INNOWACJE PEDAGOGICZNE Innowacja to każda zmiana przyczyniająca się do polepszenia wyników działania. Roman Miller
POJĘCIE INNOWACJI Innowacje są to zmiany celowo wprowadzone przez człowieka /Z. Pietrasiński/
POJĘCIE INNOWACJI W znaczeniu funkcjonalnym przez innowację rozumiemy cały proces jej tworzenia, projektowania, realizacji i wykorzystania. / J. Perlaki/
POJĘCIE INNOWACJI Innowacja stanowi ciąg działań polegających na rozwiązywaniu problemów. W rezultacie powstaje jakaś konkretna i całkowicie opracowana nowość. /P. F. Whitfield/
POJĘCIE INNOWACJI Innowacja to złożona działalność, która przebiega od konceptualizacji nowej idei przez rozwiązanie problemu do rzeczywistego zastosowania nowego rozwiązania dla osiągnięcia określonych wartości. /S. Myers/
i eksperymentalnej przez publiczne szkoły Działalność innowacyjną prowadzoną przez szkoły i placówki reguluje obecnie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. nr 56 poz. 506).
DOKUMENTACJA pozytywna opinia Rady Pedagogicznej, uchwała Rady Pedagogicznej, opis innowacji, zgoda autora (zespołu autorskiego) na prowadzenie innowacji, dołączyć wypełnioną kartę innowacji pedagogicznej wraz z dyskietką.
PRZEBIEG INNOWACJI diagnoza problemu, określenie celu, wybór odpowiednich metod badawczych, adaptacja, ewaluacja.
EFEKTY INNOWCJI podniesienie wyników działalności dydaktyczno-wychowawczej, realizacja nowego produktu edukacyjnego, rozwój zawodowy nauczyciela, reorientacje na nowe cele systemu, normy postępowania i wzory zachowań.
RODZAJE INNOWACJI dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze, programowe, technologiczne, organizacyjne.
OBSZARY DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ Projektowanie, Wdrażanie, Dokumentowanie, Ewaluacja.
PROJEKTOWANIE Nauczyciele znają zasady wprowadzania innowacji i przepisy prawne w tym zakresie. Szkoła rozpoznaje potrzeby edukacyjne środowiska i dostosowuje do nich swoją ofertę edukacyjną. Autor lub zespół autorski w oparciu o diagnozę potrzeb, opracowuje projekt innowacji. Działalność innowacyjna wpływa na efektywność pracy szkoły. Działalność innowacyjna zwiększa atrakcyjność szkoły. Szkoła poprzez wprowadzenie działalności innowacyjnej tworzy lepsze warunki rozwoju ucznia. Dyrektor we współpracy z organem prowadzącym zapewnia materialne, w tym finansowe wsparcie działalności innowacyjnej. W zależności od potrzeb szkoła pozyskuje sponsorów wspierających działalność innowacyjną. W szkole istnieje system motywowania i nagradzania nauczycieli prowadzących działalność innowacyjną.
WDRAŻANIE Działania innowacyjne zapewniają rozwój ucznia, umożliwiają osiąganie lepszych niż dotychczas wyników m.in. w egzaminach zewnętrznych, konkursach, olimpiadach, turniejach, zawodach.
WDRAŻANIE Sprawna organizacja i baza materialna pozwala na realizację innowacji.
WDRAŻANIE Metody nauczania i formy pracy stosowane przez nauczycieli w realizacji innowacji są efektywne.
WDRAŻANIE W trakcie realizacji innowacji nauczyciele wdrażają uczniów do aktywności i odpowiedzialności za własny rozwój.
DOKUMENTACJA W szkole znajduje się i jest udostępniana dokumentacja uzasadniająca potrzebę podejmowanie działań innowacyjnych.
DOKUMENTACJA Informacje zawarte w KARCIE INNOWACJI są kompletne /ustosunkowano się do wszystkich zagadnień/ i merytorycznie uzasadnione.
DOKUMENTACJA Szkoła posiada dokumenty informujące o wynikach mierzenia jakości pracy szkoły w zakresie działalności innowacyjnej.
DOKUMENTACJA Szkoła gromadzi dokumentację realizowanych innowacji /zgodną z Rozporządzeniem MENiS z dn. 9.04.2002 r. i wytycznymi Małopolskiego Kuratora Oświaty/
EWALUACJA Uczniowie uzyskują znaczące osiągnięcia potwierdzone w konkursach, olimpiadach, przeglądach, wystawach, zawodach itp.
EWALUACJA Szkoła wykorzystuje efekty realizacji innowacji do bieżącej działalności.
