„Wpływ inwestycji w sprzęt medyczny w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 na poprawę jakości i zwiększenie dostępności świadczeń zdrowotnych na terenie województwa śląskiego” Prezentacja raportu ewaluacyjnego Katowice, 22 lutego 2011r.

Cel i obszary badawcze CEL GŁÓWNY Ocena wpływu zakupu sprzętu medycznego w ramach zrealizowanych projektów RPO WSL 2007-2013 na zwiększenie dostępności i poprawę jakości usług medycznych w województwie śląskim OBSZARY BADAWCZE Stan wyposażenia w sprzęt medyczny jednostek opieki zdrowotnej na terenie województwa przed realizacją RPO WSL (na koniec 31.12.2007); Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL; Efekty realizacji projektów; Dofinansowanie zakupu sprzętu medycznego w przyszłym okresie programowania (2014-2020).

Struktura raportu – zakres badania Streszczenie Kontekst badania Opis zastosowanej metodologii badawczej Wyniki badania Wnioski Rekomendacje Aneksy

2. Kontekst badania - założenia Kontekst badania ewaluacyjnego określają: zapisy dokumentów o charakterze strategicznym - zgodnie ze Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”, zapewnienie mieszkańcom dostępu do wysokiej jakości publicznych świadczeń zdrowotnych, stanowi jeden z nieodzownych elementów polityki rozwoju regionu; cele Priorytetu IX Zdrowie i Rekreacja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, którym jest poprawa stanu zdrowia mieszkańców regionu poprzez wzrost dostępności i poprawę jakości usług medycznych; Jednym z działań (9.1 – infrastruktura lecznictwa zamkniętego oraz 9.2- infrastruktura lecznictwa otwartego) służących realizacji celu RPO była możliwość finansowania zakupu sprzętu medycznego oraz wymiany zużytego sprzętu medycznego.

3. Opis zastosowanej metodologii badawczej 3 3. Opis zastosowanej metodologii badawczej 3.1 Podejście badawcze – założenia metodologiczne Podejście badawcze zostało oparte na teorii (theory based evaluation), czyli jakie założenia i teorie leżą u podstaw danego programu (projektu) w badanych obszarach, a następnie sprawdzenie czy rzeczywiście takie relacje zachodzą i czy efekty rzeczywiście zostały osiągnięte.   Badanie zostało przeprowadzone w dwóch podstawowych etapach: Etap 1 charakterystyka tzw. części bazowej danego obszaru wiedzy – czyli stanu wyjściowego będącego elementarną składową analizy. Stan wyjściowy jest głównym punktem odniesienia w procesie poszukiwania jak największej liczby wiarygodnych i przekonywujących czynników określających zachodzące zmiany. Etap 2 analiza i charakterystyka zmian, które nastąpiły pod wpływem działania jednego elementu lub grupy elementów. Rzetelna analiza jest podstawą do oceny powstałych rezultatów oraz pozwala za dokonanie oceny stopnia osiągnięcia celów i zamierzeń w stosunku do części bazowej (czyli stanu wyjściowego).

Model logiczny badania

3.2 Pytania badawcze OBSZAR 1 – STAN WYPOSAŻENIA W SPRZĘT MEDYCZNY JEDNOSTEK OPIEKI ZDROWOTNEJ NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PRZED REALIZACJA RPO WSL Jakie było rozmieszczenie sprzętu medycznego, w szczególności w placówkach objętych badaniem, w województwie śląskim na koniec 2007 roku? Jaki był stopień wykorzystania sprzętu? (w szczególności w placówkach objętych badaniem) Jaki był czas oczekiwania pacjenta na wizytę – badanie z wykorzystaniem sprzętu, w szczególności w placówkach objętych badaniem? Jakie potrzeby w zakresie usług medycznych (zapotrzebowanie na badania z wykorzystaniem poszczególnych rodzajów badanego sprzętu medycznego) występowały w 2007 roku w województwie śląskim, w szczególności w placówkach objętych badaniem? Uwzględniając pytania 1-4 gdzie skierowane powinno było być wsparcie w ramach RPO WSL? OBSZAR 2 – MECHANIZM WSPARCIA FINANSOWEGO DLA SEKTORA OCHRONY ZDROWIA W RAMACH RPO WSL Jaka była logika wsparcia w RPO WSL? Które grupy beneficjentów, na jakie rodzaje projektów mogły otrzymać dofinansowanie? Jakiego rodzaju beneficjenci uzyskali wsparcie? Jaki sprzęt – rodzajowo i liczbowo - zakupiono w ramach projektów realizowanych w RPO WSL?/ Jakie były przedmioty projektów faktycznie zrealizowanych? Jaka część środków w ramach RPO WSL została przeznaczona na wymianę zużytego sprzętu? Jaka część projektów dotyczyła zakupu sprzętu, który poszerzał ofertę placówki/ nowego sprzętu, którego placówka wcześniej nie posiadała? Jakie jest przestrzenne rozmieszczenie zakupionego sprzętu (wg. rodzaju i wartości )? Czy zrealizowane projekty były adekwatne do potrzeb w zakresie ochrony zdrowia w województwie śląskim? Czy zakupiony sprzęt odpowiadał potrzebom województwa, powiatu, gminy? Czy wybrano właściwe projekty (z punktu widzenia potrzeb regionu)?

