Dżungla

Dżungla to wiecznie zielony, wilgotny las tropikalny, pokrywający rozległe obszary Środkowej i Południowej Ameryki (dorzecze Amazonki), Kotlinę Kongo w Afryce, oraz znaczne terytoria w południowej i południowo-wschodniej Azji wraz z Archipelagiem Malajskim. Dżungla pokrywa Madagaskar, Filipiny, większą część Nowej Gwinei. Jest charakterystyczną formacją strefy międzyzwrotnikowej, występuje na ubogich glebach laterytowych, w klimacie jednostajnie gorącym i wilgotnym przez cały rok.

Klimat Klimat strefy przyrównikowej, gdzie występują te lasy, jest gorący i parny. Temperatura jest prawie stała przez cały rok i wynosi 25 do 280C, a ulewne deszcze padają każdego popołudnia. W porze deszczowej potoki wody nieraz całymi tygodniami bez przerwy leją się z nieba. Z powodu dużej wilgotności powietrza czujemy się jak w parowej łaźni, nie ma czym oddychać. W rezultacie szybko przebiegających procesów gnilnych, zawartość dwutlenku węgla w powietrzu na dnie tropikalnego lasu prawie dziesięciokrotnie przewyższa jego normalną zawartość w atmosferze, dlatego możemy odczuwać brak tlenu.

Roślinność Drzewa dorastają do ogromnych rozmiarów, osiągając nawet 60 metrów wysokości. Ich korony tworzą wiele warstw, a skórzaste liście nie przepuszczają światła, wskutek czego na dnie lasu panuje mrok. Dlatego, w przeciwieństwie do naszych lasów, bardzo mało jest tu krzewów i runo jest ubogie. Dużo jest natomiast pnączy (lian) i epifitów (roślin rosnących na drzewach), wśród których jest wiele pięknie kwitnących storczyków. Rośliny znajdują tu doskonałe warunki do rozwoju i dlatego występujące tu lasy nie mają sobie równych, ale dla człowieka, szczególnie Europejczyka, to "zielone piekło". Rozróżniamy dwa typy lasu tropikalnego - pierwotny i wtórny. Pierwotny las tropikalny jest pomimo swojego bogactwa gatunków roślin bardziej dostępny. Gęste zarośla spotykamy tylko na brzegach rzek, polanach, porębach i pogorzeliskach. W lesie tym można wyróżnić kilka pięter. Najwyższe piętro to pojedyncze stare drzewa - giganty, wysokości do 60 metrów z szeroką koroną i gładkim pniem. Drugie piętro tworzą drzewa o wysokości 20 - 30 m. Trzecie piętro to drzewa 10 - 20 metrowe, najczęściej różne gatunki palm. Ostatnie, czwarte piętro tworzy runo leśne złożone z bambusów, krzewów i roślin zielnych oraz paproci i widłaków.

W dżungli rosną też niebezpieczne, trujące rośliny W dżungli rosną też niebezpieczne, trujące rośliny. Wystarczy dotknąć pnia mancinelli, z rodziny Wilczomleczowatych podczas deszczu, gdy po jej pniu ścieka woda, a po chwili odczuwamy silne bóle brzucha, język puchnie tak, że trudno mówić. W Azji Południowo-Wschodniej sok rośliny o nazwie "chan", która w pierwszej chwili przypomina dużą pokrzywę, powoduje głębokie, bolesne oparzenia. Niebezpieczne są także powierzchowne nawet zadrapania i skaleczenia spowodowane przez sterczące w różne strony połamane gałęzie oraz liczne kolczaste rośliny, jak na przykład palma pandanus. Skaleczenia te, jeśli ich natychmiast nie zdezynfekujemy (jodyną, spirytusem) szybko ropieją. Wyjątkowo długo nie goją się rany spowodowane ostrymi jak brzytwa krawędziami rozszczepionych pędów bambusa.

