Ocena gotowości szkolnej pięciolatków Materiały edukacyjne dla nauczycieli wychowania przedszkolnego www.ore.edu.pl Niniejszą prezentację proponujemy wykorzystać w pracy samokształceniowej nauczycieli, podczas zebrań Rad Pedagogicznych lub spotkań z rodzicami.

Plan prezentacji Diagnoza przedszkolna Społeczne cele diagnozy przedszkolnej Rozporządzenia MEN dotyczące diagnozy przedszkolnej Zadania nauczycieli wynikające z aktów prawnych 2. Obserwacyjna metoda dla nauczycieli przedszkoli Koncepcja gotowości szkolnej (edukacyjnej) Skala Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5) Interpretacja wyników obserwacji z zastosowaniem SGE-5 3. Analiza gotowości dziecka do nauki w szkole Etapy analizy wyników Trafność diagnozy przedszkolnej Wspieranie dzieci w osiąganiu gotowości szkolnej Indywidualizacja pracy z dzieckiem Kształtowanie postawy uczenia się w ciągu całego życia

Społeczne cele diagnozy przedszkolnej Zwiększanie szans edukacyjnych dzieci: wyrównanie startu szkolnego dzieci, którym trudniej sprostać społecznym i instytucjonalnym oczekiwaniom; zapobieganie niepowodzeniom dzieci w nauce; podejmowanie wczesnych, racjonalnych i ekonomicznych działań wspierających ich rozwój; zapewnienie wszystkim dzieciom ważnych i pozytywnych doświadczeń edukacyjnych; budowanie u dzieci postaw sprzyjających kontynuowaniu edukacji w ciągu całego życia.

Znaczenie diagnozy dla wspierania rozwoju dziecka FUNKCJONOWANIE DZIECKA WSPIERANIE ROZWOJU UMIEJĘTNOŚCI DZIECKA SPOSTRZEŻENIA NAUCZYCIELA PLANOWANIE WSPIERANIE DZIAŁANIA NAUCZYCIELA WSPIERANIE ROZMOWA DZIAŁANIA RODZICA INF.

Korzyści wynikające z przeprowadzenia diagnozy przedszkolnej Indywidualizacja pracy z dzieckiem: rozpoznanie potrzeb i możliwości dziecka; zapewnienie zgodnych z potrzebami doświadczeń edukacyjnych i społecznych; indywidualizacja w doborze metod pracy; zaspokajanie ciekawości i budzenie zainteresowań, rozwijanie uzdolnień; dbałość o ciągłość w edukacji, możliwość nawiązania do tego, co dziecko już zna i rozumie; wzmacnianie poczucia własnej wartości czerpanego z aktywności i samodzielności; rozpoznanie umiejętności społecznych m.in. relacji w grupie, radzenia sobie z emocjami oraz trudnymi i nowymi sytuacjami.

Diagnoza przedszkolna – zadania nauczycieli w świetle rozporządzeń MEN wybór programu wychowania przedszkolnego, napisanie lub modyfikacja (program zawiera propozycję metody diagnozy i indywidualizacji pracy z dzieckiem); przeprowadzenie obserwacji (w październiku / listopadzie a po raz drugi w kwietniu), dokumentowanie obserwacji pedagogicznych; dokonanie analizy przygotowania dziecka do nauki w szkole; przekazanie informacji rodzicom, aby mogli dziecko wspierać; opracowanie planu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka; przekazanie wyników diagnozy specjalistom w razie potrzeby pogłębionej diagnozy związanej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Obserwacja jako metoda poznawania dziecka Obserwacja pedagogiczna polega na świadomym, planowym i celowym rejestrowaniu zachowania człowieka, zjawisk i zdarzeń. umożliwia bezpośrednie poznanie zachowania się dzieci oraz ich wypowiedzi w naturalnych warunkach; pozwala na uzyskiwanie systematycznej informacji o dzieciach, ich rozwoju i postępach; jest bezpieczna i nieinwazyjna, można ją stosować wielokrotnie ułatwia określenie i zaplanowanie kierunków pracy wspierającej dzieci z uwzględnieniem kontekstu wystąpienia danego zachowania.