3.2 Pytania badawcze cd. OBSZAR 3 – EFEKTY REALIZACJI PROJEKTÓW Czy realizacja projektów przyczyniła się do poprawy jakości i zwiększenia dostępności usług zdrowotnych w województwie śląskim? Czy zmniejszył się czas oczekiwania na poszczególne usługi medyczne z wykorzystaniem analizowanego sprzętu? Jak dana inwestycja przyczyniła się do zwiększenia katalogu świadczeń udzielanych przez daną jednostkę? Czy zwiększył się zasięg terytorialny świadczonych usług? Czy zostały osiągnięte zakładane w poszczególnych projektach wskaźniki? W jakim stopniu wykorzystywany jest nowy sprzęt? Jakie czynniki zadecydowały o ewentualnym powodzeniu/niepowodzeniu interwencji? Czy projekty, których nie wybrano do finansowania zostałyby zrealizowane mimo braku wsparcia z RPO WSL – na ile dofinansowanie z RPO WSL było więc czynnikiem determinującym realizację projektu? Jak została zapewniona trwałość zrealizowanych inwestycji? Czy zrealizowane inwestycje wynikały z zapisów dokumentów strategicznych województwa? OBSZAR 4 – DOFINANSOWANIE ZAKUPU SPRZĘTU MEDYCZNEGO W PRZYSZŁYM OKRESIE PROGRAMOWANIA Czy wsparcie sektora ochrony zdrowia powinno być kontynuowane w przyszłej perspektywie finansowej? Jeśli tak, to jakie zmiany należy wprowadzić by było ono efektywne?

3.3. Metodologia badawcza

Metodologia – badanie ilościowe Badanie kwestionariuszowe CATI, czyli wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo. Badanie ilościowe pozwoliło na ocenę m.in.: poziomu wykorzystania zakupionego sprzętu medycznego, wpływu inwestycji na jakość i dostępność usług zdrowotnych, identyfikację czynników sukcesu oraz barier w realizacji inwestycji.   Badaniem CATI zostali objęci beneficjenci Działania 9.1 i Działania 9.2 RPO WSL, jak również te podmioty, które nie otrzymały dofinansowania (z powodów formalnych i/lub merytorycznych). Zarówno w przypadku badania ankietowego wśród beneficjentów, jak i wnioskodawców, próba miała charakter celowy. Łącznie badaniem objęto: 111 projektów, w tym 66 projektów, które otrzymały dofinansowanie i 45 projektów, które nie otrzymały dofinansowania w ramach RPO WSL.

Metodologia – badania jakościowe Pogłębione wywiady indywidualne zostały przeprowadzone z następującymi grupami respondentów: Instytucja Zarządzająca (Urząd Marszałkowski) – Wydział Rozwoju Regionalnego, Urząd Marszałkowski – Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej, Przedstawiciele placówek służby zdrowia – beneficjenci Działania 9.1 i 9.2, Eksperci ds. systemu ochrony zdrowia. Dobór beneficjentów (Działanie 9.1 i 9.2), z którymi przeprowadzono pogłębione wywiady indywidualne opierał się na następujących elementach: liczbie zrealizowanych inwestycji, w tym w szczególności przez jeden podmiot; wielkości placówki i jej lokalizacji; osobowości prawnej placówki; rodzaju zakupionej aparatury. Łącznie przeprowadzono: 14 wywiadów, w tym 3 diady i 2 triady oraz dodatkowo 2 wywiady telefoniczne z ekspertami ds. oceny merytorycznej wniosków o dofinansowanie.

