„Fundusze Europejskie na lata 2014-2020 – zatwierdzone Programy Operacyjne” Marcin Twardokus Departament Programów Regionalnych Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego 1

Strategia Europa 2020 Trzy główne priorytety: Rozwój inteligentny - zwiększenie roli wiedzy, innowacji, kształcenia i technologii cyfrowych. Rozwój zrównoważony - bardziej efektywne wykorzystywanie zasobów przy jednoczesnym zwiększeniu konkurencyjności. Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu - zwiększenie aktywności zawodowej społeczeństw UE, podnoszenie kwalifikacji obywateli oraz walka z ubóstwem. Przyjęta przez Radę Europejską 17 czerwca 2010 r. 2 2

RAMY PRAWNE NA POZIOMIE UNII EUROPEJSKIEJ Rozporządzenie UE tzw. „Ogólne” - wspólne przepisy dotyczące: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Europejskiego Funduszu Społecznego Funduszu Spójności Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego Fundusze Strukturalne Polityka Spójności Europejskie Fundusze Strukturalne i Inwestycyjne (EFSI) Rozporządzenia UE „szczegółowe” dotyczące każdego z powyższych funduszy Akty delegowane i wykonawcze Komisji Europejskiej Rozporządzenie „Ogólne” oraz rozporządzenia „szczegółowe” zostały przyjęte przez Parlament Europejski i Radę UE 17 grudnia 2013 r. (wyjątek: rozporządzenie EFMiR przyjęte 15 maja 2014 r.) 3 3

RAMY PRAWNE NA POZIOMIE KRAJOWYM Ustawa o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (tzw. ustawa „pomostowa”) – weszła w życie 8 kwietnia 2014 r. → określa tryb przygotowania dokumentów niezbędnych do zaprogramowania nowej perspektywy finansowej (przede wszystkim: Umowa Partnerstwa oraz programy służące jej realizacji, Kontrakt Terytorialny) Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (tzw. ustawa „wdrożeniowa”) – weszła w życie 13 września 2014 r. → uzupełnia i uszczegółowia Rozporządzenia UE 4 4

DOKUMENTY PROGRAMOWE NEGOCJOWANE Z UE Umowa Partnerstwa - umowa określająca uwarunkowania, cele i kierunki wykorzystania środków pochodzących z budżetu UE, przygotowywana przez państwo członkowskie i zatwierdzana w drodze decyzji przez Komisję Europejską. Zatwierdzona przez Komisję Europejską 23 maja 2014 r. Programy Operacyjne - programy służące realizacji Umowy Partnerstwa, opracowywane przez: Ministra Infrastruktury i Rozwoju (programy krajowe w ramach Polityki Spójności), Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (programy krajowe w ramach Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybołówstwa), Zarządy Województw (programy regionalne w ramach Polityki Spójności - EFRR i EFS). 5 5

DODATKOWY DOKUMENT KRAJOWY Kontrakt Terytorialny - umowa wynegocjowana pomiędzy Rządem a Zarządem Województwa określająca: wysokość, sposób i warunki dofinansowania Programu Regionalnego opracowanego przez Zarząd Województwa, cele i przedsięwzięcia priorytetowe, które mają istotne znaczenie zarówno dla rozwoju kraju, jak i województwa oraz sposób ich finansowania, koordynacji i realizacji na obszarze województwa. Zatwierdzony przez Radę Ministrów 24 listopada 2014 r. i podpisany ze stroną samorządową 19 grudnia 2014 r. 6 6

Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 (SRWP 2020) –strategia wskazująca trzy główne cele rozwoju województwa pomorskiego do roku 2020: Nowoczesna gospodarka, Aktywni mieszkańcy, Atrakcyjna przestrzeń. Uchwalona przez Sejmik Województwa Pomorskiego 24 września 2012 r. Regionalne Programy Strategiczne (RPS): rozwój gospodarczy – Pomorski Port Kreatywności, aktywność zawodowa i społeczna – Aktywni Pomorzanie, transport – Mobilne Pomorze, energetyka i środowisko – Ekoefektywne Pomorze, aktywność kulturalna i turystyczna – Pomorska Podróż, ochrona zdrowia – Zdrowie dla Pomorzan. 7 7

Cele tematyczne Obszary wsparcia EFSI: Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych. Wzmacnianie konkrecyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem. 8 8

Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej. Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników. Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją. Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe n na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie. Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych i zainteresowanych stron oraz sprawności administracji. 9 9

Infrastruktura i Środowisko PROGRAMY OPERACYJNE Inteligentny Rozwój Wpłynie na innowacyjność kraju, podniesie jakość badań naukowych, rozwój nowych technologii oraz poprawi współpracę nauki z gospodarką. Infrastruktura i Środowisko Sfinansuje infrastrukturę transportową (np. drogi i koleje). Będzie wspierał takie inwestycje, które przyczynią się do efektywnego wykorzystywania energii i ochrony środowiska, a w ograniczonym stopniu na ochronę zdrowia i zachowania dziedzictwa kulturowego. Zatwierdzony przez Komisję Europejską 16 grudnia 2014 r. Wiedza Edukacja Rozwój Oznacza szansę na poprawę sytuacji na rynku pracy dzięki m.in. inwestycjom w edukację i szkolnictwo wyższe. Skierowany będzie również na walkę z ubóstwem oraz poprawę efektywności administracji publicznej. Zatwierdzony przez Komisję Europejską 17 grudnia 2014 r. 10 10

Programy Regionalne – 16 programów w 16 województwach Polska Cyfrowa Stworzy warunki do powszechnego wykorzystywania technologii cyfrowych, dzięki niemu Internet wysokiej jakości będzie łatwiej dostępny. Wspierane będą także inwestycje zwiększające zastosowanie e-usług (np. e-administracja, e-kultura, e-zdrowie). Zatwierdzony przez Komisję Europejską 5 grudnia 2014 r. Pomoc Techniczna Będzie gwarantowała środki finansowe na obsługę procesu wdrażania polityki spójności. Pomoże administracji sprawnie zarządzać Funduszami Europejskimi i informować o nich. Zatwierdzony przez Komisję Europejską 10 grudnia 2014 r. Programy Regionalne – 16 programów w 16 województwach W latach 2014-2020 samorządy województw będą zarządzać około 40% funduszy polityki spójności. Regiony będą mogły przeznaczyć środki na cele, które wskazały w swoich strategiach rozwoju, m.in. na przedsiębiorczość, edukację, technologie informacyjno-komunikacyjne, infrastrukturę ochrony środowiska, energetyki i transportu. 11 11

Fundusze Europejskie 2014-2020 Alokacja finansowa Fundusze Europejskie 2014-2020 82,5 mld euro 12 12

Najważniejsze zasady w Funduszach Europejskich 2014-2020 Koncentracja tematyczna - ograniczenie interwencji do 11 celów tematycznych oraz tzw. „ring fencingi”, czyli minimalne limity środków z Funduszy Europejskich, które państwo członkowskie musi skierować na określone obszary, np. dotyczące badań i innowacyjności, technologii informacyjno-komunikacyjnych, gospodarki niskoemisyjnej, włączenia społecznego. Komplementarność - wzajemne uzupełnianie się podejmowanych działań prowadzące do realizacji określonego celu (efektywniejsze rozwiązanie problemu i bardziej racjonalne wydatkowanie środków). Ukierunkowanie na rezultaty - ocena postępów w rzeczowym i finansowym wdrażaniu Programów w 2019 r., ocena osiągnięcia zakładanych celów w 2022 r. Wyniki oceny w 2019 r. będą stanowiły podstawę do podziału tzw. rezerwy wykonania. Szersze zastosowanie instrumentów finansowych (w tym zwrotnych) - np. pożyczki, kredyty i poręczenia, zwłaszcza w obszarze wsparcia dla przedsiębiorstw. 13 13

Wsparcie inteligentnych specjalizacji (IS) – oznacza, że środki publiczne w UE w sposób szczególny kierowane będą na uruchamianie i wykorzystywanie potencjałów tych obszarów czy dziedzin gospodarki, które na danym terenie wyróżniają się na tle innych dziedzin gospodarki dużą zdolnością do dynamicznego rozwoju i ekspansji na rynki zagraniczne. Wsparcie IS skierowane będzie głównie na realizację przedsięwzięć innowacyjnych i prac badawczo-rozwojowych, wzmacniających potencjał wybranej specjalizacji. Wsparcie publiczne dla wybranych IS ma na celu budowanie przewag konkurencyjnych regionów UE w oparciu o specyficzne potencjały ich gospodarek. W województwie pomorskim przyjęto oddolny proces definiowania IS. Są one zgłaszane w trybie konkursowym przez zainteresowane środowiska gospodarcze i naukowe, zaś władze regionalne wybiorą spośród zgłoszonych te o największym potencjale rozwojowym.

