PLANOWANIE ENERGETYCZNE W GMINIE Podkarpacka Agencja Energetyczna Sp. z o.o.

Po co planowanie energetyczne w gminie? Względy ekonomiczne –Bardzo wysokie koszty energii cieplnej, elektrycznej oraz gazu –Potencjalne źródło dużych oszczędności Względy prawne –Wymogi prawa energetycznego i jego zapisów (zwłaszcza Art. 18 oraz Art. 19) –Zobowiązania pakietu klimatyczno-energetycznego Poprawa bezpieczeństwa energetycznego –Wykorzystanie lokalnych źródeł energii Poprawa jakości powietrza –Obniżenie niskiej emisji –Poprawa warunków życia mieszkańców

Co powinny zawierać założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe? Art. 18 ustawy Prawo energetyczne: 1. Do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy: 1) planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy; 2) planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy; 3) finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy. 2. Gmina realizuje zadania, o których mowa w ust. 1, zgodnie z: 1) miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - z kierunkami rozwoju gminy zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; 2) odpowiednim programem ochrony powietrza przyjętym na podstawie art. 91 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska

Co powinny zawierać założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe? 1. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) opracowuje projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, zwany dalej "projektem założeń". 2. Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje co najmniej raz na 3 lata. 3. Projekt założeń powinien określać: 1) ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe; 2) przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych; 3) możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach energii, energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych; 4) zakres współpracy z innymi gminami.

Korzyści założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Jasne przesłanie dla inwestorów (zasoby i wykorzystanie OZE, możliwości przyłączenia do sieci elektroenergetycznych). Określenie kierunków rozwoju umożliwiających osiągnięcie konkretnych oszczędności (zmniejszenie wydatków na media energetyczne w efekcie działań proefektywnościowych). Możliwość pozyskiwania środków na inwestycje wynikające z realizacji założeń (dobre "podparcie" uzasadnienia przy staraniu się o środki). Promocja gminy wśród mieszkańców i na zewnątrz - o ile w programie wykonawczym zostaną podjęte odpowiednie działania edukacyjne i promocyjne. Dodatkowe źródło dochodów dla mieszkańców - np. jako producentów biomasy, inwestorów itp. Niższe wydatki mieszkańców na media energetyczne oraz bezpieczeństwo dostaw.

Etapy przygotowania „założeń do planu...” Decyzja o opracowaniu dokumentu i procedurze jego relaizacji (własnymi siłami, eksperckie, model mieszany) – wójt/burmistrz /prezydent Wy bór wyk ona wcy (op cjon alni e)) Zebranie danych (ankietyzacja, dokumenty zakładu energetycznego i gazowniczego, informacje o gminie) – wykonawca/urzą d Analiza dokumentów (m.in. Strategia rozwoju gminy, studium uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego, program ochrony środowiska, prograzm rozwoju lokalnego itp.) oraz zebranych danych Opracowanie założeń i przesłanie ich do opinii marszałka pod kątem zakresu współpracy z innymi gminami i zgodności z polityką energetyczną państwa Konsult acje społecz ne (21 dni Przyję cie założe ń przez Radę Gminy

Kto jest zaangażowny?

Kto, dlaczego i na jakich zasadach jest zaangażowany w planowanie energetyczne w gminie Kto?Dlaczego?Na jakich zasadach? SamorządZ mocy ustawy odpowiada za zabezpieczenie mieszkańcom potrzeb bytowych w tym dostępu do mediów energetycznych i za rozwój gminy Poprzez opracowanie dokumentów strategicznych, w tym „założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” MieszkańcyKonsumenci energiiKonsultacje społeczne „założeń...” Dostawcy energii (zakłady energetyczne, ciepłownicze, gazownicze) Zaopatrują w energię lokalną społeczność i wszystkich interesariuszy Udostępnianie swoich planów na żądanie gminy InwestorzyKonsumenci lub producenci energii Konsultacje społeczne „założeń...” lub rozmowy bezpośrednie

Kto podejmuje decyzje Wójt/burmistrz/prezydent – o stworzeniu „założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”. Rada gminy – o przyjęciu projektu, które staje się założeniami (w formie uchwały). Urząd Regulacji Energetyki - przez koncesjonowanie (obrót, dystrybucja, wytwarzanie), zatwierdzenie planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych, taryf na nośniki energii, rozstrzyganie sporów starosta – kwestie związane z ochroną środowiska samorząd wojewódzki - opiniowanie założeń do planu odnośnie koordynacji współpracy z innymi gminami i zgodności z polityką energetyczną państwa

Ramy dokumentu prawne: ustawa o samorządzie terytorialnym, ustawa prawo energetyczne, ustawa o ochronie środowiska itp. gospodarcze: konkurencyjny rynek producentów, relacje rynkowe kupujący-sprzedający, towar - energia, reguła TPA, orientacja przedsiębiorstw na przeżycie i zysk społeczne: bariery obciążenia budżetów gospodarstw domowych, akceptowalność reguł itp., polityczne: stosunki wyborcy-władze, bezpieczeństwo energetyczne, ekologiczne