Metodologia – prace analityczne Analiza wskaźników produktu i rezultatu działania 9.1 oraz działania 9.2 RPO WSL – potencjalne i rzeczywiste efekty realizacji projektów oraz stopień osiągnięcia zakładanych wartości wskaźników oraz ocena osiągnięcia wskaźników z punktu widzenia założeń programowych; Analiza matrycy spójności (przystawalności) – analiza spójności zapisów Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego 2000-2020 (2005r.) oraz Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”(stan na luty 2010r.) pod kątem identyfikacji zgodności lub niezgodności pozyskanych danych w kontekście inwestycji zrealizowanych w obszarze ochrony zdrowia (inwestycje w sprzęt medyczny); Analiza porównawcza stanu infrastruktury oraz analiza map inwestycyjnych.

4. Wyniki badania 4.1 Stan wyposażenia w sprzęt medyczny jednostek opieki zdrowotnej przed realizacją RPO WSL Rozmieszczenie sprzętu medycznego – stan na 31.12.2007 - Województwo śląskie charakteryzuje wysoka, jedna z najwyższych w kraju i porównywalna jedynie z innymi dużymi województwami (mazowieckim i wielkopolskim), liczba ośrodków zdrowia. Wysoka liczba ośrodków zdrowia ma uzasadnienie w dużym popycie na usługi medyczne; - W 2007 roku, w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej udzielono 35 667 porad lekarskich, a w szpitalach liczba leczonych sięgnęła 889 684 osób. Oznacza to, że liczba osób leczonych jest niemalże najwyższa – za wyjątkiem województwa mazowieckiego – w skali kraju.  

4.1 Stan wyposażenia w sprzęt medyczny jednostek opieki zdrowotnej przed realizacją RPO WSL cd. Rozmieszczenie wybranego sprzętu medycznego – 31.12.2007 Rodzaj aparatu Liczba aparatów - przychodnie Liczba aparatów - szpitale Liczba aparatów – ogółem Liczba aparatów na 1 mln mieszkańców Gamma kamera 6 8 14 3,0 Litotryptor 1 15 3,2 Akcelerator liniowy 16 3,4 MRI 5 12 17 3,6 Aparaty do angiografii 34 51 10,9 CT 40 55 11,7 USG kardiologiczne 122 168 290 61,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań MZ – 12 i MZ – 29, dane z 31.12.2007

4.1 Stan wyposażenia w sprzęt medyczny jednostek opieki zdrowotnej przed realizacją RPO WSL cd. Rozmieszczenie subregionalne aparatury ujętej w sprawozdaniu MZ–12 i MZ–29 w roku 2007 – liczba aparatów w subregionie Subregion Aparatura centralny północny południowy zachodni Analizator biochemiczny 122 25 26 20 Gamma kamera 6 2 1 Litotryptor 12 3 Akcelerator liniowy 10 MRI Angiograf 29 5 CT 45 Ultrasonograf kardiologiczny 166 23 19 Mammograf 40 8 11 7 RTG cyfrowy 4 RTG z torem wizyjnym 16 24 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach

Czas oczekiwania pacjenta na wizytę – stan na 31.12.2007 4.1 Stan wyposażenia w sprzęt medyczny jednostek opieki zdrowotnej przed realizacją RPO WSL cd. Czas oczekiwania pacjenta na wizytę – stan na 31.12.2007 Dostępność sprzętu diagnostycznego zarówno w przekroju geograficznym jak i relatywnie do populacji województwa była w 2007 na Śląsku dobra, choć nie w pełni równomierna. Nie oznacza to jednak, że nie tworzyły się kolejki oczekujących na badania. Placówki, w których gwałtownie rosło zapotrzebowanie na procedury medyczne to przykładowo: Tomografia komputerowa: Chorzowskie Centrum Pediatrii i Onkologii, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Częstochowie, Samodzielna Pracownia Diagnostyki Komputerowej w Tychach; Rezonans magnetyczny: NZOZ Medyczne Centra Diagnostyczne VOXEL w Bytomiu, Centrum Onkologii – Instytut M.Skłodowskiej – Curie w Gliwicach, NZOZ Helimed w Katoiwcach, Samodzielny Publiczny Szpital Miejski w Sosnowcu, SP ZOZ Zakład Diagnostyki Obrazowej w Sosnowcu; Pracownia enodskopii: GASTO-MED. S.c. w Katowicach, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 5 w Sosnowcu. Spośród procedur wskazanych w udostępnionych materiałach NFZ najdłuższy czas oczekiwania miał miejsce w przypadku badania z użyciem rezonansu magnetycznego, co wskazuje na wysokie potrzeby diagnostyczne w zakresie nowotworów i badań neurologicznych 