WYMIAR TERYTORIALNY Decentralizacja - wzrost udziału środków funduszy strukturalnych (EFRR i EFS) zarządzanych na poziomie regionalnym. Obszary strategicznej interwencji Państwa (OSI) - pięć obszarów cechujących się specyficznymi uwarunkowaniami społecznymi, gospodarczymi lub środowiskowymi: Polska Wschodnia, Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne, Miasta i dzielnice wymagające rewitalizacji, Obszary wiejskie, w szczególności o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe, Obszary przygraniczne. 15 15

Instrumenty wspierające rozwój terytorialny Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) - działania służące zrównoważonemu rozwojowi obszarów miejskich. Instrument ZIT jest realizowany: - obligatoryjnie na terenie miast wojewódzkich i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie, - fakultatywnie w miastach o charakterze regionalnym i subregionalnym oraz na obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie (Zintegrowane Porozumienia Terytorialne). Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS) - zwiększenie udziału społeczności lokalnych w programowaniu i zarządzaniu rozwojem danego obszaru, poprzez powołanie Lokalnej Grupy Działania (LGD) oraz opracowanie i realizację Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR). Stosowanie instrumentu RLKS jest: - obligatoryjne dla Wspólnej Polityki Rolnej (LEADER), - fakultatywne dla Polityki Spójności i Wspólnej Polityki Rybołówstwa. 16 16

17 17

LOKALNE GRUPY DZIAŁANIA 18 18

LOKALNE GRUPY RYBACKIE 19 19

Ułatwienia w korzystaniu z Funduszy Europejskich 2014-2020 zapewnienie łatwego dostępu do kompleksowej informacji nt. funduszy europejskich za pośrednictwem jednej sieci punktów informacyjnych przybliżenie funduszy potencjalnym beneficjentom poprzez większą decentralizację systemu wdrażania elastyczne formy finansowania projektów z rozbudowanym systemem zaliczkowym publikowanie do 30 listopada każdego roku harmonogramów konkursów planowanych w kolejnym roku oraz na bieżąco ewentualnych zmian w harmonogramach ewentualne zmiany dokumentacji konkursowej nie mogą pogarszać sytuacji wnioskodawców standardowy format wniosku o płatność oraz zmniejszenie obciążeń raportowych kontynuowanie stosowania oświadczeń w miejsce zaświadczeń w ramach dokumentacji aplikacyjnej precyzyjne określenie zasad procedury odwoławczej od wyników oceny wniosków o dofinansowanie 20 20

Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014-2020 Budżet Programu: 2,17 mld EUR Maksymalny poziom współfinansowania z UE: 85% 21 21

Powszechny dostęp do szybkiego Internetu Priorytet I Powszechny dostęp do szybkiego Internetu Priorytet II E- Administracja i otwarty rząd Priorytet III Cyfrowa aktywizacja społeczeństwa 22

Powszechny dostęp do szybkiego Internetu Priorytet I Powszechny dostęp do szybkiego Internetu Cel 1 POPC Wyeliminowanie terytorialnych różnic w możliwości dostępu do szerokopasmowego internetu o wysokich przepustowościach 23

Projekty budowy, rozbudowy lub przebudowy sieci dostępowej o parametrach co najmniej 30 Mb/s wraz z niezbędnymi odcinkami do węzłów dystrybucyjnych lub szkieletowych, a także z sieciami szkieletowymi i dystrybucyjnymi. Zakłada się, że rezultatem interwencji powinno być m.in. podłączenie do szybkiego lub bardzo szybkiego internetu placówek edukacyjnych (np. szkół publicznych) i innych podobnych placówek Rolą środków publicznych będzie uzupełnienie inwestycji prywatnych i ich pobudzanie. Inwestycje są możliwe tylko tam gdzie nie było możliwości finansowania w perspektywie 2007-2013 Beneficjenci: przedsiębiorcy telekomunikacyjni, jednostki samorządu terytorial- nego lub ich związki i stowarzyszenia (tam gdzie inwestycje komercyjne nie będą rentowne dla firm).