Proponowana koncepcja gotowości szkolnej Gotowość szkolna ma wielowymiarowy charakter, wyznaczony przez zadania rozwojowe (A. Brzezińska 1991, R. Stefańska-Klar 2000) i obszary aktywności dziecka w środowisku przedszkolnym; Gotowość do uczenia się jest wyrażana chęcią, zainteresowaniem, wytrwałością pomimo trudności i osiąganiem przez dziecko nieznacznych choćby postępów (E. Hurlock 1985); Gotowość szkolna to pojęcie związane z rozwojem dziecka, ale kryteria gotowości są pochodną systemu edukacji; zadań, programów, warunków, wymagań nauczyciela i oczekiwań rodziców (E. Gruszczyk-Kolczyńska 1994, B. Wilgocka-Okoń 2003)‏.

Kierunki obserwacji według arkusza Skali Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka (SGE-5) Nauczyciel obserwuje, jak dziecko: poznaje środowisko i siebie, uczy się rozumieć świat; bawi się i uczy w grupie rówieśników, zdobywa doświadczenia społeczne; uczy się samodzielności w nowych i trudnych sytuacjach; wykonuje zadania, pracuje pod kierunkiem nauczyciela; przygotowuje się do nauki czytania, pisania, matematyki.

31 punktów opisuje zachowanie i umiejętności dzieci. Skala Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka (SGE-5) obserwacyjna metoda dla nauczycieli Zadania rozwojowe u progu szkoły, obszary aktywności dziecka: poznawanie świata i siebie (6); zabawa i nauka w grupie rówieśników (5); samodzielność w trudnych sytuacjach (5); podejmowanie zadań i praca pod kierunkiem nauczyciela (3); przygotowanie do nauki czytania, pisania, matematyki(12). 31 punktów opisuje zachowanie i umiejętności dzieci. Nauczyciel szacuje występowanie zachowania lub umiejętności tak, raczej tak, raczej nie, nie. Podskale (SGE-5) rezultat statystycznej analizy wyników: Kompetencje Poznawcze (11); Aktywność (10); Sprawność Psychomotoryczna (5); Odporność Emocjonalna (5). Standardowe warunki, i procedura stosowania możliwe oszacowanie stopnia gotowości szkolnej dla każdej z czterech podskal.

Statystyczna interpretacja wyników obserwacji Statystyczna interpretacja wyników obserwacji. Stopnie gotowości edukacyjnej w podskalach SGE-5 Badania standaryzacyjne SGE-5 marzec 2009 r.: Próba 800 pięciolatków (ur. 2003), po 10 z grupy, 5 dziewcząt i 5 chłopców; 80 nauczycieli przedszkoli i oddziałów przedszkolnych z terenu całej Polski; 40 przygotowanych koordynatorów; Badania indywidualne – Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia, Kwestionariusz dla Rodziców Sześciolatków (A. Frydrychowicz). Rozkłady wyników w czterech podskalach lewoskośne. Dla każdej podskali określono 3 stopnie gotowości edukacyjnej: niski 10% najniższych wyników w badanej próbie; niewystarczający do 30% wyników w badanej próbie; dobry 70% dobrych i bardzo dobrych wyników w próbie.

Analiza gotowości dziecka do nauki w szkole Wskazanie zachowania, umiejętności, zainteresowań, które będą sprzyjać nauce w szkole oraz tych, które naukę w szkole utrudnią. Ustalenie, które umiejętności trzeba rozwinąć, usprawnić; 2. Odnoszenie wyników obserwacji do ogólniejszych kategorii: treści podstawy programowej; koncepcji teoretycznych np. zadań rozwojowych; kategorii empirycznych np. podskal SGE-5. 3. Próba wyjaśnienia zachowania dziecka poprzez wskazanie jego związku z dotychczasowymi doświadczeniami lub przez wskazanie, jaką funkcję pełni dane zachowanie w życiu dziecka.