4.1 Stan wyposażenia w sprzęt medyczny jednostek opieki zdrowotnej przed realizacją RPO WSL cd. Potrzeby inwestycyjne w zakresie usług medycznych na koniec 2007 roku Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego

4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL Alokacja i wartość inwestycji Na działanie 9.1. przeznaczono ogółem 31 935 331 € (w tym 25 159 000 € ze środków UE), a na działanie 9.2. ogółem 17 902 742 € (w tym 12 600 000 € ze środków UE). Ogółem, w ramach działania 9.1 i 9.2 zrealizowano 102 projekty (na łączną kwotę dofinansowania w wysokości 129 050 681,35 zł netto), w tym 72 projekty dotyczące inwestycji w sprzęt medyczny (modernizacja sprzętu medycznego, zakup nowej aparatury medycznej) na łączną kwotę dofinansowania: 93 093 792,78 zł netto. Bezpośrednie inwestycje w sprzęt medyczny obejmują kwotę dofinansowania w wysokości 74 507 565,20 zł netto.

4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL cd. Konkursy Działanie 9.1 – infrastruktura lecznictwa zamkniętego (2 nabory) Na 144 wniosków aplikujących o dofinansowanie, tylko w ramach 34 inwestycji procedura konkursowa zakończyła się sukcesem. Oznacza to, że z co czwartym beneficjentem, który aplikował o dofinansowanie podpisano umowę na realizację. Zainteresowanie beneficjentów tego typu obszarem wsparcia znacznie przerosło możliwości alokacyjne tego działania (aż 65% wniosków, które pozytywnie przeszły ocenę formalną i merytoryczną, nie otrzymało dofinansowania). Działanie 9.2 – infrastruktura lecznictwa otwartego (1 nabór) Ok. 47% złożonych wniosków otrzymało dofinansowanie, natomiast ponad 66% wszystkich wniosków uczestniczących w konkursie spełniło wymogi formalno-merytoryczne. Natomiast, co trzeci wniosek, który został oceniony pozytywnie pod kątem formalnym i merytorycznym nie otrzymał dofinansowania.

4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL cd. Kryteria zbyt wiele kryteriów miało charakter opisowy; wydaje się być zasadnym wprowadzenie większej liczby kryteriów (znajdujących się w grupie kryteriów zasadniczych specyficznych), które będą premiowały efekty realizacji danych inwestycji, np. poprzez deklarację beneficjenta, iż posiada lub zamierza zatrudnić wykwalifikowany personel do obsługi specjalistycznego sprzętu, wymagającego określonych kwalifikacji i/lub certyfikatów (np. sprzęt endoskopowy, system rezonansu magnetycznego MRI itp.); kryteria zasadnicze specyficzne w szczególności dotyczące innowacyjności projektu (także oceniane w systemie punktowym) nie przyczyniły się do wyboru projektów o wysokim potencjale innowacyjnym. Warto oprzeć definicję innowacyjności na podręczniku Oslo Manual; kryterium zasadnicze specyficzne (punktowane), takie jak: bezpośredni wpływ realizacji projektu na usprawnienie i/lub podniesienie jakości świadczonych usług medycznych w kontekście dobra pacjenta – powinno zostać osadzone np. w kontekście realizowanych przez daną jednostkę programów zdrowotnych.

