Efektywne nauczanie matematyki w świetle reformy programowej i egzaminacyjnej VI Konferencja regionalna „Matematyka, fizyka i chemia w szkole i na studiach” Wrocław, 30 października 2009 r.

Nowa podstawa programowa wymagania ogólne, wymagania szczegółowe Nowa podstawa programowa 2

Dlaczego zmieniono podstawę programową z matematyki? Najważniejsze przyczyny: wzrost zainteresowania szkołami ogólnokształcącymi po 1999 r., wprowadzenie obowiązkowej matury z matematyki od 2010 r., obniżenie wieku szkolnego.

Struktura edukacji matematycznej w nowej podstawie pomimo podziału na etapy edukacyjne należy podkreśli koncepcyjną spójność całej edukacji matematycznej. podstawę programową wychowania przedszkolnego i nauczania początkowego opracował ten sam zespół. Obie zostały pomyślane jako jedna całość. Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku podstawy programowej dla klas I-III jak i klas IV-VI. W efekcie stanowią one konsekwentny ciąg, od przedszkola po maturę. matematyka choć kontynuowana aż do matury, będzie nauczana w sposób zróżnicowany: zakres podstawowy i zakres rozszerzony.

Użycie i tworzenie strategii PRZYKŁAD Cele kształcenia – wymagania ogólne (IV etap edukacyjny) Zakres podstawowy Zakres rozszerzony Użycie i tworzenie strategii Uczeń stosuje strategię, która jasno wynika z treści zadania Uczeń tworzy strategię rozwiązania problemu

Edukacja matematyczna - klasy I-III szkoły podstawowej w nauczaniu początkowym wymagania po I klasie są zbliżone do tego, czego dotąd oczekiwało się od dziecka pod koniec przedszkola lub klasy zerowej i są dostosowane do naturalnego rozwoju dziecka. matematyczne wymagania dotyczące 6-latków są opracowane na miarę dzieci w tym wieku. Potrzebne jest jednak wyposażenie sal w pomoce dydaktyczne i przedmioty potrzebne do zajęć, gry i zabawy dydaktyczne. W tym celu ramach rządowego programu Radosna szkoła powstają wewnątrzszkolne miejsca zabaw. w pierwszych miesiącach nauki kluczowe jest wspomaganie rozwoju czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki. Dominującą formą zajęć mają w tym czasie być zabawy, gry i sytuacje zadaniowe, w których dzieci manipulują specjalnie dobranymi przedmiotami, np. żetonami.

Edukacja matematyczna - klasy IV-VI szkoły podstawowej nauczanie matematyki stanowi jedną całość i dlatego należy zmniejszać dystans dzielący klasy IV-VI od klas I-III. Przejście między nauczaniem początkowym a stylem nauczania prowadzonym przez nauczycieli – „przedmiotowców” zawsze był wstrząsem dla dzieci. na tym etapie edukacji ważne jest, aby nauczyciele matematyki przeznaczali swoje dodatkowe godziny, wynikające z Karty Nauczyciela, na organizowanie zajęć, których celem jest zwiększanie szans edukacyjnych z matematyki.

Edukacja matematyczna – gimnazjum wymagania ogólne dla gimnazjum opisują obszary aktywności ucznia podczas uczenia się matematyki. Analogiczne wymagania ogólne sformułowano dla IV etapu edukacji. Nieco inne wymagania dla II etapu edukacji wynikają z faktu, iż stawiane są młodszemu uczniowi. Dzięki spójności wymagań ogólnych można będzie na kolejnym etapie edukacji rozwijać kształtowane wcześniej umiejętności i monitorować ich rozwój; aby określić umiejętności ucznia na zakończenie gimnazjum, należy do wymagań szczegółowych z III etapu edukacji dołożyć wszystkie wymagania szczegółowe z I i II etapu edukacji.

Edukacja matematyczna – liceum najważniejsza zmiana to powrót obowiązkowej matury z matematyki w 2010 r.

Język wymagań Wymagania w nowej podstawie sformułowane są tak, aby przez precyzyjne określenie treści chronić ucznia przed interpretacją zawyżającą wymagania. W nowej podstawie mamy do czynienia z wymaganiami ogólnymi rozumianymi jako synteza na wyższym poziomie ogólności, najważniejszych celów kształcenia. Z kolei mówiąc o wymaganiach szczegółowych mamy na myśli treści nauczania sformułowane jako oczekiwane umiejętności.

Cele kształcenia – wymagania ogólne (II etap edukacyjny: klasy IV-VI) PRZYKŁAD Cele kształcenia – wymagania ogólne (II etap edukacyjny: klasy IV-VI) Sprawność rachunkowa Uczeń wykonuje proste działania pamięciowe na liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz potrafi wykorzystać te umiejętności w sytuacjach praktycznych Treści nauczania – wymagania szczegółowe (II etap edukacyjny: klasy IV-VI) Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń: - odczytuje i zapisuje liczby naturalne; - interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej; - porównuje liczby naturalne; - zaokrągla liczby naturalne.

