Instrumenty finansowe w perspektywie 2014-2020 aktualny stan postępów

IF w perspektywie 2014-2020 – stan prac Negocjacje w ramach trilogu nad ostateczną wersją Rozporządzenia Ogólnego (CPR) na lata 2014 – 2020, w tym rozdziału IV – Instrumenty Finansowe (planowane zakończenie jesień 2013 r.) W czerwcu 2013 r. KE przedstawiła wstępne założenia aktów implementacyjnych i delegowanych w zakresie IF Ocena ex-ante – inwentaryzacja badań w tym zakresie w ramach wszystkich programów operacyjnych, w kontekście spełnienia wymogu art. 32 CPR Toczą się prace nad ujęciem tematyki IF w ustawie o zasadach realizacji programów operacyjnych polityki spójności w latach 2014-2020.

IF w Rozporządzeniu ogólnym (CPR) W większości zapisów prawnych (art. 32 do 40 oraz definicje) – osiągnięte porozumienie. Brak ostatecznego porozumienia m.in. w zakresie: - możliwości przeprowadzenia audytu na poziomie ostatecznego odbiorcy (art. 43.3-4) - wydatkowania środków po okresie kwalifikowalności w przypadku instrumentów kapitałowych dla przedsiębiorców (art. 36.2bis) Inne drobne poprawki legislacyjne

IF nowe rozwiązania w CPR Szerszy zasięg IF: może obejmować wszystkie cele tematyczne i cele osi priorytetowych w programach operacyjnych, finansowanych ze wszystkich funduszy unijnych (ERDF, ESF, Cohesion Fund, EAFRD, EMFF) Więcej opcji implementacyjnych dla instytucji zarządzających możliwość wniesienia wkładu z programu operacyjnego do IF na poziomie krajowym lub regionalnym (under shared management) - instrumenty tailor-made (dopasowane do indywidualnych potrzeb PCz.) - instrumenty „off-the-shelf (wystadaryzowane przez KE „gotowe do użycia”) możliwość wniesienia wkładu do instrumentu finansowego na pozimie UE (central management) możliwość bezpośredniego wdrażania przez IZ: tylko pożyczki i poręczenia

IF nowe rozwiązania w CPR Wymóg przeprowadzenia oceny ex-ante przed utworzeniem lub wniesieniem wkładu z programu operacyjnego do IF Możliwość szerszego łączenia instrumentów finansowych z innymi formami wsparcia (IF i dotacje, deklaracje KE, ale jak w praktyce?) Możliwość zwiększenia poziomu współfinansowania UE - 100% jeżeli wkład wniesiony do IF na poziomie UE - o 10% więcej jeżeli w ramach programu operacyjnego finansowanego z ERDF, ESF, CF wydzielona osobna oś w całości wdrażana poprzez IF (wątpliwa korzyść)

IF nowe rozwiązania w CPR Transzowanie wkładu z programu operacyjnego uzależnione przy wnioskowaniu o kolejne transze do UE od zrealizowania określonego poziomu inwestycji na rzecz ostatecznego odbiorcy (25/60/85) – zbyt restrykcyjne, obawa przed utratą płynności przez IF? Obowiązek wykorzystywania środków wniesionych do IF przez co najmniej 8 lat po zakończeniu okresu kwalifikowalności (czyli do 2030 r.) Możliwość wydatkowania środków po okresie kwalifikowalności w przypadku equity-based instruments Raportowanie postępów we wdrażaniu IF (poziom IZ oraz KE)

„off-the-shelf instruments” Akty implemetacyjne „off-the-shelf instruments” 1. Pożyczki dla MŚP (Loans for SMEs) 2. Poręczenia dla MŚP (Guarantee for SMEs) 3. Venture Capital dla MŚP i start-upów (Venture Capital for SMEs and sturt-up companies) 4. Pożyczki dla efektywności eneregtycznej i odnawialnych źródeł energii w sektorze mieszkalnictwa (Renovation Fund) 5. Pożyczki dla zwrónoważonego rozwoju obszarów miejskich (Urban Development Fund): do potwierdzenia przez KE czy uda się wystandaryzować Może jeszcze: mikrokredyty w ramach ESF