4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL cd. Formalny status beneficjentów działania 9.1 i 9.2 Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego

4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL cd. Beneficjenci działania 9.1 i 9.2 RPO WSL Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego

Struktura wg liczby sprzętu (%) Struktura wg wartości sprzętu (%) 4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL cd. Lp. Nazwa grupy Struktura wg liczby sprzętu (%) Struktura wg wartości sprzętu (%) 1 Sprzęt diagnostyczny: USG, tomograf komputerowy, EKG, RTG, mammograf, EEG, UKG, rezonans magnetyczny, KTG, echokardiograf, Doppler 24,24% 69,43% 2 Sprzęt ginekologiczny: histeroskop, kolposkop 0,85% 0,18% 3 Interna: gastroskop, kolonkoskop, videoendoskop, resektoskop 6,95% 5,99% 4 Urządzenia dla noworodków 3,05% 2,30% 5 Urządzenia okulistyczne: autorefraktometr, Autokeratorefraktometr, perymetr 2,37% 2,66% 6 Sprzęt ortopedyczno-rehabilitacyjny: zestaw do krioterapii, densytometr, sprzęt rehabilitacyjny 7,46% 1,74% 7 Sprzęt ratunkowy: defibrylator, respirator, detektor, aparat do znieczulenia 10,51% 4,64% 8 Pulmo-neuro- kardiologia: bronchofiberoskop, spirometr, neuronawigacja neurochirurgiczna, gamma kamera, kardiostymulator 2,54% 4,71% 9 Urologia: uroflometr, litotryptor, aparat do diagnostyki urodynamicznej 0,34% 3,27% 10 Sprzęt stomatologiczny: unit stomatologiczny wraz z pozostałym sprzętem 3,22% 3,87% 11 Pompy infuzyjne 28,31% 0,68% 12 Pozostały sprzęt: laboratoryjny, autoklaw, pulsoksymetr, gazometr 10,17% 0,53% Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o dofinansowanie

4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL cd. Przestrzenne rozmieszczenie zakupionego sprzętu medycznego w ramach RPO WSL Źródło Opracowanie własne na podstawie wniosków o dofinansowanie

4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL cd. Zasięg oddziaływania inwestycji (wg liczby i wartości projektów) Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o dofinansowanie

Projekty warte podkreślenia: 4.2 Mechanizm wsparcia finansowego dla sektora ochrony zdrowia w ramach RPO WSL cd. Projekty warte podkreślenia: Podniesienie jakości i dostępności do świadczeń medycznych w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym Nr 1 im. prof. Józefa Gasińskiego w Tychach poprzez zakup sprzętu medycznego i adaptację pomieszczeń. Projekt jednoznacznie ukierunkowany na podniesienie jakości diagnostyki obrazowej (zakup USG, CT, RTG), Zakup tomografu komputerowego oraz cyfrowego aparatu RTG dla Zakładu Diagnostyki Obrazowej w SPZOZ Szpital Rejonowy w Zabrzu – z powodów jak wyżej (zakup CT, RTG), Zakup wysokospecjalistycznej aparatury medycznej dla Oddziału Neurochirurgii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Jastrzębiu Zdroju. Projekt jednoznacznie ukierunkowany na podniesienie jakości procedur medycznych i bezpieczeństwa pacjenta oraz wprowadzenie nowej technologii medycznej do szpitala (zakup mikroskopu operacyjnego i systemu neuronawigacji), Zakup i dostawa 17 nowoczesnych stanowisk do intensywnej terapii noworodka, dla 5 szpitali, których organem założycielskim jest Województwo Śląskie. Pozytywna ocena projektu z powodu kompleksowego rozwiązania problemu opieki nad noworodkiem w województwie śląskim, przy wykorzystaniu wojewódzkiej „sieci” szpitali.  

4.3 Efekty realizacji projektów   Poprawa jakości i dostępności: Opierając się na wynikach badania CATI, aż 83,9% beneficjentów odpowiedziało, że dzięki realizacji inwestycji z wykorzystaniem dofinansowania poprawiła się zarówno jakość jak i dostępność usług zdrowotnych. Czas oczekiwania pacjentów na usługę medyczną: Skrócenie czasu diagnostyki pacjentów, w tym oczekiwania na wizytę lub badanie wystąpiło całkowicie u 71,5% beneficjentów, a częściowe u 24,5% beneficjentów (razem u 96,0%). Skrócenie czasu oczekiwania pacjenta na wykonanie zabiegu wystąpiło odpowiednio u 60,4% (całkowicie) i 20,8% (tak, częściowo) beneficjentów (razem u 81,2%). Poszerzenie katalogu świadczeń: Analizując spektrum aparatury zakupionej przez beneficjentów należy stwierdzić, że ograniczona liczba inwestycji nosi w założeniu cechę poszerzenia katalogu świadczeń. Niewątpliwie do takich inwestycji należy zaliczyć: system do neuronawigacji neurochirurgicznej, zakup systemu do wideo endoskopii, zakup systemu rezonansu magnetycznego, optycznego tomografu, gamma kamery, aparat do diagnostyki urodynamicznej i urządzenie do badania bezdechu sennego.

