Fakty o Biomasie w Polsce ocena okiem producenta Forum Ekoenergetyczne w Polkowicach Seminarium Rynek Biomasy 17 września 2010 Fakty o Biomasie w Polsce ocena okiem producenta
Dlaczego Energia Odnawialna ? Pakiet Energetyczno-Klimatyczny ( tzw. 3 x 20 ) przyjęty w 2008 roku przez Unię Europejską oraz Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2010 – definiuje dla Polski indywidualny, zmniejszony z 20 % do 15 % cel udziału Energii Odnawialnej w finalnym zużyciu energii brutto. Cel ten ma charakter obligatoryjny a nie indykatywny jak dotychczas. Brak 15 % udziału energii z OZE do roku 2020 będzie skutkował karami płaconymi przez nasz kraj do budżetu UE.
Zjednoczone Królestwo Belgia 2,2 % 13 % 500 % Cele dla wszystkich 27 krajów członkowskich UE w zakresie poziomu energii ze źródeł odnawialnych do roku 2020 (zgodnie z dyrektywą 2009/28/WE) (Udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto ) 1. (tabela pierwsza to rok 2005) 2. (tabela druga to rok 2020, docelowy udział energii z OZE) 3. (tabela trzecia to faktyczny wysiłek mierzony w procentach) Bułgaria 9,4 % 16 % 70 % Republika Czeska 6,1 % 115 % Dania 17,0 % 30 % 75 % Niemcy 5,8 % 18 % 210 % Estonia 18,0 % 25 % 40 % Irlandia 3,1 % 410 % Grecja 6,9 % 150 % Hiszpania 8,7 % 20 % 130 % Francja 10,3 % 23 % Włochy 5,2 % 17 % 240 % Cypr 2,9 % 330 % Łotwa 32,6 % Litwa 15,0 % 50 % Luksemburg 0,9 % 11 % 1100 % Węgry 4,3 % 200 % Malta 0,0 % 10 % 1000 % Niderlandy 2,4 % 14 % Austria 23,3 % 34 % Polska 7,2 % 15 % 110 % Portugalia 20,5 % 31 % 55 % Rumunia 17,8 % 24 % Słowenia 16,0 % 60 % Republika Słowacka 6,7 % Finlandia 28,5 % 38 % 35 % Szwecja 39,8 % 49 % Zjednoczone Królestwo 1,3 % 1050 %
Jak to zrealizować ? Energia z Wiatru Energia z Wody Biogazownie Solary Fotowoltaika Biomasa ( oceniany potencjał w 15% celu to 70-80% wszystkich krajowych OZE ) Biomasa nie tylko dla Polski – dla całej UE (27)
Ile naprawdę potrzeba biomasy ? Polska energetyka zawodowa spala rocznie ponad 100 000 000 Mg węgla (57 węgiel brunatny + 43 węgiel kamienny) 15% obowiązek udziału energii odnawialnej do 2020 roku to roczne zapotrzebowanie na biomasę na poziomie 22 500 000 Mg 20% obowiązek udziału energii odnawialnej do 2030 roku to roczne zapotrzebowanie na biomasę na poziomie 30 000 000 Mg Należy już dzisiaj brać pod uwagę możliwy scenariusz w którym to, po zakończeniu wszelkich zawirowań na światowym i europejskim rynku finansowym, cele dla energii odnawialnej zostaną określone na wyższym poziomie i skrócony zostanie horyzont czasowy dla ich realizacji ( Unijna Komisarz ds. klimatu – Connie Hedegaard - nie pozostawia złudzeń i wskazuje 30% cel już dzisiaj)
Skąd biomasa ? Import daleki i bliski Biomasa Krajowa AGRO i VOOD - Malezja, Indonezja, Gabon, Maroko, Gambia - Ukraina, Rosja, Białoruś Biomasa Krajowa AGRO i VOOD - Słoma, siano, - Leśna - zrębka, trocina, wióry, kora Biomasa z plantacji Celowych Roślin Energetycznych - wierzba, topola - miskant, mozga,
Pełna świadomość i odpowiedzialność Zarządów Grup Energetycznych Dostawy muszą być zdywersyfikowane - biomasa z importu - biomasa krajowa AGRO I VOOD - biomasa z Upraw Celowych (Vattenfall – 10 000 ha wierzba i topola) (Dalkia – 2 500 ha miskant) Po tę samą biomasę będą sięgać inne kraje UE Należy przewidywać warunki nadzwyczajne ( powodzie, sztormy, brak urodzaju, pożary) Należy już teraz brać po uwagę czynnik czasu (plantacje rosną do stanu produkcyjnego 3 lata, powołanie spółki celowej to 3 miesiące)
Jak określać cenę biomasy ? Obecnie cenę określa odbiorca (elektrownia, ciepłownia lub spółka córka wymienionych) Producent – dostawca albo akceptuje albo nie ( ma zawsze kłopot ) Jak indeksować cenę? Zgłaszać do URE o coroczną zmianę taryfy np. + 15%, +10%, (podobnie jak za prąd i gaz) ?
