Podatek od towarów i usług (VAT) System podatkowy w Polsce E3: Podatek od towarów i usług VAT
Jak można opodatkować obrót? Faza obrotu (value added) Łączna wartość towaru Stawka podatku Podatek typu brutto Podatek typu netto 1 100 25% 25 2 + 40 140 25 % 35 10 3 + 30 170 42,50 7,50 VAT „klasyczny” = Wartość dodana x stawka Twórca: Carl Friedrich Von Siemens, 1923 r. PTU „polski” = (Wartość brutto x stawka) minus podatek należny Wzór uproszczony: PTU = cena netto ( bez podatku) x stawka Wartość brutto towaru = cena netto + PTU E3: Podatek od towarów i usług VAT
Jakie cechy posiada polski PTU? Powszechność Wielofazowość Przerzucalność Potrącalność Neutralność Szeroki krąg podatników formalnych Opodatkowana jest każda faza obrotu ( produkcja – hurt – detal) PTU doliczany jest do ceny towaru / usługi PTU jest pomniejszany o PTU naliczony w poprzedniej fazie obrotu PTU jest przejściowym obciążeniem dla przedsiębiorców, nie ma charakteru cenotwórczego Towary objęte PTU: „rzeczy i ich części, a także wszystkie rodzaje energii”. Nie są towarem: pieniądze, licencje, patenty, znaki towarowe, prawa udziałowców w spółkach W Polsce PTU nie pobiera się od czynności: sprzecznych z ustawą / zasadami współżycia społecznego zbycie przedsiębiorstwa /zorganizowanej części przedsiębiorstwa prezenty o małej wartości / próbki towarów związane z działalnością gospodarczą podatnika E3: Podatek od towarów i usług VAT
Dlaczego PTU jest podatkiem pośrednim? 2. Doliczenie PTU do wartości transakcji = przerzucenie ciężaru podatkowego PODATNIK FORMALNY PODATNIK RZECZYWISTY ( przedsiębiorca, ( konsument, producent klient, usługobiorca) sprzedawca) 1. zapłata PTU ( gdyż podatnik formalny jest adresatem przepisów ustawy o PTU) URZĄD SKARBOWY BUDŻET PAŃSTWA E3: Podatek od towarów i usług VAT
Uproszczony schemat obliczeń PTU Wartość netto towaru Stawka PTU należny PTU naliczony PTU do zapłaty Cena towaru 100 zł 23 % 23 ---- 123 140 zł 32,20 9,20 172,20 195 zł 44,85 12,65 239,85 0 % 0 zł (-) 32, 20 zwrot 195 zwolnienie 140 23% E3: Podatek od towarów i usług VAT
Kto jest podatnikiem formalnym PTU? Osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna bez osobowości prawnej, która........... we własnym imieniu ( nie przez pośredników, przedstawicieli), na własny rachunek ( nie w ramach stosunku pracy, umowy zlecenia) na terenie Polski ( niezależnie, czy ma tu siedzibę; jeśli nie ma siedziby w Polsce musi ustanowić przedstawiciela podatkowego) w toku działalności gospodarczej – profesjonalnej i odpłatnej, bez względu na cel ( handlowy, budowlany, usługowy) i efekt w okolicznościach wskazujących na zamiar częstotliwego wykonywania .....dokonuje jednej z czynności składających się na przedmiot opodatkowania PTU E3: Podatek od towarów i usług VAT
Kim są inni dłużnicy z tytułu PTU? Podatnik zwolniony od PTU Wartość sprzedaży w zeszłym roku < 150 000 złotych Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Podatnik może zrezygnować z tego statusu Mały podatnik Wartość sprzedaży w zeszłym roku < 1 200 000 euro ( lub: prowadzący działalność maklerską z obrotem rocznym < 45 000 euro) Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł. Dwie preferencje: Metoda kasowa = przychód powstaje w momencie uregulowania płatności przez kontrahenta ( a nie w dniu wydania towaru / wykonania usługi / wystawienia faktury = tzw. metoda memoriału), nie później niż 90 dnia po wydaniu towaru / wykonaniu usługi Kwartalne ( nie: miesięczne) opłacanie podatku PTU Przedstawiciel podatkowy Musi być wyznaczony przez podatnika VAT, jeśli ten podatnik nie ma siedziby / miejsca zamieszkania w Polsce Przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie z podatnikiem za długi podatnika z tytułu PTU E3: Podatek od towarów i usług VAT
Przedmiot opodatkowania, czyli od czego płacony jest PTU? Obrót krajowy Odpłatna dostawa towarów Odpłatne świadczenie usług Obrót wspólnotowy Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów Obrót z zagranicą Import Eksport E3: Podatek od towarów i usług VAT
E3: Podatek od towarów i usług VAT Obrót krajowy w PTU Odpłatna dostawa towarów ( przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) np. sprzedaż, darowizna, leasing towarów 1 Odpłatne świadczenie usług (na rzecz konkretnego podmiotu, na podstawie zawartej wcześniej umowy) 2 Nieodpłatne przekazanie towarów przez przedsiębiorcę na cele niegospodarcze Ustanowienie użytkowania wieczystego gruntów inne czynności E3: Podatek od towarów i usług VAT
