Aktywna integracja, jako narzędzie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu Kraków,

1. Koncepcja Aktywnej Integracji i okoliczności powstania 2. Podejście do Aktywnej Integracji w działaniach państwach członkowskich 3. Kryzys i jego wpływ na poziom ubóstwa i wykluczenia 4. Strategia Europa Wyzwania dla Polski

Koncepcja Aktywnej Integracji i okoliczności powstania Komunikat Komisji towarzyszący wydaniu Zalecenia ws. Aktywnej integracji osob wykluczonych z rynku pracy (Październik 2008 r.): - mimo znacznej poprawy sytuacji na rynku pracy w UE nie zmienia się zasadniczo sytuacja w obszarze wykluczenia społecznego i ubóstwa

Znaczny spadek bezrobocia (do p. 2008)

Spadek bezrobocia wsrod mlodziezy Spadek bezrobocia wsrod mlodziezy

Stabilny wzrost zatrudnienia

W analogicznym okresie podstawowe wskaźniki odnoszące się do ubóstwa i wykluczenia społecznego nie uległy zasadniczej zmianie: - ubóstwo materialne: 2005: 8.6 – (2007:8.8) – 2008: osoby zamieszkujące gospodarstwa domowe, w których nikt nie pracuje: 2005: 8.8 – (2006: 9.1) – 2008: 8.2

Wskaźnik zagrożenia ubóstwem

Inne obserwacje - wysokość zasiłków z pomocy społecznej jest niewystarczająca dla zapewnienia dochodu powyżej granicy zagrożenia ubóstwem (poza UK) - w przypadku jednoosobowych gospodarstw korzystających z pomocy społecznej efektywność widoczna jest jedynie w: Danii, Holandii, Szwecji i Irlandii - dodatkowy dochód uzyskany w efekcie podjęcia zatrudnienia jest w dużym stopniu obniżany w rezultacie powstałych zobowiązań podatkowych i utraty niektórych świadczeń - aktywizacja zawodowa nie jest wystarczającym sposobem przeciwdziałania wykluczeniu, gdy nie towarzysza jej inne formy pomocy

Zalecenie Komisji z ws. Aktywnej Integracji osob wykluczonych z rynku pracy NINIEJSZYM ZALECA PAŃSTWOM CZŁONKOWSKIM PODJĘCIE NASTĘPUJĄCYCH DZIAŁAŃ: Opracowanie i wdrożenie spójnej, całościowej strategii aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy, łączącej odpowiednie wsparcie dochodu, integracyjny charakter rynków pracy oraz dostęp do usług wysokiej jakości. Polityka aktywnej integracji powinna sprzyjać uzyskiwaniu przez osoby zdolne do pracy trwałego zatrudnienia o wysokiej jakości, a osobom niezdolnym do pracy zapewniać środki wystarczające do godnego życia oraz wsparcie na rzecz ich uczestnictwa w społeczeństwie.

Aktywna Integracja – próba oceny wdrażania w państwach członkowskich Jesień 2008 – przedłożenie KPD na rzecz integracji społecznej ( ) Luty 2009 – Wspólny raport w zakresie integracji i zabezpieczenia społecznego Wstępna ocena podejścia państw członkowskich do wdrażania AI: - dominujące podejście wiążące AI z działaniami związanymi z aktywizacja zawodowa - jedynie w kilku przypadkach podejście spojone i horyzontalne do AI – w większości KPD elementy AI rozrzucone po rożnych działaniach i priorytetach - największy nacisk położony na działania aktywizacji zawodowej - w kilku państwach konkretne przykłady wspierania dochodu przy równoczesnej integracji z rynkiem pracy np. utrzymywanie prawa do dodatkowych zasiłków z tyt. opieki nad dzieckiem - uslugi wysokiej jakości – najczęściej w odniesieniu do usług opiekuńczych

Kryzys – wplyw na rynek pracy Kryzys i spowolnienie gospodarcze – dotychczasowe skutki: - największy kryzys gospodarczy od okresu przedwojennego (- 4% wzrost PKB w 2009 najgorszy od lat 30. XX wieku) - 20% spadek produkcji przemysłowej do poziomu z początku lat miliony osob bezrobotnych (o 7 mln wiecej niz w marcu 2008) - 20% bezrobocie wśród osob młodych

Zatrudnienie w UE – k. 3 kwartalu/2010

Kryzys a zagrożenie ubóstwem - W wielu krajach wzrost liczby wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych ( ): kraje bałtyckie %, Czechy, Dania – ok. 80% - Wzrost wypłacanych zasiłków z pomocy społecznej ok.. 15% - Zadłużenie z tyt. opłat za energie i ogrzewanie np. 66% wzrost w niektórych państwach bałtyckich - Wzrost % osob zagrozonych ubóstwem w 12 na 21 państw (szacunki)