4.3 Efekty realizacji projektów cd.   Stopień osiągnięcia wskaźników: w przypadku liczby projektów z zakresu ochrony zdrowia dot. wyłącznie zakupu aparatury i sprzętu medycznego, wskaźnik osiągnięto na poziomie 62% (72 wnioski/117 projektów – wartość dla 2015 roku), w przypadku liczby ośrodków zdrowia, w których przeprowadzono prace remontowe/modernizacyjne lub zakupiono/zmodernizowano sprzęt, instytucje ochrony zdrowia, które zostały doposażone w sprzęt medyczny lub zmodernizowały sprzęt stanowią 44% wartości zakładanego wskaźnika programowego (74 instytucji/170 ośrodki – wartość dla 2015 roku), w przypadku wskaźnika pn. potencjalna liczba badań specjalistycznych z wykorzystaniem infrastruktury ochrony zdrowia widać wyraźnie, iż łączna liczba badań, zabiegów czy operacji wykonanych na nowym i zmodernizowanym sprzęcie medycznym określonych we wnioskach o dofinansowanie przewyższa wielokrotnie założenia programowe. Deklaracje beneficjentów RPO WSL dotyczące liczby planowanych badań są zbyt optymistyczne.

4.3 Efekty realizacji projektów cd. Analiza wskaźników: wskaźniki produktu i rezultatu obowiązujące w działaniu 9.1 i 9.2 są zbyt ogólne i niedostatecznie adekwatne, w szczególności pod kątem rodzaju zakupionego sprzętu medycznego, którego dotyczyły inwestycje; wskaźniki nie pozwalały na właściwe zweryfikowanie w jakim stopniu podniosła się jakość świadczonych usług medycznych, ani też w jakim zakresie udało poprawiać dostępność pacjentów do tych usług ; słaba relacja wskaźników rezultatu do wskaźników produktu, na dwa wskaźniki produktu przypada tylko jeden i/ lub dwa wskaźniki, co świadczy o zbyt wąskim katalogu wskaźników (w szczególności wskaźników rezultatu, których liczba powinna być zdecydowanie większa); brak wskaźników oddziaływania takich jak: odsetek pacjentów zadowolonych z obsługi w zakładach opieki zdrowotnej objętych dofinansowaniem w porównaniu do pozostałych zakładów nie korzystających z dofinansowania ze środków RPO WSL, stopień wyposażenia szpitali w sprzęt specjalistyczny w województwie śląskim w porównaniu do średniej krajowej; stopień nasycenia aparaturą medyczną w porównaniu do sąsiednich województw i/lub średniej krajowej.  

4.4 Dofinansowanie zakupu sprzętu medycznego w przyszłym okresie programowania Efektywność wybranych projektów rozumiana jako wpływ na jakość i dostępność świadczeń medycznych powinna być zapewniona już na etapie wstępnym realizacji programu wsparcia. Kluczowe znaczenie dla realizacji tego celu w przyszłym okresie programowania ma zachowanie następujących warunków: Zdefiniowanie celów programów: definicja ta powinna wskazywać spektrum projektów (np. poprzez powiązanie ich z określonym obszarem medycyny – urazy wielonarządowe, choroby nowotworowe itp.) i bazować na zhierarchizowanej analizie potrzeb województwa oraz pozostawać w relacji do strategii/priorytetów/programów zdrowotnych województwa i kraju; Dopracowanie kryteriów oceny projektów: powinny umożliwić zarówno ocenę wartości samego projektu jak i realnych możliwości jego realizacji przez instytucję aplikującą, łącznie z oceną potencjału ludzkiego użytkującego inwestycję. Ponadto kryteria te, powinny jasno wskazywać charakter preferowanych projektów jak przykładowo: inwestycje w innowacyjne lub nowoczesne technologie medyczne, o zasięgu subregionalnym. W procesie oceny projektów powinno być także analizowane otoczenie inwestycji.

