ZMIANY RZESTRZENNE I KRAJOBRAZOWE WYWOŁANE EKSPLOATACĄ KOPALIN NATURALNYCH NA TERENIE WOJ. POMORSKIEGO dr inż. arch Wanda Łaguna

1.Zakres przestrzenny zagadnienia

2. Złoża pospolite występujące na terenie woj. pomorskiego- krótka charakterystyka 1) Podstawowe zło ż a pospolite wyst ę puj ą ce w województwie pomorskim to : - zło ż a odkrywkowe piasku, ż wiru i iłów - zło ż a odkrywkowe kredy jeziornej i torfu 2) Zło ż a zewidencjonowane w woj. Pomorskim (442) stanowi ą niecałe 6% cało ś ci zewidencjonowanych złó ż w Polsce z czego tylko 10 % to prognostyczne (48)

3. Problemy proceduralne – czyli jak otworzyć żwirownię? 1) Podstawy prawne:  Prawo geologiczne,  ustawa o ochronie przyrody,  ustawa o ochronie ś rodowiska,  ustawa o dost ę pie do informacji o ś rodowisku,  ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

3. Problemy proceduralne – czyli jak otworzyć żwirownię? 1) Podstawy prawne:  Prawo geologiczne,  ustawa o ochronie przyrody,  ustawa o ochronie ś rodowiska,  ustawa o dost ę pie do informacji o ś rodowisku,  ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

4. Konflikt pomiędzy aspektami ekonomicznymi a degradacją środowiska 1) Eksploatacja kruszyw jest dochodowym przedsi ę wzi ę ciem, 2) Ka ż da eksploatacja odkrywkowa spowoduje mniejsze lub wi ę ksze przekształcenie krajobrazu. 3) Kruszywa s ą niezb ę dne do budowy dróg, których jako ść istotnie wpływa na bezpiecze ń stwo i komfort podró ż nych. 4) Zło ż a zewidencjonowane s ą chronione. 5) Wyst ę powanie złó ż na obszarach cennych przyrodniczo i krajobrazowo budzi konflikty społeczne.

PRZYKŁAD NR 1 – Gmina Lipnica, pow. Bytów - 27 zewidencjonowanych kopalni - 80% gminy objęte Naturą Obszary Chronionego Krajobrazu - dużo jezior ( w tym jeziora lobeliowe) – teren atrakcyjny turystycznie - niewielka degradacja przestrzeni – zachowane założenia ruralistyczne - słabe gleby – najczęściej mineralne klasa V i IV - mało miejsc pracy i dochodów gminy - 27 zewidencjonowanych kopalni

PRZYKŁAD NR 1 – Gmina Lipnica, pow. Bytów

PRZYKŁAD NR 2– gmina Stężyca, miejscowość Łączyno - istniejąca kopalnia na granicy Kaszubskiego Parku Krajobrazowego – pow. 25 ha - odległość od brzegów jeziora - 800m - odległość od strefy turystycznej nad jeziorem Raduńskim – 200m - Ilość wniosków do planu na Kopalnię - 5 w tym 3 odrzucone

5. Zagrożenia wynikające z ekspansywnej eksploatacji złóż 1) Degradacja naturalnej rze ź by terenu 2) Wył ą czenie danego obszaru ze wzgl ę du na zagro ż enia osuwiskowe 3) Naruszenie lustra wody 4) Zniszczenie szaty ro ś linnej 5) Uci ąż liwo ś ci zwi ą zane z obsług ą kopalni : hałas, pył, 6) Niszczenie dróg lokalnych przez tabor samochodowy

6. Minimalizacja skutków czyli właściwe kierunki rekultywacji 1) Wi ę ksza kontrola nad tzw. małymi kopalniami i rekultywacj ą 2) Eliminacja „dzikich” kopalni 3) Egzekwowanie wła ś ciwej rekultywacji

PRZYKŁAD 1 – KOPALNIA GLINY PO 30 LATACH OD ZAMKNIĘCIA

PRZYKŁADY PRAWIDŁOWEJ REKULTYWACJI – ZŁOŻE W GRZYBOWIE, POLE NR I

ZMIANY [RZESTRZENNE I KRAJOBRAZOWE WYWOŁANE EKSPLOATACĄ KOPALIN NATURALNYCH NA TERENIE WOJ. POMORSKIEGO dr inż. arch Wanda Łaguna