EWALUACJA Uczniowie objęci innowacją osiągają lepsze wyniki edukacyjne.
EWALUACJA Szkoła wykorzystuje efekty realizacji innowacji do bieżącej działalności.
EWALUACJA Widoczne są efekty w zakresie oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych.
EWALUACJA Nauczyciele realizujący innowacje stosują różnorodne i skuteczne metody kształcenia i wychowania.
EWALUACJA Szkoła upowszechnia działania innowacyjne oraz gromadzi i udostępnia dokumentację z nią związaną.
EWALUACJA W szkole funkcjonuje sprawna informacja o działalności innowacyjnej.
Struktura dokumentu opisującego działalność innowacyjną
I. Strona tytułowa Tytuł innowacji Rodzaj innowacji (czy ma charakter organizacyjny, metodyczny czy programowy) Autorzy innowacji
II. Wstęp Opis, jak doszło do powstania pomysłu; Uzasadnienie; Miejsce wdrażania działalności innowacyjnej; Zasięg; Czas trwania innowacji; Koszty i źródła finansowania działalności innowacyjnej; Na jakim programie oparta jest innowacja;
III. Opis zasad innowacji Uzasadnienie potrzeby wprowadzania zmiany; Cele ogólne; Cele szczegółowe; Zasady innowacji;
IV. Ewaluacja W jakim czasie będzie przebiegać badanie efektów zakładanych zmian? W jaki sposób będziemy prowadzić ewaluację? Za pomocą jakich metod, technik i narzędzi badawczych? Kto będzie przeprowadzał badanie osiąganej jakości? Kto przeprowadzi analizę i weryfikacje zgromadzonych informacji ? Komu i w jaki sposób przedstawimy osiągnięte rezultaty wdrożonej innowacji?
V. Załączniki Przykładowy plan wprowadzenia zmiany; Przykładowe scenariusze zajęć; Przykładowe środki i pomoce dydaktyczne; Narzędzia badawcze, adekwatne do celów innowacji; Schematy organizacyjne;
VI. Bibliografia
PRZYKŁADY INNOWACJI w szkole podstawowej
„ Nie jestem bierny wobec agresji ” „Żyj zdrowo i odżywiaj się prawidłowo” „W zdrowym ciele zdrowy duch ” „ Bawimy się w teatr ”
PRZYKŁADY INNOWACJI w gimnazjum
„ Z matematyką w przyszłość ” „ Historia nauczycielką życia” „ Poznając języki obce – poznajesz inne kultury” „ Z matematyką w przyszłość ” „ Historia nauczycielką życia” „ Wychowanie przez sport ”
BIBLIOGRAFIA
CZASOPISMA Borawska Iwona : Innowacje w edukacji wczesnoszkolnej // Ruch Pedagogiczny. - 1999, [nr] 1/2 , s. 117-124 ; Toż // Życie Szkoły. - 2001, nr 3, s. 145-148 Maciejewska Jadwiga, Durda Marek : Szkolne procedury jakości : szkoły innowacyjne same się doskonalą // Dyrektor Szkoły. - 2003, nr 9, s. 6-7 Palka Stanisław : Innowacje dydaktyczne // Hejnał Oświatowy. - 2002, nr 3, s. 3-4 Zakorczmenna Elżbieta : Innowacyjny program dziennikarski w klasach V i VI szkoły podstawowej // Kwartalnik Edukacyjny. - 2001, nr 3, s. 52-63
KSIĄŻKI Musioł Adam, Gmoch Ryszard : Innowacje pedagogiczne nauczycieli jako wskaźnik ich kompetencji zawodowych // W : Kompetencje zawodowe nauczycieli i jakość kształcenia w dobie przemian edukacyjnych / pod red. Ryszarda Gmocha i Anny Krasnodębskiej. - Opole, 2005. - S. 67-73 Radziewicz Julian : Warunki podejmowania pedagogicznych decyzji innowacyjnych // W : Twórczość : wyzwanie XXI wieku / zebrały i oprac. Eliza Dombrowska, Aleksandra Niedźwiedzka. - Kraków, 2003. - S. 83-90 Sowiński Andrzej J. : Pedagogiczny sens innowacji w wychowaniu // W : Edukacja alternatywna : nowe teorie, modele badań i reformy / pod red. Jacka Piekarskiego i Bogusława Śliwerskiego. - Kraków, 2000. - S. 195-208 Przyborowska Beata : Struktury innowacyjne w edukacji : teoria, praktyka, rozwój. - Toruń : Wydaw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2003 Łukaszewicz Ryszard : Studia nad alternatywami w edukacji. - Wrocław : Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne, 2002
DZIĘKUJEMY