Wnioski z badania   Sektor ochrony zdrowia jest w województwie śląskim dosyć dobrze rozwinięty, jednakże z drugiej strony wymagający doinwestowania, w szczególności w zakresie technicznym i modernizacyjnym, jak również w zakresie wyposażenia placówek w sprzęt medyczny. W przypadku większości zrealizowanych projektów oceniono jako lokalne lub subregionalne. Beneficjentami tych projektów były głównie społeczności gminne lub powiatowe. Zatem projekty te odpowiadały przede wszystkim na zapotrzebowanie bliskiego otoczenia. Dla większości badanych beneficjentów, przygotowanie instytucjonalne wpłynęło bezpośrednio na powodzenie realizacji inwestycji w sprzęt medyczny, równie istotne dla beneficjentów było wsparcie merytoryczne ze strony Instytucji Zarządzającej. Pośredni wpływ na powodzenie realizacji inwestycji miały takie czynniki jak: wcześniejsze doświadczenia w realizacji projektów unijnych oraz procedury administracyjne związane w wdrażaniem i realizacją projektu, stosunkowo niewielu beneficjentów określiło ten czynnik jako ważny.

Wnioski z badania cd.   Cel: Poprawa dostępności usług medycznych wskazany w programie RPO WSL został osiągnięty w stopniu zróżnicowanym (mimo wysokiej deklaracji beneficjentów stanowiącej o tym, że dzięki realizacji inwestycji z wykorzystaniem dofinansowania poprawiła się zarówno jakość jak i dostępność usług zdrowotnych). Analizując spektrum aparatury zakupionej przez beneficjentów należy stwierdzić, że niewielka część inwestycji nosi w założeniu cechę poszerzenia katalogu świadczeń medycznych (jak system do neuronawigacji, zakup systemu do wideo endoskopii czy zakup rezonansu magnetycznego i tomografu komputerowego). Analiza zakupionej aparatury wskazuje jednoznacznie na rozproszenie środków (od zakupu pomp infuzyjnych po zakup lamp rentgenowskich) – beneficjenci traktowali fundusze strukturalne jako możliwość uzupełnienia podstawowych braków sprzętowych .

Wnioski z badania cd.   Zbyt wiele kryteriów oceny projektów miało charakter opisowy - ich spełnienie opierało się na deklaracji beneficjentów o posiadanych zasobach, zdolności instytucjonalnej, zdolności organizacyjnej (większość takich kryteriów była punktowana). Wydaje się być zasadnym wprowadzenie większej liczby kryteriów, które będą premiowały efekty danych inwestycji. Bezpośredni wpływ realizacji projektu na podniesienie jakości świadczonych usług medycznych powinien zostać osadzony np. w kontekście realizowanych przez daną jednostkę programów zdrowotnych. Inwestycje powinny charakteryzować się minimalną innowacyjnością, rozumianą jako wprowadzenie w danym zakładzie nowej technologii medycznej. Wskaźniki produktu i rezultatu obu analizowanych działań były zbyt ogólne i niedostatecznie adekwatne do rodzaju zakupów inwestycyjnych, w szczególności pod kątem rodzaju sprzętu medycznego, którego dotyczyły inwestycje. Nie pozwalały one właściwie zweryfikować, w jakim stopniu podniosła się jakość świadczonych usług medycznych, ani też w jakim zakresie udało poprawić dostępność pacjentów do tych usług.

Proponowany sposób wdrożenia REKOMENDACJE KLUCZOWE Lp. Wniosek Rekomendacja Proponowany sposób wdrożenia Adresat rekomendacji Termin realizacji REKOMENDACJE KLUCZOWE 1 Oddziaływanie zrealizowanych inwestycji jest głównie lokalne lub co najwyżej subregionalne Wdrożenie systemu odpowiednich kryteriów oceny projektów w programie, realizowanym po 2013 r. podwyższenie efektywności systemu oceny merytorycznej projektu celem identyfikacji i możliwości punktowania subregionalnego i wojewódzkiego oddziaływania inwestycji, przedstawienie zakresu terytorialnego oddziaływania projektu – uzupełnienie systemu oceny i wyboru projektów o kryterium dot. oddziaływania projektu. IZ III kw.- IV kw. 2012 I kw. – II kw. 2013 2 Beneficjenci projektów traktowali środki RPO przede wszystkim jako źródło finansowania inwestycji, mającą na celu utrzymanie dotychczasowej infrastruktury. Wprowadzenie kryterium oceny pod kątem nasycenia rynku usług wnioskowaną aparaturą medyczną w programie, realizowanym po 2013r. uzasadnienie zakupu sprzętu medycznego w oparciu o analizę nasycenia rynku usług medycznych wnioskowaną aparaturą i wskazywać na tej podstawie stopień poszerzenia katalogu świadczeń medycznych oferowanych przez placówkę sprzęt wnioskowany do zakupu powinien wynikać z aktualnego planu rozwoju instytucji aplikującej