E- Administracja i otwarty rząd Priorytet II E- Administracja i otwarty rząd Cel 2 POPC Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych 25

Działanie 2.1 Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych Wsparcie podmiotów publicznych na poziomie centralnym w tworzeniu i roz- woju nowoczesnych usług świadczonych drogą elektroniczną dla obywateli i przedsiębiorców, Projekty o oddziaływaniu ogólnokrajowym, o wysokim poziomie e-dojrzałości, bezpieczeństwa oraz integracji usług na wspólnej platformie elektronicznych usług administracji publicznej, Z udostępnianych elektronicznie usług i informacji sektora publicznego będą korzystać mieszkańcy wszystkich regionów, Miernikiem rezultatu będzie realny popyt na stworzone e-usługi.

Preferowane będą projekty wpisujące się w kluczowe obszary wskazane w POPC: rynek pracy, ubezpieczenia i świadczenia społeczne, ochrona zdrowia, prowadzenie działalności gospodarczej, wymiar sprawiedliwości i sądownictwo, prezentacja i udostępnianie danych przestrzennych i statystycznych, nauka i szkolnictwo wyższe, podatki i cła, sprawy administracyjne, w szczególności obywatelskie, zamówienia publiczne, bezpieczeństwo i powiadamianie ratunkowe.

Również preferowane będą projekty znacząco wpływające na: poprawę warunków otoczenia biznesu poprzez: redukcję kosztów rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej (w tym pojedynczy punkt kontaktowy podatki i cła, ubieganie się o zamówienia publiczne, e-fakturowanie), redukcję czasu i kosztów egzekwowania umów, redukcję czasu i kosztów uzyskiwania pozwoleń na budowę, poprawa skuteczności administracji podatkowej i celnej, zmniejszenie bezrobocia i zwiększenie aktywności zawodowej, poprawa efektywności kosztowej wydatków i ogólnej wydajności sektora opieki zdrowotnej.

Beneficjenci: jednostki administracji rządowej oraz jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane, sądy i jednostki prokuratury, partnerstwa ww. uprawnionych podmiotów z przedsiębiorstwami, organizacjami pozarządowymi, jednostkami naukowymi lub podmiotami leczniczymi, dla których podmiotem tworzącym jest minister lub publiczna uczelnia medyczna.

Cel 3 POPC Cyfryzacja procesów back-office w administracji rządowej

Działanie 2.2 Cyfryzacja procesów back-office w administracji rządowej Poprawa pracy administracji rządowej przez cyfryzację procesów i procedur dotyczących ogólnie rozumianego usprawnienia funkcjo- nowania back-office tworzenie, rozwój i wdrażanie standardów i dobrych praktyk organi- zacyjnych w dziedzinie IT w zakresach: polityki bezpieczeństwa teleinforma- tycznego oraz przetwarzanie i ochrona danych osobowych, dobre praktyki zamówień na systemy IT, systemy elektronicznego zarządzania dokumentacją, sprawdzone w praktyce systemy, interfejsy usług oraz danych między systemami w ramach instytucji oraz pomiędzy instytucjami, wspólne platformy elektronicznych usług. Beneficjenci: jednostki administracji rządowej, podmioty podległe jednostkom administracji rządowej lub przez nie nadzorowane

Cel 4 POPC Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego

Działanie 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego Poddziałanie 2.3.1 Cyfrowe udostępnianie informacji sektora publicznego ze źródeł administracyjnych i zasobów nauki Zwiększenie dostępności oraz poprawa jakości Informacji Sektora Publicznego, a także zwiększenie możliwości ich ponownego wykorzystania. Działanie dotyczy udostępniania z możliwością ponownego wykorzystania: Informacji publicznej, np. dane demograficzne, dane o produkcji i zużyciu energii, budżetowe i podatkowe, dotyczące działalności gospodarczej, dane o ochronie i zanieczyszczeniu środowiska, informacja o prawie oraz procesach legislacyjnych), zasobów nauki.

Beneficjenci: jednostki administracji rządowej oraz jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane, jednostki naukowe, partnerstwa ww. podmiotów z przedsiębiorstwami lub organizacjami pozarządowymi.

Poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnianie zasobów kultury Digitalizacja zasobów kultury, w tym materiałów archiwalnych i zwiększenie dostępności oraz poprawa jakości cyfrowo udostę- pnianych zasobów kultury, a także polepszenie możliwości ich pono- wnego wykorzystania.

