Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

Podstawy przedsiębiorczości (przedsiębiorczość bez tajemnic) Temat: Zakładanie działalności gospodarczej

Podstawowe pojęcia REGON - Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej, został utworzony na podstawie art. 41 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.). Szczegółowe zasady prowadzenia i aktualizacji rejestru określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz. U. z 1999 r. Nr 69, poz. 763 z późn. zm.). Rejestr REGON jest bieżąco aktualizowanym zbiorem informacji o podmiotach gospodarki narodowej prowadzonym w systemie informatycznym w postaci centralnej bazy danych oraz terenowych baz danych.

Podstawowe pojęcia Rejestr REGON : służy osiągnięciu spójności identyfikacyjnej podmiotów gospodarki narodowej wpisywanych do innych urzędowych rejestrów i systemów informacyjnych administracji publicznej,   służy jednolitości opisów stosowanych w nomenklaturze pojęciowej i klasyfikacyjnej we wszystkich urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej,   dostarcza ogólnej charakterystyki działających w gospodarce narodowej podmiotów w przekrojach: terytorialnym, własnościowym, rodzajów działalności, form prawnych itp.,   umożliwia sporządzanie wykazu adresów działających podmiotów,   jest podstawą do tworzenia baz i banków danych o podmiotach gospodarki narodowej,   stanowi główne źródło zasilania bazy jednostek wybieranych do badań statystycznych.

Podstawowe pojęcia KRS - Krajowy Rejestr Sądowy jest scentralizowaną, informatyczną bazą danych składającą się z trzech osobnych rejestrów: rejestru przedsiębiorców, rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, rejestru dłużników niewypłacalnych. Krajowy Rejestr Sądowy został utworzony w oparciu o ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2001 Nr 17, poz. 209 z późniejszymi zmianami) i działa od dnia 1 stycznia 2001 r. Zadaniem Krajowego Rejestru Sądowego jest powszechne udostępnienie szybkiej i niezawodnej informacji o statusie prawnym zarejestrowanego podmiotu (Centralna Informacja KRS), najważniejszych elementach jego sytuacji finansowej oraz sposobie jego reprezentowania.

Ogólne informacje o prowadzeniu działalności gospodarczej Przedsiębiorcami prowadzącymi we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową są: osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębne ustawy przyznają zdolność prawną. Za przedsiębiorców należy także uznać wspólników spółek cywilnych w zakresie wykonywanej przez nich działalności. Wszyscy przedsiębiorcy podlegają wpisowi do Ewidencji Działalności Gospodarczej bądź do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Warunki podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorców na terenie Rzeczypospolitej Polskiej regulują przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2004r. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.). Ustawa ta określa również zasady prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby zagraniczne oraz przedsiębiorców z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz przedsiębiorców z państw, które zawarły ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi umowy regulujące swobodę świadczenia usług przedsiębiorców zagranicznych.

Ogólne informacje o prowadzeniu działalności gospodarczej EDG – ewidencja działalności gospodarczej jest to ewidencja osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (również na podstawie koncesji i zezwoleń). Ewidencja ta jest jawna i prowadzą ją gminy. Organem ewidencyjnym jest: wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Dokonuje on wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Ta definicja odwołuje się do charakteru wykonywanych czynności oraz stopnia zorganizowania tego wykonywania (np. pracownik nie organizuje swojej pracy, działa u zorganizowanego odpowiednio pracodawcy).

Ogólne informacje o prowadzeniu działalności gospodarczej Przed założeniem firmy należy podjąć zasadniczą decyzję - w sprawie formy organizacyjnej prowadzenia działalności gospodarczej. Każda forma ma swoje plusy i minusy. Obecnie w życiu gospodarczym funkcjonują następujące formy organizacyjne firm: osoba fizyczna - przedsiębiorca (w tym samozatrudnienie), spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo – akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, spółka europejska, organizacje non – profit: stowarzyszenia i fundacje.

Etapy zakładania działalności gospodarczej Rejestracja firmy Osoby fizyczne oraz wspólnicy spółek cywilnych muszą zacząć od złożenia zgłoszenia o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Zawierać ono musi: - imię i nazwisko przedsiębiorcy, - nazwę firmy (nieobowiązkowo), - nr ewidencyjny PESEL przedsiębiorcy, - adres zamieszkania przedsiębiorcy, - adres siedziby firmy, - rodzaj działalności określony zgodnie z symbolami Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), - miejsce wykonywania działalności, - datę rozpoczęcia działalności. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, zgłoszenia do ewidencji dokonuje każdy ze wspólników z osobna – każdy też wnosi osobno opłatę. Potrzebne formularze: zgłoszenie do ewidencji Pierwsza strona formularza EDG - 1

Etapy zakładania działalności gospodarczej Gdzie rejestrować? Osoba fizyczna może zarejestrować swoją działalność indywidualną albo w spółkę cywilną w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminę. Może też ją zarejestrować w KRS (czyli w sądzie). Pozostali przedsiębiorcy: spółki prawa handlowego, fundacje oraz stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą podlegają rejestracji w KRS, nie mają wyboru. Uwaga - do rejestracji niezbędne jest określenie przedmiotu działalności gospodarczej wg PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności). Niektóre gminy umożliwiają zgłoszenie firmy do ewidencji działalności gospodarczej on-line, przy czym w terminie późniejszym następuje uzupełnienie braków formalnych, w tym podpisu przedsiębiorcy.