Co sprzyja trafności diagnozy przedszkolnej? nastawienie na rozumienie dzieci, obserwowanie zachowań, zbieranie prac; rozmowy z rodzicami i opiekunami (dane o stanie zdrowia dziecka, sytuacji rodzinnej, uzdolnieniach); obserwowanie zachowań i umiejętności dziecka w codziennych sytuacjach, praktycznych, znanych dziecku; gromadzenie danych i ostrożne interpretowanie; świadomość różnic uwarunkowanych kulturowo i społecznie a także wynikających ze stanu zdrowia dzieci, płci i wieku liczonego w latach i miesiącach; przekazywanie rodzicom wyników obserwacji (dialog); i odpowiadanie na ich pytania dotyczące nauki w I klasie; postępowanie taktowne, dyskretne, cierpliwe i na miarę swoich umiejętności.

Jak przekazywać rodzicom wyniki obserwacji? zadbaj o dobry czas i miejsce na rozmowę; stwórz atmosferę zaufania i bezpieczeństwa; ustal cel spotkania; nazwij swoją pozytywną intencję, która motywuje Cię do udzielenia informacji; przypomnij pozytywne doświadczenia i osiągnięcia dziecka; opisz konkretne zachowanie, które powinno ulec zmianie; zdefiniuj zachowania pożądane.

Jak przekazywać rodzicom wyniki obserwacji? mów o zachowaniu dziecka, a nie o osobie; skup się na swoich spostrzeżeniach, a nie na wnioskach; dokonuj opisu, a nie oceniaj; dziel się pomysłami i informacjami, zamiast dawać dobre rady; skup się na korzyści, jaką chcesz przekazać odbiorcy, a nie na korzyści, jaką jest "wyrzucenie" jej z siebie; ogranicz się tylko do takiej liczby informacji, którą odbierająca osoba może spożytkować.

Diagnoza przedszkolna – o tym trzeba pamiętać! O wynikach nauki szkolnej decydują różne czynniki nie tylko poziom rozwoju umysłowego; Bez gotowości rozwojowej ćwiczenie nie daje poprawy albo daje tylko czasową. Ważne jest wspieranie aktywności i samodzielności dzieci; Gotowość szkolną trzeba odnosić do równowagi między wymaganiami szkoły a możliwościami rozwojowymi dziecka; Stopnie gotowości szkolnej w podskalach SGE-5 nie wyznaczają normy rozwojowej; Niski i niewystarczający stopień gotowości edukacyjnej oznacza ryzyko niepowodzeń w nauce; Wyniki uzyskane za pomocą metody obserwacyjnej nie mogą być jedyną podstawą podejmowania decyzji pedagogicznych.

Działania nauczyciela, które pomagają dzieciom w osiąganiu gotowości do nauki w szkole wspieranie aktywności i samodzielności dzieci – zachowanie równowagi między aktywnością dorosłych a aktywnością dzieci; stopniowe przechodzenie od aktywności do podejmowania zadań – poprzez celowe, zaplanowane zabawy; stopniowanie trudności zadań zapewnienie ciągłości w edukacji, możliwość nawiązania do tego, co dziecku jest już znane; elastyczne stosowanie reguł w zabawach z grupą dzieci o zróżnicowanych potrzebach; niestawianie dzieciom rygorystycznych wymagań, nieocenianie poprawności i nie karanie za brak oczekiwanych umiejętności.

Działania nauczyciela, które kształtują u dzieci postawę uczenia się w ciągu całego życia. zapewnienie dzieciom poczucia wartości, zadowolenia, radości i ufności we własne siły poprzez okazywanie dumy z ich osiągnięć; wspieranie rozwoju dzieci poprzez bogate, zróżnicowane środowisko wychowawcze – różnorodne materiały i sytuacje; rozwijanie umiejętności społecznych i wielokulturowych, wyrażania siebie, szacunku dla innych, umiejętności porozumiewania się; kształtowanie umiejętności językowych i komunikacyjnych, rozwijanie słownictwa, i zdolności ujmowania relacji przyczynowo-skutkowych.