Typy działań: wdrażanie zmian technologicznych dotyczących digitalizacji i przechowywania danych cyfrowych, koordynacja w zakresie gromadzenia, przechowywania i udostępnienia zasobów cyfrowych, eliminująca wielokrotne digitalizowanie tych samych zasobów, podnoszenie kompetencji osób zaangażowanych w udostę- pnianie zasobów kultury oraz budowanie świadomości na temat znaczenia ponownego wykorzystania zasobów kultury jako działania prorozwojowego. udostępnianie zasobów zdigitalizowanych oraz ich promocja.

Beneficjenci: państwowe lub współprowadzone z MKiDN instytucje kultury, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych oraz archiwa państwowe, ogólnokrajowi nadawcy radiowi i telewizyjni, jednostki administracji rządowej oraz jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane, biblioteki wymienione w załączniku do rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 4 lipca 2012 roku w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego, partnerstwa zawiązane w ramach oraz pomiędzy ww. podmiota- mi oraz partnerstwa ww. podmiotów z przedsiębiorcami lub organizacjami pozarządowymi.

Działanie 2.4 Tworzenie usług i aplikacji wykorzystujących e-usługi publiczne i informacje sektora publicznego Wspieranie tworzenia i rozwijania usług świadczonych w formie elektronicznej (e-usługi za pośrednictwem aplikacji i portali), bazujących na Informacjach Sektora Publicznego oraz istniejących e-usługach publicznych. Beneficjenci: jednostki naukowe, organizacje pozarządowe, małe i średnie przedsiębiorstwa.

Cyfrowe kompetencje społeczeństwa Priorytet III Cyfrowe kompetencje społeczeństwa Cel 5 POPC: Zwiększenie stopnia oraz poprawa umiejętności ko- rzystania z internetu, w tym e-usług publicznych 39

1) Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych Działanie dotyczy wsparcia w zakresie nabywa- nia i rozwoju kompetencji cyfrowych umo- żliwiających stworzenie popytu na internet oraz TIK, ze szczególnym uwzględnieniem e-usług publicznych dostępnych Beneficjenci: organizacje pozarządowe, JST oraz ich związki i stowarzyszenia, instytucje prowadzące działalność w zakresie uniwersy- tetów trzeciego wieku, jak również partnerstwa organizacji pozarządowych z JST.

2) Innowacyjne rozwiązania na rzecz aktywizacji cyfrowej Działanie zakłada wsparcie innowacyjnych rozwiązań, ukierunkowanych na e-aktywizację osób o co najmniej podstawowych kompe- tencjach cyfrowych, celem ich podniesienia i rozwoju poprzez praktyczne stosowanie. Beneficjenci: organizacje pozarządowe, part- nerstwa powyższych z JST, instytucje prowa- dzące działalność w zakresie uniwersytetów trzeciego wieku, instytucje publiczne z obszaru nauki, edukacji i kultury oraz szkoły wyższe.

3) e–Pionier - wsparcie uzdolnionych programistów na rzecz rozwiązywania zidentyfikowanych problemów społecznych lub gospodarczych. Wsparcie pomysłów zdolnych programi- stów lub zespołów interdyscyplinarnych z udziałem programistów na rozwiązywanie problemów istotnych społecznie lub gospo- darczo i bazujących na narzędziach opartych na TIK. Beneficjenci: Beneficjent projekt pozakonkur- sowy – podmiot publiczny, który dokonywać będzie wyboru ostatecznych odbiorców wspar cia, tj. programistów

4) Kampanie edukacyjno-informacyjne na rzecz upowszechniania korzyści z wykorzystywania technologii cyfrowych Celem kampanii edukacyjno-informacyjnych będzie podniesienie świadomości publicznej na temat korzyści płynących ze stosowania technologii cyfrowych, w tym e-usług publicznych. Beneficjenci: beneficjent pozakonkursowy – jednostka administracji publicznej, której zadaniem będzie przede wszystkim opracowanie szczegółowej tematyki kampanii edukacyjno-informacyjnych oraz wybór najbardziej efektywnej koncepcji ich realizacji przez wykonawcę lub wykonawców

Dziękuję za uwagę Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Augustyńskiego 2, 80-819 Gdańsk tel. 58 326 81 47, 58 326 81 48, 58 326 81 52 e-mail: punktinformacyjny@pomorskie.eu pomorskiewunii@pomorskie.eu rpo2007-2013@pomorskie.eu www.pomorskiewunii.pl