Obrót wspólnotowy. Obrót z zagranicą Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów IMPORT HOL PL UKR EKSPORT WDT = wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego kraju UE, związany z wykonaniem dostawy towarów / świadczenia usług Opodatkowanie: WDT = stawka 0% Eksport = stawka 0% Import = objęty VAT WNT = objęte VAT Import = przywóz towarów z kraju trzeciego do UE WNT = nabycie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, które to towary w wyniku dostawy są wysłane / transportowane na terytorium innego kraju UE niż to, w którym rozpoczęła się wysyłka / transport Eksport = potwierdzony przez urząd celny wywóz towaru poza Europejski Obszar Celny E3: Podatek od towarów i usług VAT
Co jest zwolnione od PTU? Zwolnienia bezwzględne ( z uwagi na rodzaj towarów i usług) Zwolnienia względne ( z uwagi na okoliczności danego typu czynności opodatkowanej Zwolnienia w imporcie towarów z krajów trzecich ( spoza UE) TOWARY: Krew, osocze, ludzkie organy Środki płatnicze Tereny niezabudowane Dostawa budynków i budowli, z wyjątkiem gdy chodzi o pierwsze ich zasiedlenie Towary objęte procedurami uszlachetniania czynnego lub odprawy czasowej USŁUGI: kwaterunek w internatach / domach akademickich Poczta Polska RTV ochrony zdrowia ( z wyj. weterynarii) pomocy społecznej nauczania kredytowe ubezpieczeniowe zarządzania funduszami inwestycyjnymi Dostawa towarów używanych = budynki / budowle – jeśli od roku nabycia czy wybudowania minęło 5 lat; = ruchomości – jeśli okres używania ich przez podatnika był > ½ roku Zwolnienia te stosuje się pod warunkiem, że dostawcy nie przysługuje prawo odliczenia podatku naliczonego od należnego Rzeczy osobistego użytku osób fizycznych przesiedlających się z K3 do POL Dostawa towarów przez rolnika ryczałtowego Rzeczy pochodzące ze spadku nabytego przez polskiego rezydenta w K3 Dostawa towarów przez producenta na rzecz OPP Towary przewożone w bagażu podróżnego, jeżeli ich rodzaj nie wskazuje na przeznaczenie handlowe ( do kwoty 300 / 430 euro) E3: Podatek od towarów i usług VAT
PTU: obowiązek podatkowy i termin płatności Przedmiot opodatkowania Kiedy powstaje obowiązek podatkowy? Kiedy należy zapłacić podatek PTU? Dostawa towarów i świadczenie usług A/ Wydanie towaru B/ Wykonanie usługi C/ Wystawienie faktury Do 25 dnia następnego miesiąca po tym, w którym powstał obowiązek podatkowy Import towarów Powstanie długu celnego Do 10 dnia licząc od powstania długu celnego Eksport towarów Potwierdzenie wywozu towarów przez urząd celny Eksporterom przysługuje zwrot podatku PTU Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów 15 ( piętnastego) dnia następnego miesiąca po dokonaniu nabycia Tak jak przy dostawie towarów Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów 15 ( piętnastego) dnia następnego miesiąca po dokonaniu dostawy Tak jak przy eksporcie E3: Podatek od towarów i usług VAT
PTU: podstawa opodatkowania Art. 29a. 1. Podstawą opodatkowania (…) jest wszystko, co stanowi (lub co ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami i subwencjami) zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał wraz z innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. / 6. Podstawa opodatkowania obejmuje: podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku; koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. / 7. Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot: stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty; udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży; otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. E3: Podatek od towarów i usług VAT
E3: Podatek od towarów i usług VAT Stawki VAT / PTU w państwach UE (za: „VAT rates”, http://ec.europa/taxation) UE PL 23% Stawka podstawowa 8% Stawka obniżona: cukier, kawa, żywność dietetyczna, cytrusy, wata, igły, artykuły higieniczne, sprzęt gaśniczy, usługi komunalne, usługi transportowe, 5% Stawka obniżona: chleb, soki, nabiał, makaron, ryż, mięso, ryby, kasza 0% Stawka preferencyjna: eksport, WDT, usługi transportu międzynarodowego, dostawy komputerów dla szkół i OPP E3: Podatek od towarów i usług VAT
Kiedy PTU podlega zwrotowi? Bezpośredni (faktyczny zwrot podatku na rachunek bankowy podatnika) Pośredni (pozwala zmniejszyć podatek płacony w następnym okresie rozliczeniowym o kwotę przysługującego obecnie zwrotu) Forma zwrotu Dla rolników ryczałtowych (Podstawa = kwota należna z tytułu dostawy określonego typu produktów rolnych podatnikowi VAT Stawka zwrotu = 7 %; obowiązuje do 31.12.2013 r.; potem – 6,5%) Dla podróżnych (dotyczy nierezydentów spoza UE, który na terytorium kraju nabyli towar opodatkowany PTU i w stanie nienaruszonym wywożą go z kraju do końca 3 miesiąca od dnia zakupu) Stan / czynność uprawniająca do zwrotu E3: Podatek od towarów i usług VAT
Obowiązki podatników PTU Zgłoszenie rejestracyjne Deklaracje podatkowe Wystawianie faktur Prowadzenie ewidencji sprzedaży Posiadanie kasy fiskalnej Zapłata podatku E3: Podatek od towarów i usług VAT