RENESANS Wprowadzenie do epoki oprac. A. Piwowar

PLAN PREZENTACJI …żeby zobaczyć więcej. Nazwa epoki Periodyzacja: odkrycia geograficzne, wynalezienie druku, upadek Bizancjum Periodyzacja: renesans północny, Włochy kolebką renesansu Sztuka renesansu Humanizm renesansowy Filozofia Wizja poety: poeta doctus, poeta laureatus Kliknij rysunek lub tekst obok gwiazdki… …żeby zobaczyć więcej.

ANTYKU – CZŁOWIEKA – ŚWIATA Nazwa Termin wprowadzony w czasach humanizmu renesansowego we Włoszech w XV w., pojmowany początkowo jako odrodzenie kultury starożytnego Rzymu. ANTYKU – CZŁOWIEKA – ŚWIATA wł. rinascità ‘odrodzenie’, ‘obudzenie się’, ‘rozkwit’ fr. renaissance 'odrodzenie' od renaítre 'odradzać się' łac. renasci 'odradzać się'

ANTYK – ŚREDNIOWIECZE Renesans był postrzegany przez historyków dziejów i idei: bądź jako nowa epoka zrywająca ze średniowieczem i jego ograniczeniami, bądź jako okres zapoczątkowany w średniowieczu, dopełniający i zamykający je. Michelet i Burckhardt sformułowali pogląd o przeciwstawności obydwu epok; głosili, iż w czasach renesansu w literaturze i sztuce, systemie edukacji, instytucjach polit. oraz w mentalności nastąpiło wskrzeszenie wzorów i wartości antycznych, a tym samym odrodzenie duchowe ludzkości, wyzwolenie z poprzedzającego je okresu barbarzyństwa, wstecznictwa i ciemnoty, wzrost znaczenia jednostki, zwycięstwo natury i rozumu, odkrycie człowieka i świata, zeświecczenie kultury. Późniejsze, gł. XX-wieczne, badania nad średniowieczem i renesansem ujawniły daleko idącą schematyczność wcześniejszych interpretacji. W nowych ujęciach epoki (m.in. J. Delumeau) akcentowano spotęgowanie się w niej pewnych ważnych cech kultury średniowiecznej, wskazywano na ciągłość rozwoju kultury.

PERIODYZACJA Odkrycia geograficzne Odkrycie Ameryki: a) ok. 1450 b) 1453 c) 1492 Znaczenie odkryć geograficznych: Człowiek przekonał się wówczas, że świat jest większy niż sobie dotąd wyobrażał oraz że kryje wiele możliwości. poszerzenie horyzontów myślowych kolonializm rozwój HANDLU rozwój NAUKI nowe towary

PERIODYZACJA Wynalezienie druku Wynalezienie nowej metody druku: a) ok. 1450 b) 1453 c) 1492 „Sola Scriptura” - jedynym żródłem wiary zaczyna być u Lutra i u późniejszych reformatorów Pismo Święte. Znaczenie odkrycia druku: Druk stał się nową drogą przenoszenia idei, myśli, wiadomości, wzorów – podobnie jak nowe drogi morskie, wytyczane przez podróżników, żeglarzy i odkrywców. Ruchy reformacyjne, traktujące druk jako narzędzie walki ideologicznej, przyspieszyły rozwój piśmiennictwa w językach narodowych i spopularyzowały druki ulotne.

Zmierzch galaktyki Gutenberga Podział na media gorące i zimne. „środek gorący, jak radio, [różni się] od środka zimnego, jak telefon lub środek gorący, jak film, od środka zimnego, jak telewizja. […] W przeciwieństwie do środków zimnych, środki gorące nie pozostawiają odbiorcom wiele do uzupełnienia. Dlatego też powodują one małe współuczestnictwo odbiorcy, podczas gdy środki zimne zmuszają do współuczestniczenia i uzupełniania. Marshall McLuhan był grabarzem „Epoki Gutenberga”. Jego praca poświęcona była przemianom mediów i świata spowodowanych coraz większą obecnością mediów elektronicznych i pomniejszającą się rolą mediów tradycyjnych, głównie drukowanych oraz związaną z tym zmianą percepcji i samej natury człowieka. „Galaktyka Gutenberga” (1962) Temat: wpływ technologii druku na kulturę nowoczesnej Europy Zdaniem McLuhana czcionka drukarska walnie przyczyniła się do rozwoju państw narodowych. Do wyłonienia się indywidualizmu i dominacji racjonalizmu, a w konsekwencji do uniformizacji i standaryzacji kultury. Kultura elektroniczna miałaby powstać w wyniku buntu przeciwko kulturze druku, industrializacji i mechanizacji. McLuhan pisze: Nowa elektroniczna współzależność ponownie stworzy świat w postaci globalnej wioski Dwie fundamentalne w twórczości McLuhana teorie: medium jest przekazem - nie tylko treść, ale i samo medium wpływa na charakter percepcji przekazu; teoria o mediach zimnych i gorących. *

PERIODYZACJA Upadek Konstantynopola II LO w Bydgoszczy PERIODYZACJA Upadek Konstantynopola Bizancjum, w starożytności kolonia grecka nad Bosforem, od IV w.n.e. Konstantynopol, stolica imperium rzymskiego, później cesarstwa bizantyjskiego (obecnie Stambuł). Znaczenie upadku Konstantynopola: upadek starego porządku zastosowaniem nowych broni na polu walki (proch, artyleria) zamknięcie głównego szlaku handlowego z Europy do Azji, co zmusiło Europejczyków do poszukiwania nowej drogi morskiej i prawdopodobnie doprowadziło do odkrycia Ameryki a tym samym rozpoczęcia epoki wielkich odkryć geograficznych Mehmed II wkraczający do zdobytego Konstantynopola oprac. A. Piwowar

PERIODYZACJA Renesans we Włoszech II LO w Bydgoszczy PERIODYZACJA Renesans we Włoszech epoka renesansu trwała w Italii od wieku XIV do początku wieku XVI Włochy kolebką renesansu protorenesans trecento – 1300 quattrocento – 1400 cinquecento – 1500 1374 – początek humanizmu europejskiego Francesco Petrarca (1304-1374) oprac. A. Piwowar

PERIODYZACJA Renesans północny renesans północny, czyli renesans w krajach na północ od Alp trwał od końca XV wieku do końca wieku XVI w przypadku Polski - przedłuża się ten okres aż do początków XVII wieku "północni barbarzyńcy”: Niemcy, Francuzi, Anglicy, Polacy i Niderlandczycy kształtowali własne pojęcia kulturalne w opozycji do ośrodka południowego, śródziemnomorskiego Na rozwój świadomości ideologicznej renesansu północnego miały wpływ reformy religijne, które rodziły się wtedy, gdy we Włoszech renesans znajdował się w fazie schyłkowej. Na północy Europy, w tym w Polsce, wystąpienie Marcina Lutra wiąże się z początkową fazą dominacji tendencji renesansowych w kulturze.