Rozliczenie podatku VAT w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności Podlaski Urząd Skarbowy w Białymstoku Rozliczenie podatku VAT w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności 2013 ul. Młynowa 21A 15-404 Białystok tel.: 85 878 87 03 fax : 85 878 87 02 www.pus.biaman.pl

Ulga na złe długi Zmiany zostały wprowadzone tzw. ustawą deregulacyjną, czyli ustawą z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz.U. poz. 1342) i obowiązują od 1 stycznia 2013 r.; zmianie uległ zarówno przepis art. 89a, jak i 89 b, czyli regulacje dotyczące zarówno wierzyciela, jak i dłużnika. Jeśli chodzi o prawa wierzycieli, to nie ulega wątpliwości, że ustawodawca stopniowo ułatwia podatnikom korzystanie z ulgi.

Ulga na złe długi - geneza „Ulga na złe długi” wprowadzona została do systemu VAT z dniem 1 czerwca 2005 roku. Do 30 listopada 2008 r. korekcie mogły podlegać wierzytelności nieściągalne, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Od 1 grudnia 2008 mamy do czynienia z wierzytelnością, której nieściągalność została uprawdopodobniona, a jej definicję ustawodawca zawarł w ustawie o podatku od towarów i usług w sposób, który nie nawiązuje już do podatków dochodowych.

Ulga na złe długi - geneza Jej celem jest: ochrona wierzyciela przed ponoszeniem ciężaru podatkowego w postaci podatku należnego od transakcji, za którą nie uzyskał zapłaty, a z drugiej strony ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego u nabywcy, który nie wywiązał się z płatności.

Nieściągalność wierzytelności - definicja Art. 89a ust. 1a ustawy o VAT stanowi, że nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Tak jak przed nowelizacją, korekta dotyczy także podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Termin 150-dniowy zastąpił obowiązujący do 31 grudnia 2012 r. termin 180 dni. Biorąc pod uwagę w/w definicję i sam charakter ulgi należy podkreślić, że każde skuteczne przedłużenie terminu płatności skutkuje liczeniem terminu od nowa. Przedłużenie, czyli aneksy do umowy, rozkładanie płatności na raty itp. Jak wynikało z uzasadnienia do projektu ustawy, możliwe jest dalsze skracanie terminu.

Ulga na złe długi - warunki Dostawa towaru lub świadczenie usługi zostały dokonane na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny i niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, zarówno wierzyciel, jak i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni, Na dzień poprzedzający złożenie deklaracji dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

Ulga na złe długi - warunki Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została ona wystawiona, Wierzyciel zawiadomił o korekcie właściwego dla siebie naczelnika urzędu skarbowego wraz z podaniem kwot korekty oraz danych dłużnika (VAT-ZD).

Ulga na złe długi – warunki Co się zmieniło? uchylono ust. 2, który stanowił, że „wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny”, uchylono ust. 4, który nakładał warunek, iż wierzytelność nie została zbyta (wymóg ten przeniesiono do art. 89a ust. 1a – bezpośrednio do definicji), zmieniono pkt 3 ustępu 2; dotychczas pozostawanie dłużnika w stanie likwidacji czy upadłości w momencie dokonywania korekty nie wykluczało możliwości skorzystania z niej; obecnie uniemożliwia dokonanie korekty. Zapis w ustawie, który stanowił o tym, że wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny został zniesiony ze względu na to, że tak naprawdę był to zapis niepotrzebny; warunek ten wynika z ogólnych zasad. Nie można bowiem korygować czegoś, co nigdy nie zostało rozliczone.

Ulga na złe długi – warunki Co się zmieniło? Zlikwidowano obowiązek zawiadamiania dłużnika o zamiarze rozliczenia ulgi, jak też informowania go o już dokonanej uldze; dłużnik musi rozliczyć swoje niezapłacone faktury nie czekając na jakiekolwiek zawiadomienia od wierzyciela. Oprócz podatku należnego korekcie podlega również podstawa opodatkowania. W związku z likwidacją obowiązku zawiadamiania dłużnika o zamiarze dokonania korekty usunięto zapis stanowiący, że do zawiadomienia dłużnika o zamiarze skorzystania przez wierzyciela z ulgi stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej o doręczeniach. Jednak, w związku z tym, że do wierzytelności, których nieściągalność uprawdopodobniono do końca 2012 roku, stosujemy przepisy dotychczasowe, wato nadmienić, iż do zawiadomienia, o którym mowa, stosujemy również przepisy dotyczące zawiadomienia zastępczego.