Strategia Europa 2020  Słabe punkty strukturalne Europy (diagnoza)  - "…niższa średnia stopa wzrostu gospodarczego w Europie w porównaniu z największymi partnerami gospodarczymi, głównie z uwagi na różnice w poziomach wydajności, rosnące w ciągu ostatniego dziesięciolecia. Wynika to w dużym stopniu z (…), niższego poziomu inwestycji w działalność badawczo-rozwojową i innowacje, niewystarczającego wykorzystania technologii informacyjno- komunikacyjnych, niechęci (…) do wprowadzania innowacji;  – mimo postępów, wskaźniki zatrudnienia w Europie – średnio 69% dla osób w wieku lat – są wciąż znacznie niższe niż w innych częściach świata. Pracuje tylko 63% kobiet, podczas gdy zatrudnienie mężczyzn wynosi 76%. Spośród osób starszych (osoby w wieku lat) zatrudnionych jest 46% – dla porównania, w Stanach Zjednoczonych i Japonii wskaźnik ten wynosi 62%. Ponadto Europejczycy pracują średnio 10% czasu mniej niż pracownicy w USA lub Japonii;"

Strategia Europa 2020 “Demografia, rynek pracy, polityka społeczna – społeczeństwa starzeją się coraz szybciej. Wraz z odchodzeniem na emeryturę pokolenia wyżu demograficznego liczba osób aktywnych zawodowo zacznie się w UE zmniejszać począwszy od 2013/2014 r. Liczba osób w wieku powyżej 60 lat rośnie dziś w tempie dwa razy szybszym niż przed rokiem 2007, tj. o ok. 2 mln osób rocznie – wcześniej był to 1 mln rocznie. Mniejsza liczba ludności czynnej zawodowo i wzrost liczby emerytów będzie dodatkowym obciążeniem dla naszych systemów opieki społecznej. - kryzys dotknął szczególnie ludzi młodych – bezrobocie wynosi wśród nich ponad 21%. Istnieje duże ryzyko, że (…) pracujący okazjonalnie stracą swoją pozycję na rynku pracy. – Umiejętności: ok. 80 mln osób ma niskie lub podstawowe kwalifikacje, a niezależnie od tego z uczenia się przez całe życie korzystają głównie najbardziej wykształceni. Do roku 2020 w kolejnych 16 mln miejsc pracy potrzebne będą wysokie kwalifikacje; jednocześnie liczba miejsc pracy wymagających tylko niskich kwalifikacji spadnie o 12 mln. – Walka z ubóstwem: przed kryzysem zagrożonych ubóstwem było 80 mln osób, z czego 19 mln to dzieci. 8% ludzi pracujących nie zarabia wystarczająco dużo, aby przeskoczyć próg ubóstwa. Szczególnie [ubóstwem] zagrożeni są bezrobotni.”

Strategia Europa 2020 Strategia EUROPA 2020 Bruksela, KOMUNIKAT KOMISJI EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Konkluzje Rady Europejskiej (25–26 marca 2010 r.). Najważniejsze cele:  - zwiększenie stopy zatrudnienia osób w wieku lat z obecnych 69% do co najmniej 75%; (PL: 71%)  – osiągniecie poziom inwestycji w działalność badawczo-rozwojową równa 3% PKB, przede wszystkim poprzez poprawę warunków inwestowania w B+R przez sektor prywatny i opracowanie nowego wskaźnika umożliwiającego śledzenie procesów innowacji;  – ograniczenie emisji dwutlenku węgla o co najmniej 20% w porównaniu z poziomem z 1990 r. oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w naszym całkowitym zużyciu energii do 20% jak również zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20%;  – ograniczenie liczby osób przedwcześnie kończących naukę szkolną do 10% z obecnych 15% oraz zwiększenie odsetka osób w wieku lat posiadających wyższe wykształcenie z 31% do min. 40%; (PL: 4.5%/45%)  – ograniczenie o 25% (20 mln) liczby Europejczyków żyjących poniżej granicy ubóstwa (PL: w przygotowaniu)

Strategia Europa 2020 Wytyczne dla polityki zatrudnienia państw członkowskich Zintegrowane wytyczne dotyczące strategii Europa 2020 – część druga  Wytyczna 7: Zwiększenie aktywności zawodowej i ograniczenie bezrobocia strukturalnego  Wytyczna 8: Rozwijanie zasobów wykwalifikowanej siły roboczej odpowiadającej potrzebom rynku pracy, promowanie jakości zatrudnienia i uczenia się przez całe życie.  Wytyczna 9: Poprawa wydajności systemów kształcenia i szkolenia na wszystkich poziomach oraz zwiększenie liczby osób podejmujących studia wyższe.  Wytyczna 10: Promowanie integracji spolecznej i zwalczanie ubóstwa

Wyzwania dla Polski i rola AI - Relatywnie mniejszy niż w innych krajach negatywny wpływ kryzysu na rynek pracy - Zatrzymanie wzrostu zatrudnienia w 2008 r - Nadal niski, choć rosnący, poziom zatrudnienia osob starszych, zwłaszcza kobiet - Wzrost bezrobocia młodzieży - Wysoki wskaźnik zagrożenia ubóstwem osob pracujących - Brak usług opiekuńczych (zarówno dla dzieci jak i osob starszych) - Ograniczenia dla mobilności wewnątrz kraju - Ubóstwo dzieci i rodzin wielodzietnych