Warunki przekazania i zarządzania środkami Akty implementacyjne Warunki przekazania i zarządzania środkami Wkład UE do IF może być wniesiony z różnych programów operacyjnych lub w ramach różnych osi priorytetowych (oddzielne rachunki bankowe) Wkład krajowy może zostać wniesiony na każdym poziomie: funduszu funduszy, pośrednika finansowego, ostatecznego odbiorcy. W przypadku wniesienia wkładu na poziomie ostatecznego odbiorcy: - potwierdzenie w stosownej umowie, - potwierdzenie w stosownej dokumentacji księgowej, - podlega weryfikacji przez podmiot wdrażający IF (w tym fundusz funduszy). Wycofanie wkładu z IF: - warunki przewidziane w umowie o dofinansowanie, - jeżeli nie został on zrefundowany przez KE na podstawie wniosku o płatność lub jeśli deklaracja wydatków zostanie następnie skorygowana w celu wycofania środków lub zastąpienia ich innymi wydatkami

Koszty zarządzania i opłaty za zarządzanie Akty implementacyjne Koszty zarządzania i opłaty za zarządzanie Powiązanie kosztów zarządzania z efektywnością IF Dwa poziomy kosztów: 1. podstawowe wynagrodzenie (base remuneration): procentowe pułapy, różne w zależności od rodzaju produktów ofertowanych przez IF, uwzględniające ich specyfikę, zdecydowanie niższe niż dla obecnej perspektywy 2. wynagrodzenie oparte na wynikach (performance-based renumeration): procentowe pułapy, różne w zależności od rodzaju produktów ofertowanych przez IF, uwzględniające ich specyfikę Możliwość przekroczenia tych pułapów – na zasadach analogicznych jak w bieżącej perspektywie

Koszty zarządzania i opłaty za zarządzanie Akty implementacyjne Koszty zarządzania i opłaty za zarządzanie Możliwość poniesienia kosztów zarządzania po okresie kwalifikowalności w przypadku instrumentów equity Metodologia liczenia kosztów zarządzania i opłat za zarządzanie – wymóg ujęcia w umowie o finansowaniu Obowiązki informacyjne, Komitet Monitorujący informowany o: - metodologii liczenia kosztów zarządzania i opłat za zarządzanie w umowach o finansowanie, - faktycznie poniesionych kosztach zarządzania w danym okresie sprawozdawczym Jednak – na obecnym etapie brak liczbowych/procentowych szczegółów odnośnie kosztów zarządzania (mają zostać przedstawione wkrótce) KE jednoznacznie wyklucza możliwość ryczałtowego rozliczania kosztów zarządzania

Zakup gruntów i nieruchomości Akty delegowane Zakup gruntów i nieruchomości Ograniczenie na poziomie 10% projektu w przypadku IF otrzymującego wsparcie ze środków ERDF, CF i EAFRD Jednak w przypadku IF dedykowanych wpieraniu inwestycji w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich – wyjątek: limit 10% liczony na poziomie całkowitych wydatków kwalifikowalnych beneficjenta udzielającego bezpośredniego wsparcia dla ostatecznych odbiorów, a zatem możliwość przekroczenia limitu 10% na poziomie inwestycji.

Kryteria selekcji i wyboru podmiotów Akty delegowane Kryteria selekcji i wyboru podmiotów Szeroki zestaw kryteriów jakie spełnić mają podmioty, którym powierzone zostaną zadania implementacyjne w zakresie IF Kryteria selekcji, m.in.: - kwalifikowalność podmiotu na podstawie prawa UE i prawa krajowego, - wiarygodność ekonomiczna i finansowa, - odpowiednia struktura organizacyjna i sposób zarządzania, - efektywny system kontroli wewnętrznej i system księgowy, - zgoda na podleganie audytowi ze strony PCz., KE i ETO

Kryteria selekcji i wyboru podmiotów Akty delegowane Kryteria selekcji i wyboru podmiotów Kryteria wyboru, m.in.: - dotychczasowe doświadczenie we wdrażaniu instrumentów finansowych, - wiarygodne kryteria selekcji pośredników finansowych/ostatecznych odbiorców, - koszty zarządzania i opłat za zarządzanie, - zdolność podmiotu do pozyskania dodatkowych środków na finansowanie inwestycji, poza środkami pochodzącymi z programu operacyjnego, - unikanie występowania konfliktu interesów