Choroby Jak powszechnie wiadomo, w krajach tropikalnych są bardzo rozpowszechnione choroby wywoływane przez pasożyty. Człowiek zwykle zaraża się nimi poprzez zjadanie jaj i larw pasożytów z pokarmem oraz wodą. Ale dojrzałe larwy - cerkarie niektórych pasożytów mogą przeniknąć w organizm człowieka poprzez nieuszkodzoną skórę, podczas chodzenia boso lub w kąpieli. Dlatego należy przestrzegać następujących środków ostrożności: nie kąpać się w stojących i wolno płynących zbiornikach wody, obowiązkowo nosić obuwie, starannie gotować i smażyć pokarmy, pić tylko przegotowaną lub chemicznie zdezynfekowaną wodę.          Wiele niebezpiecznych chorób w tropikach przenoszą takie owady jak komary, moskity, muchy, meszki. Najbardziej rozpowszechniona jest malaria, przenoszona przez komary. Wiele gatunków komarów przenosi żółtą febrę, przeciwko której należy się zaszczepić przed wyjazdem w tropiki. Znana szeroko afrykańska mucha tse-tse przenosi śpiączkę.

Zwierzęta Fauna dżungli nie ustępuje florze pod względem liczby i różnorodności gatunków. W lasach tropikalnych można spotkać niemal wszystkie gatunki dużych ssaków (słonie, hipopotamy, bawoły, nosorożce, tygrysy, jaguary), i gadów (krokodyle), a także węży, wśród których jest wiele jadowitych. Świat zwierząt dżungli to z punktu widzenia survivalu "żywa spiżarnia", ale jednocześnie i źródło niebezpieczeństw. Co prawda na człowieka poluje tylko krokodyl i czasem lampart, niemniej nieostrożne postępowanie przy spotkaniu z dużymi drapieżnikami może je sprowokować do napaści. Natomiast niektóre zwierzęta roślinożerne, jak na przykład afrykański bawół i hipopotam są niezwykle agresywne i mogą atakować człowieka pozornie bez żadnej przyczyny. Dlatego też, nie lwy i tygrysy, a bawoły i hipopotamy są uznawane za najbardziej niebezpieczne duże zwierzęta tropików. W dżungli można też spotkać wiele gatunków jadowitych węży, niektóre z nich na przykład kobra potrafią "pluć" jadem na odległość. Przy trafieniu jadem w oczy ofiary, występują takie same objawy jak przy ugryzieniu

Zwierzęta chronione Ameryka Południowa: Spośród zwierząt zamieszkujących południowoamerykańskie dżungle, najliczniejszą grupę stanowią niewątpliwie małpy. Tutejsze małpy żyją wyłącznie na drzewach. Ich charakterystycznymi cechami są szerokie nozdrza i chwytny ogon. Występują pośród nich osobniki bardzo niewielkiego wzrostu, jak na przykład małpka jedwabista albo tamaryn . Niestety, ustawiczne trzebienie puszczy powoduje wyginięcie małp, Do zagrożonych gatunków zwierząt zaliczają się także niektóre kotowate jak na przykład ocelot, który jest obiektem polowań ze względu na cenne futro.

CZEPIAK CZARNY LUB MAŁPKA-PAJĄK Jest najbardziej rozpowszechnionym z czterech gatunków małp »pajęczych«. Ten mały akrobata żyje w konarach drzew, rzadko schodzi na. ziemię. Jest zagrożona ze względu na systematyczny wyrąb puszczy. Zmniejszanie się liczebności tych sympatycznych zwierząt powodują ponadto polowania. WEŁNIAK, BARRIGUDA. MAŁPKA, WEŁNIASTA Zamieszkuje puszcze przyrównikowe. Długość z ogonem 1,2-1,3 m. Należy do gatunków zagrożonych. Jej bliskim krewnym jest L. Flavicauda. Prawie na wymarciu. MAŁPECZKA  Jedna z najładniejszych, żyjących w Południowej Ameryce małych małp. Długość 50-60 cm z czego połowę stanowi ogon. Ma białe wąsy, żyje w Brazylii, Peru i Boliwii. Liczba okazów nieznana CZEPIAK GEOFFROY'A Wzrost 35-60 cm . Małpa czepiak jest najwyższa z małp lasów środkowej i południowej Ameryki. Gatunek ten został mocno przetrzebiony z powodu wyniszczenia puszcz.