Etapy zakładania działalności gospodarczej Kiedy należy zarejestrować? Dla dokonania zgłoszenia rejestracyjnego firmy wystarczy nadanie listu poleconego zawierającego wniosek. Wszelkie braki formalne, w tym brak opłat za wpis do rejestru, można będzie uzupełnić w terminie późniejszym, z własnej inicjatywy albo też dopiero po wezwaniu przez organ rejestrowy do uzupełnienia braków formalnych. Przedsiębiorców obowiązują następujące terminy zgłaszania działalności gospodarczej do rejestru: RODZAJ WPISU WPIS ZMIANA WYKREŚLENIE EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej 14 dni od zmiany 14 dni od zakończenia działalności KRS – KRAJOWY REJESTR SĄDOWY 7 dni od zakończenia działalności

Etapy zakładania działalności gospodarczej Numer REGON w Urzędzie Statystycznym W ciągu 14 dni od uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej należy wystąpić do właściwego ze względu na adres zamieszkania urzędu statystycznego o dokonanie wpisu do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej – nadanie numeru statystycznego REGON. Wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej wypełnia się na formularzu – wniosku RG-1, w którym należy wskazać podstawowy rodzaj planowanej działalności. Działalność ta musi być zgodna z deklaracją dokonaną przy wpisie do ewidencji działalności gospodarczej - zaświadczeniem o dokonaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców. Do złożenia wniosku, poza wypełnionym formularzem, potrzebujesz: - kserokopii zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (oryginał dokumentu do wglądu), - dowodu osobistego. Pierwsza strona wniosku RG – 1

Etapy zakładania działalności gospodarczej Pieczątki Wszystkie umowy, dokumenty i pisma wystawiane przez przedsiębiorstwo muszą być opieczętowane pieczątką firmową. Na pieczątce umieszcza się: pełna nazwa firmy, siedziba firmy, REGON. Rachunek bankowy Ustawa Prawo działalności gospodarczej nakłada na przedsiębiorców obowiązek posiadania rachunku bankowego. Jak również, regulaminy banków zakazują dokonywania rozliczeń firmowych za pośrednictwem rachunku osobistego. Przedsiębiorca może mieć więcej niż jeden rachunek bankowy, w takim wypadku zgłoszeniom w urzędzie skarbowym, ZUS itd. podlegają wszystkie te rachunki. Do założenia konta bankowego będzie potrzebna pieczątka firmy, jaką będziemy się posługiwać w kontaktach z bankiem i nie tylko.

Etapy zakładania działalności gospodarczej Urząd Skarbowy - NIP i wybór formy opodatkowania Po pierwsze, należy dokonać rejestracji NIP. W przypadku 1- osobowej działalności gospodarczej NIP danej osoby stanie się jednocześnie NIPem firmy - wypełnić należy odpowiedni formularz – tyle że numer znamy od razu. Wybrać też należy formę opodatkowania: - zasady ogólne, - ryczałt przychodów ewidencjonowanych, - kartę podatkową, - 19% podatek dochodowy, - podatek od towarów i usług (VAT). Potrzebne formularze: NIP-1 Pierwsza strona formularza NIP – 1

Etapy zakładania działalności gospodarczej Zarówno osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, jak i inni nowo powstali przedsiębiorcy są obowiązani do dokonania zgłoszeń identyfikacyjny lub aktualizacyjnych w ewidencji podatników i płatników: SYMBOL OPIS NIP – 3 Zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej nie prowadzącej samodzielnie działalności gospodarczej VAT – R Zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług VAT – R/UE Informacja dotycząca obowiązku podatkowego w zakresie transakcji wewnątrzwspólnotowych

Etapy zakładania działalności gospodarczej ZUS - zgłoszenie ubezpieczenia Każdy przedsiębiorca płaci składki ubezpieczeniowe. Każdy przedsiębiorca składa stosowne deklaracje. W terminie 7 dni od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej należy dokonać stosownych zgłoszeń w ZUS. Przy rejestracji należy złożyć: formularz zgłoszeniowy płatnika składek, formularze zgłoszeniowe dla każdej osoby zatrudnionej w firmie, formularz ubezpieczenia zdrowotnego pracowników, REGON przedsiębiorstwa, numer wpisu do ewidencji i nazwę organu prowadzącego rejestr, numer rachunku bankowego przedsiębiorstwa, dane personalne oraz numery NIP (wszystkich osób w przedsiębiorstwie).