Wybrane działania na rzecz wsparcia szkół w nauczaniu matematyki finansowane z funduszy strukturalnych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

1. „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkoły podstawowej w kontekście wdrażania nowej podstawy kształcenia ogólnego”. W ramach tego projektu szkoły będą mogły realizować zajęcia dodatkowe, wspierające indywidualizację procesu dydaktycznego m.in. zajęcia dla dzieci z trudnościami w zdobywaniu umiejętności matematycznych; zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych ze szczególnym uwzględnieniem nauk matematyczno-przyrodniczych. 2. „Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych” w ramach podziałania 9.1.3 PO KL realizowane będą wojewódzkie programy pomocy stypendialnej dla uczniów szczególnie uzdolnionych (zwłaszcza w zakresie nauk matematycznych, przyrodniczych i technicznych).

3. projekty realizowane w ramach konkursu pt 3. projekty realizowane w ramach konkursu pt. „Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów dotyczących m. in. kształcenia w zakresie nauk matematycznych, przyrodniczych i technicznych oraz przedsiębiorczości dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – I edycja (Działanie 3.4, Poddziałanie 3.4.3) pozwolą na podnoszenie u uczniów podstawowych umiejętności oraz kompetencji o kluczowym znaczeniu dla zdolności do zatrudnienia oraz dla kontynuowania edukacji. 4. w ramach Poddziałania 9.1.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych realizowane będą programy rozwojowe szkół i placówek oświatowych, które prowadzą kształcenie ogólne. Programy te będą ukierunkowane na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów i zmniejszanie dysproporcji w ich osiągnięciach edukacyjnych oraz podnoszenie jakości procesu kształcenia, w szczególności obejmujące m.in. dodatkowe zajęcia dla uczniów ukierunkowane na rozwój kompetencji kluczowych, ze szczególnym uwzględnieniem ICT, nauk przyrodniczo – matematycznych, języków obcych, przedsiębiorczości.

5. projekty realizowane w ramach konkursu „Ponadregionalne programy rozwijania umiejętności uczniów w zakresie kompetencji kluczowych, ze szczególnym uwzględnieniem nauk matematyczno-przyrodniczych, technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), języków obcych, przedsiębiorczości (Działanie 3.3, Poddziałanie 3.3.4) będą miały na celu podniesienia jakości oferty edukacyjnej szkół, a zatem przysłużą się do osiągania lepszych wyników w nauce przez uczniów. 6. celem projektu Pilotaż nowych egzaminów maturalnych będzie opracowanie nowej koncepcji pracy nad arkuszami, ze szczególnym uwzględnieniem egzaminu maturalnego z matematyki oraz opracowanie propozycji nowych arkuszy, przeprowadzenia ich pilotaży oraz próbnych egzaminów. Pierwszy pilotaż próbnej matury z matematyki dla uczniów przystępujących do niej w 2010 r. odbędzie się 3 listopada br. 7. Od 2010 r. MEN będzie realizował projekt systemowy (pilotaż) Podniesienie efektywności pracy z uczniem zdolnym. Jego celem będzie wdrożenie nowego systemu wspierania młodzieży uzdolnionej w zakresie matematyki i innych przedmiotów.

System egzaminacyjny

Od systemu egzaminacyjnego oczekujemy, że: 1. za pomocą profesjonalnych narzędzi rzetelnie zmierzy poziom wiedzy ucznia na koniec każdego etapu kształcenia 2. zbada postępy w nauce całej populacji naszych uczniów 3. przedstawi wyniki swoich pomiarów i badań uczniom, ich rodzicom, szkołom, ich organom prowadzącym, władzom lokalnym i państwowym – każdemu w odpowiedniej formie i zakresie

2. zbada postępy w nauce całej populacji naszych uczniów szkoła podstawowa gimnazjum liceum, technikum sprawdzian egzamin po gimnazjum matura: obowiązkowa dodatkowa

2. zbada postępy w nauce całej populacji naszych uczniów szkoła podstawowa gimnazjum liceum, technikum sprawdzian egzamin po gimnazjum matura: obowiązkowa dodatkowa

Trzykrotny pomiar język polski matematyka język obcy 2. zbada postępy w nauce całej populacji naszych uczniów szkoła podstawowa gimnazjum liceum, technikum zadania zamknięte + wypowiedź pisemna na zadany temat Trzykrotny pomiar język polski matematyka język obcy zadania zamknięte + wymagające przedst. toku rozumowania zadania zamknięte + krótka wypowiedź pisemna

Sprawdzian po szkole podstawowej – od roku 2015 Trzy pomiary: sprawdzian - egzamin gimnazjalny - część obowiązkowa matury ze stopniowo rozszerzanym zakresem egzaminowania Sprawdzian po szkole podstawowej – od roku 2015 sprawdzian polonistyczno-matematyczny (zadania zamknięte polonistyczne i matematyczne, wypowiedź pisemna, 2-3 zadania matematyczne wymagające prezentacji toku rozumowania) sprawdzian z języka obcego nauczanego w szkole (zadania zamknięte)

Wyniki ze sprawdzianu od roku 2015 podaje się w podziale na wyniki częściowe: polonistyczny, matematyczny, z języka obcego.