Proponowany sposób wdrożenia REKOMENDACJE KLUCZOWE Rekomendacje cd. Lp. Wniosek Rekomendacja Proponowany sposób wdrożenia Adresat rekomendacji Termin realizacji REKOMENDACJE KLUCZOWE 3 Brak projektów kompleksowych czy sieciowych, które opierałyby się na współpracy kilku podmiotów. Premiowanie podejmowania współpracy między kilkoma podmiotami w ramach systemu kryteriów oceny projektów, w programie realizowanym po 2013r. dopracowanie systemu oceny merytorycznej projektu pod kątem preferowania kompleksowego podejścia do realizowanych inwestycji, premiowania współpracy kilku podmiotów (tworzenia sieci) lub wspieranie kilku podmiotów, które nadzorowane są przez jeden organ założycielski IZ III kw.- IV kw. 2012 I kw. – II kw. 2013 4 Kryteria oceny i wyboru projektów oraz zasady formalne niedostatecznie weryfikowały inwestycje pod kątem ich efektywności i użyteczności. Wdrożenie systemu efektywnych kryteriów oceny projektów w programie, realizowanym po 2013 r. rozbudowanie systemu oceny merytorycznej projektu, tak aby jak najlepiej identyfikować i punktować wartość dodaną projektów m.in.: wparcie projektów o wyższym potencjale innowacyjnym; wsparcie infrastruktury specjalistycznej; wsparcie inwestycji wpisujących się w krajowe i regionalne programy zdrowotne; wyeliminowanie wsparcia inwestycji o wartości mniejszej niż 2 tys. EUR

Proponowany sposób wdrożenia REKOMENDACJE KLUCZOWE Rekomendacje cd. Lp. Wniosek Rekomendacja Proponowany sposób wdrożenia Adresat rekomendacji Termin realizacji REKOMENDACJE KLUCZOWE 5 Wskaźniki produktu i rezultaty nie stanowiły odpowiednich narzędzi pomiaru w zakresie celów działania Wdrożenie systemu odpowiednich wskaźników produktu i rezultatu, oraz wprowadzenie wskaźników oddziaływania w programie, realizowanym po 2013 r. opracowanie katalogu wskaźników produktu, rezultatu oraz oddziaływania inwestycji, który z jednej strony będzie katalogiem obligatoryjnym, a z drugiej strony pozwoli beneficjentowi zaproponować własne wskaźniki pomiaru. IZ III kw.- IV kw. 2012 I kw. – II kw. 2013

Proponowany sposób wdrożenia REKOMENDACJE HORYZONTALNE Rekomendacje cd. Lp. Wniosek Rekomendacja Proponowany sposób wdrożenia Adresat rekomendacji Termin realizacji REKOMENDACJE HORYZONTALNE 1 Dokument o wadze Regionalnego Programu Operacyjnego zbyt ogólnie odnosi się do potrzeb zdrowotnych w województwie. Niezbędne jest wskazanie obszarów ochrony zdrowia (wynikających z epidemiologii województwa) i zinwentaryzowanie potrzeb inwestycyjnych w tym obszarze Analiza potrzeb w oparciu o prace studialne oraz dane z instytucji ochrony zdrowia i NFZ IZ I kw. – IV kw. 2011 2 Brak okresowych analiz relacji pomiędzy zasobami wysokospecjalistycznej aparatury medycznej w województwie, a potrzebami epidemiologicznymi oraz procesem starzenia się populacji Celowe jest systematyczne monitorowanie relacji pomiędzy posiadanymi zasobami sprzętowymi, a planami inwestycyjnymi kluczowych instytucji ochrony zdrowia w województwie Przygotowanie odrębnej analizy w oparciu o dane NFZ i plany inwestycyjne kluczowych (wojewódzkich) szpitali oraz prognozowaną zachorowalność i zapotrzebowanie na procedury medyczne osób w wieku 65+ Urząd Marszałkowski, Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego

Dziękujemy za uwagę!