Według harmonogramu umieszczonego na platformie Moodle Konsultacje Według harmonogramu umieszczonego na platformie Moodle Pawilon B, pok. 161 zmijak@uek.krakow.pl

Literatura Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, red. J. Lichtarski, AE Wrocław 2005. J. Duraj, Podstawy ekonomiki przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2004. Podstawy nauki o organizacji. Przedsiębiorstwo jako organizacja gospodarcza, red. S. Marek, M. Białasiewicz , PWE, Warszawa 2008 T. Gruszecki, Współczesne teorie przedsiębiorstwa, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002 A. Noga, Teorie przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009 S. Sudoł, Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Zarządzanie przedsiębiorstwem. PWE, Warszawa 2006. W. Markowski, ABC small business’u, Wydawnictwo Marcus s.c., wydanie aktualne

WARUNKI ZALICZENIA kolokwium (25 pkt) – zaliczenie od 13 pkt wzwyż – zaliczenie kolokwium jest warunkiem niezbędnym do otrzymania zaliczenia przedmiotu Przygotowanie oraz prezentacja na zajęciach jednego z tematów (20 pkt) (konspekt prezentacji do wglądu) Aktywność na zajęciach – 5 pkt Obecność na zajęciach – obowiązkowa

Tematy referatów 1. Typy własności przedsiębiorstw – własność w aspekcie prawnym i ekonomicznym; – typy własności przedsiębiorstw – systematyka i charakterystyka (sektor publiczny: własność państwowa, komunalna i mieszana, sektor prywatny: własność prywatna krajowa i zagraniczna, mieszana) – krótka charakterystyka przedsiębiorstw państwowych, przedsiębiorstw komunalnych, spółdzielni 2. Formy współpracy przedsiębiorstw – przyczyny tworzenia powiązań pomiędzy przedsiębiorstwami, ich zalety i wady – kooperacyjne i koncentracyjne formy współpracy przedsiębiorstw – wyjaśnienie istoty pojęć: konsorcjum, holding, w tym: holding finansowy, strategiczny, operacyjny, koncern (podporządkowujący i równorzędny), konglomerat, kombinat 3. Rozwój przedsiębiorstwa – rozwój przedsiębiorstwa – wyjaśnienie pojęcia, – cykl życia przedsiębiorstwa – fazy rozwoju przedsiębiorstwa według L. Greinera

Tematy referatów 4. Procesy restrukturyzacji przedsiębiorstw – pojecie restrukturyzacji, – czynniki wywołujące potrzebę restrukturyzacji przedsiębiorstwa i jej cele, – klasyfikacja procesów restrukturyzacji przedsiębiorstw, – obszary restrukturyzacji przedsiębiorstw, 5. Procesy globalizacji a funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstw – pojęcie globalizacji – źródła, obszary i efekty globalizacji, – wpływ globalizacji na działalność przedsiębiorstwa. 6. Podstawy tworzenia biznesplanu - zadania i cele biznesplanu, -podstawowe zasady sporządzania biznesplanu, -struktura biznesplanu - zastosowanie