Omówienie procedury działań w ramach opracowania –Powołanie Grupy Roboczej –Analiza celów zawartych w Strategii Rozwoju Gminy oraz innych dokumentach strategicznych. Ocena istotności problematyki energetycznej w realizacji postawionych celów. –Ewidencja składników zaopatrzenia w energię na terenie gminy (stan aktualny): istniejący majątek do produkcji i dystrybucji energii i jego zdolności produkcyjne i przesyłowe, zużycie energii (elektrycznej, cieplnej i gazu), potrzeby energetyczne gminy, koszty pokrycia potrzeb energetycznych –Analiza mankamentów ekologicznych i społecznych obecnego systemu zaopatrzenia w energię: opłaty ekologiczne (kto płaci i ile), uciążliwość dla mieszkańców (pyły, sadza, tlenki siarki i azotu) –Wykonanie podstawowego audytu energetycznego w celu wykazania prostych możliwości zmniejszenia energochłonności w gminie (zwłaszcza w sektorze mieszkaniowym). –Porównanie istniejących planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych z planowanymi potrzebami energetycznymi wynikającymi z planów zagospodarowania przestrzennego –Propozycja rozwoju systemu zaopatrzenia w energię z uwzględnieniem wykorzystania źródeł energii odnawialnej: ocena zasobów odnawialnych źródeł energii na terenie gminy, ze szczególnym uwzględnieniem biomasy (słomy, drewna i odpadów organicznych) –Określenie możliwości współpracy i zintegrowanego działania na szczeblu ponadgminnym i regionalnym w zakresie pokrywania potrzeb energetycznych (np. dostawy paliw i energii z innych gmin, wspólne poszukiwanie inwestorów) –Identyfikacja inwestycji oraz działań pozainwestycyjnych pokrywających obecne i przyszłe potrzeby energetyczne –Wstępne określenie potencjalnych źródeł finansowania własnych i zewnętrznych (kapitał prywatny, fundusze celowe międzynarodowe, krajowe i regionalne).

Etapy realizacji dokumentu Diagnoza stanu istniejącego Określenie aktualnego zapotrzebowania na media energetyczne Opis gminy z uwzględnieniem uwarunkowań społecznych, ekonomicznych, środowiskowych itp. Charakterystyka istniejącej infrastruktury energetycznej Priorytety gminy Prognoza popytu na energię Odniesienie do dokumentów strategicznych – gminnych, regionalnych, krajowych Analiza scenariuszy zakładów energetycznych Określenie potencjału rozwojowego oraz potencjału oszczędności Zdefiniowanie celów W zakresie zapewnienia niezawodnego i pełnego zaspokojenia potrzeb energetycznych odbiorców, W zakresie minimalizacji kosztów zaspokojenia potrzeb energetycznych odbiorców, W zakresie mniejszenia obciążenia środowiska przyrodniczego w tym rozwoju OZE, W zakresie efektywności energetycznej Przygotowanie programu wykonawczego Określenie priorytetów Wybór zadań do realizacji i wskazanie źródeł ich finansowania oraz harmonogramu Wskazanie jednostek odpowiedzialnych za realizację programu wykonawczego Założenia do planu

O czym warto pamiętać? „Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” są dokumentem obowiązkowym dla gmin. Muszą być sporządzane na okres co najmniej 15 lat, a aktualizowane raz na trzy lata. Od 2011 obowiązkowym elementem „Założeń...” będzie określenie potencjału efektywności energetycznej i wskazanie metod jej zwiększenia, przy czym obowiązkowy cel roczny do osiągnięcia będzie wynosić 1 %, chyba, że audyt efektywności energetycznej wykaże inaczej Ważne i przemyślane „założenia...” to dobry argument w staraniu się o środki oraz przy pozyskaniu inwestorów.

Czy można pozyskać środki na „Złożenia...”? Przygotowanie „założeń...” należy do zadań własnych gminy. Ustawodawca nie przewidział zabezpieczenia dodatkowych środków na nie. Środki można pozyskać na działania proekologiczne pod hasłem np „polityki ekoenergetycznej” np. jako element szkoleń w ramach działania 9.5 PO KL (w wypadku obszarów wiejskich), czy działań w ramach LEADER + (dla terenu objętego lokalną grupą działania – LGD). Środki mogą być też dostępne przez WFOŚiGW, ale jest to zależne od priorytetów w województwie. Większe dokumenty mogą być opracowane przy wsparciu mechanizmu ELENA finansowanego ze środków programu Inteligentna Energia dla Europy. Muszą się jednak wiązać z konkretnym działaniami inwestycyjnymi.

ELENA ELENA (European Local Energy Assistance) to mechanizm dysponujący funduszem 15 mln euro na pomoc techniczną w przygotowaniu projektów inwestycyjnych z zakresu efektywności energetycznej i pozyskiwania energii z OZE. Środki na jego funkcjonowanie, zarządzane przez EBI pochodzą z programu Inteligenta Energia dla Europy. ELENA pokryje 90 % kosztów koncepcyjnych. Wsparcie obejmuje część kosztów dokumentacji technicznej, które są niezbędne do przygotowania, realizacji i finansowanie programu inwestycyjnego, takie jak studium wykonalności i badania rynku, kształtowania programów, biznes planów, audytów energetycznych, przygotowania do procedur przetargowych. Udzielane jest ono na zasadzie kto "pierwszy ten lepszy". Wnioski na pomoc przy opracowaniu dokumentacji technicznej dużych projektów inwestycyjnych należy składać do EBI, który to bank z reguły łączy to z korzystnym finansowaniem ze swojego kredytu.

Są „Założenia...”, co dalej? Realizacja planu wykonawczego. Porozumienie burmistrzów (Covenant of Mayors) – ciekawa perspektywa ( Opracowanie SEAP – Sustatainable Energy Action Plan (Plan działania na rzecz zrównoważonego zużycia energii) – określającego działania niezbędne do osiągnięcia przyjętego zobowiązania w zakresie redukcji emisji CO 2.

Dziękuję Państwu za uwagę! PAE Sp. z o.o. Tel Fax