Odpowiedzialność i obowiązki podmiotów Akty delegowane Odpowiedzialność i obowiązki podmiotów Podmioty które będą wdrażać instrumenty finansowe powinny w czasie trwania całego cyklu inwestycyjnego, m.in.: - zarządzać środkami programów operacyjnych zgodnie z najlepszymi praktykami, respektując zasadę należytego zarządzania finansami (sound financial management) - respektować odpowiednie przepisy prawa UE i prawa krajowego (w szczególności pomocy publicznej, zapobieganie praniu brudnych pieniędzy, informacji i promocji) - działać zgodnie z zasadami profesjonalnego menadżera i w dobrej wierze, - dokonywać transparentnego wyboru ostatecznych odbiorców, obiektywnie uzasadnionego, z uwzględnieniem potencjalnej wiarygodności ekonomicznej ostatecznego odbiorcy lub projektu

Akty delegowane Audyt i kontrola KE nadal dąży do rozszerzenia możliwości przeprowadzenia audytu na poziomie ostatecznego odbiorcy w innych przypadkach niż podejrzenie oszustwa (zapis w kompromisowej wersji CPR), m.in. w przypadku, gdy brak jest wiarygodnych dokumentów na poziomie beneficjenta lub gdy istnieje uzasadniona obawa, że nie przedstawiają one faktycznie udzielnego wsparcia Jednak obowiązki w zakresie zapewnienia wszelkiej dokumentacji niezbędnej do przeprowadzenia audytu nałożone są na beneficjenta

Platforma Pomocy Technicznej dla instrumentów finansowych (KE i EBI/EFI) KE ma nadzieję, że z dniem 1 stycznia 2014 r. uda jej się uruchomić, przy współpracy z EBI/EFI Technical Assistance Platform for financial instruments (TAP) TAC ona dostarczać PCz. wiedzy i ekspertyzy na każdym poziomie tworzenia, wdrażania i zamykania instrumentu finansowego Wsparcie w postaci pomocy techniczej ma się składać z dwóch filarów: 1. Pomocy horyzontalnej i ponadregionalnej: koszty jej funkcjonowania będzie ponosić KE 2. Pomocy na poziomie PCz. (poza zakresem TAC): koszty po stronie PCz. Wątpliwości: występowanie konfliktu interesów (EBI/EFI jako doradca i ekspert oraz podmiot wdrażający instrument finansowy)

Ocena ex ante: art. 32 CPR Inwentaryzacja badań ewaluacyjnych w ramach programów operacyjnych w zakresie spełnienia wymogu oceny ex-ante w kontekście instrumentów finansowych, art. 32 CPR Ocena ex-ante może być przeprowadzona etapami. Jednocześnie KE i EBI/EFI pracują nad wytycznymi w zakresie przeprowadzenie oceny ex-ante w kontekście art. 32 (m.in. określenie metodologii badania) Wytyczne mają się ukazać do końca 2013 r. – czy nie za późno i na ile wiążące?

Ocena ex ante: art. 32 CPR Ponadto, dwie istotne kwestie, które pojawiły się w toku dyskusji z KE nad oceną ex-ante w kontekście instrumentów finansowych. KE oczekuje, iż: - w przypadku poręczeń/gwarancji ocena ex-ante wskazywać będzie odpowiedni/właściwy poziom ryzyka strat, który może podlegać aktualizacji stosownie do zmian rynkowych, - jeżeli w kolejnej perspektywie wspierane będą instrumenty finansowe, które otrzymały wsparcie UE w latach 2007-2013 to z oceny ex-ante powinno wynikać, iż środki UE zostaną przeznaczone na „dodatkowe działania” tych instrumentów (addictional activities) (wsparcie dla IF w latach 2014-2020 nie może zastępować wsparcia z lat 2007-2013: KE oczekuje, że środki z bieżącego okresu będą dalej przeznaczane na inwestycje w ostatecznych odbiorców po 2015 r.)

Instrumenty finansowe w ustawie wdrożeniowej na lata 2014-2020 W MRR trwają prace nad ustawą o zasadach realizacji programów operacyjnych polityki spójności w latach 2014-2020. Osobny rozdział poświęcony będzie instrumentom finansowych (ostateczna treść zależeć będzie od aktów UE oraz konsultacji krajowych) Planowany zakres regulacji: - kwestie zapewnienia wkładu z programu operacyjnego, - wybór podmiotów wdrażających instrumenty finansowe, - koordynacji wdrażania instrumentów finansowych w ramach programów operacyjnych, - warunki przekazania i wycofania wkładu, - status środków, - kwestie związane z art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, - inne

Dziękuję za uwagę