Tematy referatów  7. Projekt „Zakładanie własnej działalności gospodarczej". Założeniem jest posiadanie 20 000 zł kapitału „na start". Należy przygotować biznesplan dotyczący uruchomienia własnej działalności gospodarczej opracowując następujące punkty: 1. pomysł na działalność gospodarczą, wraz z podaniem kodu PKD w ramach, którego prowadzona będzie działalność (należy zastanowić się czy do prowadzenia działalności potrzebne będą koncesje, zezwolenia, licencje). Analiza pomysłu przy zastosowaniu analizy SWOT. 2. określenie misji i celów strategicznych nowo zakładanego przedsiębiorstwa. 3. Określenie formy organizacyjno- prawnej zakładanej przez grupę działalności wraz z krótkim opisem procedury rejestracji przedsiębiorstwa.  4. wybór formy opodatkowania optymalnej dla tej działalności. Uzasadnienie, dlaczego nie wybrano pozostałych form opodatkowania. (należy również uwzględnić w jakiej formie powinna być prowadzona ewidencja podatkowa (Księga przychodów i rozchodów czy księgi rachunkowe? ). 5. Plan techniczno-organizacyjny dotyczący działalności firmy, a w szczególności: -ogólny opis technologii produkcji lub procesu świadczenia usług; − wyszczególnienie zasobów niezbędnych do prowadzenia tego rodzaju działalności oraz kosztu ich zakupu; − plan produkcji/świadczenia usług (określenie skali działalności w roku); − określenie najważniejszych pozycji kosztów produkcji/świadczenia usług oraz kosztów nieprodukcyjnych 6. Plan marketingowy dla uruchamianej działalności: analiza rynku docelowego oraz strategia w zakresie cen, promocji i dystrybucji. 7. Zaprezentowanie w jaki sposób wydany zostanie posiadany kapitał. Jeżeli okaże się on zbyt niski do uruchomienia działalności, należy przedstawić pomysł na pozyskanie dodatkowych pieniędzy (kredyt, pożyczka, fundusze dla MŚP, leasing lub inne formy zewnętrznego finansowania). 8. W powiązaniu z punktem 5-7 prognoza wpływów i wydatków dotyczących działalności przedsiębiorstwa na najbliższe 3 lata (2015 – 2017). Proszę przyjąć realne założenia!

Praca w grupach Cechy, którymi powinien odznaczać się przedsiębiorca Prezentowane postawy, zachowania Na podstawie powyższych punktów próba odpowiedzi na pytanie: Czym jest przedsiębiorczość? Kim jest przedsiębiorca?

Cechy przedsiębiorcy Silna potrzeba osiągnięć (potrzeba samorealizacji jednostki) Wytrwałość i determinacja Odwaga Szybkość w podejmowaniu decyzji i działaniu Potrzeba autonomii Umiarkowana skłonność do ryzyka Zorientowanie na okazje, szanse rynkowe Umiejętność przyjmowania porażki i wyciągania z niej wniosków Optymizm życiowy Entuzjazm Kreatywność i innowacyjność Elastyczność Ekspansywność Zdolności przywódcze Kierowanie się imperatywem maksymalnie twórczego podejścia do zasobów kadrowych i materialnych firmy w celu wykorzystania pojawiających się nowych możliwości i elastycznego przystosowania się do zmieniających się warunków

Przedsiębiorca Wg Josepha Schumpetera przedsiębiorczość to postawa i sposób działania polegający na gotowości podejmowania nowych, niekonwencjonalnych i ryzykownych przedsięwzięć oraz na wykazywaniu inicjatywy w ich poszukiwaniu i wdrażaniu. A więc przedsiębiorczość stanowi działanie skierowane na rozwój, mające charakter innowatorski.

Wg Schumpetera przedsiębiorca jest innowatorem, który osiąga zysk z działalności gospodarczej dzięki innowacjom tj. dzięki: wprowadzaniu nowych kombinacji czynników produkcji, wprowadzaniu nowych wyrobów, zdobywaniu nowych rynków zbytu, zdobywaniu nowych rynków zaopatrzenia, tworzeniu nowych, bardziej efektywnych form organizacyjnych

Przedsiębiorczość to gotowość i zdolność do podejmowania oraz rozwiązywania w sposób twórczy i nowatorski nowych problemów przy świadomości związanego z tym ryzyka, umiejętność wykorzystywania pojawiających się szans i okazji oraz elastycznego przystosowania się do zmieniających się warunków (P.F.Drucker)

T. Gruszecki spośród funkcji przedsiębiorcy akcentuje przede wszystkim: ponoszenie ryzyka i działanie w warunkach niepewności, wprowadzanie innowacji, śledzenie zmian i dostosowywanie.