Ulga na złe długi – warunki; Weryfikacja wymogów dotyczących dłużnika W celu weryfikacji warunku dotyczącego niepozostawania dłużnika w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji można skorzystać z bazy Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiIDG) lub Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), które to bazy dostępne są w Internecie pod adresami: www.ceidg.gov.pl www.ms.gov.pl Weryfikacja statusu dłużnika jako podatnika VAT - zaświadczenie uzyskane od naczelnika właściwego urzędu skarbowego potwierdzające, że kontrahent jest podatnikiem czynnym VAT.

Ulga na złe długi – moment dokonania korekty Korekta może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem, że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie – art. 89a ust. 3. Do tej pory moment dokonania korekty uzależniony był od momentu otrzymania zawiadomienia o zamiarze dokonania korekty (upływ 14-dniowego terminu) oraz posiadania potwierdzenia odbioru zawiadomienia przez dłużnika.

Ulga na złe długi – moment dokonania korekty Czy można dokonać korekty w innych okresach rozliczeniowych niż miesiąc / kwartał, w którym upłynął 150 dzień od terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze? Konstrukcja przepisu wskazuje, że ma to być ten jeden miesiąc (lub kwartał). W sytuacji, kiedy podatnik z jakichś powodów ulgi nie rozliczył, ma prawo do dokonania korekty deklaracji za ten okres. Pamiętać jednak należy o tym, że czas dokonania korekty jest ograniczony do dwóch lat, zaś warunki dotyczące statusów wierzyciela i dłużnika muszą być spełnione na dzień poprzedzający dokonanie korekty.

Ulga na złe długi - korekta zwrotna Jeżeli po skorzystaniu z ulgi należność zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel ma obowiązek zwiększyć podstawę opodatkowania i podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Dotyczy to również wierzytelności uregulowanej w części. Aby móc skorzystać z ulgi, wierzytelność nie może być zbyta. Jeżeli po skorzystaniu z ulgi sprzedamy wierzytelność, powstaje obowiązek dokonania korekty zwrotnej. Co do ceny zbycia wierzytelności: wierzytelność może być zbyta za cenę niekoniecznie odpowiadającą jej wartości. Niezależnie jednak od tego, za jaką kwotę sprzedamy wierzytelność, obowiązek korekty będzie dotyczył całej ulgi.

Ulga na złe długi – wyłączenie Przepisów dotyczących ulgi za złe długi nie stosuje się, jeżeli między wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4: między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów; przez powiązania rodzinne ustawa rozumie małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia;

Ulga na złe długi – wyłączenie przez powiązania kapitałowe rozumie się sytuację, w której jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada prawo głosu wynoszące co najmniej 5 % wszystkich praw głosu lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio takim prawem.

Ulga na złe długi – obowiązki dłużnika Po stronie dłużnika powstaje obowiązek skorygowania całości (lub części) uprzednio odliczonego podatku naliczonego wynikającego z faktury, jeżeli należność wynikająca z tej faktury nie została uregulowana (w całości lub w części) w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Korekta następuje „z automatu” i w żaden sposób nie jest związana z faktem, czy wierzyciel skorzystał z ulgi, czy też nie.

Ulga na złe długi – obowiązki dłużnika Zmianie uległ okres, w którym dłużnik dokonuje korekty podatku naliczonego. Dotychczas dłużnik dokonywał korekty podatku poprzez korektę deklaracji za okres, w której dokonał odliczenia podatku naliczonego. Obecnie robi to „na bieżąco”, w deklaracji za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności.

Ulga na złe długi – obowiązki dłużnika Dłużnik nie dokona korekty podatku naliczonego tylko wówczas, gdy ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności; tak więc ma na uregulowanie należności 150 dni plus dni pozostające do końca miesiąca. W przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.

Ulga na złe długi – obowiązki dłużnika Pozostawiono możliwość dokonania korekty zwrotnej w przypadku uregulowania przez dłużnika należności, nowością jest obowiązek zaznaczenia tego faktu w odpowiednim miejscu deklaracji podatkowej. W razie częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części.

