VI Forum Nowej Gospodarki Gospodarka niskoemisyjna w samorządach przykłady dobrych praktyk Katowice r. BOŻENA HERBUŚ NACZELNIK WYDZIAŁU KOMUNALNEGO INŻYNIER MIEJSKI Przewodnicząca Komisji ds. Lokalnej Polityki Energetycznej przy Śląskim Związku Gmin i Powiatów Sekretarz Regionalnej Rady ds. Energii Lider Koalicji na rzecz utworzenia Krajowego Systemu Zrównoważonego Gospodarowania Energią

Lokalna polityka energetyczna opiera się na:  Planowaniu energetycznym  Zarządzaniu energią i środowiskiem w obiektach stanowiących własność gminy  Kształtowaniu i wdrażaniu gospodarki niskoemisyjnej  Aktywnym i umiejętnym korzystaniu ze zliberalizowanego rynku energii elektrycznej  Tworzeniu i wykorzystywaniu nowatorskich platform współpracy pomiędzy gminami, przedsiębiorstwami energetycznymi oraz przedstawicielami nauki

Realizacja tego programu wymagała odpowiedzi na pytanie czym i jak zarządzamy. Odpowiedź na te pytania uzyskano sporządzając szczegółową bazę danych dla 230 obiektów użytkowanych przez instytucje miejskie. Określono: Charakter działalności prowadzonej w obiekcie (np. oświata, kultura, urząd, ochrona zdrowia, sport i rekreacja) Przygotowano: Inwentaryzację w zakresie: - danych technicznych obiektu, - godzin pracy, - komfortu energetycznego, - informacji o użytkownikach, - informacji o pododbiorcach (mieszkania, punktu usługowe). Wprowadzono: Monitoring, analizę i weryfikację danych w zakresie zużyć i kosztów: energii elektrycznej, ciepła sieciowego, gazu ziemnego, innych nośników energii cieplnej oraz zużycia wody i odprowadzenia ścieków Wykorzystuje się od 2010r.: Narządzie - System Monitoringu Mediów Program operacyjny: Zarządzanie energią i środowiskiem w obiektach użyteczności publicznej miasta Częstochowy

Zarządzanie energią i środowiskiem, skutkujące optymalizacją zużycia energii i wody oraz ograniczeniem wydatkowania środków na ten cel, wymaga ciągłej realizacji pięciu podstawowych działań: Planowanie – ustalenie celów oraz określenie procesów niezbędnych do uzyskania oczekiwanych efektów Realizacja – wdrożenie procesów z zaangażowaniem wszystkich zainteresowanych uczestników Monitorowanie - sprawdzanie i porównywanie osiąganych efektów w odniesieniu do założonych celów Raportowanie – syntetyczne zestawianie uzyskiwanych efektów, stanowiące podstawę do określania dalszych działań Korygowanie – podejmowanie działań pozwalających na doskonaleniu funkcjonującego systemu zarządzania energią i środowiskiem Program operacyjny: Zarządzanie energią i środowiskiem w obiektach użyteczności publicznej miasta Częstochowy

 łączne zużycie paliw i energii wyniosło MWh i było mniejsze o MWh (27%) w porównaniu do roku 2003  łączna emisja CO2 wyniosła tony i była mniejsza o tony (26%) w porównaniu do roku 2003  łączne zużycie wody wyniosło m 3 i było mniejsze o m 3 (38,2%) w porównaniu do roku 2003 Określono efekty działań za rok 2013 dla grupy 118 obiektów oświatowych, objętych szczegółowym monitoringiem i raportowaniem:

Łączne efekty działań za lata dla grupy 118 obiektów oświatowych:  ograniczenie zużycia energii o MWh,  ograniczenie emisji CO 2 o ton,  ograniczenie zużycia wody o m 3.

Okres realizacji r. Zadanie zrealizowane zostało w III etapach. Łącznie obejmowało 39 budynków mieszkalnych (621 lokali mieszkalnych) oraz budynek przedszkola. Realizacja przedsięwzięcia była finansowana z budżetu miasta przy wsparciu pożyczką z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Inwestycja pod nazwą „Program ograniczenia niskiej emisji dla osiedla Dźbów”, wyeliminowała szkodliwe związki powstające przy spalaniu węgla, który był w tej dzielnicy podstawowym paliwem grzewczym. Inwestycja obejmowała kompleksową termomodernizację budynków oraz wyposażenie lokali mieszkalnych w dwufunkcyjne piece gazowe. Program ograniczenia niskiej emisji dla osiedla Dźbów w Częstochowie” Przyjęty uchwałą Rady Miasta Częstochowy w 2007r.

Program ograniczenia niskiej emisji dla osiedla Dźbów - efekt ekologiczny Lp. Emisje i zanieczyszczenia Efekt ekologiczny zaplanowany Mg/rok Efekt ekologiczny osiągnięty Mg/rok 1. pył57,6 2. SO 2 39,9 3. NOx4,7 4. CO197,5 5. CO ,3 Zmniejszenie zapotrzebowania energii cieplnej o ok GJ/a

 Kształtowanie i wdrażanie regionalnej polityki energetycznej  Okresowe monitorowanie zmian w gospodarce energetycznej regionu  Ocena etapowych i końcowych rozwiązań ujętych w regionalnych dokumentach strategicznych w odniesieniu do zaopatrzenia w energię oraz ochrony środowiska naturalnego.  Udział w przygotowaniu modeli zarządzania energią w województwie śląskim  Monitorowanie oraz wpływ na podnoszenie stopnia regionalnego i lokalnego bezpieczeństwa energetycznego  Analiza możliwości finansowania działań z zakresu szeroko rozumianej energetyki w kontekście perspektywy 2020  Analiza planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych w kontekście założeń polityki energetycznej Unii Europejskiej i Polski.  Praca przy utworzeniu pierścienia energetycznego miast województwa śląskiego zagrożonych energetycznie  Sformułowanie podstawowych założeń w zakresie tworzenia gospodarki niskoemisyjnej  Podejmowanie inicjatyw w obszarze przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu Obszary zainteresowania Regionalnej Rady ds. Energii:

