Co dalej z polityką spójności Wspólnoty w Polsce? (8) Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego zakłada, że w latach wsparcie dla Polski w ramach europejskiej polityki spójności przekroczy 100 mld euro. Oznacza to, że podstawowym źródłem finansowania ze środków publicznych przedsięwzięć rozwojowych także w tym okresie pozostanie w Polsce Unia Europejska 57

58 Wnioski dla województwa warmińsko- mazurskiego do rozwiązań po roku 2013 (1) 1. Utrzymanie dotychczas obowiązującego algorytmu podziału środków w ramach segmentu regionalnego EPS 2. Zwiększenie udziału segmentu regionalnego w alokacji 3. Kontynuowanie makroregionalnego PO Rozwój Polski Wschodniej, w miarę możliwości także z Europejskiego Funduszu Społecznego 58

59 Wnioski dla województwa warmińsko- mazurskiego do rozwiązań po roku 2013 (2) 4. Działanie na rzecz zintegrowania osi priorytetowej 3 i 4 EFRROW z EPS 5. Wspieranie dążenia do wielo- funduszowości programów operacyjnych 6. Rozważenie możliwości aktualizacji strategii wojewódzkiej w świetle nowego zestawu dokumentów strategicznych i polskich 59

60 Wnioski dla województwa warmińsko- mazurskiego do rozwiązań po roku 2013 (3) 7. Stymulowanie współpracy w ramach obszaru metropolitalnego Olsztyna (FUA) celem przygotowania się do zmian w EPS (w Polsce 8 MEGA+11 FUA) 8. Aktywne uczestnictwo we współpracy bałtyckiej 9. Pozytywne reagowanie na możliwości odblokowania współpracy z okręgiem Kaliningradzkim w ramach Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa 60

Wnioski dla województwa warmińsko- mazurskiego do rozwiązań po roku 2013 (4) 10. Rozwinięcie prac analitycznych celem zdefiniowania spójności terytorialnej na terenie regionu 11. Budowanie potencjału w zakresie gospodarki opartej na wiedzy i społeczeństwa informacyjnego 12. Wykorzystanie możliwości stymulowania rozwoju na poziomie NUTS 3 (trzy sensownie wyznaczone podregiony) 61

Dziękuję Państwu za uwagę 62