Ulga na złe długi – sankcja Do art. 89b dodano ustęp 6, który wprowadził 30% sankcję związaną z naruszeniem obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego wynikającego z nieopłaconych faktur. W przypadku stwierdzenia naruszenia tego obowiązku naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30 % kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany zgodnie z art. 89b ust. 1. Sankcja nie dotyczy jedynie osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie lub przestępstwo karne skarbowe.

Ulga na złe długi - przepisy przejściowe Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy deregulacyjnej do wierzytelności powstałych do końca 2012 r. będą miały zastosowanie dotychczasowe zasady korygowania VAT, Nowe przepisy stosujemy wówczas, gdy ich nieściągalność zostanie uprawdopodobniona już w roku 2013, tzn. jeśli w 2013 r. upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu ich płatności.

Nowelizacja art. 99 Przepis art. 99 ustęp 1 stanowi, że podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133. Do końca 2012 roku z obowiązku tego zwolnieni byli podatnicy zwolnieni od podatku na podstawie art. 113, jak też podmioty wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, chyba że przysługiwał im zwrot różnicy podatku lub zwrot podatku naliczonego zgodnie z art. 87 lub przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 3 albo byli obowiązani do dokonania korekty podatku odliczonego, o której mowa w art. 90a lub art. 91.

Nowelizacja art. 99 Obecnie do grupy podatników, którzy mimo posiadania statusu podatników zwolnionych lub wykonujących czynności wyłącznie zwolnione mają obowiązek składać deklaracje dodano podmioty obowiązane do dokonania korekty, o której mowa w art. 89a ust. 4 lub też uprawnione do dokonania korekty, o której mowa w ust. 89b ust. 4. Mowa tu o wierzycielach zobowiązanych do korekty zwrotnej w razie uregulowania należności i dłużnikach uprawnionych do dokonania korekty zwrotnej. To oznacza, że podatnik, którego status ulegnie zmianie na podatnika VAT zwolnionego po dokonaniu korekty, na tę okoliczność będzie zobowiązany (jako wierzyciel) lub uprawniony (jako dłużnik) do dokonania korekty podatku w deklaracji złożonej wyłącznie na tę okoliczność.

Ulga na złe długi – nowe druki Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług, które wprowadziło nowe wersje deklaracji, weszło w życie z dniem 1 stycznia 2013. Obecnie obowiązujące wersje deklaracji to: VAT-7 – wersja 13, VAT-7K – wersja 7, VAT-7D – wersja 4. Jak już wspomniałam, zniesiono większość obowiązków związanych z zawiadamianiem zarówno dłużnika, jak i urzędu skarbowego. Na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów należało: zawiadomić dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego, - zawiadomić o korekcie naczelnika urzędu skarbowego (wraz z deklaracją, w której ulgę rozliczano), zawiadomić dłużnika o tej czynności - w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty kopię zawiadomienia przesłać do właściwego urzędu skarbowego. Obecnie pozostał jedynie obowiązek zawiadomienia urzędu skarbowego, nałożony przepisem art.. 89a ust. 5, stąd nowe pozycje w deklaracjach VAT i załącznik VAT-ZD.

Ulga na złe długi – nowe druki Aż do rozliczenia ostatniego okresu rozliczeniowego 2013 roku można korzystać z dotychczas obowiązujących wersji deklaracji; nie dotyczy to podatników rozliczających ulgę na złe długi. Oni bowiem obowiązani są do stosowania nowych wzorów już od rozliczenia za styczeń / I kwartał 2013. W części F deklaracji pojawiła się nowa informacja dodatkowa: „podatnik w okresie rozliczeniowym dokonał zwiększenia podatku naliczonego na podstawie art. 89b ust. 4 ustawy” – dotyczy dłużnika dokonującego korekty zwrotnej,

Ulga na złe długi – nowe druki W części G deklaracji (informacja o załącznikach) pojawiła się nowa pozycja – „Zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego (VAT-ZD)”; W pozycji 72 wskazuje się liczbę załączników.

Ulga na złe długi – nowe druki Nowość – załącznik VAT-ZD Do sporządzania tego załącznika zobowiązany jest tylko wierzyciel, Służy do zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o dokonanej korekcie podatku należnego na podstawie 89a ust. 1, Nie służy do zawiadomienia naczelnika o dokonaniu korekty zwrotnej.

Dziękuję za uwagę