Egzamin gimnazjalny od roku 2012 część pisemna: egzamin humanistyczny (zadania zamknięte polonistyczne i historyczno-społeczne oraz wypowiedź pisemna) egzamin matematyczno-przyrodniczy (zadania zamknięte matematyczne i przyrodnicze oraz 2-3 zadania matematyczne wymagające prezentacji toku rozumowania) egzamin z języka obcego (część podstawowa: wymagania na poziomie III.0 część rozszerzona: wymagania na poziomie III.1) ponadto: udział w zrealizowanym zespołowo projekcie, którego wyniki zostały przedstawione publicznie

Wyniki z egzaminu gimnazjalnego od roku 2012 podaje się w podziale na wyniki częściowe: polonistyczny historyczno-społeczny matematyczny przyrodniczy z języka obcego – poziom podstawowy oraz podaje się wynik z języka obcego – poziom rozszerzony (dla tych, którzy przystąpili do tej części) a także temat projektu i opis wkładu ucznia w projekt przygotowany zespołowo i przedstawiony publicznie.

Egzamin maturalny od roku 2015 Aby uzyskać świadectwo dojrzałości, trzeba: 1) zdać dwa egzaminy ustne: z języka polskiego i z języka obcego 2) zdać trzy egzaminy pisemne na poziomie podstawowym: język polski (zadania zamknięte i wypowiedź pisemna) matematyka (zadania zamknięte i zadania wymagające prezentacji toku rozumowania) wybrany język obcy (zadania zamknięte i wypowiedź pisemna) 3) przystąpić do egzaminów pisemnych na poziomie rozszerzonym z co najmniej dwóch przedmiotów

Najbliższa matura – rok szkolny 2009/2010 Część obowiązkowa obejmuje trzy przedmioty – język polski, matematykę i wybrany język obcy – zdawane na poziomie podstawowym Przedmioty dodatkowe wybiera maturzysta sam, stosownie do swoich potrzeb rekrutacyjnych, może je wybrać na poziomie podstawowym lub rozszerzonym Zdanie matury zależy wyłącznie od wyników egzaminów z przedmiotów obowiązkowych, wyniki z przedmiotów dodatkowych nie mają na to wpływu

Najbliższa matura – rok szkolny 2009/2010 tylko na poziomie podstawowym Obowiązkowe: Język polski egz. ustny i pisemny Język obcy egz. ustny i pisemny Matematyka egz. pisemny Dodatkowe: od 0 do 6 przedmiotów do wyboru egz. pisemny (język obcy: egz. ustny i pisemny) język polski*, matematyka*, język obcy, biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia, historia, historia muzyki, historia sztuki, wiedza o społeczeństwie, wiedza o tańcu, filozofia, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, język mniejszości etnicznej, język mniejszości narodowej, język regionalny – kaszubski * - egzamin tylko na poziomie rozszerzonym na poziomie podstawowym, albo rozszerzonym 27

Matura po zakończeniu reformy programowej – od roku szkolnego 2014/2015 w liceach i od roku szkolnego 2015/2016 w technikach Część obowiązkowa podobnie jak w roku 2010 będzie obejmować trzy przedmioty – język polski, matematykę i wybrany język obcy – zdawane na poziomie podstawowym (języki polski i obcy zdawane także ustnie) Część dodatkowa obejmie od 2 do 6 wybranych przedmiotów zdawanych na poziomie rozszerzonym – uwzględni to fakt, że każdy maturzysta uczył się wybranych przedmiotów w zakresie rozszerzonym

Kalendarz zmian programowych Rok szkolny Zreformowane nauczanie w klasach 2009/2010 I SP I Gimnazjum 2010/2011 II SP II Gimnazjum 2011/2012 III SP III Gimnazjum egzamin gimnazjalny dostosowany do nowej podstawy programowej 2012/2013 IV SP I L I T I ZSZ 2013/2014 V SP II L II T II ZSZ 2014/2015 VI SP sprawdzian dostosowany do nowej podstawy programowej III L matura dostosowana do nowej podstawy programowej III T III ZSZ 2015/2016 IV T I LU 2016/2017 II LU SP – szkoła podstawowa, L – liceum, T – technikum, ZSZ – zasadnicza szkoła zawodowa, LU – liceum uzupełniające 29

Dziękuję za uwagę