Analiza wybranych definicji daje obraz przedsiębiorcy jako osoby, która: podejmuje określoną działalność, kierując się motywem zysku, angażuje określony kapitał w celu uruchomienia działalności, jest właścicielem przedsiębiorstwa, które zakłada, jest innowatorem, zarządza przedsiębiorstwem, działa w warunkach niepewności, ryzykując kapitałem (własnym lub powierzonym)

Przedsiębiorca w ujęciu prawnym Podstawowa definicja przedsiębiorcy została sformułowana w Ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Art. 4. 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. 2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo jest jednostką prowadzącą działalność gospodarczą, dążącą do zaspokojenia potrzeb innych podmiotów życia społecznego poprzez wytwarzanie produktów i/lub świadczenie usług, przy czym działalność ta jest motywowana chęcią uzyskania korzyści majątkowych oraz prowadzona jest samodzielnie na ryzyko właściciela/właścicieli [S. Sudoł, Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Zarządzanie przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 2006]

Definicja prawna przedsiębiorstwa Zgodnie z art. 55 Kodeksu Cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, a w szczególności: 1) oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa, znaki towarowe) 2) nieruchomości lub ruchomości należące do przedsiębiorstwa, np. urządzenia, materiały, towary i wyroby 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości zajmowanych przez przedsiębiorstwo, 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne 5) koncesje, licencje, zezwolenia 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne 8) tajemnice przedsiębiorstwa 9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

W podejściu podmiotowym przedsiębiorstwo jest podmiotem praw i obowiązków wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, własne ryzyko i własną odpowiedzialność. Jest podstawową jednostką gospodarki rynkowej. Przedsiębiorstwo jest wyodrębnione z otoczenia pod względem: organizacyjnym (organizacyjno – technicznym), ekonomicznym prawnym

Wyodrębnienie przedsiębiorstwa z otoczenia Wyodrębnienie ekonomiczne przedsiębiorstwa – jest wydzielone pod względem rynkowym, majątkowym i wynikowym (rachunkowym); Wyodrębnienie organizacyjne – przedsiębiorstwo cechuje określona struktura zarządzania, odpowiadająca skali działania, specyfice branżowej itp.; Wyodrębnienie prawne przedsiębiorstwa – przedsiębiorstwo jest podmiotem praw i obowiązków odzwierciedlonych w określonej formie organizacyjno – prawnej.

Cechy wyróżniające przedsiebiorstwo według T. Gruszeckiego: Jest podmiotem gospodarczym działającym w sferze produkcji i wymiany na potrzeby odbiorców, Ekonomicznej podmiotowości przedsiębiorstwa towarzyszy podmiotowość prawna polegająca na odpowiedzialności za skutki działania przedsiębiorstwa, Działa profesjonalnie w celu maksymalizacji korzyści materialnych, wyłącznie w obszarze zjawisk gospodarczych, a nie politycznych, Ekonomiczną podstawą jego funkcjonowania jest kapitał stale czynny i zaangażowany (choćby częściowo) w daną kombinację czynników produkcji; Jego działalność jest animowana przez przedsiębiorcę, który podejmuje decyzje i ponosi w dużym stopniu ponosi ryzyko kapitałowe, W systemie gospodarczym przepisy prawa decydują, które formy organizacyjne mogą występować na rynku jako przedsiębiorstwa

Cechy przedsiębiorstwa [S. Sudoł, Przedsiębiorstwo…, s. 37 – 38]: Powoływane do prowadzenia działalności gospodarczej w sposób trwały (przez dłuższy czas) Zaspokaja swoimi wyrobami i/lub usługami potrzeby innych podmiotów (klientów) – przedsiębiorstwo ma służyć otoczeniu Wymienia produkty i usługi z innymi jednostkami na zasadzie kupna – sprzedaży – dotyczy to zarówno sfery zaopatrzenia jak i sprzedaży jego produktów lub usług Posiada (od właściciela) zasoby kapitałowe w postaci środków pieniężnych, dóbr materialnych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także nazwę i reputację firmy. Posiada samodzielność decyzyjną, zarówno co do charakteru swojej działalności,, stosunków ze światem zewnętrznym oraz w zakresie zaopatrywania się w czynniki produkcji i ich wykorzystywania, a także swojej wewnętrznej organizacji – jest to jedna z najważniejszych cech przedsiębiorstwa określana jako zasada autonomii przedsiębiorstwa.

