Mikroinstalacje i małe instalacje w gospodarstwie agroturystycznym -procedury prawne 14 maja 2014 r., Poznań Radosław Wasiak Adwokat

Instalacje PV w gospodarstwie agroturystycznym Różny zakres procedur i obowiązków w zależności od wielkości instalacji PV Mikroinstalacje – instalacja odnawialnego źródła energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW, przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV Małe instalacja – instalacja odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 40 kW i nie większej niż 200 kW, przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 100 kV (projekt ustawy o OZE) 2

Gospodarstwo agroturystyczne, a działalność gospodarcza Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Kontrowersje związane ze statusem prosumenta dla osób prowadzących działalność rolniczą, w tym agroturystykę 3

Produkcja energii w mikroinstalacji przez osoby fizyczne nie będące przedsiębiorcami Możliwość odsprzedaży niewykorzystanych nadwyżek energii do sieci po określonej cenie Przyłączenie do sieci następuje na podstawie zgłoszenia, gdy podmiot ubiegający się o przyłączenie mikroinstalacji jest przyłączony do sieci jako odbiorca końcowy, a moc zainstalowana mikroinstalacji nie jest większa niż określona w wydanych warunkach przyłączenia. Zgłoszenia dokonuje się po zainstalowaniu odpowiednich układów zabezpieczających i układu pomiarowo-rozliczeniowego. Brak konieczności zakładania działalności gospodarczej Brak konieczności uzyskania koncesji Brak dodatkowego wsparcia w tytułu wytwarzania energii w OZE –uzyskiwania zielonych certyfikatów 4

Produkcja i sprzedaż energii wytworzonej w PV innej niż mikroinstalacja Konieczność rozpoczęcia działalności gospodarczej (działalność zarobkowa) Obowiązek uzyskania warunków przyłączenia do sieci w każdym wypadku Obowiązek zawarcia umowy o przyłączenia do sieci Obowiązek uzyskania koncesji Powyższe nie stosuje się do instalacji PV (niezależnie od ich wielkości) wytwarzających energię wyłącznie na własne potrzeby. 5

Działalność gospodarcza W związku ze sprzedażą energii elektrycznej wytworzonej w instalacji PV innej niż mikroinstalacja istnieje konieczność zarejestrowania działalności gospodarczej. Prowadzenie działalności gospodarczej jest warunkiem uzyskania koncesji na wytwarzanie energii w OZE. Rejestracja oraz obowiązek aktualizacji danych dotyczących podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą zawartych w odpowiednich rejestrach (ewidencja działalności gospodarczej, urząd statystyczny, urząd skarbowy) Obowiązki podatkowe - VAT i PIT na zasadach ogólnych Płatność składek na ubezpieczenie społeczne wynikających z faktu prowadzenia działalności gospodarczej 6

Postępowania planistyczne Procedury planistyczne regulowane są przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego Decyzja o warunkach zabudowy 7

Postępowania planistyczne – studium i plan miejscowy Studium określa politykę przestrzenną gminy, w tym lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia studium są wiążące przy sporządzaniu planów miejscowych. Przeznaczenie terenu, w tym rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobu zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Plan jest aktem prawa miejscowego. Konieczność uwzględnienia w studium i planie miejscowym urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW. 8

Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego W przypadku braku planu miejscowego inwestycja celu publicznego lokalizowana jest na podstawie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego. Cel publiczny ustalany jest poprzez zakres wskazany w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. art. 6 pkt. 2 Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są: budowa i utrzymanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych urządzeń i obiektów służących do korzystania z tych przewodów i urządzeń Brak możliwości lokalizowania urządzeń i infrastruktury produkcyjnej na podstawie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego 9

Postępowania planistyczne – decyzja o warunkach zabudowy Zmiana zagospodarowania terenu, w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy. Decyzji o warunkach zabudowy nie wymagają roboty budowlane: polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, niewymagające pozwolenia na budowę (mikroinstalacje). 10

Postępowania planistyczne – decyzja o warunkach zabudowy Zastosowanie zasady dobrego sąsiedztwa w stosunku do obiektów OZE – obiekty infrastruktury technicznej Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na inne cele Kontrowersje związane z możliwością lokalizacji OZE na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu 11

Postępowania środowiskowe Decyzja środowiskowa wymagana jest dla: przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Instalacje PV, których powierzchnia zabudowy wynosi co najmniej 1 ha kwalifikowane są jako przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (interpretacja GDOŚ § 3 ust. 1 pkt 52 Rozporządzenia). Potencjalna konieczność uzyskania decyzji środowiskowej przed wystąpieniem z wnioskiem o pozwolenie na budowę lub decyzję o warunkach zabudowy 12