Etapy zakładania działalności gospodarczej Inne urzędy – Urząd Celny Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych są obowiązani przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu złożyć zgłoszenie rejestracyjne w urzędzie celnym (aktualizacja w terminie 7 dni od zmiany). Obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców wytwarzających czy handlujących wyrobami akcyzowymi, czyli: wyrobami zawierającymi alkohol czy tytoń, paliwami, olejami, gazem i innymi produktami ropopochodnymi, pojazdami samochodowymi nie zarejestrowanymi w kraju. Pierwsza strona formularza AKC – R

Etapy zakładania działalności gospodarczej Państwowa Inspekcja Pracy Pracodawca rozpoczynający działalność jest obowiązany, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności, zawiadomić na piśmie właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności. Jeżeli rozpoczynając działalności nie wiemy, czy firma będzie pracodawcą, wówczas zgłoszenie należy złożyć z chwilą zatrudnienia pracowników. Powiadomienie to odbywa się przy wykorzystaniu urzędowego formularza. W tym samym trybie pracodawca powiadamia w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji. Rada pracowników Rada pracowników tworzona jest jedynie u pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Liczbę zatrudnionych u pracodawcy pracowników ustala się na podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych w ramach stosunku pracy w okresie ostatnich 6 miesięcy, ponadto do liczby zatrudnionych nie wchodzą zleceniobiorcy, zatrudnieni na podstawie umowy o dzieło, samozatrudnieni.

Etapy zakładania działalności gospodarczej Gmina – podatek od nieruchomości Jeżeli przedsiębiorca jest podatnikiem podatku od nieruchomości w stosunku do lokalu: ma go na własność, ma spółdzielcze prawo do lokalu, wynajmuje od gminy, i rozpoczyna w nim prowadzenie działalności gospodarczej, to ma obowiązek w terminie 14 dni od daty jej rozpoczęcia złożyć stosowną informację podatkową dla celów podatku od nieruchomości do urzędu gminy. Warto dodać, że w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania: jeżeli wydzielono miejsce na prowadzenie działalności (np. odrębne pomieszczenie czy jego część), wówczas należy taką powierzchnię zgłosić dla celów podatku od nieruchomości jako zajętą na cele działalności gospodarczej, jeżeli działalność jest prowadzona na powierzchni wykorzystywanej równocześnie na cele mieszkalne – nie trzeba zgłaszać zmian, ta powierzchnia nadal opodatkowana jest jako służąca celom mieszkalnym. Każda gmina tworzy swoje wzoru deklaracji.

Działalność w internecie Procedura zakładania działalności gospodarczej jest inna dla osób prowadzących indywidualną działalność gospodarczą, inna dla spółki cywilnej, a jeszcze inna dla spółek prawa handlowego. Jednak generalnie można wyróżnić etapy zakładania własnego przedsiębiorstwa. Po pierwsze: Konieczne jest dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej oraz pozostałe etapy przedstawione w prezentacji. Po drugie: Należy pamiętać o treści artykułu 21 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którym jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych: firmy przedsiębiorcy, numeru identyfikacji podatkowej (NIP), siedziby i adresu przedsiębiorcy.

Etapy zakładania działalności gospodarczej GIIF – Generalny Inspektor Informacji Finansowej Niektóre rodzaje działalności gospodarczej związane są z obowiązkiem zgłoszenia podjęcia tej działalności do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Obowiązek ten obejmuje m.in.: podmioty prowadzące działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach oraz gier na automatach o niskich wygranych, notariuszy, adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, biegłych rewidentów, prawników zagranicznych działających w Polsce, podmioty prowadzące działalność kantorową, przedsiębiorców prowadzących domy aukcyjne, przedsiębiorców prowadzących antykwariaty, komisy i lombardy, przedsiębiorców prowadzących działalność leasingową lub factoringową, przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie: obrotu metalami lub kamieniami szlachetnymi i półszlachetnymi, pośredników w obrocie nieruchomościami, fundacje.

NALEŻY PAMIĘTAĆ! Jak zawiesić i wznowić Od 20 września 2008 r. możliwe jest zawieszenie działalności gospodarczej. Wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej podlega informacja o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej. Przedsiębiorca, który zamierza zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej, jest obowiązany dokonać zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej. Skutki ZUS Od 20 września 2008 r. prawo do niepłacenia składek ZUS daje nie faktyczna przerwa w działalności gospodarczej, a jedynie formalne jej zawieszenie. Zgodnie z nowymi regulacjami ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność – od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Literatura Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik 2002, Biernacka M., Korba J., Smutek Z.: Podstawy przedsiębiorczości. Podręcznik do liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum. Wyd. II. Operon, Gdynia 2009 http://pl.wikipedia.org Gregorczyk S., Romanowska M., Sopińska A., Wachowiak P.: Przedsiębiorczość bez tajemnic. Podręcznik do nauczania podstaw przedsiębiorczości dla liceum i technikum. WSiP 2009.