Cechy przedsiębiorstwa [S. Sudoł, Przedsiębiorstwo…, s. 37 – 38]: Koszty pokrywa uzyskanymi przychodami, co określa się jako zasadę równowagi finansowej lub samofinansowanie. Swój stan majątkowy wykazuje w bilansie, a wynik finansowy w rachunku zysków i strat. Instytucja zarobkująca nastawiona na zysk (różni się od organizacji nie nastawionych na zysk – non profit) – dąży najczęściej do maksymalizacji dochodowości zaangażowanego kapitału Prowadzi działalność na własne ryzyko – liczy się z możliwością strat, a nawet utraty swego kapitału. Ponosi odpowiedzialność karną za przestępcze działania swych pracowników, nawet wówczas, gdy działania te przynoszą korzyści (nawet majątkowe) przedsiębiorstwu.

Zasady funkcjonowania przedsiębiorstw Zasada przedsiębiorczości – polega na wykazywaniu przez przedsiębiorstwo cech przedsiębiorczości poprzez oferowanie na rynku swoich produktów i usług lub poszukiwanie nowych rynków na swoje produkty, wyszukiwaniu nowych potrzeb i możliwości ich zaspokojenia. Dzięki stosowaniu tej zasady przedsiębiorstwo może w sposób trwały istnieć na rynku, uzyskując przewagę nad konkurentami oraz dochód.

Zasady funkcjonowania przedsiębiorstw Zasada gospodarności– wynika przede wszystkim z ograniczoności środków będących w dyspozycji przedsiębiorstwa. Zasadę tę przedstawia się w postaci dwóch reguł: Maksymalizacji efektów uzyskiwanych przy danych środkach (zasada największej wydajności); lub Minimalizacji nakładów potrzebnych do osiągnięcia określonych efektów (zasada oszczędności środków) Sposób użycia środków zgodny z zasadą racjonalnego gospodarowania nazywa się optymalnym użyciem środków w przeciwieństwie do ich marnotrawstwa, które jest przejawem nieracjonalności działania. Realizacja tej zasady przyczynia się zatem do wzrostu efektywności gospodarowania.

Zasady funkcjonowania przedsiębiorstw Zasada rentowności (dochodowości)– oznacza konieczność efektywnego działania, tj. uzyskiwania nadwyżki efektów nad nakładami niezbędnymi do ich osiągnięcia. Zasada ta jest uważana za podstawową przyczynę podejmowania działalności gospodarczej. Przestrzeganie tej zasady wiąże się z koniecznością prowadzenia ewidencji księgowej oraz kalkulacji kosztów za usługi i/lub wyroby

Zasady funkcjonowania przedsiębiorstw Zasada rachunku ekonomicznego Rachunek ekonomiczny jest narzędziem realizacji zasady gospodarności, pozwala lepiej wykorzystywać zasadę rentowności oraz ma silny związek z zasadą przedsiębiorczości Oznacza on sposób mierzenia nakładów i efektów działalności gospodarczej sprzyjający podejmowaniu optymalnych decyzji mających na celu maksymalizację efektów użytkowych. Wymaga on istnienia systemu informacji, opracowania matematycznych metod ustalania optymalnych rozwiązań, co daje możliwość opracowywania różnych wariantów rozwiązania danego problemu ekonomicznego. Tam gdzie nie ma konieczności lub możliwości wyboru nie WYSTĘPUJE problem optymalizacji, a więc nie ma także rachunku ekonomicznego

Formy organizacyjno-prawne Regulacje prawne Kto może taki podmiot założyć Tryb rejestracji – jaki rejestr, podstawowe kroki rejestracji Wymagany wkład kapitałowy Skala działalności Zakres odpowiedzialności właściciela/li za zobowiązania przedsiębiorstwa Kto zarządza i reprezentuje przedsiębiorstwo