Euroazja Tropikalne lasy Azji są bezlitośnie niszczone. Wycina się drzewa tworząc obszary rolnicze, także na potrzeby przemysłu drzewnego i papierniczego. Ustawiczne wojny na półwyspie Indochińskirn podzieliły dżunglę azjatycką na wąskie pasy. Niektóre zwierzęta nie mogły przystosować się do takich zmian i wyginęły. Inne bardziej odporne zachowały się w rezerwatach i parkach narodowych. Do tych "szczęśliwców" zalicza się banteng.

BANTENG To dzikie bydło osiąga wysokość 1,7 m. Istnieją trzy odmiany w Birmie, lndochinach, na Borneo, Jamie i Bali. Z powodu polowań i wyniszczania przestrzeni życiowej prawie nie istnieje. Żyje około 200 okazów w ogrodach zoologicznych. MAKAK CICHY Malutki makak (50 - 60 cm) Żyje wyłącznie w górach Gat w południowo-zachodnich Indiach. Zdziesiątkowane z powodu polowań i wyniszczenia środowiska. Dziś 700 - 800 żyje na wolności, a 300 okazów w ogrodach zoologicznych. KOT ZŁOTY Duży złocisty kot osiągający długość około 1,5 m łącznie z ogonem. Zamieszkuje tereny od Nepalu do południowo zachodnich Chin i Sumatry. Ich liczba jest nieznana, ale zaliczane są do gatunków zagrożonych. Parę okazów żyje w ogrodach zoologicznych. GAUR Najokazalsze dzikie bydło. Wysokość w kłębie może wynosić nawet 2 m , a ciężar dochodzi do 1 tony. Trzy podgatunki żyją w Indii, Nepalu, Birmie, Indochinach i w Malakai.Z powodu wyniszczenia środowiska i intensywnych polowań ustały się tylko nieliczne okazy. W ogrodach zoologicznych znajdujemy około 120 sztuk tych zwierząt.

Indonezja Indonezja to Uczący 3000 wysp - archipelag. Łącznie z wyspami Wielka Sunda, Sumatra, Jawa, Borneo i Celebes. Przez cały rok panuje tu klimat gorący i wilgotny, notowane są wysokie temperatury i obfite opady deszczu. Jest tu wiele rzek. Na Borneo i Sumatrze rzeki te są bardzo długie. W takich warunkach bujnie rozrasta się puszcza tropikalna. Wyspy są gęsto zaludnione. Tutejsze drzewostany są poważnie przetrzebione, ponieważ dostarczają cennego surowca. Ponadto wyręby i pożary lasów powodują zmniejszanie się liczby zwierząt. Z Bali tygrys już zniknął. Orangutan występuje nielicznie. Podobnie na Jawie i Sumatrze jest z nosorożcami. Wymiera waran wodny i waran olbrzymi.

WARAN OLBRZYMI Z KOMODO Jest pierwotnym gadem o wyglądzie zwierzęcia z okresu prehistorycznego mogącym osiągać 3 metry długości. Na Komodorach i innych indonezyjskich wyspach żyje około 6 tyś. okazów. Dziś już pod ochroną, mimo to odławiany wcale nie tak rzadko. PANTERA CZARNA Jest krewniakiem lamparta, różni się jednak od niego ciemnym kolorem skóry. Podobnie jak on żyje w Afryce i Azji. ale często spotykany w Indiach, jeszcze częściej na Jawie. KROKODYL NOWOGWINEJSKI Żyje w wodach Nowej Gwinei, na wyspach Sula i na Filipinach. Długość jego może dochodzić do trzech metrów. Mimo, że odławiany jest jeszcze dość licznie reprezentowany. KROKODYL SŁONOWODNY Ten dochodzący do siedmiu metrów długości krokodyl żyje w rzekach i lagunach na terytorium Australii także w Azji.Jest odławiany, ponieważ posiada cenną skórę. I dlatego są takie miejsca w tym rejonie świata, gdzie go już nie ma WARAN WODNY Duża jaszczurka żyjąca na Filipinach i w poludniowo - wschodniej Azji. Podobnie jak inne gady pierwotne stanowi cenną zdobycz tak dla tubylców jak i licznych kolekcjonerów.

Zdjęcia