Jaka cena za biomasę ? co to jest cena referencyjna ? wiarygodna, powszechnie uznawana i akceptowana przez wszystkich uczestników rynku. Jak ją określić : - inna dla biomasy importowanej - inna dla biomasy krajowej - inna ze względu na parametry
Jak kształtować ceną biomasy ? Wprowadzić formułę (cena indeksowana, cena krocząca) Formuła powinna zawierać ceny: - węgla w portach ARA - energii elektrycznej na rynku krajowym - emisji CO2 - koszyk walutowy (euro/dolar) - cena pszenicy konsumpcyjnej
Jaki model spalania biomasy? Model wielkoskalowy ( obecnie jedyny, nieefektywny, marnotrawny, nie mający nic wspólnego z pakietem energetyczno-klimatycznym, wielkie nakłady energetyczne na przerób i dostawy biomasy, straty na przesyle) - nie ma innego wyjścia, bądźmy realistami bez tego ułomnego modelu nie spełnimy 15% celu Unijnego Model rozproszony – lokalny ( obecnie prawie nie istnieje, najbardziej zrównoważony, pożądany w pełni realizujący pakiet 3x20, spalający biomasę nieprzetworzoną, bez kosztów przerobu, transportu, strat na przesyle )
Brak racjonalnego, przewidywalnego wsparcia dla rozwoju rynku biomasy energetycznej i promowania Upraw Celowych Co wspierano (zakładanie plantacji celowych w UE - 1,5 mln ha, 2 mln ha, obecnie - 0,0 ha) Zakładanie plantacji (Drzewa o krótkiej rotacji - wierzba energetyczna, topola, robinia akacjowa. Rośliny wieloletnie – róża bezkolcowa, ślazowiec pensylwański, miskant olbrzymi, topinambur, rdest sachaliński, mozga trzcinowata) Ile Płacono ( dopłata do 1 ha upraw energetycznych = 45 €, zwrot ryczałtowych kosztów założenia 1 ha plantacji – w jednym roku do 100 ha, kwoty dopłat to; wierzba 4 000 pln, topola 2,500 pln, ślazowiec 4 000 pln, miskant 7,200 pln) – zobowiązania z tego tytułu wygasły 31.12.2009. Co wspieramy dzisiaj (zagajniki o krótkiej rotacji – wierzba, topola) Co będziemy wspierać w następnym roku, w następnych latach ?????
Przykład wielkoskalowy dla biomasy Kupno praw do emisji CO2 na rynku/rok = 1 000 000 ton x 15 Euro = 15 000 000 Euro x 4 pln = 60 000 000 pln Modernizacja Instalacji – nowy system podawania biomasy – Koszt - 60 000 000 pln Kupno na rynku odpowiedniej ilości biomasy dla nowego systemu – Koszt 150 000 ton x 450 pln (28 pln/GJ x 16 GJ/tona) = 67 500 000 pln Organizacja 3 Spółek Celowych dla dostaw biomasy 3 x 15 000 000 pln Produkcja zielonego prądu – 150 000 ton x 3 MW = 450 000 MW x 500 pln = 225 000 000 pln Wydatki na inwestycję + paliwo: 60 000 000 pln + 67 500 000 pln + 15 000 000 pln = 142 500 000 pln Rachunek końcowy: 225 000 000 pln – 142 500 000 pln = 82 500 000 pln + 12 000 000 (brak kupna CO2) = 94 500 000 pln/rok Rachunek w następnym roku 225 000 000 pln – 67 500 000 pln + 12 000 000 pln = 169 500 000 pln/rok
Cena Referencyjna (CR) Biomasa AGRO CR dla Agro Biomasy nieprzetworzonej 14 GJ ( kostki, baloty, luz ) koszty zbioru i transport 160 zysk 20 -------------------------------------------- Razem pln 180 Razem 1 GJ/pln 13 CR dla Agro Biomasy przetworzonej (brykiet 15 GJ, pellet 17 GJ) Brykiet Pellet - koszty zbioru i transport 160 160 - energia 50 60 - praca 50 60 - koszty zakładowe 50 70 - koszty finansowe 40 50 - transport 40 40 - razem 390 440 - zysk 10% 39 44 ----------------------------------------------------------------------- Razem pln 429 484 Razem 1GJ/pln 29 29
Jakim paliwem jest biomasa ? Średnia wartość energetyczna paliw dla energetyki zawodowej - węgiel kamienny 21.4 GJ/tona - węgiel brunatny 8,9 GJ/tona - biomasa 15,0 GJ/tona
Beneficja ze spalania biomasy Efekt ekonomiczny - wąsko rozumiany – certyfikaty: ZIELONY, CZERWONY, ŻÓŁTY, AKCYZA - szeroko rozumiany - uwzględniający koszty środowiskowe, społeczne, koszty opieki zdrowotnej Efekt ekologiczny – ochrona środowiska, głównie emisje CO2, lokalne źródła energii, kogeneracja ale również zrównoważony rozwój Efekt społeczny - nowe miejsca pracy na rynku lokalnym i globalnym, energetyka małych mocy, świadomość proekologiczna, alokacja kapitału, zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii Efekty pochodne, będące mnożnikiem w/w - rozwój przemysłu OZE, brak strat na przesyle, wzmocnienie pozycji politycznej i gospodarczej, szansa dla wsparcia OZE w cieple i chłodzie, powstawanie lokalnych baz logistycznych, szansa i nowa ścieżka dla biopaliw 2 generacji
Wnioski Biomasa powinna być postrzegana jako normalne paliwo Biomasa ma być notowana na TGE ( INDEKS BIOMASY) z ustaloną ceną rynkową i parametrami jakościowymi Cena (INDEKS) biomasy ma pojawić się i być obecna w naszej świadomości obok cen ropy, gazu, węgla, notowań walut Biomasa ma być dostępna od ręki, w ilości masowej i różnej postaci ( lokalne centra zaopatrzenia i bazy surowcowe, sieć placów składowych, rozwój lokalnych rynków dla odbiorców rozproszonych)
Wniosek końcowy Potrzebne i konieczne są notowania giełdowe biomasy, podstawą wstępnych notowań: - Cena Referencyjna - - biomasa energetyczna nieprzetworzona 13 pln/GJ - biomasa brykiet energetyczny 29 pln/GJ - biomasa pellet energetyczny 29 pln/GJ
Dziękuję za uwagę Pozostaję do Państwa dyspozycji