Zasoby przedsiębiorstwa

Zasoby przedsiębiorstwa Współczesne teorie firmy, a w szczególności zasobowa teoria firmy poszukują źródeł przewagi konkurencyjnej w posiadanych przez przedsiębiorstwo zasobach. W ujęciu zasobowej teorii firmy przedsiębiorstwo jest zbiorem szeroko rozumianych zasobów, których użytkowanie kształtuje jego konkurencyjność i możliwości rozwoju. Przedsiębiorstwa różnią się poziomem wyposażenia w zasoby, a więc i poziomem konkurencyjności. Znaczenie poszczególnych rodzajów zasobów dla kształtowania konkurencyjności i skuteczności realizacji określonej strategii jest różne.

Zasobami mogą być wszystkie elementy, które można rozpatrywać jako silne strony, bądź słabości przedsiębiorstwa.

Cechy zasobów rzadkość – ich ograniczoność, jest jedną z ich najistotniejszych cech, zmusza bowiem do racjonalnego ich użytkowania, możliwe jest różne wykorzystanie konkretnego zbioru zasobów (tworzenie różnych kombinacji zasobów), niektórych z nich nie można kupić, lecz zdobywa się je w wyniku trwania i ewolucji organizacji, niektóre z zasobów posiadają charakter kumulatywny.

Zasoby przedsiębiorstwa Tradycyjnie wyróżnia się trzy ich grupy: zasoby naturalne zasoby ludzkie zasoby kapitałowe

Zasoby przedsiębiorstwa Materialne Ludzkie Niematerialne Naturalne Kapitałowe Cechy Kompetencje Urzeczywistniane przez ludzi Urzeczywistniane przez przedsiębiorstwo – minerały – zasoby fizyczne – cechy fizyczne – umiejętności, – know-how, informacja, licencje, patenty, – energia słoneczna – zasoby finansowe – cechy psychiczne – wiedza – marka, reputacja, image – przestrzeń geograficzna   – charakter – doświadczenie – kompetencje przedsiębiorstwa, – rośliny, zwierzęta – zdrowie – kwalifikacje, – kultura organizacyjna, technologia, – wykształcenie – znak towarowy, znak firmowy, – kapitał partnerski, kapitał kliencki, – tajemnice przedsiębiorstwa, – prawa własności intelektualnej (wynalazki, wzory przemysłowe), – prawa autorskie, – nazwa przedsiębiorstwa, – tradycja, lokalizacja.

Wg. B. Plawgo zasoby można podzielić na siedem kategorii: [B Wg. B. Plawgo zasoby można podzielić na siedem kategorii: [B. Plawgo, Zachowania małych i średnich przedsiębiorstw w procesie internacjonalizacji, Instytut Organizacji i Zarządzania w przemyśle Orgmasz, Warszawa 2004 ] 1) zasoby finansowe – wszelkie zasoby pieniężne jakie mogą być użyte w działalności przedsiębiorstwa; 2) zasoby rzeczowe –technologie materialne, lokalizacja geograficzna, dostęp do surowców, budowle i budynki, maszyny, materiały; 3) zasoby rynkowe – potencjał jaki przedsiębiorstwo posiada dzięki trudno mierzalnym powiązaniom z rynkiem i klientami, np. marka handlowa, lojalni klienci, reputacja firmy, kanały dystrybucji i umiejętności współpracy z partnerami handlowymi, porozumienia licencyjne , inne rodzaje kontraktów korzystnych dla przedsiębiorstwa; 4) Własność intelektualna –w dużej mierze odzwierciedla ona prawny mechanizm ochrony wielu zasobów przedsiębiorstwa, np. patenty, prawa autorskie, zastrzeżone wzory, zarejestrowane marki handlowe, tajemnice handlowe, know – how; 5) Zasoby ludzkie np. doświadczenie, przeszkolenie, osądy, potrzeby ludzkie i preferencje, spostrzeżenia i oczekiwania, inteligencja, kontakty osobiste pojedynczych osób, wiedza, umiejętności twórczego myślenia i rozwiązywania problemów, umiejętności przedsiębiorcze i menedżerskie; 6) Zasoby organizacyjne – odnoszą się do technologii oraz procesów umożliwiających zarządzanie przedsiębiorstwem, czyli do szeroko rozumianej organizacji. Dotyczą takich aspektów jak: systemy zarządzania, struktura organizacyjna, systemy komunikowania się, procesy tworzenia strategii, filozofia zarządzania, metodyka oceny ryzyka. 7) Zasoby relacyjne (więzi z otoczeniem) – związane z politycznymi umiejętnościami wpływania na zewnętrzne gremia decyzyjne (tzw. bystrość polityczna) i z relacjami pomiędzy przedsiębiorstwem a organizacjami w otoczeniu np. instytucjami finansowymi, dostawcami itp.).

Jeszcze inny podział zasobów pozwala podzielić je na cztery kategorie: 1) zasoby rzeczowe 2) zasoby ludzkie 3) zasoby finansowe 4) zasoby informacyjne

Trzy cechy odróżniające zasoby niematerialne od materialnych: Zasoby materialne są wykorzystywane w miejscu ich lokalizacji. Zasoby niematerialne mogą być wykorzystywane w wielu miejscach, np. reputacja firmy-podczas zawierania umowy u kontrahenta, zawierania umowy w banku, przy procesie rekrutacji itd. Zasoby niematerialne trzeba długo wypracowywać. Markę firmy czy produktu, lojalność pracowników i klientów kształtuje się latami. Handel zasobami niematerialnymi jest utrudniony. Często kupuje się całą firmę aby zdobyć posiadany przez nią zasób niematerialny (np. markę) Zasoby niematerialne i umiejętności nie deprecjonują się w trakcie wykorzystywania lecz przeciwnie – najczęściej następuje ich wzbogacenie.

Zasoby, które mogą stanowić podstawę trwałej przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa, muszą spełniać następujące warunki: 1) Powinny być strategicznie wartościowe – powinny być podstawą realizacji skutecznej strategii 2) powinny charakteryzować się rzadkością posiadania przez aktualnych i przyszłych konkurentów – muszą być na tyle rzadkie, aby konkurenci nie mogli ich łatwo nabyć i w oparciu o nie realizować podobną strategię. 3) powinny być trudne do skopiowania przez konkurentów – trudne do imitacji, trwałość przewagi konkurencyjnej zależy bowiem od długości okresu w jakim są one charakterystyczne jedynie dla danego przedsiębiorstwa. 4) powinny być trudne do substytucji przez inne rodzaje zasobów