 Kształtowanie lokalnej gospodarki energetycznej  Ocena i analiza etapowych i końcowych rozwiązań strategicznych ujętych w Założeniach do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w odniesieniu do współpracy pomiędzy poszczególnymi samorządami  Analiza możliwości zarządzania energią gminie  Monitorowanie lokalnego i regionalnego stopnia bezpieczeństwa energetycznego  Analiza możliwości finansowania działań samorządów z zakresu szeroko rozumianej energetyki w kontekście perspektywy 2020  Sformułowanie podstawowych założeń w zakresie kształtowania i wdrażania lokalnej gospodarki niskoemisyjnej  Analiza możliwości podejmowania działań w obszarze przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu  Okresowa analiza warunków funkcjonowania oświetlenia dróg i miejsc publicznych  Wymiana doświadczeń w zakresie realizacji i możliwości finansowania działań mających na celu poprawę efektywności wykorzystania paliw i energii Obszary zainteresowania Komisji ds. Lokalnej Polityki Energetycznej

Podstawowym celem działania Koalicji jest modyfikacja systemu planowania energetycznego, którego celem ma być wprowadzenie Krajowego Systemu Zrównoważonego Gospodarowania Energią obejmującego zarówno samorządy jak i instytucje administracji państwowej na różnych szczeblach. Nowe rozwiązanie powinno spełniać następujące założenia:  być podstawą kształtowania i wdrażania lokalnej i regionalnej polityki energetycznej  służyć identyfikacji i ustalaniu priorytetów planowanych inwestycji  regulować zarządzanie energią w zasobach własnych jednostek samorządu terytorialnego i administracji rządowej (wszystkich szczebli)  regulować zasady współpracy samorządów i administracji rządowej z przedsiębiorstwami energetycznymi Koalicja na rzecz utworzenia Krajowego Systemu Zrównoważonego Gospodarowania Energią (działania na rzecz GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ )

 zarządczego – optymalizacja zużycia energii, docelowo wykorzystanie inteligentnego opomiarowania  sprawozdawczego – inwentaryzacja oraz zbieranie i przekazywanie danych, dotyczących zużycia energii, warunków rozliczeń z przedsiębiorstwami energetycznymi, działań poprawiających efektywność wykorzystania paliw i energii  optymalizacyjnego – planowanie i wdrażanie działań w zakresie efektywności energetycznej oraz gospodarowania energią W celu uruchomienia procesu niezbędne są zmiany w funkcjonującym prawie, które w sposób czytelny określą obowiązki i uprawnienia administracji samorządowej i rządowej, do kształtowania i wdrażania lokalnej oraz regionalnej polityki energetycznej System zrównoważonego gospodarowania energią powinien składać się z trzech zasadniczych elementów :

 Krajowa Agencja Poszanowania Energii  Ogólnokrajowe Stowarzyszenie „Poszanowanie Energii i Środowiska”  Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii  Stowarzyszenie Polska Grupa Agencji Energetycznych  Instytut Ekonomii i Środowiska  Podstawowe jednostki samorządu terytorialnego  Śląski Związek Gmin i Powiatów Koalicję tworzą między innymi:

Wyróżnienie NOWY IMPULS przyznane przez redakcję miesięcznika „Nowy Przemysł” za zaangażowanie w działania promujące energooszczędne technologie, kształtowanie świadomości mieszkańców pod kątem efektywności energetycznej i za pionierskie działania na rynku energii. Dyplom „Certificate of Victory” za zajęcie III miejsca w 1 Sezonie Europejskiej Ligi Mistrzów Energii Odnawialnej w kategorii miast ponad mieszkańców. Dyplom i statuetka za zajęcie II miejsca w Polskiej Lidze Mistrzów Energii Odnawialnej w kategorii powyżej mieszkańców. Tytuł „Miasto z Klimatem” za efektywność działań w zakresie racjonalnego wykorzystania energii oraz ochrony klimatu, strategiczne podejście, innowacyjność rozwiązań oraz społeczne zaangażowanie w zagospodarowaniu tego obszaru. I miejsce w kategorii miasta na prawach powiatu w konkursie Samorządowy Lider Zarządzania Usługi techniczne w dziedzinie lokalna gospodarka energetyczna Wyróżnienie za konsekwentne i innowacyjne działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej w III edycji Konkursu „Miasto Szans – Miasto Zrównoważonego Rozwoju” Wyróżnienie w konkursie ECO-MIASTO organizowanym przez Ambasadę Francji w Polsce za politykę w zakresie budownictwa ekologicznego – poprawa efektywności energetycznej w obiektach użyteczności publicznej Nagrody i wyróżnienia jakie otrzymała Częstochowa za konsekwentne kształtowanie i wdrażanie lokalnej polityki energetycznej:

VI Forum Nowej Gospodarki Gospodarka niskoemisyjna w samorządach przykłady dobrych praktyk Dziękuję za uwagę Katowice r. BOŻENA HERBUŚ NACZELNIK WYDZIAŁU KOMUNALNEGO INŻYNIER MIEJSKI Przewodnicząca Komisji ds. Lokalnej Polityki Energetycznej przy Śląskim Związku Gmin i Powiatów Sekretarz Regionalnej Rady ds. Energii Lider Koalicji na rzecz utworzenia Krajowego Systemu Zrównoważonego Gospodarowania Energią