II Konferencja, Szadek, 22 października 2014 r. Standardy gospodarowania odpadami w naszej gminie II Konferencja, Szadek, 22 października 2014 r.

Circular economy - gospodarka obiegowa (okrężna, zamknięta) Siódmy ogólny unijny program działań w zakresie środowiska naturalnego do 2020 r. „Dobrze żyć w granicach naszej Planety”. Dz.U. 2013 poz. 21. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach – art. 17: 1) zapobieganie powstawaniu odpadów; 2) przygotowywanie do ponownego użycia; 3) recykling; 4) inne procesy odzysku; 5) unieszkodliwianie. Zasada 3 R: 1. Reduce – zapobieganie powstawaniu odpadów 2. Reuse (Repair) – ponowne użytkowanie (lub naprawianie) 3. Recykle – odzysk i recykling surowców

Selektywna zbiórka odpadów Do innowacyjnych metod selektywnej zbiórki odpadów, wykorzystujących zaawansowane rozwiązania techniczne, organizacyjne i społeczne należą: system dualny, System trój-, cztero-, i wielopojemnikowy, podziemne systemy selektywnej zbiórki, aktywne systemy społeczne, angażujące pracowników, w tym z grup tzw. zagrożonych wykluczeniem społecznym i tworzące lokalne "zielone" miejsca pracy.

System dualny Rys. 1. Ilustracja podziału odpadów na frakcję mokra i suchą. Źródło: http://www.eko-mazury.elk.pl/edukacja/jak-segregowac.html

Zbiórka trójpojemnikowa Większą wydajność i efektywność systemu zbiórki na potrzeby recyklingu można osiągnąć stosując system wielopojemnikowy, opierający się na wydzielaniu trzech lub więcej frakcji (rodzajów) odpadów. Trójpojemnikowy system selektywnej zbiórki odpadów obejmuje najczęściej podział na frakcje: 1. „odpady surowcowe” – będące zbiorem odpadów papieru i tektury, szkła, metali oraz tworzyw sztucznych; 2. „odpady kuchenne” – będące głównie pozostałościami po przygotowaniu posiłków, oraz innymi odpadami organicznymi; 3. „odpady pozostałe” – będące zbiorem odpadów pozostałych po segregacji strumienia odpadów na wymienione wcześniej dwie frakcje. Na rynku dostępnych jest wiele modeli pojemników do selektywnej zbiórki, ułatwiających gromadzenie odpadów u źródła w rozdziale na trzy frakcje. Istnieje możliwość modyfikowania systemu trójpojemnikowego, przez wskazanie poszczególnych rodzajów (frakcji) odpadów, które mają być gromadzone.

Zbiórka odpadów organicznych u źródła Fot. 2. Papierowe pojemniki na odpady organiczne były już popularne w Skandynawii w latach 70-tych. Źródło: archiwum FPGP.

Zbiórka bioodpadów Fot. 4. Pojemnik do selektywnej zbiórki bioodpadów w gminie Postomino. Źródło: archiwum FPGP.

Zbiórka trójpojemnikowa Fot. 5. Worki do selektywnej zbiórki odpadów z kodami kreskowymi stosowane w Kudowie Zdroju. Źródło: archiwum FPGP.

System zbiórki odpadów komunalnych w kontenerach podziemnych Fot.6. System pojemników podziemnych. Źródło: Recykling 2/2012(134), fot. Meva-Pol.

System zbiórki odpadów komunalnych w kontenerach podziemnych Sposób opróżniania pojemników podziemnych. Źródło: Recykling 2/2012(134), fot. Meva-Pol.

System zbiórki odpadów komunalnych w kontenerach podziemnych Pojazd dedykowany opróżnianiu pojemników stosowanych w systemie zbiórki z rozdziałem na cztery frakcje. Źródło: Oferta producenta/Ntmpolska.

System zbiórki odpadów komunalnych w kontenerach podziemnych Innowacyjne rozwiązania w selektywnej zbiórce odpadów z wykorzystaniem podziemnej infrastruktury obejmują również systemy w pełni zautomatyzowane, zbudowane z sieci specjalnych rur próżniowych i podziemnych pojemników kontenerowych. System ten jest najbardziej rozwinięty w Szwecji i funkcjonuje przede wszystkim w dużych miastach. Istnieją dwa rodzaje systemów pobierania próżniowego: stacjonarny i mobilny. Schemat funkcjonowania podziemnego systemu odbioru i transportu odpadów w miastach Szwecji. Źródło: First Recykling Sp. z o.o.

Wielofrakcyjny system zbiórki odpadów komunalnych Funkcjonujące w Szwecji innowacyjne rozwiązania selektywnej, zmechanizowanej zbiórki odpadów umożliwiają podział strumienia odpadów na 8 frakcji w niezależnych pojemnikach. W systemie tym gromadzone są oddzielnie: plastiki i tworzywa sztuczne, papier, szkło, metale, odpady niebezpieczne, odpady organiczne (zbierane w papierowych workach), odpady palne oraz odpady zmieszane. W związku z wielokomorową konstrukcją pojemników istnieje możliwość modyfikowania rodzajów strumieni odpadów wydzielanych w tym systemie z głównego strumienia odpadów powstającego w gospodarstwach domowych.

Zbiórka wielopojemnikowa Punkt selektywnej zbiórki odpadów w budownictwie wielorodzinnym w Szwecji. Źródło: First Recykling Sp. z o.o.

Systemy selektywnej zbiórki Komunalne pojemniki na zbiórkę kilkunastu rodzajów odpadów. Lokalna stacja selektywnej zbiórki odpadów w Boras, Szwecja 2005.

System multifrakcyjny „Eko-AB Element systemu Eko-AB – pawilon umożliwiający prowadzenie segregacji, Płock. Źródło: prezentacja Eko-AB.

System multifrakcyjny „Eko-AB W zabudowie wielorodzinnej, gdzie rzeczywista ilość odpadów generowanych przez mieszkańców jest duża, a możliwość wdrożenia systemów selektywnego zbierania odpadów ograniczona (ze względu na ograniczoną powierzchnię) istnieje polskie rozwiązanie segregacji odpadów w tzw. „Eko-domkach” – pawilonach/kontenerach ustawionych w dotychczasowym miejscu altanek śmietnikowych. System polega na tym, że mieszkańcy dokonują wstępnej segregacji odpadów w domu (odpady higieniczne, biodegradowalne i surowce wtórne, czyli łazienka, kuchnia i pozostałe), następnie wynoszą śmieci do punktu zbiórki - pawilonu w dwóch lub trzech workach w zależności od potrzeb. Dzięki takiej segregacji na składowisko trafia 5 % odpadów komunalnych, 80 % to surowce wtórne i masa organiczna, które są zagospodarowywane, zaś 15% surowiec na paliwo alternatywne np. dla cementowni lub do spalarni. Pięcioletnie już doświadczenia płockie pokazały, że System EKO AB pozwala na osiągnięcie wszystkich poziomów odzysku i recyklingu narzuconych przez dyrektywy UE na i dodatkowo tworzy nowe miejsca pracy. W systemie EKO AB segregacja to podział tylko na trzy grupy: organiczne, higieniczne i pozostałe - resztę wykonują pracownicy.