Ocena oddziaływania na środowisko Organ właściwy– co od zasady – wójt/burmistrz/prezydent miasta Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko stwierdza, w drodze postanowienia, organ właściwy. Opinię w sprawie postanowienia wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska. W 2012 i 2013 r. regionalny dyrektor ochrony środowiska w Poznaniu wydał wiele opinii nakładających na inwestorów farm o mocy 1,5 - 4 MW obowiązek sporządzenia oceny oddziaływania. 13

Postępowania budowlane Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Ustawa przewiduje katalog inwestycji wymagających zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia budowy oraz tych, które można zrealizować bez żadnych formalności. Montaż pomp ciepła, urządzeń fotowoltaicznych o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kW oraz wolno stojących kolektorów słonecznych nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, jak również zgłoszenia. Pozostałe instalacje wymagać będą pozwolenia na budowę. 14

Przyłączenie do sieci Złożenie wniosku do lokalnego operatora sieci o wydanie warunków przyłączenia – treść wniosku określona przepisami Prawa energetycznego Obowiązek uiszczenia zaliczki na koszty przyłączenia w wysokości zależnej od mocy instalacji 30 - 150 dniowy termin na wydanie warunków przyłączenia Obowiązek przyłączenia odnawialnego źródła energii do sieci przez przedsiębiorstwo energetyczne o ile istnieją ekonomiczne i techniczne warunki przyłączenia Warunki przyłączenia ważne są 2 lata od dnia ich doręczenia; stanowią warunkowe zobowiązanie do przyłączenia do sieci. 15

Przyłączenie do sieci Termin przyłączenia – określony w umowie przyłączeniowej Wraz z wydaniem warunków przyłączenia przedsiębiorstwo zajmujące się dystrybucją energii przekazuje projekt umowy o przyłączenie do sieci. Po podpisaniu umowy o przyłączenie następuje realizacja przyłączenia. Za przyłączenie źródeł OZE o mocy elektrycznej zainstalowanej nie wyższej niż 5 MW pobiera się połowę opłaty ustalonej na podstawie rzeczywistych nakładów. Za przyłączenie mikroinstalacji opłaty przyłączeniowej nie pobiera się Przed ostatecznym przyłączeniem operator sieci przeprowadza próby i odbiory częściowe oraz końcowe w zależności od potrzeb. 16

Postępowanie koncesyjne Uzyskanie koncesji jest warunkiem możliwości otrzymywania świadectw pochodzenia oraz produkcji energii elektrycznej celem jej odsprzedaży. Koncesję można uzyskać po zakończeniu budowy instalacji. Przed zakończeniem budowy istnieje możliwość uzyskania promesy udzielenia koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej. Promesa wydawana jest na określony okres ważności, w trakcie którego nie można odmówić udzielenia koncesji jeżeli nie uległ zmianie stan faktyczny lub prawny określony we wniosku o wydanie promesy. Wniosek o udzielenie koncesji składany jest do URE. 17

Postępowanie koncesyjne W przypadku PV należy załączyć komplet dokumentów potwierdzających spełnienie warunków organizacyjnych zapewniających prawidłowe wykonywanie działalności objętej koncesją, spełnienie warunków technicznych oraz posiadanie odpowiednich możliwości finansowych. Szczegółowy katalog załączników do wniosku określony jest w Prawie energetycznym. Odnawialne źródła energii o mocy poniżej 5 MW są zwolnione z opłat za koncesję. 18

Ustawa o OZE – projektowane zmiany Zrównanie zasad prowadzenia działalności w mikroinstalacjach dla wszystkich podmiotów (jednakowe zasady przyłączeń, obowiązek zakupu energii przez sprzedawcę zobowiązanego) Wprowadzenie odrębnych procedur dla małych instalacji Działalność gospodarcza w ramach małych instalacji będzie działalnością regulowaną wymagającą wpisu do rejestru wytwórców energii w małej instalacji prowadzonego przez Prezesa URE. Zakres wniosku o wpis oraz wymagane załączniki określa ustawa o OZE. 19

Instalacja PV w gospodarstwie agroturystycznym – procedury prawne Dziękuję za uwagę Radosław Wasiak adwokat Wardyński i Wspólnicy Aleje Ujazdowskie 10 00-478 Warszawa 22 437 82 00, 22 537 82 00 radoslaw.wasiak@wardynski.com.pl